Polonia w USA
(w załączniku)
1. Początki:
Polonia w USA jest nazywana „Polish Americans” i jest największą Polonią na świecie. Polska emigracja rozpoczęła się 1 października 1608 roku, kiedy to z inicjatywy kapitana Johna Smitha do nowo powstałej osady kolonistów angielskich Jamestown w Wirginii przybyła grupa polskich rzemieślników (m. in. Michał Łowicki, Zbigniew Stefański, Jan Bogdan, Jan Mata, Stanisław Sadowski). Mieli oni pomóc rozwinąć tam przemysł szklarski i budowniczy. Byli oni pierwszymi, którzy przeprowadzili w Ameryce strajk w celu uzyskania praw do głosowania.
2. Późniejsza fala emigracji to Polacy, którzy wyjechali do Ameryki żeby pomóc jej w walce o niepodległość pod koniec osiemnastego wieku. Najbardziej znani to Kazimierz Pułaski i Tadeusz Kościuszko.
Większa ilość Polaków zaczęła emigrować w XIX wieku w celach zarobkowych – tzw. emigracja za chlebem, z przyczyn politycznych w czasie i po okresie II Wojny Światowej oraz z przyczyn ekonomicznych i politycznych w latach 80. XX wieku.
3. Obecnie szacuje się, że w USA zamieszkuje około 10 mln osób pochodzenia polskiego i około 600 tysięcy z nich używa na co dzień języka polskiego. Najpopularniejsze stany to Nowy Jork, Illinois i Michigan. Największa część Polonii mieszka w dużych miastach, takich jak: Chicago, Denver, Detroit, Nowy York i Seattle lub na obrzeżach tych miast.
Według statystyk tylko 4.5% Amerykanów polskiego pochodzenia urodziło się poza granicami Stanów Zjednoczonych.
37% Polonii (3,7 mln) – środkowy zachód
33% (3,2 mln) – północny zachód
18% (1,8 mln) – południe
12% (1,1 mln) – zachód
a) Chicago – największe oprócz Warszawy skupisko Polaków i ludności polskiego pochodzenia. Istnieją tam polskie dzielnice będące największymi skupiskami Polonii: Polish Village nazywana Jackowem (Polaków wyparli stamtąd Meksykanie), Des Plaines, Niles, Arlington Heights i Mount Prospect.
b) Denver – znajduje się tam polska parafia św. Józefa istniejąca od 1902 roku.
c) Detroit – około 850 tysięcy ludności pochodzenia polskiego. Zamieszkiwane są głównie historycznie polskie dzielnice – Poletown i Hamtramck.
d) Nowy Jork – dzielnice Greenpoint, określana mianem Małej Polski, Queens, Maspeth, Middle Village, Staten Island.
Liczba ludności pochodzenia polskiego w poszczególnych stanach:
Nowy Jork (986 141)
Illinois (932 996)
Michigan (854 844)
Pensylwania (824 146)
New Jersey (576 473)
Wisconsin (497 726)
Kalifornia (491 325)
Ohio (433 016)
Floryda (429 691)
Massachusetts (323 210)
Connecticut (284 272)
Minnesota (240 405)
Teksas (228 309)
Maryland (184 364)
Indiana (183 989)
Arizona (126 665)
Wirginia (124 647)
Kolorado (101 190)
Missouri (90 448)
Georgia (82 765)
4. Kultura - Polacy z powodu dumy narodowej nie dali się zbytnio zamerykanizować, dlatego nadal pozostają w większych lub mniejszych skupiskach. Dużą rolę odgrywa też wiara katolicka, którą wyznaje 73% Polonii, istnieje wiele polskich parafii, które pełnią rolę ostoi polskości w Ameryce.
a) Polskie organizacje w USA to przede wszystkim Kongres Polonii Amerykańskiej, Centrum Polsko-Słowiańskie – organizacja społeczno-kulturalna, organizacje charytatywne, studenckie i stypendialne, kulturalne – Fundacja Kościuszkowska, która zajmuje się promowaniem zacieśniania stosunków polsko-amerykańskich, Polski Instytut Kulturalny stworzony w celu propagowania kultury polskiej w USA, Związek Narodowy Polski, Zjednoczenie Polskiego Kościoła Rzymsko-Katolickiego, Związek Polek w Ameryce, Związek Podhalan w Północnej Ameryce.
American Council for Polish Culture
American Institute of Polish Culture
Jozef Pilsudski Institute of America
Poles and Friends of Poland
Poles in America Foundation
Polish American Association
Polish American Cultural Center
Polish American Health Association
Polish American Network
Polish Genealogical Society of America
Polish Institute of Arts and Sciences of America
b) Polska prasa to m.in. „Dziennik Związkowy”, „Kurier Codzienny”, „Nowy Dziennik”, „Super Express USA”, „White Eagle”.
c) dużą popularnością cieszą się polskie radia i stacje telewizyjne - „Polskie Radio Polonia”, „Wietrzne Radio Chicago”, „TV Polonia”, „TVN International”, „Polsat 2 International” oraz lokalne stacje telewizyjne - „Polvision” i „Polish Television Chicago”.
d) jednymi z największych świąt obchodzonych przez Polonię amerykańską jest coroczny „Pulaski Day” 11. października w Nowym Jorku, „Kościuszko Day” obchodzony 4. lutego, „Constitution Day of May 3rd”. W Miluwaukee w lipcu odbywa się Polish Festival. Mają miejsce również: Święto polskiego kina w Nowym Jorku, Pierogi Fest, Pączki Day jako ekwiwalent tłustego Czwartku, Dyngus Day. Obchody polegają głównie na uczestnictwie w paradach i spotkaniach ze znajomymi.
5. Polskie placówki dyplomatyczne w USA:
- Ambasada RP w Waszyngtonie
- konsulaty
- konsulaty honorowe.