Układ krwionośny
Rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, żyły, naczynia włosowate.
Porównanie tętnicy i żyły: zarówno tętnica jak i żyła mają 3 warstwy ścian, jednak u tętnicy środkowa warstwa (mięśniowa) jest grubsza niż u żyły, ponieważ krew z serca wypływa pod dużym ciśnieniem. Tętnice odprowadzają krew z serca, natomiast żyły doprowadzają krew do serca. Zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi występują tylko w żyłach.
Jaka krew płynie (natlenowana czy też nie) zależy od obiegu krwi: w tętnicach w dużym obiegu krwi krew jest natlenowana, a w małym jest odtlenowana, natomiast w żyłach w dużym obiegu jest odtlenowana a w małym natlenowana.
Funkcje układu krwionośnego: transport gazów oddechowych, hormonów, składników odżywczych.
Bierze udział w reakcjach odpornościowych organizmu. Pełni funkcję termoregulacyjną.
Rodzaje połączeń naczyń krwionośnych: połączenie tętniczo-tętnicze (występuje najczęściej), np. w pęcherzykach płucnych.
Połączenie żylno-żylne, np. między jelitami a wątrobą
Połączenie tętniczo-tętnicze (sieć dziwna), np. kłębuszek nerkowy.
Obiegi krwi: mały obieg krwi- krew odtlenowana wypływa z komory prawej pniem płucnym, który rozgałęzia się na dwie tętnice płucne, krew ulega natlenowaniu w naczyniach włosowatych a następnie czterema żyłami płucnymi wpływa do przedsionka lewego.
Duży obieg krwi- krew natlenowana wypływa z komory lewej aortą, która rozgałęzia się na tętnice, które doprowadzają krew do wszystkich części ciała, krew ulega odtlenowaniu a następnie żyłą główną dolną i górną krew wpływa do przedsionka prawego.
Przepływ krwi warunkuje praca serca oraz skurcze mięśni szkieletowych (popychają krew wbrew grawitacji).
Naczynia włosowate mają mały przekrój i jedną warstwę nabłonka. Taka budowa ułatwia dyfuzję , wymianę gazową, itp.
Serce- znajduje się za mostkiem, za płucami, na środku klatki piersiowej, końcówką skierowane jest w lewą stronę. Serce chroni klatka piersiowa (mostek, żebra) oraz worek osierdziowy, w którym serce się znajduje. Jest on zbudowany z dwóch warstw, pomiędzy którymi znajduje się płyn, który amortyzuje wstrząsy.
Przekrój przez ścianę serca: (warstwy od środka)- wsierdzie, śródsierdzie, nasierdzie.
W nasierdziu znajdują się tzw. Naczynia wieńcowe, które dostarczają tlen i składniki odżywcze a odbierają niepotrzebne produkty przemiany materii.
Śródsierdzie zbudowane jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej sercowej.
Wsierdzie wyściełane jest nabłonkiem.
Serce zbudowane jest z dwóch przedsionków i dwóch komór. W lewej części serce mi grubsze ściany, ponieważ rew na obieg duży wypływa pod dużym ciśnieniem.
Przegroda międzykomorowa- rozdziela krew natlenowaną od odtlenowanej.
Krew płynie zawsze od przedsionka do komory.
Zastawka dwudzielna- pomiędzy lewym przedsionkiem a lewą komorą. Zapobiega cofaniu się krwi z lewej komory do lewego przedsionka.
Zastawka trójdzielna- pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą komorą. Zapobiega cofaniu się krwi z prawej komory do prawego przedsionka.
Pomiedzy komorami a tętnicami są zastawki półksiężycowate.
Układ przewodzący serca: odpowiada za automatyzm pracy serca. Zbudowany jest z : węzeł zatokowo-przedsionkowy (znajduje się w tylnej części prawego przedsionka. Tzw. Rozrusznik serca. Zdolny do samo pobudzania swoich komórek).
Węzeł przedsionkowo – komorowy (prawym przedsionkiem a prawą komorą).
Pęczek Hisa (jego odnogi to włókna Purkiniego).
Skurcze serca przyspiesza: stres, wysiłek fizyczny, wysoka gorączka, hormony.
Fazy pracy serca:
1) Skurcz przedsionków. Zastawki przedsionkowo-komorowe są otwarte, krew wpływa do komór, które są w rozkurczu.
2) Skurcz komór. Wszystkie zastawki się zamykają. W komorach rośnie ciśnienie. Gdy jest ono wyższe niż w tętnicach, otwierają się zastawki półksiężycowate i krew wypływa na obiegi.
3) Pauza. Przedsionki i komory są w rozkurczu. Zastawki przedsionkowo-komorowe są otwarte i krew z żył wpływa do serca.
Cały cykl trwa około 0.85 sekundy.
Pierwszy ton serca- zamknięcie się zastawek przedsionkowo-komorowych.
Drugi ton serca- zamknięcie się zastawek półksiężycowatych.
Zapis EKG:
Załamek P- skurcz przedsionków.
Załamek QRS- skurcz Komor.
Załamek T- pauza.