Wyprawy Krzyżowe
I wyprawa krzyżowa
1095- Poselstwo cesarza bizantyjskiego papieża Urbana II z prośbą o pomoc przeciw Turkom.
Listopad- wezwanie do wyprawy krzyżowej na synodzie w Clermont.
1096- Rusza wyprawa krzyżowa.
Lato- wyprawa „ludowa” do Ziemi Świętej pod wodzą Piotra Pustelnika.
Jesień- pierwsze wojska książąt feudalnych wyruszają na Bliski Wschód.
1097- Czerwiec- pierwsze sukcesy wyprawy krzyżowej- zdobycie Nikei.
Lipiec- zwycięstwo krzyżowców nad Seldżukami pod Dorylaeum.
Październik- początek oblężenia Antiochii.
1098- Marzec- Baldwin z Boulogne zdobywa władzę w Edessie.
Czerwiec- krzyżowcy zdobywają Antiochię i zwyciężają odsieczową armię turecką Ketbogi. Norman Boemund księciem Antiochii (do 1111r.)
1099- Lipiec- krzyżowcy zdobywają Jerozolimę.
Sierpień- krzyżowcy zwyciężają egipskich Fatimidów pod Askalonem.
Jesień- większość krzyżowców powraca do Europy.
1100- Koronacja Baldwina z Boulogne hrabiego Edessy na króla jerozolimskiego. Powstanie Królestwa Jerozolimskiego.
1101- Rozgromienie tzw. krucjaty posiłkowej przez Turków na terenie Azji Mniejszej.
1119- Klęska i śmierć Rogera z Salerno, księcia Antiochii na Krwawym polu- koniec uczestnictwa zwartej populacji normańskiej w tym rejonie.
II wyprawa krzyżowa
1144- Grudzień- upadek Edessy wywołuje gwałtowny odzew w Europie.
1145- Papież Eugeniusz III ogłasza bullę wzywającą do II wyprawy krzyżowej. Głównymi uczestnikami są Niemcy pod dowództwem króla Konrada III i Francuzi pod wodzą Ludwika VII (udział Normanów nawet tych z Italii i Sycylii ograniczony do sporadycznych rycerzy).
Klęska króla Konrada III w starciu z Seldżukami pod Dorylaeum.
1148- Lato- nieudana akcja uczestników II wyprawy krzyżowej (głównie już tylko Francuzów ) przeciw Damaszkowi. Wyprawa kończy się nie osiągnąwszy żadnych sukcesów w tym głównie odzyskania Edessy, która była przyczyną jej zainicjowania.
III wyprawa krzyżowa
1187- Lipiec- straszliwa klęska wojsk Królestwa Jerozolimskiego w bitwie pod Hattin.
1187-1188- Saladyn ( mameluk egipski ) zdobywa większość terenów Królestwa Jerozolimskiego łącznie z samą Jerozolimą. Broni się tylko Tyr i kilka pomniejszych twierdz. Wieść ta „poraża” całą społeczność Europy Zachodniej. Normanowie sycylijscy jako pierwsi śpieszą z pomocą (była ona jednak niezbyt wielka).
1189- Rozpoczyna się III wyprawa krzyżowa. Bierze w niej udział rycerstwo niemieckie pod dowództwem cesarza Fryderyka I Barbarossy oraz Francuzi i Anglicy pod wodzą swych królów (wyruszają oni później).
1190- Wiosna- niemieccy docierają do Anatolii gdzie przypadkowo topi się cesarz niemiecki rzece Salef. Większość armii wyprawy krzyżowej zawraca ( w szczególności oddziały niemieckie ) .
Lipiec- wymarsz armii francuskiej pod wodzą króla Filipa II Augusta i angielskiej pod wodzą Ryszarda Lwie Serce, wcześniej od nich do Ziemi Świętej docierają kontyngenty z Anglii ( głównie londyńczyków, którzy po drodze uczestniczą w działaniach przeciwko Maurom w Hiszpanii ).
Do wojsk Królestwa Jerozolimskiego oblegających Akkę dołączają normańskie kontyngenty z Danii i Fryzji.
1191- Lipiec- wojska francuskie i angielskie pod wodzą swych królów zdobywają Akkę ( Ryszard Lwie Serce po drodze zdobywa Cypr ).
Utworzenie Królestwa Akkańskiego ( Jerozolima jest nadal w rękach Arabów ).
Filip II August powraca do Europy.
Wrzesień- osamotniony Ryszard Lwie Serce zwycięża Saladyna pod Arsuf, jednakże nie jest w stanie odzyskać Jerozolimy.
1192- Ryszard Lwie Serce powraca do Europy, co w zasadzie kończy III krucjatę. Nie przyniosła ona odzyskania ziem Królestwa Jerozolimskiego, a na nowo powstałe Królestwo Akkańskie jest tylko skarlałym tworem egzystujących jedynie w oparciu o kilka nadmorskich twierdz.
1197- wyprawa cesarza niemieckiego Henryka VI do Palestyny. Jest to działanie osamotnione i całkowicie spóźnione, które nie przyniosło żadnych realnych korzyści chrześcijanom.
IV wyprawa krzyżowa
1199- Listopad- francuscy baronowie odpowiadają na wezwanie papieża Innocentego III do następnej krucjaty.
1202- Październik- zebrani uczestnicy IV krucjaty odpływają na nią z Wenecji, lecz na skutek ich knowań ruszają na Bizancjum.
1203- Wiosna- oblężenie Konstantynopola
1204- Kwiecień- krzyżowcy zdobywają Konstantynopol tworząc tzw. Cesarstwo Łacińskie. Wyprawa okazała się przedsięwzięciem całkowicie chybionym. Zamiast pomóc chrześcijanom w Palestynie zniszczono Cesarstwo Bizantyjskie.
1209- Ogłoszenie przez papieża krucjaty przeciw albigensom- heretykom zamieszkującym południe Francji.
1212- Krucjata dziecięca. Niepowodzenia inicjatyw krucjatowych spowodowały w Europie istną psychozę mistycyzmu. Szczególnie wśród młodzieży i dzieci wszczął się ruch uznający, że wyzwolić Ziemię Świętą mogą jedynie niewinne dzieci. Ogarnięty tą psychozą tłum dzieci wędrował do portów Śródziemnomorskich ginąc po drodze masowo z głodu, wycieńczenia, chorób. Te, które dotarły do miast portowych padły ofiarą pozbawionych skrupułów aferzystów, którzy wywieźli je na muzułmańskie rynki niewolnicze.
V wyprawa krzyżowa
Po raz pierwszy była ona dziełem samego papieża, który chciał nad nią sprawować pełnię dowództwa, bez cedowania tego obowiązku na świeckiego władcę. Ponieważ Jerozolima, jak i całość ziem dawnego Królestwa Jerozolimskiego, znajdowała się pod władzą egipskich mameluków uznano, że należy zaatakować właśnie Egipt.
1218- Maj- krzyżowcy lądują w Egipcie pod Damiettą, twierdzą będącą kluczem do tego kraju.
1219- Listopad- zdobycie Damietty, władcy mameluccy w zamian za zaprzestanie wojny proponują krzyżowcą zwrot ziem Królestwa Jerozolimskiego. Propozycja została odrzucona przez papieskiego legata kardynała Pelagiusza wbrew woli rycerzy świeckich.
1221- Klęska krzyżowców w Egipcie- opuszczenie Damietty. Krucjata wykazała całkowitą kompromitację koncepcji kierowania wyprawami przez kurię rzymską.
1228- Krucjata cesarza Fryderyka II.
Władca ten znajdujący się wówczas pod klątwą papieską za to, że nie ruszył mimo przysięgi na krucjatę udał się do Palestyny. Zamiast jednak walczyć z Saracenami, drogą układów uzyskał od sułtana egipskiego zwrot pewnej części dawnego terytorium Królestwa Jerozolimskiego wraz z trzema miastami- Jerozolimą, Betlejem i Nazaret, jednak bez prawa fortyfikowania tych miast, co automatycznie uniemożliwiało ich przetrwanie.
VI wyprawa krzyżowa
1244- Sierpień- Egipcjanie zadają klęskę oddziałom Królestwa Akkańskiego w bitwie pod Gazą, co grozi całkowitą jego likwidacją.
1245- Ogłoszenie wyprawy krzyżowej przez francuskiego króla Ludwika XI. Wyprawa jest całkowicie przedsięwzięciem francuskim przy minimalnym udziale papiestwa.
1248- Rozpoczęcie krucjaty.
1249- Francuski najazd na Egipcjan- zdobycie Damietty.
1250-1251- Prowadzone ze zmiennym szczęściem walki w Egipcie zakończone klęską Francuzów i dostaniem się ich króla do niewoli.
1254- Powrót króla Ludwika IX do Francji kończy VI krucjatę.
1268- Mamelucy zdobywają Księstwo Antiochii.
VII wyprawa krzyżowa
1270- Ludwik IX powraca na Wschód, jednakże za namową króla sycylijskiego wyprawia się nie na Egipt lecz na Tunis. Jego śmierć pod murami tego miasta kończy wyprawę. Pozostawione od tej chwili bez realnej pomocy z Europy Królestwo Akkańskie zostało szybko opanowane przez mameluków.
1271- Sułtan Bajbars zdobywa Krak des Chevaliers- największą twierdzę Templariuszy.
1289- Zdobycie przez mameluków Trypolisu- zniszczenie miasta.
1291- Zdobycie Akki i zniszczenie bastionu.
Bibliografia:
* „Wyprawy krzyżowe- Normanowie”- A. Michałek
* „Wyprawy krzyżowe- Armie ludów tureckich”- A. Michałek
* „Dzieje wypraw krzyżowych”- S. Runciman
* „Dzieje Templariuszy”- M. Meville
* „Historia captiones Darniettea”- O. Scholastyk
* „Kobieta w czasach wypraw krzyżowych”- R. Pernoud