Ciało obce w jamie ustnej

Ciała obce w jamie ustnej mogą w dwojaki sposób zagrozić życiu człowieka. Pierwszy sposób to, gdy trafią do dróg oddechowych drugi, gdy utkwią w przewodzie pokarmowym.

DROGI ODDECHOWE:

Najbardziej niebezpieczne dla człowieka jest, gdy ciało obce dostanie się do dróg oddechowych. Przeważnie dzieci biorą do ust różne przedmioty, jak monety, guziki, groch, itp. U dorosłych może zdarzyć to się podczas nieostrożnego mówienia podczas jedzenia, kęs pokarmowy lub małe cząsteczki pokarmowe mogą przedostać się do krtani lub głębiej wówczas powstaje odruchowy kaszel, krztuszenie się, niepokój, duszność, sinica twarzy, daremne oddechy, jeśli ciało obce zatyka całkowicie światło dróg oddechowych. Całkowita niedrożność oddechowa może w ciągu kilku minut doprowadzić do śmierci.

Pierwsza pomoc:

Należy natychmiast stanąć nad pacjentem, przechylić go tak daleko do przodu, aby głowa zwisała nisko i silnie uderzać dłonią w okolicę międzyłopatkową, co najczęściej powoduje wyrzucenie obcego ciała na zewnątrz. Jeśli ciało obce uwięzło w krtani, konieczne jest natychmiastowe usunięcie go przez laryngologa. W przypadku uwięźnięcia ciała obcego w tchawicy, co zdarza się rzadko lub w jednym z oskrzeli, konieczne jest natychmiastowe usunięcie go przez bronchoskop. Chory nieprzytomny, wymiotujący może zachłysnąć się treścią żołądkową. Szczególnie niebezpieczne jest działanie na drogi oddechowe kwasu solnego, zawartego w soku żołądkowym. Pierwsza pomoc polega na jak najszybszym usunięciu treści płynnej z tchawicy i oskrzelików przez ode ssanie przez bronchoskop lub założoną rurkę dotchawiczą, przemyciu oskrzeli i tchawicy roztworem fizjologicznym soli kuchennej lub dwuwęglanu sodowego i sztucznym oddychaniu czystym tlenem oraz podaniu hydrokoryzontu.
Gdy u dziecka ciało obce utkwi w drogach oddechowych jego głos staje się nienaturalny (mechaniczny). Co robić?

1. Jeżeli ciało obce utkwiło w gardle, wywołując atak kaszlu i głośny oddech, istnieje szansa, że dziecku uda się je wydalić podczas kolejnego silnego wydechu w czasie kaszlu.
2. Uważnie obserwować zachowywanie dziecka i zachować spokój.
3. Nie przeszkadzać dziecku w kaszlu (nie uderzać go w plecy, nie uciskać klatki piersiowej.
4. Nie wkładać palców do ust dziecka. Prawdopodobnie nie uda się usunąć tym sposobem ciała obcego, istnieje natomiast niebezpieczeństwo, że ciało obce zostanie wepchnięte dalej.
5. Jeżeli dziecko nie pozbyło się ciała obcego, trzeba odwieźć je do szpitala, zachować spokój, uspokajać dziecko.

Mogą wystąpić: nasilona duszność, sinica warg i skóry wokół ust, dławienie się. Trzeba natychmiast wykonać Manewr Heimlicha:

- u dzieci:

1. Jeżeli dziecko nie może oddychać i dławi się, stanąć za nim, objąć rękami powyżej pępka, ale poniżej żeber i mostka. Jedna dłoń ściśnięta w pięść z kciukiem do wewnątrz, dotykać brzucha dziecka.
2. Wolną dłonią chwycić pięść i docisnąć mocno 4 razy ku górze, w stronę klatki piersiowej.
3. Nie ściskać bocznych części klatki piersiowej dziecka, ucisk powinien być wykonany na górną część brzucha za pomocą pięści. Manewr można powtórzyć od 6 – 10 razy.

- u niemowląt:

1. Ułożyć dziecko na swojej dłoni głową w dół, podtrzymując je poprzez uchwycenie żuchwy.
2. Dłoń, na której leży dziecko należy oprzeć na swoim udzie. Wewnętrzną stroną nadgarstka wykonać 4 zdecydowane uderzenia w okolicę międzyłopatkową.
3. Jeżeli to nie przyniosło oczekiwanego skutku, przewrócić dziecko na plecy i 4 razy ucisnąć klatkę piersiową za pomocą dwóch palców, umieszczonych około 1,5cm poniżej linii łączącej sutki. Nacisk skierowany do przodu i ku dołowi, siła mniejsza niż w przypadku osób dorosłych.
4. Jeżeli to konieczne można powtórzyć zabiegi.


DROGI POKARMOWE:

Gdy ciało obce utkwi w jamie gardłowej występuje kaszel, krztuszenie się lub też sinica i duszność. Najczęściej trafiające tam ciała obce to u dzieci monety, zabawki. U dorosłych zaś podczas szybkiego jedzenia słabo umocowane protezy zębowe, kości, ości lub inne przedmioty, które przypadkiem znalazły się w pokarmie.

Pierwsza pomoc:

Polega na podrażnieniu podniebienia miękkiego palcem, w celu wywołania odruchów wymiotnych albo też na przewieszeniu chorego przez kolana i uderzaniu dłonią w okolicę międzyłopatkową.
Jeżeli ciało obce utkwiło w przełyku w postaci obrzęku, a później zapalenia. Może też niekiedy dojść do przebicia ściany przełyku z konsekwencjami niebezpiecznymi dla życia. W każdym przypadku podejrzenia utkwienia ciała obcego w przełyku koniecznie trzeba natychmiast udać się, bez względu na porę, do jednostki pełniącej ostry dyżur laryngologiczny.