Rodzina jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze

RODZINA JAKO ŚRODOWISKO OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE

1. Definicja rodziny:
A/ Według Tyszki:
Rodzina to grupa społeczna; zbiorowość, ma poczucie odrębności; ma własne zadania i cele życiowe; ma układ stałych międzyosobniczych stosunków; ma określoną strukturę; występują w niej bezpośrednie, bliskie, intymne i emocjonalne kontakty.
B/ Według Kotarbińskiego:
Rodzina to instytucja; ma określoną aparaturę; to współdziałający dla wspólnego celu ludzie; zaspokaja potrzeby społeczne; zaspokaja potrzeby indywidualne; pełni funkcje: prokreacyjną, ekonomiczną, opiekuńczo-wychowawczą.
C/ Według Szczepańskiego:
Rodzina to mała grupa pierwotna; osoby łączące stosunek małżeński i rodzicielski; silna wieź międzyosobnicza.
2. Więzi w rodzinie:
A/ Małżeństwo:
► poligamiczne
► monogamiczne
► niezalegalizowane
B/ Pokrewieństwo:
► powinowactwo
► zastępcze (adopcja)
► rzeczywiste (biologiczne):
◊ w linii wstępnej
◊ w linii zstępnej
◊ w linii bocznej
3. Cechy rodziny:
 stałość
 cielesność
 unikatowość
 spontaniczność
 niezastąpione środowisko opiekuńcze
 zaspokojenie potrzeb:
 biologicznych
 materialnych
 psychicznych (akceptacji; bezpieczeństwa; przynależności i miłości; zrozumienia; uznania; wyłączności; ekspresji; intymności; stabilizacji; dobrej perspektywy; pomocy i oparcia).
4. Funkcje rodziny:
A/ Opiekuńcza:
 ratownicza
 kompensacyjna
 asekuracyjna
 stymulująca
 działalność podstawowa
B/ Wychowawcza:
 socjalizacja
 enkulturacja
 autokreacja
 wpływy przyrody
5. Struktura rodziny:
A/ Określają ją:
 liczba i jakość członków
 układ pozycji i ról, ich usytuowanie
 siła więzi instytucjonalnych i psychicznych
 podział czynności, struktura władzy
 rozkład miłości i względów
B/ Aspekty:
 psychologiczny: układ więzi emocjonalnych
 społeczny: układ pozycji społecznych
 kulturowy: wzory życia, normy, role
6. Typy rodzin:
A/ Ze względu na więzi rodzinne:
 mała
 duża
 zmodyfikowana
B/ Ze względu na funkcjonowanie rodziny:
 robotnicza
 chłopska
 inteligencka
 elitarna
 tradycyjna
C/ Ze względu na stan ekonomiczny:
 bardzo biedna
 biedna
 zamożna
 bardzo zamożna
D/ Ze względu na warunki wychowawcze:
 nieliczna
 średnio liczna
 bardzo liczna
E/ Ze względu na rozkład władzy:
 patriarchalna
 matriarchalna
 egalitarna
F/ Ze względu na zróżnicowanie więzi społecznej:
 zreorganizowana
 zdezorganizowana
 zdemoralizowana
 stanowiąca środowisko zastępcze
 niepełna:
 osierocona
 rozbita
 niepełna biologicznie
 niepełna czasowo