Początki państwa polskiego.
Państwo polan : obszar : Wielkopolska, stolica : Gniezno, pierwszy władca : Mieszko I. 972 Cedynia : M I vs. Margrabiowie niemieccy. Bierzemy Pom. Zach., przyłączenie Śląska i cz. Czech po śmierci MI także tereny Wiślan, 966 chrzest : chęć uniezależnienia się od niemiec, -> zrównanie władców polskich innym władcom chrześcijańskim, pomoc duchownych w dziedzinie nauki i medycyny, umocnienie pozycji króla 968 biskupstwo w Poznaniu Polska Chrobrego : 977 : misja św. Wojciecha do Prus 1000r. Zjazd gnieźnieński polityczne : Otto chciał stworzyć wielkie państwo chrześcijańskie razem z Polską, pokazywał potęgę Bola Religijne : utworzenie biskupstw w Krakowie, Kołobrze., i Wrocławiu, arcybisk. W Gnieźnie WOJNY : Niemcy : 1002 - 1018 : Bolo vs. Henio II : I etap : 02-05 : po śmierci O.III zamieszanie i Bolo bierze Łużyce i Milsko, 03-> bierze Morawy i Słowację. Rozejm w 1005 : Bolo traci ziemie. II etap : 07-13 : znów bierze Łużyce i Milsk III etap : 15-18 : obrona Głogowa i Niemczy 1018 : Budziszyn : Polska takes Łużyce i Milsko w Miśni zawsze przychylni margrabiowie Kijów : 1018 : wypad na Kijów - przyłączenie grodów Czerwieńskich 1025 : koronacja i śmierć Bola Kryzys i odbudowa : Panowanie Mieszka II : 1031 : najazd na Polskę cesarza niemieckiego Konrada i ks. Kijowskiego Jarka : utrata : Grodów, ziem na zachodzie, wygnanie i powrót a na końcu śmierć 1034 Upadek monarchii : bunt ludowy przeciw kościołowi i duchownym, likwidacja centrali państwa, rozpad na dzielnice 1039 najazd Brzetysława = odebrał Śląsk złupił Gniezno. Odbudowa państwa : Pomoc ze strony sąsiadów : cesarz niem i król J.I. Mądry bali się wzrostu znaczenia Czech. Popierają powrót Kazimierza (Odnowiciela) na tron Polski. Dostał armię od cesarza i podporządkował sobie Wielkopolskę i Małopolskę i Kraków (nowa stolica). Dzięki pomocy Jarka w 1047 podbił Mazowsz a w 1050 Śląsk ale musiał płacić trybut Czechom. Ciągle był uzależniony od cesarza i nie mógł się koronować.
Bolesław Śmiały : najstarszy syn Kazia Odnowiciela 1076 koronacja : w niemczech : konflikty społeczne po objęciu władzy przez Henia IV - walka o inwestyturę : Bolo opowiada się po stronie papieża dzięki czemu ma zgodę na odnowienie arcyb. W Gnieźnie i rozbudowę sieci biskupstw, 1076 koron. Się bez zgody cesarza. Na węgrzech : po jednej z wypraw udało mu się osadzić tam swojego człowieka Władysława -> kumpel przeciw Czechom z rusią kijowską : dwukrotnie osadził swojego króla i dołączył grody czerwińskie. 1079 zamach na życie króla -> wynik : stanisław (biskup) sprzedany na organy, Bolek-> wieje na Węgry i zdycha tam. Władysław Herman : młodszy brat Bolka Śmiałego, przeszedł do obozu cesarskiego. Opozycja wysuwa przeciw niemu jego synów więc on dzieli państwo : Zbigniew : Wielkop., Kujawy; Bolesław : Kraków, Sandomierz i Śląsk Zaś sobie Herman zostawił Mazowsze w władzę zwierzchnią I TAK DO 1107, 1102 : Śmierć Hermana : dalszy podział : Zbigniew + Mazowsze, Bolek (krzyweusto) + ziemia lubuska.
1107 : Zbyś pobity przez brata wieje do Niemiec. 1109 : Henio IV i Zbyś atakują Bola ale po obronie Głogowa i Wrocławia i Bytomia dają se na looz => Zbyś zdycha z niczym. Bolesław Krzywousty : od czasów Mieszka II Polska była bez Pomorza. Bolo Krzywousty podbija pomorze w ciągu 20 lat : 1116 : Pomorze wschodnie z Gdańskiem, 1121-22 pomorze zachodnie i szczecin (żądzi Warcisław - lennik Bola) Przyczyny rozbicia : chęć niedopuszczenia do walk braci, uwzględnienie interesów braci a jednocześnie zachować jedność państwa Podział : senioralna : Władysław Wygnaniec (Śląsk - pas wzdłuż Wisły) Bolek Kędzierzawy : Mazowsze Mieszko Stary : Wielkopolska Sandomierski : Sandomierszczyzna 1146 wygnanie Wygnańca i Kędzierzawy new master. Zjazd Łęczycki : Kazimierz Sprawiedliwy uzyskuje zgodę na dziedziczenie przez jego potomków dzielnicy senioralnej. Później walki.
Czynniki sprzyjające zjednoczeniu : miasta którym granice celne i ciągłe wojny przeszkadzały w rozwoju, brak bezpieczeństwa wew., możnowładcy nie mogli nabywać ziem poza granicami dzielnicy, pomoc arcybiskupstwa gnieźnieńs. Utrzymanie więzi pom. Dzielnicami, legenda o zrośnięciu się ciała Stanisława, działania Jakuba Świnki Próby jednoczeń : Henryk Brodaty (cały Śląsk, ziemię Krakowską i dużą cz. Wielkopolski, brak administracji) Henryk Pobożny zginął w bitwie pod legnicą i państwo => 7 dzielnic Henryk IV Probus : Dolny Śl. Z Krakowem i początek starań o koronę Przemysł II zajął pom. Gd. W 1295 koronował się w Gnieźnie na króla. Wkrótce został zamordowany Krzyżacy : Konrad sprowadził ich w 1226r. Władysław Łokietek : 1320 koronuje się na króla Jednoczy Kraków, Sandomierz, z. Łęczycką, sieradzką i pom. Gdańskie 1308 utrata Pomorza na rzecz najpierw brandenburczyków a potem podstępem krzyżaków Wojna z krzyżakami : 1329-1332 : Krzyżacy przymierze z Janem Luksemburskim (king Czech) i najazd na nas. 1331 zwycięstwo pod Płowcami - Krzyżacy spustoszą nasz kraj 1333 Śmierć Władzia Kazimierz Wielki : 1335 i 1339 zjazdy w Wyszechradzie - pokój z Czechami i Krzyżakami : król czech olewa koronę polski za kasę a Kazio daje mu lenno księstwa Śląskie 1343 w Kaliszu : pokój z zakonem : krzyżacy oddają z. Dobrzyńską i kujawy a ziemię chełmińską i Pom. Gd biorą jako wieczystą jałmużnę, król polski zachowuje tytuł pana i dziedzica Pomorza Podbój Rusi Halickiej : 1340-49 wyprawy : nasze ks. Halickie i Lwów oraz zach. Cz. Wołynia. Administracja : jednostki podziału : ziemie, władza lokalna w rękach starostów, urz. Ziemskie : wojewoda, kasztelan, centralne : kanclerz, marszałek Kodyfikacja praw : dwa statuty : Małopolski i Wielkopolski Wojsko i obrona : podstawa : pospolite ruszenie (rozszerzone na sołtysów i starostów) Poradlne : 12-24gr od łana opłaty od miast, cła, myta=> mury, zamki 1364 Akademia Krakowska 1370 - śmierć
Jordan - pierwszy biskup polski, urzędował w Poznaniu
Radzim-Gaudenty : pierwszy arcybiskup gnieźnieński, brat św. Wojciecha Bezprym : brat Mieszka II na krótko objął władzę w Polsce i odesłał do Niemiec koronę królewską, M II wrócił ale się nie mógł koronować. Senior : najstarszy z rodu Piastów, jemu podlegali książęta dzielnicowi. Zarządzał dzielnicą senioralną. Miał decydujący głos : sprawa polityki zagranicznej, armia i uzbrojenie Jan Świnka - arcybiskup gnieźnieński, popierał dążenia zjednoczeniowe dzięki jego staraniom papież zezwolił na koronację Przemysła II na króla Polski Immunitety - zwolnienia wymuszane na panującym dla możnowładców : ekonomiczny : zwolnienie od danin i posług, sądowy : zrzeczenie się prawa sądzenia ludzi na tych terenach Łan mały : 16ha Łan wielki : 25ha Osadnictwo na prawie niemieckim : najpierw wolnizna (okres wolny od podatków), później płacili czynsz i daniny Zasadźca zostawał sołtysem i miał najwięcej ziemi oraz mógł prowadzić młyn lub karczmę przewodniczył ławie wiejskiej (sąd I instancji wybranej przez osadników) Kmieci warstwa wolnych chłopów Lokacja - organizowanie wsi i miast przeważnie już istniejących na podstawie przywileju opartego na prawie niemieckim Starosta - władza administracyjna, zarządzali dobrami królewskimi, sądzili ciężkie przestępstwa