Rolnictwo ekologiczne (biodynamiczne).

Problemy inżynierii genetycznej. W ostatnich latach w wielu krajach, także i w Polsce, podejmuje się eksperymenty polegające na stosowaniu takich systemów gospodarki rolnej, które pozostając w zgodzie z prawami przyrody pozwalają zarówno na zachowanie naturalnej równowagi środowiska, jak i na efektowną produkcję zdrowej żywności. Nowe koncepcje gospodarowania zasobami środowiska narodziły się na drodze współpracy wielu nauk(biologii, biofizyki, biochemii, geochemii i mineralogii, geofizyki, medycyny, techniki i in.).Powstał cały szereg nowych dziedzin nauki poszukujących praktycznych rozwiązań. Zalicza się do nich m.in. biotechnologię i inżynierię genetyczną.
Metody gospodarki biodynamicznej polegają przede wszystkim na eliminowaniu z polityki rolniczej sztucznych, „obcych przyrodzie” preparatów używanych do nawożenia gleb i do ochrony roślin. Ten typ gospodarki znalazł już szerokie zastosowanie w Stanach Zjednoczonych, we Francji, a także w niektórych regionach Niemiec.

Jedną z najważniejszych przyczyn skażenie gleb, a w konsekwencji skażenia żywności i wód, jest stosowanie sztucznych nawozów azotowych. W gospodarce biodynamicznej zastępuje się nawozami naturalnymi w postaci obornika, kompostu - lub w krajach nadmorskich – glonów wyławianych z morza. Swoistego bardzo cennego rodzaju obornika dostarczają hodowane obecnie na dużą skale dżdżownice. Naturalnym źródłem azotu są również stosowane przemienne uprawy roślin motylkowych. Środki te działają aktywizująco na rozwój mikroorganizmów glebowych i oddziałują korzystnie na przebieg procesów glebowych, a ponadto zawarty w nich azot jest łatwo przyswajalny przez rośliny Przyroda dostarcza również innych składników niezbędnych dla „dokarmiania” gleb wyczerpywanych corocznymi plonami. Źródłem potasu są na przykład zmielone na mączkę odpady z kamieniołomów bazaltu lub grafitu. zawierające do 12% tego pierwiastka. Podobnie, zmielone fosforyty zastępują odpowiednie preparaty chemiczne. Bogactwem wapnia, niezbędnego dla tzw. wapniowania gleb kwaśnych są różnorodne skały węglanowe.

W fermach hodowlanych, dostarczających dużej ilości obornika, wykorzystuje się go , obok nawożenia pól, do produkcji biogazu, służącego do ogrzewania pomieszczeń hodowlanych i mieszkalnych.
Badania z dziedziny inżynierii genetycznej zdążają przede wszystkim:

- do wyeliminowania chemicznych silnie toksycznych środków ochrony roślin i zastąpienia ich środkami biologicznymi
- do wytwarzania nowych odmian roślin uprawnych, a także nowych ras zwierząt hodowlanych przystosowanych do danych warunków środowiska
- do skutecznego opracowywania metod ochrony środowiska, a zwłaszcza wód.
Biologiczne metody zwalczania szkodników roślin polegają na wykorzystywaniu bakterii i wirusów do produkcji tzw. Biopreparatów owadobójczych i innych, nieszkodliwych dla produkowanej żywności. Wdraża się już także na wielu obszarach wyniki badań wpływu różnych czynników na rozwój zarówno owadów pożytecznych jak i szkodników. Poznanie wzajemnych współzależności różnych czynników pozwala tak organizować tzw. agrosystemy , aby sprzyjały one rozwojowi owadów pożytecznych, eliminując jednocześnie szkodniki.

Inżynieria genetyczna oddaje ogromne usługi w dziedzinie „poprawiania przyrody”, tj. doskonalenia odmian roślin użytkowych i ras zwierząt hodowlanych w celu ich adaptacji do trudnych warunków środowiska ,uodpornienia na choroby i szkodniki, zwiększenia produkcji oraz poprawy wartości odżywczych i smakowych. Działania te czyli określona polityka rolna, sprzyjające rozwojowi światowej bazy żywnościowej i przynoszące większe zyski producentom, napotykają jednak zasadnicza trudność .Wynika ona stąd, że podstawowa substancja genetyczna wywodzi się w każdym przypadku z prymitywnych odmian roślin uprawnych i udomowionych zwierząt, a także z ich „dzikich krewnych”, a wszelkie tzw. krzyżówki czy „ulepszone drogą selekcji odmiany roślin i rasy zwierząt okazują się nietrwałe. Ich produktywność zmniejsza się stosunkowo szybko. Na przykład okres użytkowania jednej wysoko wydajnej odmiany pszenicy zamyka się w gra5-15 lat. Podobne problemy występują również w hodowli zwierząt gospodarskich. Każda nowa odmiana wymaga wykorzystania materiału genetycznego pochodzącego od odmian pierwotnych, a te-nie wytrzymując konkurencji z nowymi odmianami, przynoszącymi większe zyski-są zagrożone wyginięciem. Na przykład spośród 145 rodzimych ras bydła hodowlanego w Europie wraz z przyległymi krajami Śródziemnomorskimi Afryki i Azji, aż 15 rasom grozi całkowite wyginięcie. Podobne problemy występują także w hodowli owiec, drobiu i innych zwierząt. Wprowadzenie nowych odmian roślin i nowych ras zwierząt wymaga więc jednocześnie działań na rzecz ochrony Różnorodności gatunkowej świata żywych organizmów ,stanowiącej bazę genetyczną dla gatunków użytkowych. Kurczenie się tej bazy może bowiem doprowadzić do zahamowania produkcji żywności. Wszelkim działaniom na rzecz rozwoju musza więc nieuchronnie towarzyszyć działania na rzecz ochrony różnorodnych form życia oraz umiar w korzystaniu z zasobów naturalnych.

Opracowywane i wdrażane są już ponadto metody wykorzystywania aktywności niektórych drobnoustrojów dla ochrony środowiska, a zwłaszcza dla odkażania wód neutralizacji ściek…ów przemysłowych. Istnieją również mikrobiologiczne metody usuwania zanieczyszczeń spowodowanych wyciekami ropy naftowej.



ATESTACJA GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH
Każde gospodarstwo ekologiczne musi być corocznie atestowane. Atesty Ekolandu są przyznawane na określone gospodarstwo i na okres 1-ego roku. Określa się asortyment oraz ilość produkcji towarowej z gospodarstwa na konkretne nazwisko rolnika. Odbywa się lustracja: polowa, zwierząt, ogólna ocena gospodarstwa. Pierwsze dwa lata to okres przestawienia się, w tym okresie produkty nie są ekologiczne, dopiero na trzeci rok rolnik uzyskuje prawo do zbytu jako ekologiczne ze znakiem stowarzyszenia. Atestacja w Polsce nie jest uregulowana prawnie. W czerwcu 1991 roku w EWG weszły podstawy prawne, w 1993 roku obowiązują w UE.

Udział rolnictwa ekologicznego w użytkowaniu gruntów.
W krajach Unii Europejskiej powierzchnia gospodarstw ekologicznych wzrasta bardzo szybko, ilość powierzchni wzrosła siedmiokrotnie w latach 80 - 84 ze 110 tys. ha na 750. Dynamiczny przyrost w roku 95 wynosił 200 tys. ha. Liczba gospodarstw ekologicznych atestowanych lub będących w okresie przejściowym na ekologiczne gospodarowanie wzrosła w roku 80-tym 6,4 tys. na 42,8 tys. w roku 95-tym. Udział procentowy w 1994 roku 0,54% użytków rolnych potem 95 - 96 r. - 0,90%. Polska w 1984 roku miała 296 gospodarstw z ważnymi atestami i użytkowała na 4 tys. ha ziemi w roku 95 - 5 tys., co stanowiło 0,02% ogólnie użytków. Gospodarstwa były małe do 2 ha, ale też ogromna liczba nawet po 100 ha. Dominują gospodarstwa o powierzchni 15 ha. Dla 80% rolników gospodarstwo jest jedynym źródłem dochodu. Najwięcej tych gospodarstw znajduje się w woj. toruńskim, kieleckim, radomskim, łomżyńskim i olsztyńskim; gospodarstw ekologicznych nie ma w łódzkim, konińskim, koszalińskim. W Unii Europejskiej wyróżnia się Austria, Niemcy, Szwecja oraz Włochy.