Układ krwionośny
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z serca tętnicami, a wraca do serca żyłami. Im dalej od serca tym ciśnienie krwi jest mniejsze, a w żyłach nawet bliskie zeru.
Układ krwionośny składa się z:
* serca - pompa ssąco?tłocząca
* naczyń krwionośnych:
- tętnice,
- żyły,
- sieć naczyń włosowatych
Duży krwioobieg
Krew utlenowana (bogata w tlen) wypływa z lewej komory serca przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała, aorty, rozgałęzia się na tętnice mniejszego kalibru, dalej na tętniczki, a następnie przechodzi przez sieć naczyń włosowatych we wszystkich narządach ciała. Naczynia włosowate przechodzą w drobne żyłki, które przechodzą w żyły większego kalibru i żyłę główną górną i dolną. Krew powracająca żyłami jest odtlenowana (uboga w tlen) i przechodzi do prawego przedsionka serca, po czym przez zastawkę trójdzielną wpływa do prawej komory. Później przez żyle główną przedostaje się do narządów rozrodczych (W czasie erekcji do Penisa).
Mały krwioobieg
Krew odtlenowana wypompowywana jest z prawej komory serca przez zastawkę tętnicy płucnej do tętnicy o tej samej nazwie, która rozgałęzia się w płucach na sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne, tam dochodzi do wymiany gazowej. Utlenowana krew powraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka serca, a tam przez zastawkę dwudzielną (mitralną) krew wpływa do lewej komory serca.
Układ wrotny
Układ składa się z żyły wrotnej, a ona z żyły kreskowej dolnej i śledzionowej. Zadaniem tego układu jest zebranie substancji odżywczych i przekazanie ich do wątroby.
Rysunek 1 Układ krwionośny człowieka
Układ limfatyczny
Układ limfatyczny lub inaczej układ chłonny to otwarty układ naczyń i przewodów, którymi płynie jeden z płynów ustrojowych - limfa, która bierze swój początek ze śródmiąższowego przesączu znajdującego się w tkankach. Układ naczyń chłonnych połączony jest z układem krążenia krwi. Oprócz układu naczyń chłonnych w skład układu limfatycznego wchodzą także narządy i tkanki limfatyczne. Najważniejszą funkcją układu chłonnego jest obrona przed zakażeniami oraz cyrkulacja płynów ustrojowych.
Budowa
Zbudowany jest ze ślepo zakończonych naczyń limfatycznych oraz z tkanki limfatycznej z której zbudowane są węzły chłonne, grudki chłonne i grasica. W jego skład wchodzą także śledziona, migdałki i szpik kostny. W układzie tym płynie żółtawy płyn ustrojowy - limfa, która jest cieczą o składzie zbliżonym do osocza, zawierającym dużą liczbę limfocytów. Z dużych naczyń limfatycznych limfa wlewa się do układu krążenia.
Zadania i funkcjonowanie układu chłonnego
* odpornościowa - w węzłach limfatycznych powstają niektóre białe ciałka krwi
* neutralizującą - zwalczanie ciał oraz substancji obcych i szkodliwych dla organizmu.
* odprowadzającą- odprowadzenie limfy z powrotem do krwi
Krążąca po organizmie limfa zbiera substancje toksyczne i odprowadza je do węzłów chłonnych, skąd są transportowane do nerek i usuwane z organizmu. To, czy układ limfatyczny dobrze funkcjonuje, zależy w dużej mierze od sprawności i elastyczności tkanki łącznej. Jeśli jest zbyt miękka i przepuszczalna, toksyny, zamiast wędrować do węzłów chłonnych, wnikają w inne tkanki np. gromadzą się w komórkach tłuszczowych. Tak więc sprawny układ limfatyczny pomaga w usuwaniu toksyn z komórek tłuszczowych, a więc pośrednio zapobiega powiększaniu się cellulitu.
Rozpoczynają go zbierające płyn tkankowy włosowate naczynia limfatyczne. Łączą się one w coraz większe naczynia chłonne, przechodzące następnie w główny przewód piersiowy, łączący się z kolei z układem krwionośnym. Dzięki temu limfa dostaje się do układu krwionośnego i dochodzi do ciągłej wymiany substancji między nią a krwią. Do układu limfatycznego zalicza się też węzły chłonne, np. w pachwinach kończyn. Funkcje układu limfatycznego związane są m.in. z wytwarzaniem tzw. przeciwciał, które łącząc się np. z bakteriami, ułatwiają ich niszczenie przez krwinki białe