WOS - konserwatyzm
KONSERWATYZM jest ideologią odwołującą się do takich wartości, jak tradycja, religia, naród, rodzina, hierarchia, autorytet, odpowiedzialność, wolność osobista, własność poszanowanie prawa.
- Koncepcja jednostki
Konserwatywna analiza życia społecznego opiera się na krytycznej ocenie cech natury ludzkiej. Konserwatyści nie podzielają charakterystycznego dla innych ideologii optymizmu odnośnie do możliwości wyeliminowania złych cech właściwych naturze człowieka. W ich mniemaniu jednostka ludzka nigdy nie będzie doskonała, niezależnie od tego, jakie warunki zewnętrzne będą określały jej postępowanie. Nie one decydują o zachowaniach człowieka, lecz jego skazana na słabość, skażona grzechem pierwotna natura. Dlatego człowiek powinien szukać wskazówek dla swych działań w religii, odwoływać się do uznanych autorytetów. Zwolennicy szkoły konserwatywnej odrzucają jednostronne spojrzenie na jednostkę jako istotę racjonalną, podkreślając, że kieruje się ona w swych wyborach również instynktami i emocjami. Konserwatyści uważają, że w podstawowym wymiarze etycznym ludzie nie są sobie równi, poza tym, że wszyscy są ludźmi.
- Społeczeństwo
Koncepcja człowieka określa wizję społeczeństwa.
Według konserwatystów kształtuje się ono i rozwija w sposób naturalny, jest organiczną całością, nie zaś zbiorem zatomizowanych jednostek. Wspólnota jest nadrzędna wobec jednostki. Społeczeństwo jest ze swej istoty hierarchiczne. Jego rozwojem powinna rządzić zasada ciągłości historycznej. Jest to jedna z najważniejszych zasad uznawanych przez konserwatystów. Ich zdaniem istniejące instytucje ucieleśniają mądrości i doświadczenie kolejnych generacji, natomiast tradycja przekazywana z pokolenia na pokolenie jest spoiwem gwarantującym ład społeczny. Nie oznacza to, że konserwatyści są niechętni wszelkim zmianom. Dopuszczają oni takie przeobrażenia, które nie naruszają ciągłości między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością, są efektem naturalnego procesu gromadzenia i przewartościowywania doświadczeń.
Wyznając taki pogląd, konserwatyści odnoszą się do rewolucji i reform głęboko ingerujących w życie społeczne. Stoją na stanowisku, że społeczeństwu, nawet w imię doskonalenie instytucji i ludzi, nie wolno narzucać żadnych rozwiązań zasadniczo zmieniających istniejące struktury i zasady współżycia. Oznacza to bowiem destrukcje i chaos, a dążenie do naprawy zła kończy się złem jeszcze większym.
Gwałtowne zmiany niszczą naturalne więzi, co rodzi z kolei przemoc jako środek mający zapewnić spójność społeczeństwa.
- Ustrój polityczny
Choć w ciągu dwustu lat nie zmieniły się podstawowe kanony myślenia konserwatywnego, to w wielu kwestiach
stanowisko ideologii konserwatywnej ewoluowało.
Konserwatyści dostosowali swą ideologię do realiów życia społeczno - politycznego również w kwestiach ustrojowych. Zgodnie z ideologia konserwatyzmu demokracja przedstawicielska jest ustrojem najlepiej godzącym autorytet państwa i wolność obywateli. Konserwatyści opowiadają się za władzą elit oraz bezwzględnym respektowaniem zasad rządów prawa.
- Ustrój gospodarczy
Zgodnie z myślą konserwatywną gospodarka powinna opierać się na prywatnej własności i zasadzie konkurencji realizowanej przez rynek. Własność prawna jest nie tylko gwarancją wolności, lecz również instrumentem tworzenia bogactwa narodu. Konserwatyści, którzy także w odniesieniu do gospodarki prezentują styl myślenia niechętny abstrakcji i metafizyce, a preferują konkret, zdrowy rozsądek i pragmatyzm,
przejściowo zaakceptowali politykę reform gospodarczych i socjalnych prowadzoną przez państwo. W latach osiemdziesiątych XX w. jednak ponownie zyskały popularność rozwiązania łączące konserwatywne wartości z ograniczeniem do minimum roli państwa.
Konserwatyści współcześni, podobnie jak ich poprzednicy, krytykują społeczeństwo masowe, w którym zanika poszanowanie dla tradycji, potrzeba przynależność, samodzielność sądów, a w efekcie również poczucie odpowiedzialności. Te zjawiska łączą oni z kryzysem rodziny, nie docenieniem roli religii, upadkiem tradycyjnych autorytetów. Podobnie jak w przeszłości nie mają złudzeń, iż udać się wyeliminować zło z życia społecznego. Nie uważają również, że społeczną walkę z przejawami kryzysu można prowadzić, stosując narzędzia polityczne. Przyjmują wszakże, iż zwracanie uwagi na istniejące niebezpieczeństwa jest nieodzowne i może odegrać pozytywną rolę.