Zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi.

ALKOHOL
Alkohole to związki organiczne będące pochodnymi węglowodorów. W przyrodzie występują w stanie wolnym w olejkach eterycznych oraz tłuszczach i woskach. Alkohol jest stosowany w wielu gałęziach przemysłu. Potocznie nazwą alkohol określa się alkohol etylowy, bezbarwną ciecz. Ma on działanie odurzające i uzależniające. Zatrucia alkoholowe wyniszczają organizm.
Alkohol bywa spożywany okazjonalnie do posiłków, podczas wieczornej zabawy czy uroczystych świąt. We wspólnotach plemiennych picie napojów alkoholowych stanowiło część ważnych ceremonii religijnych, co wynikało z wiary w ich duchowe działanie i moc łącznia świata realnego ze światem nadprzyrodzonym.

WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM
Alkohol może wywoływać uzależnienia i w wielu państwach zalicza się go do „legalnych narkotyków”, zwykle w jednym rzędzie ze środkami uspokajającymi i znieczulającymi. Jednak w przeciwieństwie do wymienionych leków dostęp do alkoholu jest bardzo łatwy, za wyjątkiem tych krajów, gdzie konsumpcja napojów alkoholowych jest zabroniona z przyczyn religijnych. W większości państw stosuje się jedynie ograniczenia wiekowe.

Alkohol wpływa ujemnie na centralny układ nerwowy (mózg i rdzeń kręgowy), przetwarzający informacje otrzymane ze zmysłów i receptorów i wysyłający polecenia do mięsni i gruczołów, stymulując je do określonej aktywności. W początkowym etapie napój alkoholowy wywołuje lekkie odurzenie i działa pobudzająco, ostatecznie wywołuje depresje, a wypity w dużych ilościach może doprowadzić do śpiączki.

Wprowadzony do organizmu alkohol szybko przedostaje się do krwiobiegu. Najwyższe stężenie we krwi występuje po około 1-1,5 godziny od momentu spożycia. Krew transportuje alkohol do mózgu i wszystkich najważniejszych narządów. Początkowo pod wpływem alkoholu spowalniane są reakcje organizmu, jak podejmowanie decyzji i uczenie się.

SKUTKI UBOCZNE
Pierwszymi Oznakami wskazującymi na to, że dana osoba znajduje się pod wpływem alkoholu jest poprawa nastroju. Człowiek czuje się rozluźniony, jest odważniejszy, zachowuje się swobodniej. Spożycie dużej ilości alkoholu powoduje niewyraźną wymowę i szybkie zmiany nastroju.. Jeśli ktoś waży 65 kg, takie oznaki pojawiają się już po wypiciu 30 g alkoholu. W miarę picia coraz większej ilości alkoholu człowiek zaczyna mieć trudności z poruszaniem się, zostaje zakłócona praca receptorów zmysłu i traci zdolność do prawidłowej oceny sytuacji, (co prowadzi do wielu wypadków przy pracy, drogowych etc.). Mdłości, wymioty i bóle głowy to klasyczne objawy spożycia nadmiernej ilości alkoholu, czyli zespołu dolegliwości pojawiających się w miarę usuwania trucizny – etanolu – z organizmu.

Skutkiem spożywania nadmiernych ilości alkoholu może być stłuszczenie i marskość wątroby. Narząd ten bierze bezpośredni udział w odtruwaniu organizmu. Proces ten jest bardzo powolny: aby wydalić 30 g etanolu z krwi muszą upłynąć ponad cztery godziny. Osobom zatrutym alkoholem niejednokrotnie poleca się kofeinę jako sposób na szybsze odtrucie, jednak brak dowodów na to, by jakakolwiek substancja, z wyjątkiem może fruktozy, wywoływała taki efekt. Nie zostało również potwierdzone, by wykonywanie ćwiczeń fizycznych działało „trzeźwiąco”.

Nadużywanie alkoholu prowadzi do nałogu. W przewlekłej frazie alkoholizmu zdobycie i picie alkoholu staje się jedyną potrzebą alkoholika, u którego poza trwałym uszkodzeniem narządów, występuje, psychodegradacja alkoholowa. Człowiek zostaje wyobcowany ze społeczeństwa, wszystkie potrzeby mają drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeby zdobycia trunku. Konsekwencje choroby alkoholowej są szczególnie tragiczne dla najbliższej rodziny alkoholika, nie tylko dla niego samego. Około 10% alkoholików cierpi na zaburzenia psychiczne – majaczenie, stany omamowe czy psychozę.

Niedożywienie, między innymi niedobór witamin, sprzyja ujawnieniu się szkodliwych dla zdrowia skutków picia alkoholu. Wiąże się to z faktem, że alkohol zmniejsza odczuwanie apetytu i alkoholik nie dba o prawdziwą, bogatą w składniki odżywcze dietę. Osoby nadużywające alkoholu i alkoholicy są też zagrożeni zaburzeniami układu pokarmowego i pewnymi rodzajami nowotworów – na przykład rakiem przełyku, krtani i jamy ustnej. Kobietom w ciąży zabrania się spożywania alkoholu, ponieważ jest on przyczyną niskiej masy urodzeniowej i niedożywienia płodu.

W ROZSĄDNYCH ILOŚCIACH
Lekarze i żywieniowcy zgadzają się, że pewne gatunki alkoholu spożywane w rozsądnych ilościach mogą działać dobroczynnie na zdrowie. Na przykład czerwone wino, wypijane w ilości jednego kieliszka dziennie, obniża zagrożenie zawałem serca. Generalnie zaleca się, by konsumpcja alkoholu nie przekraczała 6% energii dostarczonej organizmowi z pokarmami. Trzeba pamiętać, że kobiety i mężczyźni odmiennie reagują na napoje alkoholowe: taka sama ilość alkoholu może szybciej zaszkodzić kobiecie niż mężczyźnie. Prawdopodobnie jest to spowodowane faktem, że organizm kobiety produkuje mniejsze ilości enzymu utleniającego alkohol.


NARKOTYKI I SPOŁECZEŃSTWO
Narkotyki i używki to, najogólniej rzecz ujmując, środki psychoaktywne, w różny sposób działające na układ nerwowy człowieka. Substancje te są we współczesnym świecie szeroko używane i nadużywane.

Ludzie od najdawniejszych czasów wprowadzali do swoich organizmów narkotyki i używki. Nawet orzeźwiająca filiżanka kawy czy herbaty czy też odprężająca lampka wina zasadniczo działają na nasz ustrój podobnie jak rozprowadzana nielegalnie marihuana. Kofeina znajdująca się w kawie, herbacie i coca – coli oraz alkohol w winie i piwie ingerują w normalne funkcjonowanie organizmu oraz alkohol w winie i piwie ingerują w normalne funkcjonowanie organizmu. Spożywanie w umiarkowanych ilościach są stosunkowo nieszkodliwe.

Tymczasem narkotyki, w odróżnieniu od używek, są niebezpieczne i nielegalne. Posiadanie czy zażywanie takich substancji, jak śmiercionośna heroina czy crack, jest przestępstwem.

NA CAŁYM ŚWIECIE
Większość środków uzależniających, legalnych czy nie, negatywnie wpływa na funkcje mózgu, nawet, jeśli są zażywane wyłącznie w celach towarzyskich. Substancje uzależniające upośledzają zdolności mentalne, takie jak myślenie, koncentracja, czuwanie, dobre samopoczucie, odczuwanie emocji i świadomość. Są to substancje psychotropowe, co oznacza, że działają na ośrodkowy układ nerwowy i mają swoisty i wybiórczy wpływ na procesy psychiczne. Niemal w każdej kulturze i społeczeństwie na całym świecie ludzie zażywają środki psychotropowe. Różnią się tylko ich rodzaje i przyczyny zażywania.

DLACZEGO?
Częstym powodem zażywania narkotyków są spotkania towarzyskie, zapoczątkowane pogawędką nad szklanką kawy, a zakończone wieczornym wyjściem do baru. Narkotyk pomaga się „wyluzować”, sprawia, że człowiek jest przyjaźnie nastawiony do towarzystwa, rozmowy i odprężony. Zdaje się dawać chwilę wytchnienia, okresową ucieczkę od zmartwień i kłopotów.

Ludzie często usiłują uciec od rozmaitych problemów: stresu, braku pieniędzy, nadmiary bądź braku pracy, rozbitego domu, złamanych przyjaźni i tak dalej. Jednak niektórzy próbują całkowicie oderwać się od rzeczywistości. Nie potrafią poradzić sobie z realnym życiem i sięgają po narkotyki w nadziei stworzenia wyimaginowanego, idealnego świata.

Kolejną pospolitą przyczyną „brania” jest presja grupy. Człowiek, najczęściej młody, zaczyna zażywać narkotyki, ponieważ to samo robią jego rówieśnicy. Każdy członek grupy dostosowuje się do panujących w niej zwyczajów.

EFEKTY UZALEŻNIENIA
Poważnym problemem jest fakt, że wiele narkotyków wywołuje nałóg. Rozróżniamy uzależnienie fizyczne i psychiczne. Uzależnienia psychiczne związane jest głównie z funkcjonowaniem umysłu. Nałogowiec czuje, że nie może żyć ani myśleć bez narkotyku. Uzależnienie fizyczne polega na tym, że nerwy, mięśnie, serce, i inne narządy nie mogą funkcjonować bez narkotyku.

Pozbawiony narkotyku narkoman odczuwa fizyczne i psychiczne objawy abstynencji. Mogą to być drgawki, pocenie się, skurcze i bóle mięśni, halucynacje (niezgodne z rzeczywistością wrażenia wzrokowe i dotykowe), utrata świadomości, a nawet konwulsje prowadzące do śmierci. Ponadto organizm stopniowo przyzwyczaja się do pewnych narkotyków, używek i leków. W celu uzyskania tego samego efektu trzeba zażywać coraz większe ilości danej substancji. Zjawisko to nosi nazwę tolerancji.

Ryzyko dla zdrowia niesie też sposób zażywania narkotyków. Wąchanie kokainy może uszkodzić nos i drogi oddechowe. Wstrzykiwanie heroiny używaną strzykawką lub igły może być przyczyną zapalenia wątroby czy AIDS.

ZERWANIE Z NAŁOGIEM
Zdarza się też, że narkotyki i niektóre leki są nadużywane przez sportowców, starając się za wszelką cenę uzyskać lepsze wyniki. Zażywanie anabolików i sterydów, powiększających masę mięśniową, czy środków stymulujących, jak amfetamina, jest traktowane jak oszustwo – tego rodzaju substancje zostały zakazane przez wszystkie poważne organizacje sportowe.

Narkotyki często kojarzą się z łamaniem prawa. Napady na przechodniów, włamania i inne przestępstwa bywają popełniane przez narkomanów potrzebujących pieniędzy do zapewnienia sobie kolejnych dawek upragnionych substancji. Jest to szczególnie widoczne w przypadku narkotyków silniejszych, wywołujących poważne uzależnienie, które często są również najdroższe. Nie należy zapominać, że samo posiadanie nielegalnego narkotyku jest przestępstwem.





Palenie tytoniu to nie tylko farmakologiczne uzależnienie od nikotyny, ale przede wszystkim nawyk o charakterze behawioralnym, psychologicznym i społecznym. Palenie tytoniu, niestety nadal, pozostaje olbrzymim problemem społecznym w Polsce. Co 10 sekund na świecie umiera ktoś na chorobę wywołaną paleniem tytoniu. Liczne badania światowe wykazały związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy paleniem tytoniu a rozwojem chorób. Wynik ten nie jest zaskakujący w świetle wiedzy nt. składu dymu tytoniowego.
Ponadto należy pamiętać, że palenie zwiększa zachorowalność i umieralność związaną z wrzodem trawiennym. Palenie, dodatkowo, zwiększa ryzyko poronień, porodów przedwczesnych i zgonów niemowląt. Zaś w świetle ostatnich badań, palenie bierne zwiększa zachorowalność na infekcje układu oddechowego, raka płuc, zawał mięśnia sercowego.
Dzieci zmuszane do wdychania dymu tytoniowego częściej zapadają na choroby infekcyjne
układu oddechowego (zapalenia płuc, oskrzeli, górnych dróg oddechowych). Poza tym palenie tytoniu przez rodziców w istotny sposób zwiększa ryzyko wystąpienia astmy oskrzelowej u dziecka, a także przewlekłego zapalenia ucha środkowego, które jest główną przyczyną głuchoty w wieku dziecięcym. Należy przy tym pamiętać, iż negatywne skutki tego nałogu nie są ograniczone jedynie do samych palaczy.
Uzależnienie od papierosów rodzi się niepostrzeżenie. Najpierw wypalasz pierwszego w swoim życiu papierosa, potem drugiego, aż wreszcie spostrzeżesz, że już wypalasz całą paczkę dziennie. W miarę upływu czasu pojawia się postępujące przyzwyczajenie i biologiczne uzależnienie od tytoniu.
Około 10.000.000 Polaków pali regularnie 15- 20 sztuk papierosów dziennie. Prawie 5.000.000 tych osób pali dłużej niż 20 lat. Każdego roku 100.000 zgonów w Polsce ma bezpośredni związek z negatywnymi skutkami palenia tytoniu, przy czym ponad połowa z nich (60%) dotyczy osób w wieku 35- 69 lat. W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180.000 dzieci. Szacuje się, iż dzieci w Polsce wypalają rocznie od 3 do 4 mld sztuk papierosów. Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym środkiem rakotwórczym w Polsce i na świecie.

Palenie papierosów wywołuje: co drugi zgon z powodu chorób nowotworowych u mężczyzn i około 15% zgonów nowotworowych u kobiet, około 40% przypadków choroby niedokrwiennej serca, 80- 90% przewlekłych obturacyjnych chorób płuc

W dymie tytoniowym znajduje się ponad 4000 różnych substancji, wiele o działaniu toksycznym, mutagennym (uszkadzającym DNA), taratogennym (uszkadzającym płód), kancerogennym (powodującym rozwój nowotworów). Substancje te znajdują się w dwóch frakcjach dymu: gazowej oraz cząsteczkowej zawieszonej w wodzie tworzącej tzw. ciała smołowate. Niektóre z nich działają jedynie miejscowo w jamie ustnej, drogach oddechowych podczas gdy inne po wchłonięciu do układu krążenia wywierają działanie na większość tkanek i organów człowieka. Do najważniejszych składników dymu tytoniowego należą:
Nikotyna

Jest to alkaloid przyswajany jedynie w 10% przez organizm człowieka, szybko metabolizowany i usuwany przez nerki, który wywołuje biologiczne uzależnienie u osób mających z nim kontakt. Palenie papierosów pozwala na wchłonięcie 0,05- 0,15 mg nikotyny podczas jednego zaciągnięcia, daje to 1- 2 mg po wypaleniu jednego papierosa. Podana dożylnie dawka nikotyny zawarta w jednym papierosie może zabić dorosłego człowieka. Ma ona krótki czas połowicznego rozpadu- w mózgu wynosi on ok. 5 minut. Nikotyna działa na wszystkie narządy naszego ciała w szczególności na:
· ośrodkowy układ nerwowy - działanie za pośrednictwem takich neuroprzekaźników jak acetylocholina, noradrenalina, serotonina, dopamina powoduje w zależności od stężenia albo pobudzenie (płytkie zaciąganie) albo uspokojenie (głębokie zaciąganie) co stanowi mechanizm uzależnienia biologicznego od nikotyny. Bardzo wysokie stężenie nikotyny blokuje przewodzenie impulsów w układzie nerwowym.
· układ krążęnia - przyspieszenie czynności pracy serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, skurcz naczyń obwodowych.
· układ oddechowy - zwiększenie głębokości i częstości oddechów. Dawki śmiertelne porażają ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym.
· układ pokarmowy - małe dawki pobudzają perystaltykę jelit a wyższe opóźniają perystaltykę powodując zwolnienie opróżniania żołądka co przedłuża uczucie sytości po jedzeniu.
Substancje smołowate (rakotwórcze)

Substancje te podrażniają tkankę płuc i mogą prowadzić do przewlekłych stanów zapalnych oraz nowotworów. Dym tytoniowy inicjuje oraz pobudza rozwój nowotworów, zawiera około 60 substancji rakotwórczych lub współrakotwórczych, które znajdują się zarówno w głównym strumieniu dymu jak i bocznym nierzadko w większym stężeniu, na który narażone są osoby niepalące. Do najważniejszych należą:
· węglowodory aromatyczne (np. benzopiren)
· nitrozaminy (np. N-nitrozonornikotyna)
· estry kwasów tłuszczowych
· metale ciężkie
· pierwiastki promieniotwórcze (np. kadm, polon)
· chlorek winylu
Substancje drażniące

Są to substancje, które działają głównie w drogach oddechowych i w skład ich wchodzą:
· związki zwężające oskrzela i powodujące kaszel
· związki upośledzające ruch rzęsek w drogach oddechowych- zaburzają one funkcję samooczyszczającą oskrzeli i płuc doprowadzając do częstych infekcji.
· związki pobudzające wydzielanie śluzu- duże ilości śluzu mogą być przyczyną częściowego lub całkowitego zamknięcia oskrzeli .
Tlenek węgla

Stanowi od 1- 5% wdychanego gazu i jest wynikiem niecałkowitego spalania dymu tytoniowego. Gaz ten około 200 razy łatwiej wiąże się z hemoglobiną tworząc karboksyhemoglobinę, która nie przenosi tlenu obniżając w ten sposób stężenie hemoglobiny nawet o 15%. Tlenek węgla powoduje zmniejszenie tolerancji wysiłku, wzrost agregacji płytek krwi co może być związane z rozwojem miażdżycy, zmniejszenie wagi ciała dzieci matek palących.

Sięgając po papieros powinniśmy pamiętać, że narażamy się na rozwój wielu, często śmiertelnych chorób. Zdrowotne powikłania wynikajace z palenia papierosów mieszczą się w trzech podstawowych grupach schorzeń: nowotworach, chorobie wieńcowej serca oraz niewydolności płuc.
Wśród nich wymienić należy:
Nowotwory złośliwe płuc

Wykazano, że u 90- 95% palaczy następuje rozwój nowotorów złośliwych. Ujawnienie się pierwszych objawów choroby zależy od wielu czynników, m.in. typu tytoniu, wieku rozpoczęcia palenia, ilości wypalanych papierosów, czasu palenia, etc. Czas od zadziałania czynnika rakotwórczego do rozwinięcia pełnych objawów choroby wynosi od 15- 20 lat. Po zaprzestaniu palenia ryzyko zachorowania zmniejsza się o połowę po 5 latach, zaś po 10 zrównuje się z tym jakie istnieje w przypadku osób niepalących. Uważa się również, że około 20- 30% nowotworów złośliwych płuc u osób niepalących jest związanych z paleniem biernym (palący partner w domu, palący koledzy w pracy itp.) gdyż w strumieniu bocznym znajduje się 5 razy więcej tlenku węgla, 2- 3 razy więcej nikotyny, 3-4 razy więcej substancji rakotwórczych.
Nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku, krtani

Ten typ nowotworów związany jest w szczególności z paleniem cygar i fajek. Czętotliwość występowania ich u osób palących jest 20 krotnie większa niż u osób, które nie palą i nie przebywają w środowisku osób palących.
Choroba wieńcowa serca

Wpływ palenia na rozwój schorzeń serca można zakreślić na podstawie farmakologicznych skutków działania nikotyny. Nikotyna przyłącza się do receptorów nikotynowych i wywołuje podwyższenie ciśnienia krwi, przyspieszoną akcję serca oraz większe obciążenie pracy serca. Prowadzi to do zwiększonego zużycia tlenu przez mięsień sercowy, a u niektórych osób może wywołać zawał serca.
Inne narządy

Dym tytoniowy, którego składniki są rozpuszczalne w płynach tkankowych i tą drogą docierają do różnych narządów, jest przyczyną rozwoju choroby nowotworowej również w innych narządach i układach.
Szczególnie podatne są: układ krwionośny, oddechowy, pęcherz moczowy, trzustka, nerki, żołądek. Częstość zachorowania i liczba zgonów z powodu zawału serca, tętniaka aorty, nadciśnienia tętniczego, schorzeń degenaracyjnych mięśnia sercowego, schorzeń naczyń mózgowych, schorzeń naczyń obwodowych, krwotoku mózgowego jest znacząco większa u osób palących jak niepalących. Palenie papierosów prowadzi do zwiększenia zawartości cholesterolu, rozwoju blaszek miażdzycowych. Palenie papierosów beznikotynowych lub niskonikotynowych nie zmniejsza ryzyka zawału mięśnia sercowego wśród palących. 20- 30 razy częściej występuje choroba nienowotworowa układu odechowego (przewlekła obturacyjna choroba płuc), zwiększa się ponadto podatność na osteoporozę i chorobę Crona. Zaś u kobiet ciężarnych, dym z papierosa przenikając przez łożysko ciężarnej może być przyczyną zespołu nagłej śmierci noworodka

Palenie tytoniu jest przyczyną około 60% przedwczesnej umieralności mężczyzn przed 65 rokiem życia. Na początku lat 90 paliło 52% dorosłych mężczyzn i 45 % dorosłych kobiet. Obecnie pali odpowiednio 39% i 19%. Specjaliści przekonują, że nawet po kilkudziesięciu latach palenia warto podjąć trud zerwania z nałogiem. W ciele palacza rozpocznie się mozolny i długotrwały proces oczyszczania i regenerowania poszczególnych narządów.


PANIKA
Różne reakcje na stres niezwykle często wzmagają jeszcze poziom zdenerwowania odczuwanego przez cierpiącego człowieka. Jeśli poziom ten jest za wysoki, pojawia się panika. Atak paniki jest bardzo powszechny wśród silnie zestresowanych osób, potrafi on całkowicie odebrać moc działania. Początek ataku może łączyć się ze zwykłym strachem, który w innych okolicznościach zostałby uznany za przejściową utratę pewności siebie. Na przykład, niektórzy ludzie mogą lękać się przechodzenia przez ruchliwą ulicę. Dla człowieka znajdującego się w bardzo dużym stresie problem tego rodzaju okazuje się nie do pokonania. Reakcją na strach jest naprężenie wszystkich mięsni. Płuca i przepona nie są w stanie rozciągnąć się, by wprowadzić powietrze do organizmu. W rezultacie oddychanie zostaje upośledzone, co jeszcze potęguje strach. Wzmaga się puls, klatka piersiowa i gardło zaciskają się, często powodując ból.

Wszystkie te objawy wzmagają panikę, intensyfikując objawy. Skóra robi się blada, wilgotna i zimna. Pacjenci mają trudności z przełykaniem – opisywane przez nich objawy są bardzo podobne do początku zawału serca. W ekstremalnych przypadkach atak paniki może doprowadzić nawet do utraty przytomności.

Nadmierny stres, który nie jest związany z wyraźnym niebezpieczeństwem, często wywołuje błędne reakcje. W takich wypadkach reakcje są źle zrozumiane nie tylko przez lekarzy i przyjaciół, ale przez samą ofiarę stresu.


STRES
Tempo życia, jakie narzucone nam jest we współczesnym świecie, odciska swoje piętno na każdym z nas. Sprawia, że żyjemy w ciągłym stresie, który może spowodować całkowite załamanie umysłowe lub fizyczne, o ile na czas nie zostaną podjęte zdecydowane środki zaradcze.

Stres stanowi poważny problem dzisiejszych zindustrializowanych społeczeństw. Jest odpowiedzialny za wiele chorób i straconych dni pracy, ponadto bywa przyczyną głębokiego bólu i życiowych tragedii.

CO TO JEST STRES?
Nagły i bardzo intensywny stres ma wiele wspólnego ze strachem. Sprawia, że budzi się w nas pierwotny instynkt przeżycia, wywołujący specyficzną reakcję fizyczną i chemiczną. Związane są one ze znacznie zwiększoną produkcją adrenaliny – hormonu wytwarzanego w gruczołach nadnerczy. Pełni on rolę tzw. Mediatora układu nerwowego. Gruczoły te są kontrolowane przez układ nerwowy.

Adrenalina jest wydzielana bezpośrednio do krwiobiegu, dzięki czemu skutki jej działania są natychmiastowe. Przygotowuje organizm do ucieczki bądź do walki – stawienia czołu wyzwaniu. Zwiększony przepływ adrenaliny do krwi pojawia się w reakcji na strach lub na stres fizyczny bądź emocjonalny. Przygotowuje tkanki i narządy wewnętrzne do szybkiej reakcji na kryzys.

Adrenalina zwiększa tempo i siłę pracy serca oraz podnosi ciśnienie krwi. Przyspiesza także przemianę glikogenu w glukozę, dostarczając w ten sposób dodatkową energię do mięśni. Oddech także ulega przyspieszeniu, ponieważ płuca usiłują zaczerpnąć większą dawkę tlenu. Temperatura organizmu podnosi się i jednocześnie proces trawienia zostaje zatrzymany.

Wydzielanie adrenaliny może być pożyteczną i pozytywną reakcją na sytuacje niebezpieczne i wzbudzające strach. Jest siłą umożliwiającą ludziom skuteczne działanie w chwili kryzysu, mobilizowanie maksymalnych sił i potencjału w celu odwrócenia grożącej katastrofy. Niestety, w wielu okolicznościach reakcja stresowa może wywołać także skutki uboczne.

Zbyt intensywny i długotrwały stan stresu może mieć poważne działanie destrukcyjne. Może uszkadzać układ immunologiczny, sprawiając, że osoba żyjąca w stresie będzie bardziej podatna na choroby. Utrata energii w wyniku nieustannego stresu sprawia, że organizm staje się niezdolny do codziennej regeneracji.

CHOROBY ZWIĄZANE ZE STRESEM
Przyspieszony puls i podniesione ciśnienie krwi spowodowane przedłużającym się stresem mogą wywołać stwardnienie naczyń krwionośnych, co z kolei bywa przyczyną chorób serca, jak dusznica bolesna, udar czy zawał serca. Większa ilość kwasu w żołądku, zwłaszcza przy zwolnionym trawieniu, może wywołać podrażnienie błony śluzowej żołądka, w wyniku, czego pojawiają się wrzody żołądka lub dwunastnicy. Stres możemy obwiniać także za wiele chorób skóry. Poza tym wielu lekarzy podziela pogląd, że bóle mięśniowe występujące przy zapaleniu opon mózgowo – rdzeniowych, są spowodowane faktem, że organizm nie może poradzić sobie z normalnym zwalczeniem infekcji wirusowej. Stres może obniżać reakcje układu immunologicznego na taką infekcję, zatem przedłużające się sytuacje stresowe prowadzą do poważnego zmęczenia mięśni i umysłu, które mogą spowodować między innymi zapalenie opon mózgowych. Znane są wyniki badań amerykańskich naukowców, którzy łączą stres z występowaniem niektórych nowotworów. Wydaje się, że rak sutka występuje częściej u tych kobiet, które stale znajdują się pod wpływem silnego stresu. Jest całkiem możliwe, że silny stres uszkadza układ immunologiczny tak, że nie przeciwdziała on powstawaniu i rozmnażaniu się komórek rakowych.

Poza wymienionymi skutkami fizjologicznymi (fizycznymi),stres powoduje także inne negatywne zjawiska, które należy wziąć pod uwagę. Ostra depresja, będąca częstą reakcją na długotrwały stres, może doprowadzić do uzależnienia od alkoholu lub narkotyków.

PRZYCZYNY STRESU
Czynniki zewnętrzne często powodują powtarzający się stres w naszym życiu. Przyczyną może być nie tylko gorączkowy tryb życia w naszych czasach, ale nagromadzenie się wydarzeń, które pojedynczo znieślibyśmy bez kłopotów, ale które łącznie niebezpiecznie powiększają liczbę występujących stresorów (przyczyn reakcji stresowej). Wiadomo od dawna, że załamanie nerwowe lub próby samobójcze bywają poprzedzone całą serią ciężkich doświadczeń życiowych, odciskających swe piętno na ofierze.