Tworzenie podmiotu gospodarczego

Zanim zabierzemy się za żmudną robotę papierkową, trzeba podjąć kilka ważnych decyzji. Załatwianie wpisów i zezwoleń zajmuje sporo czasu, jeżeli wszystko zostanie przemyślane i przygotowane wcześniej, nie będzie trzeba odbywać drogi przez mękę jeszcze raz.
Jak znaleźć pomysł?
Ogólnie pomysł powinien opierać się na naszym kapitale, którym nie są tylko pieniądze. Na kapitał składa się chęć do pracy oraz wszystko to do czego jesteśmy zdolni, co potrafimy i co mamy. Czyli, jeżeli mamy doskonałe umiejętności manualne, to możemy je wykorzystać przy pracy wymagającej precyzji, jeśli potrafimy pięknie śpiewać, to możemy zostać śpiewakiem.
Każdy ma doświadczenia i umiejętności, które może wykorzystać w biznesie. Musi tylko umieć je rozpoznać. Zasoby materialne są tylko dodatkiem - najważniejsze jest to, co umiesz robić.
Poza zdolnościami - zarówno nabytymi w toku edukacji i jak i wynikającymi z doświadczeń życiowych - nabieramy różnych umiejętności praktycznych, których nawet nie doceniamy.
Powinniśmy też uwzględnić zasoby materialne, czyli to co posiadamy. Jeżeli masz dom, możesz wynajmować pokoje. Szukając pomysłu należy wziąć pod uwagę cały swój potencjał; dokładnie, szczerze go opisać i na tej bazie szukać aktywności, która najlepiej wykorzysta nasze możliwości. Musisz do tego użyć wyobraźni i całej swojej wiedzy i inteligencji - tylko tyle można podać jako przepis na pomysł.
A w praktyce? Weź kartkę i coś do pisania. Zapisz wszystkie swoje zdolności (np. sprawność manualną, doskonały głos), umiejętności (np. szybkie czytanie, spawanie gazowe, znajomość angielskiego) i to czym dysponujesz (np. dom, samochód, oszczędności). Kartkę noś stale przy sobie i jak tylko przypomnisz sobie coś nowego dopisz to. Poproś krewnych i znajomych by Ci pomogli w opisaniu Twoich zdolności i umiejętności. Słuchaj, co o Tobie mówią obcy ludzie (np. ekspedientka w sklepie, czy nauczyciel) - mogą dostrzec rzeczy, których Ty u siebie nie zauważasz. Pomyśl też, jaka aktywność zawodowa sprawiłaby Ci autentyczną przyjemność - nie ma lepszej rzeczy niż pracować w zawodzie, który się lubi.
Mając spory zasób wiedzy o sobie samym i swoich możliwościach uruchom wyobraźnię, by znaleźć pomysł, jak to wykorzystać. Część osób po przeczytaniu tego tekstu usiądzie nad kartką i po kilku minutach powie sobie "Nic nie potrafię i niczego nie mam". Jest to nieprawda już z założenia - te osoby potrafią przecież powiedzieć, że nic niczego nie potrafią - coś już więc potrafią. :-) Opisanie siebie wcale nie jest łatwe i wymaga pracy; leń znudzi się tym szybko, ale czy lenie zakładają firmy? Nawet jeśli już prowadzisz firmę, to taka analiza siebie może być pomocna, bo może pozwoli Ci rozwinąć działalność i wkroczyć w obszary, o których dotąd nie myślałeś.
Wszystkie pomysły zapisuj, jeśli nie wykorzystasz ich dzisiaj, to może przyjdzie na nie czas w przyszłości.
Jak nazwać firmę?
Nazwa firmy powinna dobrze brzmieć. Może, ale nie musi kojarzyć się z działalnością firmy - łatwo powiedzieć, trudniej wymyślić.
Postaraj się, by wybrana była oryginalna. Dodatkowych sprawdzeń nazwy możesz dokonać używając katalogów teleadresowych dla firm oraz używając wyszukiwarek internetowych. W tym ostatnim przypadku, jeśli nie pojawi się żadna strona z wybraną przez Ciebie nazwą, to trafiłeś w dziesiątkę. Jeśli znalazłeś coś, co jest słowem w jakimś języku, sprawdź, czy nie oznacza ono czegoś negatywnego.
Nazwa firmy a jej forma prawna
Rejestrując firmę poza wymyśloną przez siebie nazwą musisz uwzględnić istniejące uregulowania prawne dotyczące tej kwestii. Na nazwę ma wpływ forma prawna w jakiej będzie prowadzona działalność.
Przy samodzielnej działalności gospodarczej poza nazwą firmy trzeba uwzględnić imię i nazwisko przedsiębiorcy, czyli jeśli Jan Nowak wybrał dla swojej firmy nazwę "Stokrotka", to pełna nazwa jego firmy będzie brzmieć "Stokrotka Jan Nowak"
Na zewnątrz budynku, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza, powinna znaleźć się tabliczka podająca nazwę firmy np. "Stokrotka Jan Nowak" i określenie, czym się zajmuje np. "Usługi stolarskie". Co prawda prawie nikt się tym przepisem nie interesuje, ale wymóg prawny nadal funkcjonuje.
Ważna decyzja: forma opodatkowania
Decyzję o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym lepiej jest podjąć wcześniej. Do wyboru są cztery formy opłacania podatku dochodowego:
karta podatkowa,
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
zasady ogólne,
podatek liniowy 19%
Każdy może wybrać formę opartą o zasady ogólne, czy podatek liniowy. Tylko dla niektórych rodzajów działalności można wybrać kartę podatkową lub ryczałt ewidencjonowany. Wyboru formy opodatkowania dokonujesz raz na rok. Jeśli zmienisz zdanie, musisz poczekać z wyborem innej do następnego roku.
Zastanów się dokładnie nad formą opodatkowania. Znamy przykłady firm, które zbankrutowały tylko dlatego, że wybrały ryczałt. Właściciele nie zauważyli, że nieodliczane w tej formie podatku koszty nie były pokrywane zyskiem.
Wybierając formę opodatkowania weź pod uwagę następujące elementy:
a) rodzaj działalności - bo jak wspomniano wyżej występują pewne ograniczenia,
b) proporcję przychodów do kosztów - bo warto zminimalizować obciążenie podatkowe,
c) łatwość rozliczania się - bo nie każdy jest urodzonym księgowym.
Dokonując wyboru, musisz mieć przed oczami wstępną kalkulację swojej działalności. Bo zrobiłeś ją, prawda? :-)
Karta podatkowa
Karta podatkowa jest najprostszą formą opodatkowania. Niestety nie dla każdej działalności można ją wybrać. Przeznaczona jest dla drobnych, niedoświadczonych przedsiębiorców prowadzących działalność handlową, usługową lub gastronomiczną.
Fantastyczną rzeczą w przypadku karty podatkowej jest to, że nie trzeba prowadzić absolutnie żadnych ewidencji niezbędnych dla obliczenia podatku dochodowego, ani składać comiesięcznych deklaracji podatkowych. Po prostu co miesiąc wpłaca się na konto urzędu skarbowego określoną, tę samą przez cały rok kwotę. Stawka podatku dochodowego dla prowadzących działalność gospodarczą w oparciu o kartę podatkową jest ustalana w drodze decyzji, po wzięciu pod uwagę rodzaju działalności, liczby mieszkańców gminy, na terenie której ma być prowadzona działalność oraz liczby zatrudnianych pracowników.
Jest jeden mankament, podatek musi być opłacony niezależnie od tego, czy działalność daje dochód, czy nie. Przy karcie podatkowej nie odliczasz żadnych kosztów - nawet tak oczywistych jak składki na ZUS (za wyjątkiem części składki zdrowotnej, którą odliczasz kwotowo od wpłacanego podatku).
Tę formę opodatkowania można polecić przedsiębiorcom, którzy chcą przede wszystkim prostoty w rozliczaniu się z fiskusem oraz dla sytuacji, gdy kalkulacja przychodów i kosztów wskazuje, że obciążenie podatkowe jest przy tym wyborze najniższe.
Przed wyborem tej formy opodatkowania sprawdź, czy objęta jest nim Twoja działalność (patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Dz.U. 1998 nr 144 poz. 930).
Pamiętaj: za prostotę w rozliczeniach z fiskusem "płacisz" niemożnością odliczenia kosztów. Podatek musisz przelewać na konto Urzędu Skarbowego nawet wtedy, gdy Twoja firma przynosi straty lub wręcz nie przynosi żadnych przychodów. Składki na ZUS i tak musisz zapłacić.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt jest kolejną po karcie podatkowej stosunkowo prostą formą rozliczania podatku dochodowego. W tym przypadku trzeba prowadzić ewidencję, ale tylko przychodów. Podatek opłacany jest jako procent od przychodu ze sprzedaży towarów lub usług. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności (ale w grupie działalności, które można objąć tą formą opodatkowania) stawki wynoszą 3,0%, 5,5% i 8,5%. Jeśli prowadzimy kilka działalności, podatek obliczamy osobno dla każdej z nich - stosując odpowiednią stawkę procentową.
W porównaniu z kartą podatkową wybór ryczałtu powoduje konieczność prowadzenia ewidencji, ale w zamian podatek płacimy tylko wtedy, gdy uzyskamy jakiś przychód. Gdy nie ma przychodu, nie ma podatku.
Tę formę opodatkowania można polecić przedsiębiorcom, którzy chcą przede wszystkim prostoty w rozliczaniu się z fiskusem oraz dla sytuacji, gdy kalkulacja przychodów i kosztów wskazuje, że obciążenie podatkowe jest przy tym wyborze najniższe.
Przed wyborem tej formy opodatkowania sprawdź, czy objęta jest nim Twoja działalność (patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Zasady ogólne
Ta forma opodatkowania nie zawiera żadnych ułatwień. Stosuje się w niej pełną ewidencję sprzedaży i zakupu w formie Księgi Przychodów i Rozchodów lub - w przypadku działalności o większym rozmiarze - ewidencję wszystkich zdarzeń gospodarczych w postaci ksiąg rachunkowych. Tej drugiej formy nie musisz się obawiać: obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych pojawia się dopiero wtedy, gdy przychody firmy przekraczają 800 tys. euro (czyli ok. 3 mln zł). Jeśli będziesz miał taki problem, to zamiast się zamartwiać otwórz szampana.
Na podstawie ewidencji sprzedaży i zakupu określa się wielkość przychodów i kosztów. Po odjęciu kosztów od przychodów określa się dochód od którego płaci się podatek dochodowy. W zależności od wysokości osiągniętego dochodu podatek wynosi 19%, 30%, 40%, według standardowej tabeli podatku PIT.
Podane stawki dotyczą przychodów za 2007 rok.
Od rocznego dochodu w kwocie do 43.405 zł płacimy 19% podatku PIT (minus tzw. kwota wolna, która wynosi 572,54 zł).
Od rocznego dochodu w kwocie od 43.405 do 85.528 zł płacimy 7.674,41 zł 30% nadwyżki ponad 43.405 zł.
Od rocznego dochodu w kwocie przekraczającej 85.528 zł płacimy 20.311,31 zł 40% nadwyżki ponad 85.528 zł.
Dzięki wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z 2004 r. (sygnatura 48/04) 50-procentowa stawka PIT nie weszła w życie. Jak dotąd pomysł jej wprowadzenia nie powrócił, ale wszystko przed nami.
Osoby, które uzyskują dochód (czyli przychód minus koszty jego uzyskania) w wysokości ok. 42 tys zł rocznie (powyżej 3.500 zł miesięcznie) powinny naszym zdaniem zastanowić się nad przejściem na podatek liniowy
W oparciu o zasady ogólne podatnik jest zobowiązany do comiesięcznego składania do urzędu skarbowego deklaracji podatkowej oraz opłacenia wyliczonych zaliczek na podatek dochodowy.
Podatek liniowy 19% - PPL
Ta forma opodatkowania jest prawie taka sama jak w opisanych poprzednio zasadach ogólnych. Różnice są dwie. Po pierwsze podatek dochodowy wynosi zawsze tylko 19%. Po drugie nie możesz korzystać z żadnych ulg. Stracisz zatem np. ulgę za dostęp do Internetu oraz - uwaga - możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem oraz nową ulgę alimentacyjną. Możesz za to (identycznie jak przy wyborze zasad ogólnych) odliczać koszty prowadzenia działalności - odliczasz od podstawy opodatkowania rachunki za telefon, kupione materiały, wydatki na amortyzowany samochód (nawet osobowy) itd.
Podatek liniowy jest bardzo opłacalny dla firm generujących dochody (czyli przychody minus koszty ich uzyskania) powyżej 3.500 zł na właściciela (PPL obejmuje także spółki jawne i cywilne). Zamiast generowania na siłę kosztów (czyli wydatków na potrzeby firmy, które w gruncie rzeczy nie są niezbędne, lecz jedynie mają sprowadzić Cię poniżej pierwszego progu) jeżeli zarabiasz dużo, możesz zysk przeznaczyć na dowolną konsumpcję. Wybór podatku liniowego opłaca się zawsze, gdy Twoje dochody przekraczają o co najmniej 15-20% limit pierwszego progu podatkowego. Prościej - jeżeli masz zysk (czyli dochód minus poniesione koszty) przekraczający 3.500 zł miesięcznie, warto poważnie rozważyć podatek liniowy. Nawet niewielki rozwój firmy spowoduje, że wpadniesz w drugi próg podatkowy - a płacenie wyższego podatku to już jest marnotrawstwo... Jeżeli już przekraczasz pierwszy próg - powinieneś przejść na podatek liniowy.
Pamiętaj, że jeżeli płacisz alimenty, stracisz ulgę alimentacyjną!
Podatek liniowy nie opłaca się osobom zarabiającym na działalności gospodarczej sumy poniżej pierwszego progu podatkowego.
Podatek liniowy nie opłaca się osobom rozliczającym się z bezrobotnym współmałżonkiem, zarabiającym na działalności gospodarczej sumy poniżej dwukrotności pierwszego progu podatkowego. Prościej: jeżeli dochód (czyli przychód minus koszty i ewentualne ulgi) pary małżeńskiej ze wszystkich źródeł, w tym umów o pracę wynosi do ok. 85 tys. zł (dwukrotność pierwszego progu podatkowego), można zostać na zasadach ogólnych. Jeżeli suma ta jest większa, należy przejść na podatek liniowy.
Z podatku liniowego nie mogą korzystać tzw. osoby samozatrudniające się, czyli takie, które w ramach działalności gospodarczej zamierzają świadczyć usługi firmie, w której poprzednio pracowały (w roku bieżącym i poprzednim).
Problem praktycznie zniknął w 2007 roku, gdy wszystkie poważniejsze ulgi podatkowe (jak np. remontowa lub tzw. duża budowlana) przestały istnieć. W praktyce zasady ogólne z trójstopniową skalą podatkową straciły ostatni sens ekonomiczny dla osób samotnych lub żyjących w nieformalnych konkubinatach.
Podatek liniowy, podobnie jak zasady ogólne, może być wybrany w każdej działalności gospodarczej, bez żadnych ograniczeń. (patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Podatek VAT - stać się vatowcem, czy nie?
Podatek dochodowy nie jest jedynym podatkiem jaki nas dotyczy - musimy się też zdecydować, czy chcemy się rozliczać z podatku VAT, czy nie.
W każdej sytuacji możemy zadeklarować, że chcemy być płatnikiem VAT - wypełniamy wówczas formularz VAT-R i po dokonaniu opłaty w wysokości 150 zł z pierwszym dniem miesiąca po złożeniu formularza staniemy się "vatowcem". Jeśli jednak przewidujemy, że nasz obrót w ciągu roku nie przekroczy 10.000 euro (ok. 38.000 zł), to możemy wybrać tzw. podmiotowe zwolnienie z VAT (na formularzu VAT-6) - wykluczając się tym samym z grona "vatowców". Jeśli nasze przewidywania się nie sprawdzą i w ciągu roku przekroczymy wyżej podaną kwotę obrotu, to wtedy chcąc-niechcąc musimy stać się "vatowcem".
Zalety i wady bycia vatowcem
Podatek VAT (od wartości dodanej) nieprzyjemnie się płaci, ale za to przyjemnie odlicza. Oznacza to, że jeżeli sprzedałeś swoje usługi za 12.200 zł (w tym 2.200 zł podatku VAT) to na deklaracji pojawi się kwota 2.200 zł do zapłacenia Urzędowi Skarbowemu właściwemu dla miejsca prowadzenia działalności. Ale nie oznacza to, że taki przelew wypiszesz. Kupiłeś bowiem materiały za kwotę 6.100 zł (w tym 1.100 zł podatku VAT) i ten zapłacony już przez Ciebie podatek odliczasz. W sumie zatem płacisz Urzędowi Skarbowemu tylko 1.100 zł.
Podatek VAT wciąż jest kluczem otwierającym drzwi do dużych firm, z którymi chciałbyś współpracować. Niektóre w ogóle nie rozmawiają z firmami nie będącymi płatnikami VAT. Z drugiej strony klient na bazarze kupi towar u nie-VATowca.
Podatek VAT jest płacony także wtedy, gdy wykazujesz stratę w podatku dochodowym. Najłatwiejszy przykład to kupienie samochodu osobowego na potrzeby firmy. Nie możesz odliczyć z niego VAT, zatem nie dość, że zapłaciłeś te 40 tysięcy za samochód to jeszcze musisz zapłacić VAT od przychodów. Bo nie został on zmniejszony tym dużym zakupem. Podobne sytuacje pojawiają się wtedy, gdy kupujesz dużo towarów z niższą stawką (np. 7%) ale twoje usługi są obarczone stawką wyższą - 22%. Oczywiście są sposoby na optymalizację podatkową, będziemy się tym później zajmować.
Główna zasada VAT-u opiera się na idei, że podatek dochodowy jest od niego oddzielony. I to jest jego wada.
Ale z tego samego powodu firmy, które są płatnikami VAT bardzo niechętnie przyjmują faktury od firm nie-VATowców. Nie mogą bowiem odliczyć sobie VAT-u. Tuż po wprowadzeniu tego podatku firmy, które były VAT-owcami wręcz paranoicznie poszukiwały dostawców VAT-owców. Otrzeźwienie oczywiście przyszło, ale wiele małych firm straciło wówczas dobrych klientów.
Dzisiaj firmy, które nie są VAT-owcami muszą oferować cenę na tyle atrakcyjną, żeby zysk podatkowy był mniejszy. Oznacza to, że jeżeli firma ma kupić telewizor za 1220 zł to ofertą firmy nie-VATowej zainteresuje się tylko wtedy, jeżeli zapłaci maksymalnie 1000 zł.
Kiedy nie warto być VAT-owcem? Przede wszystkim wtedy, gdy Twoimi kontrahentami są klienci indywidualni. Na przykład przy sprzedaży towarów na rynku. Klienta indywidualnego nie interesuje to, że musisz zapłacić VAT - on go nie odlicza i wybierze tego sprzedawcę, który będzie o 22% tańszy.
Wprowadzenie VAT-u spowodowało też zwiększenie szarej strefy. Towary kupione "na lewo" (czyli bez faktury) i sprzedane "na lewo" są tańsze o oba podatki - zarówno PIT jak i VAT. Co oznacza, że zamiast 100 zł kosztują one realnie:
100 zł - 22% niepłaconego VAT = 78 zł - 19% niepłaconego PIT = 63,18 zł
To jest tajemnica ogromnej szarej strefy w naszym ufiskalnionym do granic rozsądku kraju. Pamiętaj: za takie rzeczy płaci się potężne kary a nawet idzie się do więzienia. To hazard nie biznes.
Pierwsze starcia z urzędnikami
Rodzaj działalności wg PKD
Już wiesz jaka będzie Twoja działalność. Aby sprawnie przejść przez kolejne etapy zakładania swojej firmy musisz przyporządkować ją do odpowiedniej klasyfikacji według Polskiej Klasyfikacji Działalności, czyli tzw. PKD. To zadanie tylko z pozoru jest łatwe. Język jakim się na co dzień posługujemy odbiega od języka jakiego użyto w PKD.
klasyfikacja PKD
Poziom pierwszy (sekcja) dzieli ogólną zbiorowość na 17 grupowań rodzajów działalności, na które składają się czynności związane ze sobą z punktu widzenia tradycyjnie ukształtowanego, ogólnego podziału pracy. Poziom ten jest oznaczony kodem jednoliterowym (A, B, C, itd.). Mamy więc na początku:
SEKCJA A - ROLNICTWO, ŁOWIECTWO I LEŚNICTWO
SEKCJA B - RYBACTWO
SEKCJA C - GÓRNICTWO (...)
Już na podstawie tej listy możesz się zorientować w których sekcjach Twoja działalność może występować, a gdzie raczej jej nie będzie.
Jaki jest twój cel? Musisz ustalić numer składający się z ciągu na przykład "01.41.A" dotyczącego w tym przypadku "Działalności usługowej związanej z uprawami rolnymi", gdzie:
01 to poziom drugi (dział), który obejmuje 60 działów działalności.
01.4 to poziom trzeci (grupa), który obejmuje 224 rodzaje działalności
01.41 to poziom czwarty (klasa). który obejmuje 520 rodzajów działalności
01.41 A to poziom piąty (podklasa). który obejmuje 683 grupowania, został wprowadzony konsekwentnie we wszystkich klasach w celu wyodrębnienia rodzajów działalności charakterystycznych dla polskiej gospodarki i będących przedmiotem obserwacji statystycznej.
Wypisz sobie kody, które odpowiadają działalności jaką, bądź jakie zamierzasz prowadzić. Nie ograniczaj się tylko do jednej. Na pewno znajdziesz działalności powiązane, których nie będziesz może prowadzić na początku, ale które mogą się pojawić w niedalekiej przyszłości, bądź które planujesz. Jest to o tyle ważne, że zgłaszając swoją działalność musisz podać wybrane kody i płacisz za zgłoszenie. Jeśli później zmienisz zdanie i postanowisz coś dołożyć będziesz musiał ponownie zapłacić. Proponujemy byś typował tak długo owe działalności, aż nie zbierzesz ich 10. Śmiało, są tacy, którzy przepisują niemal całą klasyfikację. Przepisuj zarówno oznaczenie, jak i nazwę danej klasyfikacji, tak na wszelki wypadek, gdybyś się pomylił w którejś cyferce.
01.41.A Działalność usługowa związana z uprawami rolnymi
Podklasa ta obejmuje prowadzoną na zlecenie działalność usługową związaną z uprawami rolnymi i warzywnictwem, włączając ogrodnictwo:
przygotowanie pól, ogrodów i sadów do uprawy,
zagospodarowanie trwałych rolniczo-naturalnych użytków zielonych, takich jak łąki i pastwiska,
siew, sadzenie i prace pielęgnacyjne, (...)
Podklasa ta nie obejmuje:
usług związanych z zagospodarowaniem terenów zieleni, sklasyfikowanych w 01.41.B,
przygotowania i przędzenia włókien bawełnianych, sklasyfikowanych w 17.11.Z,
przygotowania i przędzenia włókien lnianych i pozostałych włókien łykowych, sklasyfikowanych w 17.14.Z, (...)

Do czego to wszystko służy?
Dla Ciebie to zbędna strata czasu, ale dla GUS-u sól istnienia. Setki urzędników mieli dane, które opierają się na wybranych przez Ciebie numerkach. Wszystko po to, aby kilka razy w miesiącu GUS mógł powiedzieć, że w Polsce żyje się świetnie a firmy się rozwijają
Jak ustalić datę rozpoczęcia działalności gospodarczej?
Wydaje się to takie proste, a wcale nie jest. Przede wszystkim musimy uwzględnić czas, jaki nam zajmą wszystkie czynności formalne związane z zakładaniem firmy. Poza tym powinniśmy uwzględnić, przesunięcie czasowe związane na przykład z tym, że w pewnych terminach nie warto rozpoczynać działalności (po co deklarować datę zimową, jeśli działalność polegającą na skupie grzybów będziemy prowadzić dopiero od jesieni).
Data rozpoczęcia działalności gospodarczej jest ważna dla trzech urzędów:
a) Urzędu Skarbowego - od tego dnia liczy się 7-dniowy termin na złożenie formularza NIP-1;
b) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - ZUS uznaje, że od dnia podanego w formularzu w Urzędzie Miasta/Gminy zaczyna się obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne;
c) Głównego Urzędu Statystycznego.

Urząd Skarbowy sprawdzi, czy w ciągu 7 dni od tej daty stawiliśmy się by złożyć formularz NIP-1. Bywa też tak, że urząd domaga się podania numeru rachunku bankowego, który musi być założony zanim rozpoczniemy działalność gospodarczą. Jeśli działalność już uruchomiliśmy, ale czynności związane z zakładaniem rachunku w banku nie zostały jeszcze zakończone, to urząd skarbowy może nam wstrzymać wydanie zaświadczenia o numerze NIP. W efekcie możemy nie zdążyć z załatwianiem formalności i od razu znajdziemy się na celowniku Urzędu Skarbowego.
Niektóre urzędniczki są miłe i będą Ci pomagać. Bywa. Ale jeżeli podadzą Ci błędną informację, lub jeżeli wyciągniesz z niej błędny wniosek, uśmiechnięta urzędniczka umyje ręce! Odpowiedzialność ponosisz tylko i wyłącznie Ty.
Aby prawidłowo ustalić datę rozpoczęcia działalności przyjmijmy następujący harmonogram:
1. Kiedy już poczyniliśmy wszystkie ustalenia i przygotowania określamy termin zgłoszenia naszej działalności do ewidencji; dzień zgłoszenia będzie bazowy dla dalszych terminów. Jako przykład przyjmijmy, że będzie to 1 listopada.
2. Do daty zgłoszenia działalności dodajemy 2 tygodnie, czyli czas oczekiwania na zaświadczenie o wpisie do ewidencji. Urząd Miasta/Gminy ma na to właśnie dwa tygodnie, czyli 14 dni. Mamy już 15 listopada.
3. W ciągu 2 tygodni (14 dni) od daty otrzymania zaświadczenia o wpisie do ewidencji musimy się zgłosić do oddziału Głównego Urzędu Statystycznego; przyjmując, że zgłaszamy się tam zaraz po otrzymaniu zaświadczenia musimy doliczyć 7 dni na przyznanie nam numeru REGON. Mamy już 3 tygodnie od daty "zero", czyli w naszym przykładzie 21 listopada.
4. Wyrobienie pieczątki (1-2 dni) i rachunku w banku (1-7 dni) nie powinno zająć więcej niż tydzień; od daty "zero" mijają 4 tygodnie. Mamy 28 listopada.
5. Wizytę we właściwym Urzędzie Skarbowym powinniśmy złożyć najdalej w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności, ale cóż szkodzi wybrać się tam wcześniej - może to być szczególnie istotne dla osób, które nie posiadają jeszcze numeru NIP. Uwaga: numer NIP jest nam potrzebny także w sytuacji, gdy wybierzemy podmiotowe zwolnienie z VAT! Podatek od dochodów osobistych (PIT) także wymaga posiadania Numeru Identyfikacji Podatkowej.
Jak wynika z powyższego harmonogramu, data rozpoczęcia działalności zadeklarowana na wniosku o wpis do ewidencji powinna być ustalona w odległości nie mniejszej niż 4 tygodnie od dnia złożenia wniosku. Długo? Tak, długo! Jest to miara polskiej biurokracji i rządowych deklaracji, że "zrobi wszystko", by uprościć proces zakładania firm. Jest to może wariant pesymistyczny, ale niestety realny. Jeśli uda nam się załatwić formalności wcześniej nic nie stoi na przeszkodzie, by kontynuować przygotowania do rozpoczęcia działalności. Na pewno pozostały jeszcze jakieś sprawy do uzgodnienia z kontrahentami lub inne niezbędne przygotowania.

Miejsce wykonywania działalności gospodarczej
Na ogół miejscem wykonywania działalności jest siedziba firmy, czyli adres pod jakim firma zostanie wpisana do ewidencji. Nie musi jednak tak być; jeżeli zakład będzie działał w wynajmowanym pomieszczeniu, we wszystkich formularzach znajdziemy odrębne pole do wpisania tego adresu.
Przepisy wymagają, aby miejsce prowadzenia działalności oraz siedziba firmy mieściły się w lokalach do których przedsiębiorca ma prawo użytkowania.
Oznacza to, że możesz zarejestrować siedzibę u siebie w mieszkaniu ale tylko wtedy, gdy masz do niego prawo (zameldowanie, najem, lokatorskie, własność, własność spółdzielcza itp.).
Jeżeli siedzibą firmy ma być inne miejsce, musisz posiadać umowę najmu z właścicielem. Niewątpliwie najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest rejestracja firmy w miejscu zameldowania. Od adresu siedziby zależy bowiem urząd skarbowy, z którym będziemy się rozliczać w zakresie podatku od dochodów osobistych (PIT).
VAT w innym urzędzie skarbowym
W mniejszych miastach, w którym istnieje tylko jeden urząd skarbowy, dodatkowych problemów nie ma. W większych jednak - jak najbardziej. Jeżeli siedziba Twojej firmy znajduje się w rejonie pierwszego US, ale sklep otworzyłeś w rejonie innego US, to niestety będziesz współpracował z dwoma urzędami skarbowymi. Z podatku PIT będziesz rozliczać się w pierwszym US, zaś z ewentualnego podatku VAT - w drugim. Nie da się tego przeskoczyć czy ominąć.
Z praktyki: jeżeli mieszkasz na warszawskiej Woli ale zakład masz na Pradze, wówczas z podatku od dochodów osobistych (PIT) będziesz rozliczać się w urzędzie skarbowym na Woli a z podatku od wartości dodanej (VAT) - w urzędzie praskim. Z ZUS-em będziesz korespondować z adresu siedziby.
Jeżeli sprzedaż prowadzisz w dwóch miejscach (siedzibie i sklepie) wówczas możesz zarejestrować się jako podatnik VAT i PIT w jednym miejscu - w urzędzie obsługującym siedzibę. Trzeba jednak dbać, aby wystawiać faktury również z adresu siedziby. Jeżeli całą sprzedaż będziesz prowadzić w sklepie, Urząd Skarbowy może wezwać do przeniesienia rozliczeń do US właściwego dla adresu sklepu.
W przypadku przeniesienia miejsca prowadzenia działalności możesz zatem dołożyć sobie pracy papierkowej (jeżeli i siedziba i miejsce wykonywania działalności jest takie samo) lub ją zmniejszyć (jeżeli informujesz o zmianie miejsca działania tylko urząd VAT-owski).
Na zewnątrz budynku w którym prowadzona jest działalność gospodarcza powinna znaleźć się tabliczka podająca nazwę firmy np. "Stokrotka - Jan Nowak" i określenie, czym się zajmuje np. "Usługi stolarskie". Przepis ten, jako wyjątkowo nieżyciowy w wielu sytuacjach, nie jest szczególnie pilnowany.
Rejestracja w Ewidencji Działalności Gospodarczej
Zgromadziwszy wszystkie niezbędne informacje udajemy się do Urzędu Miasta lub Gminy. Zgodnie z ustawą Prawo o działalności gospodarczej z 19 listopada 1999 r. (Dz.U. nr 101, poz. 1178) i ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz.U. nr 121, poz. 769 ze zm.) rozpoczynana
przez osobę fizyczną działalność podlega wpisowi do ewidencji we właściwym dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy Urzędzie Miasta lub Gminy.
Planowana była zmiana w tym zakresie i wprowadzenie obowiązku rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, ale na szczęście jeszcze to nie jest obowiązkowe dla osób fizycznych.
Dokumenty potrzebne w Urzędzie Miasta lub Gminy
W czasie wizyty w urzędzie powinniśmy mieć ze sobą swój dowód osobisty. Formularz można otrzymać w urzędzie gminy lub ściągnij go teraz z naszego działu "Przydatne pliki" (może się zdarzyć, że Twój urząd korzysta z nieco innego formularza, ale jeśli wypełnisz ten, nie będziesz miał kłopotu z wypełnieniem tego, który dostaniesz w urzędzie).
Formularz rejestracyjny
W formularzu jaki przedstawiamy podaje się następujące informacje:
1. Imiona i nazwisko przedsiębiorcy oraz numer PESEL - należy podać po prostu swoje imię, bądź imiona jeśli ma się ich więcej oraz numer PESEL, który znajdziesz w swoim dowodzie osobistym.
2. Miejsce zamieszkania - pełny adres pod jakim jesteśmy zameldowani wraz z kodem pocztowym i miejscowością.
3. Nazwę firmy pod jaką będzie wykonywana działalność gospodarcza
4. Miejsce wykonywania działalności - chodzi o to, że swoją działalność możemy wykonywać w miejscu innym niż miejsce zamieszkania. Jeśli tak, to w linii "zakład główny" czy "miejsce prowadzenia działalności" podajemy adres na przykład biura, czy warsztatu, który wynajmujemy i w którym będziemy prowadzić firmę. Tym samym adres zakładu głównego będzie różny od adresu miejsca zamieszkania.
Jeśli działalność będziemy prowadzić w miejscu zamieszkania, to należy ponownie podać ten sam adres. Pojawiające się czasem określenie "zakład główny" należy rozumieć jako miejsce, gdzie będą przechowywane wszystkie dokumenty przedsiębiorstwa i gdzie jednocześnie działalność może być prowadzona. Tam będą zgłaszać się urzędnicy w przypadku kontroli.
Jest mało prawdopodobne by w momencie zakładania firmy miała już ona ustalone oddziały, ale jeśli w innym mieście lub regionie miasta mamy oddział firmy, to w linii "adres oddziału" należy podać ten adres. W przeciwnym przypadku pole może pozostać puste.
W kolejnym polu "inne stałe miejsca wykonywania działalności gospodarczej" dobrze jest napisać "cała Polska". Na przykład hydraulik może mieć siedzibę firmy w swoim miejscu zamieszkania, ale działalność będzie wykonywać u klientów i w warsztacie. Warsztat może być od biedy oddziałem, ale adresów klientów - nawet tych bardziej stałych - nie jesteśmy w stanie podać. Określenie "cała Polska" jest uogólnieniem, które pozwala prowadzić działalność w dowolnym punkcie kraju. Możesz rozszerzyć ten zapis np. o "kraje Unii Europejskiej", "Europa" lub nawet "cały świat" - ciekawi jesteśmy reakcji urzędników. Jeśli już przy składaniu zgłoszenia zwrócą na to uwagę i powiedzą, że tak nie można, to jesteśmy ciekawi czemu nie można. Zapytaj, poproś o podstawy prawne takiej decyzji (nie ma takich). Oczywiście lepiej się wtedy wycofać niż ryzykować odmowę wpisu do EDG, ale spróbować warto. Patrz też omówienie "Miejsce prowadzenia działalności".

5. Datę rozpoczęcia działalności lub jej zmiany - podaje się tu dzień, w którym działalność zostanie rozpoczęta; nie powinno się tu wpisywać dnia złożenia formularza do ewidencji, lecz dzień kiedy już wszystkie formalności zostaną zakończone i będzie można rozpocząć działalność; jeśli po złożeniu zgłoszenia, w toku kolejnych czynności okaże się, że datę rozpoczęcia działalności trzeba zmienić, podaje się tu nową datę - przypominamy jednak, że lepiej dobrze przemyśleć datę rozpoczęcia działalności, niż potem ją zmieniać, to kosztuje! Trzeba zapłacić tyle ile za nowe zgłoszenie. Naszym zdaniem powinieneś tu wpisać datę odległą o miesiąc - najlepiej pierwszy dzień (będzie mniej problemów z wyliczaniem składek na ZUS).
6. Numer posiadanego zaświadczenia - ten element dotyczy tych osób, które wprowadzają zmiany do swojego zgłoszenia do Ewidencji Działalności Gospodarczej, należy po prostu podać numer wcześniej otrzymanego zaświadczenia.
7. Dodatkową informacja - należy podać telefon domowy lub komórkowy (jeśli nie ma się domowego, urzędy chętniej jednak dzwonią na numery stacjonarne - co nie oznacza, że musisz im ułatwiać życie); jeśli zgłoszenie ma charakter aktualizacyjny i firma ma jakąś siedzibę z telefonem (i tam jesteśmy najłatwiej uchwytni), to podajemy właściwy numer telefonu siedziby.
8. Wskazanie urzędu skarbowego - należy podać nazwę i adres US właściwego ze względu na nasze miejsce zamieszkania.
9. Przedmiot działalności gospodarczej - czyli rodzaje działalności - dobrze jest podać wszystkie możliwe rodzaje działalności. Nawet jeśli będziemy się zajmować tylko jednym rodzajem, to pozostałe mogą czekać na rozwój naszej firmy. Rodzaje działalności podajemy w układzie: kod PKD, a następnie tekst jaki do tego kodu przynależy (nie należy tu podawać swoich koncepcji na opis działalności, tylko ściśle to, co jest w opisie kodu PKD - wedle zasady, że w urzędach nie przejawiamy żadnych własnych inicjatyw).
Składając formularz rejestracyjny musimy go opatrzyć znaczkami skarbowymi o wartości 100 zł (w urzędzie jest na ogół punkt prowadzący sprzedaż znaczków skarbowych). W ciągu 2 do 3 tygodni od daty złożenia wniosku można się zgłosić do urzędu po odbiór dokumentu potwierdzającego wpisanie naszej firmy do ewidencji działalności gospodarczej (warto zapytać urzędnika o ile sam o tym nie powie, kiedy się zgłosić). Może też być tak, że urząd wyśle zaświadczenie o wpisie pocztą. Informacja o dokonanym wpisie trafia ponadto do właściwego Urzędu Skarbowego, oddziału ZUS oraz Urzędu Statystycznego - do których udamy się w następnej kolejności.
W przypadku jakichkolwiek zmian w zakresie podanych do ewidencji informacji (nazwisko, adres, rodzaj działalności) należy je w ciągu 14 dni od ich zaistnienia zgłosić do właściwego Urzędu Miasta lub Urzędu Gminy.
Wraz ze zgłoszeniem do ewidencji działalności gospodarczej można też złożyć formularz RG-1 kierowany do GUS oraz zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne numeru NIP. Odradzamy skorzystania z tego udogodnienia. Praktyka pokazuje, że wcale nie skraca to czasu trwania formalności przy zakładaniu działalności gospodarczej, a przy stwierdzeniu przez któryś urząd jakiejś pomyłki nawet wydłuża całą operację. Takie udogodnienie można jedynie polecić osobom, które mają wprawę w wypełnianiu wszystkich dokumentów związanych z rejestracją działalności gospodarczej i robiły to już wcześniej.
Odmowa dokonania wpisu
Niestety może się zdarzyć i tak, że zamiast wyczekiwanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej otrzymamy odmowę wpisu. Może się tak zdarzyć, gdy złożony formularz zawiera błędy (najczęściej zdarza się, że nie podpisaliśmy składanych dokumentów), gdy zgłoszona przez nas działalność nie jest objęta odpowiednimi przepisami oraz gdy urząd stwierdzi, że prawomocnie orzeczono wobec nas zakaz wykonywania działalności podanej w zgłoszeniu.
REGON w GUS
Teraz przyszedł czas na uzyskanie numeru REGON. Po uzyskaniu dokumentu potwierdzającego wpis do ewidencji działalności gospodarczej w ciągu 14 dni od dnia jego otrzymania należy udać się do właściwego ze względu na siedzibę firmy wojewódzkiego oddziału Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). W oddziale (chodź niekoniecznie - patrz dalej) wypełniamy wniosek o wydanie numeru REGON oznaczony kryptonimem RG-1. We wniosku podajemy między innymi następujące informacje:
- nazwę firmy,
- dane teleadresowe (adres, telefon),
- formę prawno-organizacyjną (osoba fizyczna, sp. c., sp. jawna, sp. komandytowa, sp. z o.o., SA),
- stan aktywności prawnej i ekonomicznej,
- rodzaj przeważającej działalności wg PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) - należy podać kod i opis rodzaju działalności według PKD.

Wraz ze składanym wnioskiem należy złożyć kopię wpisu do ewidencji oraz przedstawić oryginał wpisu do ewidencji, przyda się też dowód osobisty.
Uzyskany numer REGON masz obowiązek umieścić na pieczątce i posługiwać się nim w kontaktach z innymi urzędami (np. w ZUS, gdzie numer jest dodatkowym identyfikatorem firmy).
W przypadku dokonywania zmian we wpisie (a zgłosić należy każdą zmianę) dołączamy zaświadczenie o zmianach - dotyczy to też sytuacji likwidacji firmy. Po 2 tygodniach otrzymamy zaświadczenie o nadanym numerze identyfikacyjnym REGON. Szczęśliwie nie jest pobierana żadna opłata za jego nadanie. Firma jest zobowiązana do podawania tego numeru na pieczęciach firmowych oraz na drukach urzędowych.
Wyrabiamy pieczątkę firmową
Niby taka mało ważna rzecz, a już na tym etapie musimy o nią zadbać. Właśnie, czy musimy? Otóż nie ma sankcjonowanego prawem wymogu posiadania pieczątki. Można ją mieć, ale nie trzeba. Z bliżej nieznanych nam powodów największymi wielbicielami pieczątek są banki i część z nich wymaga posiadania jej już podczas zakładania firmowego rachunku bankowego.
Zawartość pieczątki
Jeśli już chcemy mieć pieczątkę to jako minimalną jej zawartość proponujemy:
- pełną nazwę firmy,
- adres siedziby firmy,
- numer REGON.
Obecnie pieczątkę można zamówić bez problemu i otrzymać ją niemal od ręki. Czasem grawer może poprosić o przedstawienie dowodu osobistego, zaświadczenia o wpisie do ewidencji, czy zaświadczenia o nadaniu numeru REGON, więc lepiej jest mieć te dokumenty przy sobie. Warto dopisać do pieczątki także numer NIP, wtedy zamiast czekać na wypisanie faktury (całkiem sporo firm nadal wypisuje je ręcznie) wystarczy z niej skorzystać.
Zakładamy konto bankowe
Przepisy zmuszają każdego przedsiębiorcę do posiadania firmowego konta w banku - pocieszające jest to, że bank możemy sobie wybrać sami. Uznaliśmy, że dobrze jest załatwić sobie konto firmowe już w tym kroku, poprzedzając wypełnianie dokumentów do ZUS i do Urzędu Skarbowego, gdzie na formularzach podaje się numery rachunków bankowych.
Dlaczego musimy posiadać firmowe konto w banku?
Obowiązek posiadania rachunku bankowego przez przedsiębiorcę wynika z ustawy "Prawo działalności gospodarczej". Przez ten rachunek powinny przechodzić wszystkie te transakcje, których jednorazowa wartość przekracza równowartość kwoty 3.000 euro w złotówkach (11.400 zł).
Jeżeli w poprzednim miesiącu suma transakcji z jednym kontrahentem wyniosła więcej niż 10.000 euro w złotówkach (38.000 zł), wówczas musimy płacić przelewami z konta już kwoty przekraczające równowartość 1.000 euro (3.800 zł).
Z punktu widzenia prawa podane kwoty wyrażone w euro przeliczane są na polskie złote według kursu kupna Narodowego Banku Polskiego (NBP) z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonywane są wyżej opisane operacje.
Wybór banku
Przy wyborze banku i konta bankowego trzeba się kierować wieloma kryteriami. Dla początkującego biznesmena najważniejszym elementem jest realny koszt utrzymania tego konta. W przeciwieństwie do rachunków bankowych osób prywatnych koszt utrzymania konta firmowego wcale nie należy do najniższych. Istotne jest wzięcie pod uwagę kosztu opłat za dokonywane przelewy, prowizje od wpłat i wypłat gotówkowych, korzystanie z czeków i kart, dostęp do konta czy to poprzez oddział banku, czy przez telefon, czy przez Internet.
Zakładanie konta w banku
W zależności od banku występują różne procedury przez które trzeba przejść w procesie zakładania rachunku bankowego. Najważniejszymi są:
wniosek o założenie konta,
wystawienie karty wzorów podpisów,
wniosek o wydanie czeków, bądź kart.
Założenie konta nie powinno potrwać dłużej niż kilka dni. Dodatkowymi dokumentami niezbędnymi w czasie zakładania konta są:
dowód osobisty,
kopia (ksero) zaświadczenia o wpisie do ewidencji oraz oryginał tego zaświadczenia do wglądu,
kopia (ksero) zaświadczenia o nadaniu numeru REGON oraz oryginał tego dokumentu do wglądu,
pieczątka firmowa (w niektórych bankach).

Może się zdarzyć, że bank zażąda od nas podania numeru NIP, którego jeszcze nie mamy - radzimy się wtedy wykłócać, że to nie jest potrzebne przy zakładaniu konta. Bo nie jest. Jeśli pracownik banku mimo to się upiera, to radzimy pójść do innego banku. Pamiętaj, że to ty jesteś klientem i nie musisz biegać za papierkami i składać nie wymaganych przez prawo dodatkowych oświadczeń i zaświadczeń tylko dlatego, że pracownik jakiegoś molocha ma zły dzień. Ponadto weź pod uwagę, że jeżeli już na początku bank traktuje Cię w ten sposób, to co będzie później?
Inaczej wygląda zakładanie konta w banku internetowym. Wypełniamy wówczas formularz zgłoszeniowy i czekamy na przesyłkę, w której znajdziemy dokładne wyjaśnienie dalszej procedury. Roboty papierkowej jest mniej, za to więcej czasu spędzisz w punkcie ksero.
Urząd Skarbowy - rejestracja
W ciągu 7 dni od rozpoczęcia naszej działalności gospodarczej musimy się zgłosić do Urzędu Skarbowego właściwego dla siedziby naszej firmy.
Urząd Skarbowy już wie, że nasza firma została wpisana do ewidencji i zna termin rozpoczęcia naszej działalności, bo taki zadeklarowaliśmy na formularzu zgłoszeniowym w Urzędzie Miasta lub Gminy - warto więc stawić się na czas. Urząd Skarbowy otrzymał ponadto z Głównego Urzędu Statystycznego dokument podający nasz numer REGON.
Rejestracja składa się z trzech etapów
Etap 1 - Numer Identyfikacji Podatkowej
W Urzędzie Skarbowym składamy wypełniony formularz NIP-1 Od tego momentu nasz prywatny dotąd NIP staje się numerem NIP naszej firmy. Oczywiście dotyczy to tylko sytuacji, gdy firmę będziemy prowadzić w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Spółki otrzymują odrębny numer NIP.
Etap 2 - forma opodatkowania
W tym momencie musimy podać formę opodatkowania jaką wybraliśmy dla naszej firmy.
Dokonujemy tego składając oświadczenie (może być napisane nawet ręcznie), które musi zawierać następujące informacje:
data wypełnienia oświadczenia
imię (lub imiona), nazwisko, adres zamieszkania/zameldowania
numer NIP indywidualny, czyli nasz własny (opcjonalnie nr NIP spółki, jeżeli prowadzona przez nas działalność jest np. w formie spółki cywilnej, sp. z o.o. i ma inny numer NIP).
nazwę banku i numer rachunku firmowego, jaki tam mamy (proponowaliśmy założyć go wcześniej).
Oświadczenie o treści: Wybieram formę opodatkowania .......................................
Zamiast kropek wstawiamy jeden z poniższych zapisów:
na zasadach ogólnych - Księga Przychodów i Rozchodów
w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
w formie karty podatkowej (musisz złożyć formularz NIP-16 i zaczekać na decyzję naczelnika US, który określi na podstawie sytuacji Twojego miasta comiesięczną kwotę podatku ryczałtowego - przyp. red.)
19-procentowego podatku dochodowego - Księga Przychodów i Rozchodów
Etap 3 - podatek VAT
Przechodzimy do fundamentalnej decyzji. Czy chcesz wybrać podmiotowe zwolnienie z VAT, czy też nie? Od odpowiedzi na to pytanie zależą zarówno Twoje obowiązki księgowe jak i konieczność pilnowania, czy nie przekraczasz ustawowego limitu.
Jeżeli uznasz, że Twoje łączne przychody w ciągu roku podatkowego nie przekroczą równowartości 10.000 euro (czyli 38.000 zł), możesz wybrać tzw. podmiotowe zwolnienie z VAT. Jeżeli jednak w trakcie roku okaże się, że limit przekroczysz (i niestety nie chodzi o rzeczywiste przekroczenie, zwróć na to uwagę w podanym wyżej tekście), automatycznie będziesz zobowiązany do płacenia VAT. Składasz wówczas oświadczenie na formularzu VAT-6 (otrzymasz go w Urzędzie Skarbowym).
ZUS - rejestracja
Przyszedł czas na najbardziej znienawidzony etap zakładania firmy. Z rozmów z przedsiębiorcami wynika, że urzędniczki ZUS są najbardziej niechętne do pomocy, o uśmiechu tez możesz zapomnieć. "Wolę przez trzy dni kłócić się z moją panią od VAT-u niż zobaczyć na oczy kogoś z ZUS" - wzdycha znany nam przedsiębiorca.
Główna zasada: ZUS zawsze gubi dokumenty. Wcześniej czy później otrzymasz wezwanie do uzupełnienia lub udowodnienia czegoś.
Dlatego też oddzielna teczka na papiery ZUS-owskie jest niezbędna i musi być prowadzona najdokładniej. Każdy dokument wędrujący do ZUS musi mieć swoją kserokopię w Twojej teczce wraz z dopiętym dowodem nadania listem poleconym. Jeżeli dokument składasz osobiście: musisz mieć na kopii czytelny stempel kancelarii wraz z datą i podpisem. Bez tego wpakujesz się w wieczne awantury z urzędniczkami.
Na zgłoszenie swojej osoby do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) masz 7 dni od daty rozpoczęcia działalności. W przypadku zatrudnienia pracowników lub osób współpracujących (np. rodziny) zgłoszenia musisz dokonać w ciągu 7 dni od przyjęcia ich do pracy lub rozpoczęcia współpracy.
Przy pierwszej wizycie w ZUS weź koniecznie: po trzy egzemplarze deklaracji ZFA, ZUA lub ZZA (na pomyłki), dziesięć egzemplarzy DRA. Jeżeli masz więcej niż jedno konto bankowe, weź dwa egzemplarze formularza ZUS ZBA. Jeżeli adres prowadzenia działalności gospodarczej jest inny niż adres siedziby firmy - weź dwa egzemplarze formularza ZUS ZAA.
Formularz ZFA - jest to zgłoszenie płatnika składek - osoby fizycznej lub zmiana danych o nim. Dzięki temu formularzowi ZUS będzie wiedział, że składki będziesz opłacał Ty (o ile system informatyczny mu nie siądzie).
Formularz ZUA - jest to zgłoszenie do ubezpieczeń danych osoby ubezpieczonej lub zmiana danych o niej. Dzięki temu formularzowi ZUS będzie wiedział, że składki będą opłacane za Ciebie (uwaga jak wyżej). Ten formularz wypełniasz tylko, gdy prowadzenie firmy jest Twoim jedynym zajęciem i nikt inny ani nie opłaca za Ciebie składek, ani nie objął Cię ubezpieczeniem w pełnej wysokości (jeśli jest inaczej - patrz formularz ZZA).
Formularz ZZA - jest to zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego bądź zgłoszenie zmiany danych. Dzięki temu formularzowi ZUS będzie wiedział, że zamierzasz opłacać jedynie składkę zdrowotną. Dotyczy to wyłącznie tych osób, które poza prowadzeniem firmy pracują na pełnym etacie i otrzymują miesięcznie wynagrodzenie co najmniej równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę jakie obowiązuje w danym roku (czyli 849 zł w 2005, 899,10 zł w 2006 r., 936 zł w 2007 r.)
Przy rejestracji trzeba posiadać przy sobie kserokopie oraz oryginaly (do wglądu): zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, nadania numeru NIP, nadania numeru REGON oraz dowód osobisty. Powinieneś również mieć przy sobie numer konta firmowego. Jeżeli składasz wszystkie te dokumenty drogą pocztową, na każdej kserokopii musisz dopisać "Zgodne z oryginałem", datę oraz czytelny podpis. Najlepiej niebieskim długopisem. Pakiet wysyłasz w kopercie A4 listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.
Najprawdopodobniej jednak wcześniej czy później smutna urzędniczka wezwie Cię do wyjaśnienia czegoś.