Prawo wspólnot europejskich. Swobodny przepływ osób, towaru, usług.

Swobodny Przepływ Osób
Swobodny Przepływ Osób - dotyczy praw obywateli UE do swobodnego przemieszczania się. W tym zakresie mieści się również prawo do pracy, życia, osiedlania się oraz korzystania z pomocy socjalnej w każdym z państw unijnych.
Dotyczy pracowników, ich rodzin, studentów, emerytów i pozostałych obywateli, jeżeli mają oni wystarczające środki na utrzymanie i są ubezpieczeni.
Zgodnie z zasadą swobodnego przepływu osób wszyscy obywatele Unii Europejskiej mają prawo do osiedlania się, podejmowania działalności gospodarczej i pracy w dowolnym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Układ Europejski stwarza pewne ograniczone możliwości dostępu polskich pracowników do rynku pracy Wspólnot.
Zgodnie z postanowieniami Układu, obywatele polscy legalnie zatrudnieni we Wspólnotach Europejskich oraz obywatele państw członkowskich Wspólnot zatrudnieni legalnie w Polsce nie będą, w porównaniu z miejscowymi obywatelami, dyskryminowani ze względu na obywatelstwo w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia lub zwalniania. Jednak uzyskanie przez obywateli polskich prawa do pracy na terenie państw członkowskich Wspólnot zależy od warunków panujących na lokalnych rynkach pracy, a decyzje w tej kwestii podejmują poszczególne kraje członkowskie. Osoby mające polskie obywatelstwo, zatrudnione na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej, oraz przebywający tam legalnie członkowie ich rodzin, przy uwzględnieniu warunków i sytuacji w danym kraju, mają prawo do skumulowanego zaliczenia okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub pobytu w różnych krajach członkowskich, gdy będzie to potrzebne do ustalenia świadczeń emerytalnych, inwalidzkich, odszkodowań na wypadek śmierci lub zagwarantowania opieki medycznej. Unia nie prowadzi wspólnej polityki w dziedzinie zatrudnienia.
Mimo iż Układ Europejski tworzy ramy formalnoprawne dostępu do rynku pracy polskich pracowników na terenie państw członkowskich UE, decyzje w tej sprawie są podejmowane indywidualnie przez rządy poszczególnych krajów. Polska posiada umowy dwustronne z Niemcami, Francją, Belgią i Luksemburgiem regulujące te kwestie.
Porozumienia o dostępie polskich pracowników do swych rynków pracy zawarły z Polską: Niemcy, Francja, Belgia i Luksemburg. Świadczenie usług i zakładanie przedsiębiorstw Według postanowień Układu Europejskiego, kraje członkowskie Wspólnot przyznają polskim firmom i obywatelom prawo zakładania przedsiębiorstw i prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach samozatrudnienia.
Samozatrudnienie oznacza prowadzenie zarejestrowanej działalności (np. specjalistycznego warsztatu, pracowni wzornictwa), lecz nie daje prawa ani możliwości poszukiwania zatrudnienia na miejscowym rynku pracy. Kraje członkowskie zobowiązują się jednocześnie do traktowania takich przedsiębiorstw nie gorzej od własnych przedsiębiorstw i obywateli. Z tej zasady wyłączono jedynie lotnicze usługi transportowe, usługi żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej.
Prawo zakładania przedsiębiorstw dotyczy wszelkiej stałej działalności prowadzonej przez podmioty zagraniczne, a nie tylko sektora usług. Strona polska, jako słabsza, nie mogła przyjąć tak daleko idących zobowiązań w tak krótkim terminie. Dlatego nasz kraj zobowiązał się stopniowo wdrażać w stosunku do firm i obywateli państw Wspólnot podobne rozwiązania, tzn: nie wprowadzać nowych utrudnień w okresie przejściowym, stopniowo (według uzgodnionego harmonogramu) ułatwiać podejmowanie działalności gospodarczej na naszym terenie firmom i obywatelom państw Wspólnot Europejskich.
Ponadto Układ Europejski przewiduje możliwość zastosowania przez Polskę klauzuli ochronnej, tj. wprowadzenia czasowych ograniczeń w rozpoczynaniu działalności gospodarczej przez podmioty z krajów członkowskich Wspólnot. Ograniczenia mogą dotyczyć: dziedzin podlegających restrukturyzacji, dziedzin mających poważne trudności (w tym na tle społecznym), nowo tworzonych gałęzi gospodarki, sytuacji, w których istnieje realna groźba drastycznego zmniejszenia udziału polskich producentów w danym dziale gospodarki albo w dostawach na rynek.
Uzgodniono, że w firmach prowadzących działalność na terenie drugiej strony Układu będzie można zatrudniać osoby zagraniczne stanowiące tzw. kluczowy personel firmy, tj. osoby pełniące funkcje kierownicze lub posiadające wysokie kwalifikacje specjalistyczne. Wiąże się to z prawem do wizy dla tych osób, prawem stałego pobytu i prawem do pracy. Te same uprawnienia przysługują właścicielowi firmy (lub jego przedstawicielom, jeśli jest osobą prawną). Dotyczą również osób prowadzących działalność na zasadach samozatrudnienia.
W Konstytucji:
SEKCJA 2 SWOBODNY PRZEPŁYW OSÓB I USŁUG
Podsekcja 1 Pracownicy
Artykuł III-133
1. Pracownicy mają prawo swobodnego przemieszczania się wewnątrz Unii.
2. Zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową między pracownikami Państw Członkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy.
3. Z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego, pracownicy mają prawo do:
a) ubiegania się o rzeczywiście oferowane miejsca pracy,
b) swobodnego przemieszczania się w tym celu po terytorium Państw Członkowskich,
c) przebywania w jednym z Państw Członkowskich w celu podjęcia tam pracy, zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi dotyczącymi zatrudniania pracowników tego Państwa,
d) pozostawania na terytorium Państwa Członkowskiego po ustaniu zatrudnienia, na warunkach określonych w rozporządzeniach europejskich przyjętych przez Komisję.
4. Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do zatrudnienia w administracji publicznej.
Artykuł III-134
Środki niezbędne do realizacji swobodnego przepływu pracowników w rozumieniu artykułu III-133 są ustanawiane na mocy ustaw europejskich lub europejskich ustaw ramowych. Ustawy europejskie i europejskie ustawy ramowe są przyjmowane po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym.
Ustawy europejskie lub europejskie ustawy ramowe mają na celu, w szczególności:
a) zapewnienie ścisłej współpracy między organami administracji krajowej właściwymi do spraw pracy,
b) zniesienie procedur i praktyk administracyjnych, jak również terminów dostępu do wolnych miejsc pracy wynikających z ustawodawstwa krajowego bądź z wcześniejszych umów zawartych między Państwami Członkowskimi, których utrzymanie w mocy stanowiłoby przeszkodę w liberalizacji przepływu pracowników,
c) zniesienie wszelkich terminów i innych ograniczeń przewidzianych w ustawodawstwie krajowym lub wcześniej zawartych umowach między Państwami Członkowskimi, które ustanawiają w stosunku do pracowników z innych Państw Członkowskich odmienne warunki co do swobodnego wyboru zatrudnienia niż w stosunku do własnych pracowników,
d) ustanowienie mechanizmów właściwych do zapewnienia wymiany podań o pracę i ofert zatrudnienia oraz ułatwienie zachowania równowagi na rynku pracy, na warunkach, które zapobiegają poważnym zagrożeniom dla poziomu życia i zatrudnienia w różnych regionach i gałęziach przemysłu.
Artykuł III-135
Państwa Członkowskie popierają, w ramach wspólnego programu, wymianę młodych pracowników.
Artykuł III-136
1. W dziedzinie zabezpieczenia społecznego, ustawy europejskie lub europejskie ustawy ramowe ustanawiają środki niezbędne do realizacji swobodnego przepływu pracowników przez wprowadzenie systemu umożliwiającego migrującym pracownikom najemnym i osobom prowadzącym działalność na własny rachunek oraz uprawnionym osobom od nich zależnym:
a) zaliczenie wszystkich okresów uwzględnianych w ustawodawstwie poszczególnych państw, w celu nabycia i zachowania prawa do świadczenia oraz naliczenia wysokości świadczenia,
b) wypłatę świadczeń osobom mającym miejsce zamieszkania na terytoriach Państw Członkowskich.
2. W przypadku, gdy członek Rady uważa, że projekt ustawy europejskiej lub europejskiej ustawy ramowej, o której mowa w ustępie 1, mógłby naruszać podstawowe aspekty jego systemu zabezpieczenia społecznego, w szczególności jego zakres stosowania, koszty lub strukturę finansową lub mógłby naruszać równowagę finansową tego systemu, może zażądać przedłożenia tej kwestii Radzie Europejskiej. W takim przypadku, procedura, o której mowa w artykule III-396, zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji, w terminie 4 miesięcy od takiego zawieszenia, Rada Europejska:
a) odsyła projekt do Rady, co oznacza zakończenie zawieszenia procedury, o której mowa w artykule III-396, lub
b) występuje z wnioskiem do Komisji o przedstawienie nowego wniosku; w tym przypadku, akt początkowo proponowany uważa się za nieprzyjęty.

Swobodny Przepływ Towarów
Swobodny Przepływ Towarów - oznacza, iż na rynku nie ma granic i barier zarówno ilościowych, jak i jakościowych. Dotyczy to zarówno wyrobów przemysłowych, jak i rolnych czy spożywczych.
Państwa członkowskie mają w tym zakresie możliwość wprowadzania z ważnych względów (np. dla ochrony porządku publicznego, moralności publicznej czy zdrowia) pewnych ograniczeń importowych, eksportowych lub w tranzycie, jednak nie mogą one stanowić jakiejkolwiek formy dyskryminacji we wzajemnym handlu.
Swobodny przepływ towarów oznacza, że towary na całym obszarze państw członkowskich UE mogą się przemieszczać bez jakichkolwiek utrudnień. Nie ma bowiem żadnych kontroli w obrocie między państwami członkowskimi, a jednocześnie towar wprowadzony legalnie (zgodnie z obowiązującymi w tym kraju wymogami) do obrotu w jednym państwie UE może być sprzedawany na terytorium każdego innego. Import z państw spoza podlega całkowicie jednolitym warunkom na obszarze całej Piętnastki. System ten ukształtował się stopniowo, w kilku etapach.
Pierwszym z nich było utworzenie unii celnej, tj. zniesienie barier handlowych (ceł, ograniczeń ilościowych i innych przeszkód stosowanych na granicy, wobec towarów zagranicznych) w obrocie między państwami członkowskimi oraz wprowadzenie jednolitej taryfy celnej i jednolitych rozwiązań w zakresie innych środków wobec importu z- i eksportu do krajów spoza ugrupowania (z tzw. krajów trzecich). Harmonogram realizacji unii celnej był określony w traktacie Rzymskim. Przewidywał on 12 lat na zrealizowanie tego celu. W rzeczywistości okres ten skrócono o 1,5 roku, ponieważ unia celna powstała już z dniem 1 lipca 1968 r. stawki wspólnej taryfy celnej ustalono na poziomie średniej arytmetycznej stawek 4 obszarów celnych, które utworzyły unię celną, tj. taryfy celnej Francji, Włoch, Niemiec oraz trzech krajów Beneluksu: Belgii, Holandii i Luksemburga. Po zniesieniu barier na granicach wewnętrznych państw EWG (1 lipca 1968 r.) pozostały kontrole graniczne. Ich celem – obok celów statystycznych, tj. kontroli towarów dla potrzeb rejestracji wielkości handlu zagranicznego było zapewnienie, że towary pochodzące z innych państw gwarantują odpowiednie wymogi techniczne oraz związane z tym bezpieczeństwo użytkowania towarów i właściwą ich jakość. Towary zagraniczne musiały też być obciążone podatkami (VAT-em i akcyzą) według stawek obowiązujących w kraju importera tak, aby nie były one bardziej konkurencyjne od opodatkowanych towarów krajowych.
W połowie lat 80-tych rozpoczęła się realizacja programu budowy jednolitego rynku wewnętrznego, której celem było ujednolicenie warunków obrotu towarowego (także świadczenia usług, przepływu kapitału oraz pracowników) na obszarze Wspólnoty, poprzez zniesienie istniejących barier fizycznych (np. kontrola dokumentów na granicach), fiskalnych (harmonizacja, a wiec istotne zbliżenie systemów podatkowych obciążających obrót towarowy, w sytuacji gdy nie udało się osiągnąć całkowicie jednolitego systemu opodatkowania VAT-em i akcyzą towarów na obszarze Wspólnoty) oraz barier technicznych.
U podstaw tego etapu pogłębienia integracji w ramach ówczesnej EWG leżała chęć redukcji kosztów produkcji towarów i ich obrotu i w ten sposób poprawa konkurencyjności towarów wspólnotowych (zwłaszcza wobec towarów amerykańskich i japońskich), a także istotne ożywienie gospodarcze po długim okresie eurosceptycyzmu i w rezultacie wzrost zamożności państw WE.
Eliminacja tych barier dotyczyła wszystkich towarów w obrocie między państwami Wspólnot. W imporcie z państw trzecich, do wspólnej taryfy celnej i jednolitych zasad stosowania innych instrumentów polityki handlowej, dołączono jednolite zasady wprowadzania towarów zagranicznych na rynek wspólnotowy. W efekcie, jeśli towar przekroczył granicę celną np. w Grecji i na podstawie przeprowadzonej tam kontroli granicznej stwierdzono, że spełnia wszystkie wspólnotowe wymogi rynku wewnętrznego (w tym zwłaszcza standardy techniczne, fitosanitarne, weterynaryjne itp.), towar taki mógł być swobodnie sprzedawany w dowolnym miejscu na obszarze Wspólnoty, bez jakiejkolwiek dodatkowej kontroli.

Jednolity rynek wewnętrzny, zapewniający w pełni swobodny przepływ towarów na rynku Wspólnoty, utworzono w okresie 1985- koniec 1992r., na podstawie dwóch dokumentów:
1. tzw. Jednolitego Aktu Europejskiego (była to pierwsza istotna modyfikacja Traktatu Rzymskiego, która po ratyfikacji we wszystkich państwach członkowskich WE weszła w życie 1 lipca 1987 r.),
2. Białej Księgi z 1985 r., w której Komisja Europejska zakreśliła projekty około 280 dyrektyw przewidujących eliminację barier fiskalnych, technicznych oraz fizycznych w obrocie miedzy państwami WE. Dyrektywy te stopniowo wchodziły w życie, po przejściu odpowiedniej procedury legislacyjnej (w tym zatwierdzeniu przez Radę Ministrów, w odniesieniu do ogromnej większości eliminowanych barier – w drodze głosowania większością kwalifikowaną).
Swobodny przepływ towarów istnieje we Wspólnotach od 1 stycznia 1993 roku.
W negocjacjach akcesyjnych przedmiotem rokowań w obszarze „swobodny przepływ towarów” są jedynie wspólnotowe przepisy (głównie dyrektywy) dotyczące obowiązujących standardów technicznych, regulowane przez tzw. dyrektywy starego oraz nowego podejścia i przepisy o wzajemnym uznawaniu towarów. Obszar ten obejmuje też dostosowania do wspólnotowych przepisów w sprawie zamówień publicznych. Kwestie zasad handlu z krajami spoza UE są przedmiotem negocjacji w innych obszarach.
W Konstytucji
SEKCJA 3 SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
Podsekcja 1 Unia celna
Artykuł III-151
1. Unia obejmuje unię celną, która rozciąga się na całą wymianę towarową i obejmuje zakaz ceł przywozowych i wywozowych między Państwami Członkowskimi oraz wszelkich opłat o skutku równoważnym, jak również przyjęcie wspólnej taryfy celnej w stosunkach z państwami trzecimi.
2. Ustęp 4 i podsekcja 3 dotyczące zakazu ograniczeń ilościowych stosują się do produktów pochodzących z Państw Członkowskich oraz do produktów pochodzących z państw trzecich znajdujących się w swobodnym obrocie w Państwach Członkowskich.
3. Produkty pochodzące z państw trzecich są uważane za będące w swobodnym obrocie w jednym z Państw Członkowskich, jeżeli dopełniono wobec nich formalności przywozowych oraz pobrano wszystkie wymagane cła i opłaty o skutku równoważnym w tym Państwie Członkowskim i jeżeli nie skorzystały z całkowitego lub częściowego zwrotu tych ceł lub opłat.
4. Cła przywozowe i wywozowe lub opłaty o skutku równoważnym są zakazane między Państwami Członkowskimi. Zakaz ten stosuje się również do ceł o charakterze fiskalnym.
5. Rada, na wniosek Komisji, przyjmuje rozporządzenia europejskie i decyzje europejskie określające cła wspólnej taryfy celnej.
6. Wykonując zadania powierzone jej na mocy niniejszego artykułu, Komisja kieruje się:
a) potrzebą popierania wymiany handlowej między Państwami Członkowskimi i państwami trzecimi,
b) zmianami warunków konkurencji wewnątrz Unii, jeżeli skutkiem tych zmian jest wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw,
c) potrzebami zaopatrzenia Unii w surowce i półprodukty, zwracając przy tym uwagę, by nie zakłócić warunków konkurencji między Państwami Członkowskimi co do produktów końcowych,
d) potrzebą unikania poważnych zaburzeń w życiu gospodarczym Państw Członkowskich oraz zapewnienia racjonalnego rozwoju produkcji i wzrostu konsumpcji w Unii.

Swobodny Przepływ Usług
Swobodny Przepływ Usług - dotyczy wszelkich świadczeń realizowanych w ramach prowadzonej działalności handlowej, przemysłowej, rzemieślniczej, czy też związanej z wykonywaniem wolnych zawodów.
Oznacza prawo do zakupu zagranicznych usług świadczonych przez podmioty z krajów członkowskich oraz prawo sprzedaży takich usług.

Streszczenie postanowień ogólnych
Dzień 31 grudnia 2002 został przyjęty przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej jako data gotowości do członkostwa Polski w strukturach Unii Europejskiej.
Strona polska akceptuje i wdraża wszelkie postanowienia w obszarze „Swobody świadczenia usług”. Polska wprowadza zasady w tym obszarze do dna 31 grudnia 2002 roku, w pełni uznając i uwzględniając cele zawarte w artykułach 52 i 59 Traktatu ustanawiającego Unię Europejską, w szczególności regulujące niedyskryminacyjne zasady świadczenia usług.
Ze względu na szczególne warunki społeczne strona polska postulowała, aby do listy instytucji świadczących usługi w Unii zostały dodane polski instytucje: Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo – Kredytowe (SKOK) oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Polska wystąpiła o pięcioletni okres przejściowy ze względu na potrzebę posiadania określonego minimalnego poziomu funduszy własnych przez instytucje kredytowe. Chodzi tu o niski poziom funduszy własnych banków spółdzielczych. Okres ten miałby trwać do 31 grudnia 2007 roku. W związku z potrzebą dopasowania zasad naliczania funduszy własnych do zasad unijnych wystąpiono o roczny okres przejściowy.
Polska podjęła kroki zmierzające do wdrożenia powyższych ustaleń w obszarze „Swoboda świadczenia usług”. Powyższe ustalenia traktowane były jako deklaracja i zostały wprowadzone w życie przed 31 grudnia 2002 roku. Polska zamierza harmonizować swoje prawo z prawem unijnym i dokonać jego pełnej implementacji jak najwcześniej
Uwagi szczegółowe
Komisja Europejska podzieliła stanowiska dotyczące swobodnego przepływu usług na następujące grupy tematyczne:
· artykuły 52 i 59 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
· bankowość
· ubezpieczenia
· rynek papierów wartościowych i usługi inwestycyjne
· ochrona danych osobowych
· prawo do zakładania przedsiębiorstw i swoboda świadczenia usług przez rzemieślników oraz w handlu i rolnictwie
· agenci handlowi
· usługi społeczeństwa informacyjnego
Artykuły 52 i 59 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
Przepisy polskiego prawa w odniesieniu do tych artykułów dotyczących przepływu usług i zakładania przedsiębiorstw nie zawierają wymogów posiadania polskiego obywatelstwa, miejsca zamieszkania oraz obowiązkowego członkostwa w organizacji zawodowej, o których mowa w powyższych artykułach. Od tych reguł wyjątki stanowią:
1. ograniczenie dotyczące obowiązku posiadania polskiego obywatelstwa w zakresie:
o usług bankowych
o usług ochrony osób i mienia
o wszelkiego rodzaju gier i zakładów wzajemnych
o działalności sportowych spółek akcyjnych
o zawodu tłumacza przysięgłego
2. ograniczenia dotyczące miejsca zamieszkania w zakresie:
o usług transportu wodociągami
o usług świadczonych przez pośredników ubezpieczeniowych
Ponadto występowało w prawie polskim ograniczenie dla przedsiębiorców zagranicznych odnośnie do wymaganej formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółek akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością. Ograniczenie to zostało zniesione w roku 2000 po wejściu ustawy o prawie działalności gospodarczej.
Polska w pełni uznała i zaakceptowała cele, którym mają służyć artykuły 52 i 59 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, a w szczególności zasady regulujące swobodę przepływu usług.
Bankowość
Przepisy prawa polskiego w obszarze bankowości nie zawierają ograniczeń dotyczących wymogu obywatelstwa, miejsca zamieszkania, obowiązkowego członkostwa w organizacji związkowej, o których mówią artykuły 52 i 59 Traktatu. Wyjątek stanowił obowiązek posiadania obywatelstwa polskiego przez powierników i ich zastępców zawarty w art. 27 ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych i został zniesiony z końcem roku 2002.
Szczegółowe przepisy unijne dotyczące usług bankowych zawierają:
· podejmowanie i prowadzenie działalności bankowej
· fundusze własne instytucji kredytowych
· współczynnik wypłacalności dla instytucji kredytowych
· adekwatność kapitałowa instytucji kredytowych
· koncentracja kredytów bankowych i innych wierzytelności
· saldowanie należności i zobowiązań
· rachunkowość bankowa
· skonsolidowany nadzór bankowy
· system gwarantowania depozytów bankowych
Ubezpieczenia
Przepisy prawa polskiego w obszarze ubezpieczeń nie zawierają ograniczeń dotyczących wymogu obywatelstwa, miejsca zamieszkania, obowiązkowego członkostwa w organizacji związkowej, o których mówią artykuły 52 i 59 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
Regulacje ogólne
Prawo europejskie postanowieniami artykułów 55, 56 i 66 Traktatu umożliwia ograniczenie możliwości podejmowania działalności gospodarczej związanej z wykonywaniem władzy publicznej oraz w ramach ochrony zdrowia, porządku i bezpieczeństwa publicznego. Na podstawie ustawy o działalności ubezpieczeniowej Minister Finansów może odmówić wydania zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, gdy zagrożony jest interes państwa. Powyższy zapis został zniesiony w nowej ustawie do końca roku 2002. Kwestie koordynacji ustaw, rozporządzeń i przepisów dotyczących koasekuracji w ramach Wspólnoty reguluje dyrektywa Rady 78/473/EWG wprowadzając zasady ujednolicające rynek koasekuracji, które powinny być zastosowane przez państwa członkowskie. Wprowadza też prawo do ubezpieczenia ryzyka przez zakład ubezpieczeniowy pochodzący z kraju Wspólnoty nawet, jeśli nie ma on oddziału w kraju, w którym ryzyko jest zlokalizowane. Polskie prawo nie posiadało jakichkolwiek zapisów dotyczących koasekuracji. Zostały one wprowadzone w nowej ustawie. Zagadnienia rachunkowości i sprawozdawczości zakładów ubezpieczeniowych reguluje dyrektywa Rady 91/674/EWG. Zakazuje ona dyskontowania rezerw techniczno – ubezpieczeniowych w ubezpieczeniach innych niż na życie. Polscy ubezpieczyciele dyskontowali je na zasadzie powszechnej praktyki. Odpowiedni zapis znalazł miejsce w nowej ustawie.
Prawo europejskie postanowieniem Rady wprowadza swobodę świadczenia usług ubezpieczeniowych w ramach Unii Europejskiej. Na podstawie ustawy o działalności ubezpieczeniowej zagraniczny zakład ubezpieczeń może prowadzić działalność w Polsce na zasadzie wzajemności.
Ubezpieczenia komunikacyjne OC obejmują według postanowień Rady całe terytorium Wspólnoty i nie podlegają każdorazowo kontrolom granicznym. Polskie prawo nie posiadało do 2002r. takich regulacji. Zostały one umieszczone w nowej ustawie.
Regulacje prawa unijnego w sferze ubezpieczeń dotyczą:
· pośredników ubezpieczeniowych
· nadzoru ubezpieczeniowego
· transgranicznego świadczenia usług
· ubezpieczeń komunikacyjnych
Rynek papierów wartościowych i usług inwestycyjnych
Przepisy prawa polskiego w tym obszarze nie zawierają ograniczeń dotyczących wymogu obywatelstwa, miejsca zamieszkania, obowiązkowego członkostwa w organizacji związkowej, o których mówią artykuły 52 i 59 Traktatu.
W kwestii obrotu papierami wartościowymi ulegną zmianie przepisy dotyczące:
· dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego obrotu i notowań na giełdzie
· obowiązków informacyjnych spółek notowanych na giełdzie
· nabywania i zbywania znacznych pakietów akcji
· wykorzystania informacji poufnych
W przypadku usług inwestycyjnych zmienią się przepisy dotyczące:
· funkcjonowania funduszy inwestycyjnych
· funkcjonowania domów maklerskich
· funduszu gwarancyjnego
Ochrona danych osobowych
Przepisy prawa polskiego w obszarze ochrony danych osobowych nie zawierają ograniczeń dotyczących wymogu obywatelstwa, miejsca zamieszkania, obowiązkowego członkostwa w organizacji związkowej, o których mówią artykuły 52 i 59 Traktatu.
Polska ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku jest w dużej mierze zgodna z dyrektywami Unii Europejskiej. Kwestie, w których prawo polskie nie jest zgodne to:
· definicja pojęcia „dane osobowe”
· brak zasady odnoszącej się do automatyzacji decyzji indywidualnych
· kontroli wstępnej przetwarzania danych osobowych
Obecnie trwają prace nad nowelizacją ustawy w kierunku doprecyzowania pojęć w celu wykluczenia wątpliwości interpretacyjnych.
Swoboda zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług oraz w handlu i rolnictwie
Podstawowe zmiany w tym obszarze dotyczyć będą:
· podejmowania i prowadzenia działalności pośrednictwa handlowego, drobnej wytwórczości i rzemiosła
· podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej w rolnictwie
· podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej w obszarze produkcji żywności i napojów
· podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego
· podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie przemysłu filmowego
· podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie hotelarstwa, gastronomii oraz usług turystycznych, transportowych i magazynowania
· podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie usług komunalnych
· podejmowania i prowadzenia działalności w obszarze leśnictwa
· podejmowania i prowadzenia działalności w obszarze górnictwa i kopalnictwa
· podejmowanie i prowadzenie działalności w obszarze usług nie objętych innymi dyrektywami
Prowadzenie działalności przez agentów handlowych
Zasady prowadzenia działalności przez agentów handlowych reguluje dyrektywa 86/653/EWG. W Polsce reguluje je Kodeks Cywilny. Różnice polegają na większej szczegółowości dyrektyw europejskich. Polska wdrożyła postanowienia przed końcem 2002 roku przy zmianie Kodeksu Cywilnego.
Usługi społeczeństwa informacyjnego
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nakazuje państwom stowarzyszonym wprowadzenie przepisów zakazujących projektowania, adaptowania, produkcji i sprzedaży urządzeń nielegalnych, służących do nielegalnego dostępu do autoryzowanych, płatnych usług i oprogramowania.
W Polsce dyrektywy są zawarte częściowo w rozporządzeniach Ministerstwa Łączności, a pełne wdrożenie nastąpiło do końca roku 2002 wraz ze zmianą ustawy.