Rolnictwo ekologiczne

Rolnictwo ekologiczne (biodynamiczne, ekorolnictwo) system produkcji rolnej polegający na kierowaniu produkcją zgodnie z prawami natury, ograniczaniu ingerencji człowieka w ekosystem, stosowaniu nawozów naturalnych, naturalnych sposobów walki ze szkodnikami i różnymi chorobami roślin. Określane jest również jako rolnictwo naturalne lub rolnictwo organiczno-biologiczne.
Rolnictwo ekologiczne zmierza do poprawy jakości i zdrowotności produktów rolnych i artykułów żywnościowych oraz do zahamowania degradacji siedliska rolniczego(np. żyzności gleby).Wykorzystuje przy tym naturalne procesy zachodzące
w obrębie gospodarstwa.

Założeniami rolnictwa ekologicznego są:
• produkcja tzw. zdrowej żywności;
• ochrona środowiska przyrodniczego przez rezygnację ze szkodliwych środków ochrony roślin;
• stosowanie nawozów mineralnych zamiast sztucznych
• gospodarowanie bez niszczenia gleby, wody, krajobrazu, oparte na minimalnej ingerencji człowieka w środowisko;
• uprawa międzyplonów - zapobiegająca degradacji gleby (gleba nie zasiewana niszczeje);
• stosowanie odpowiedniego płodozmianu, np. roślin wzbogacających glebę (motylkowych);
• stosowanie nowych odmian - odpornych na choroby;
• ścisłe dostosowanie zabiegów agrotechnicznych do zjawisk fenologicznych, precyzyjne określanie terminów siewu;
• propagowanie oświaty rolniczej - dobra znajomość gleby, jej właściwości chemicznych, fizycznych, biologicznych
• stosowanie odpowiedniego sąsiedztwa roślin (np. pomidory nie znoszą buraków, a pietruszka kapusty i sałaty).
• utrzymania biologicznej różnorodności w gospodarstwie i jego otoczeniu, włączając w to ochronę dziko bytujących zwierząt.
• różnorodność gatunkowa (sprzyjająca przywracaniu równowagi w środowisku)
• maksymalne wykorzystanie odnawialnych zasobów przyrody (np. wykorzystanie energii wiatru i wody),


. Koncepcja rolnictwa alternatywnego powstała w krajach wysoko uprzemysłowionych o rozwiniętej produkcji rolnej, pod wpływem społecznych ruchów ekologicznych. Stosowane w rolnictwie ekologicznym metody uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich w większym stopniu niż w rolnictwie konwencjonalnym uwzględniają wymagania ekologii. W gospodarstwie ekologicznym dąży się do zrównoważenia produkcji roślinnej i zwierzęcej, by osiągnąć równowagę paszowo-nawozową. Zwierzęta w gospodarstwie ekologicznym muszą być żywione paszami gospodarskimi i utrzymywane w warunkach, które odpowiadają ich naturalnym potrzebom. Wszystkim gatunkom należy przez cały rok zagwarantować możliwość ruchu. Niezbędne jest stosowanie naturalnej ściółki.
Jednym z najważniejszych problemów rolnictwa ekologicznego jest nawożenie pól i opiera się ono na nawozach organicznych. Dopuszczalne nawozy to kompost, obornik,torf, gnojówka i nawozy zielone. Rolnik w swoim gospodarstwie musi wyprodukować taką ilość nawozów, aby plony roślin kształtowały się na zadawalającym poziomie. Do uzupełnienia nawożenia organicznego używane są tzw. nawozy mineralne (nie sztuczne). Są to głównie mielone skały, zasobne w makroelementy, ale nie zawierające substancji szkodliwych.
Gospodarstwa ekologiczne znajdują się w nieskażonym środowisku, co pozwala wykluczyć lub maksymalnie ograniczyć zanieczyszczenia, których źródłem jest przemysł lub drogi szybkiego ruchu. Troska o środowisko wyraża się przez utrzymywanie bogactwa roślinności miedz, łąk i pastwisk, zakładanie i pielęgnacja zadrzewień śródpolnych, ochronę strumieni i oczek wodnych, ograniczenie skażeń gleby i wody.
Większość terenów użytkowanych rolniczo w Polsce nadaje się do produkcji ekologicznej. Wyjątkiem są obszary "klęsk ekologicznych" oraz te, które leżą w bezpośrednim sąsiedztwie emitorów pyłów przemysłowych, dróg o dużym natężeniu ruchu i na gruntach sztucznie rekultywowanych. Stan skażenia gleby i roślin w gospodarstwie ekologicznym jest badany przez organizacje kontrolujące. Normy określają progi graniczne skażenia środowiska, a wszystkie analizowane substancje muszą się mieścić w określonych granicach. Technologie stosowane w produkcji rolnej muszą być przyjazne środowisku. Te, które wpływają degradująco na przyrodę, nie mogą mieć zastosowania
w gospodarstwie ekologicznym. Rolnictwo ekologiczne jest systemem wykluczającym stosowanie syntetycznych substancji, takich jak chemiczne pestycydy czy hormony wzrostu.
W Polsce w nielicznych jeszcze gospodarstwach produkuje się tzw. zdrową żywność, a stosowana w nich agrotechnika jest oparta na zasadach rolnictwa naturalnego. Różne kierunki rolnictwa alternatywnego najbardziej rozwinęły się w Niemczech.
Rolnictwo ekologiczne jest nowym systemem produkcji rolnej, który w ostatnich latach wykazuje dynamiczny rozwój głównie w krajach o wysokim potencjale gospodarczym.
W Polsce pomimo dobrych warunków przyrodniczych i społecznych odnotowujemy małą ilość gospodarstw ekologicznych. Dlatego też dla zachęcenia rolników do przekształcania gospodarstw w ekologiczne Ministerstwo Rolnictwa od dwóch lat dotuje produkcję ekologiczną wprowadzając dofinansowanie do kosztów kontroli gospodarstwa oraz dotacje do 1ha uprawy ekologicznej.
Początki rolnictwa ekologicznego sięgają w Polsce zaledwie 1990 roku. Wtedy to przyznano 27 gospodarstwom atesty wstępne. W 1993 gospodarowało „ekologicznie" około 180 rolników. W 1997 r. było w Polsce 207 gospodarstw. W ubiegłym roku było 555 gospodarstw uznanych i produkujących metodami ekologicznymi.
Gospodarstwa ekologiczne kontrolowane są corocznie. Podczas wizyty inspektorzy sporządzają protokół, który oprócz podstawowych danych o gospodarstwie zawiera szczegółowe uwagi dotyczące spełniania kryteriów rolnictwa ekologicznego. Produkcja ekologiczna przynosi określone profity ekonomiczne oraz w dużym stopniu zaspokaja oczekiwania i potrzeby rynku.
Produkty rolnictwa ekologicznego muszą mieć atest, który oznacza, że zostały one wytworzone:
• w środowisku pozbawionym zanieczyszczeń,
• przy wykorzystaniu nawozów organicznych i naturalnych środków ochrony roślin,
• zgodnie z kryteriami rolnictwa ekologicznego.


Organizacje zajmujące się rolnictwem ekologicznym
EKOLAND - stowarzyszenie producentów żywności metodami ekologicznymi.
Zarejestrowane 1 września 1989 to organizacja nadzorująca produkcję żywności na podstawie Kryteriów Rolnictwa Ekologicznego zgodnie z normami międzynarodowymi. Stowarzyszenie to przyznaje atesty wyłącznie gospodarstwom, które zakończyły okres przestawiania na metody ekologiczne. Atesty w 1998 r. uzyskały 182 gospodarstwa o łącznej powierzchni ok. 5500 ha.

POLSKIE TOWARZYSTWO ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO - siedziba w Lublinie,
IFOAM - (International Federation of Organic Agriculture Movement; czyli Międzynarodowa Federacja Rolnictwa Ekologicznego),
Pokrewne rolnictwu ekologicznemu jest prowadzenie gospodarstw zintegrowanych. Polega ono na stosowaniu wszystkich niezbędnych zabiegów upraw roli, nawożenia
i ochrony roślin, przy starannym uwzględnieniu wymagań ekologicznych. Nie zakłada ono zmniejszenia wielkości dotychczasowej produkcji rolnej.
W gospodarstwach zintegrowanych prowadzi się produkcję w podobny sposób jak
w innych gospodarstwach – stosuje się nawożenie nawozami sztucznymi, wykorzystuje się środki ochrony roślin. Jednak wszystkie te zabiegi ograniczane są do niezbędnego minimum i prowadzone w sposób racjonalny. O ile to możliwe nie stosuje się ich wcale.
W takich gospodarstwach często wykorzystywane są zalecenia gospodarstw ekologicznych: stosuje się płodozmian, nawozy naturalne takie jak obornik, mechaniczne
i biologiczne metody ochrony roślin, dba o zachowanie bioróżnorodności, zachowuje się zadrzewienia śródpolne, dba o zachowanie krajobrazu.
Autor: malutkaagatka