Ekologia krajobrazu
Ekologia krajobrazu (początek: lata 30. 40.)
Krajobraz jest istniejącym rzeczywistym fragmentem przestrzeni składającym się m. in. z rzeźby terenu, atmosfery, gleby, zasobów wodnych i organizmów żywych.
Ekologia krajobrazu zajmuje się badaniem struktury, sposobu funkcjonowania oraz istniejących powiązań pomiędzy elementami krajobrazu.
Cechy krajobrazu:
- zajmuje wycinek przestrzeni
- charakteryzuje się określoną fizjonomią (wygląd)
- jest systemem dynamicznym (zmienia się)
- podlega ewolucji
Krajobraz stanowi syntezę 4 rodzajów postrzeganej przestrzeni (elementów):
- trwałej (ukształtowanie terenu, typ uprawy)
- półtrwałej (zmienia się w cyklu rocznym, sezonowo, np. ulistnienie lasów)
- nietrwałej (epizodycznej, np. krowy na pastwisku)
- przestrzeni kontaktów międzyludzkich
Ekologię krajobrazu uprawia się na 3 poziomach:
- bezpośrednim (biologia, geografia – nauki o charakterze najbardziej ogólnym, interesują się całą przestrzenią)
- pośrednim (nauki bardziej szczegółowe, zajmujące się tylko fragmentem krajobrazu)
- praktycznym (obiekt zainteresowania administracji państwowej, ma ona prawo ingerowania w krajobraz)
Badania ekologii krajobrazu ogniskują się współcześnie na:
- krajobraz w antropogenicznym sensie
- przestrzennej heterogeniczności
- przepływy pomiędzy jednostkami ekologicznymi
- działalność człowieka
Ekologia krajobrazu pozwala nam lepiej scharakteryzować sam krajobraz:
- jego strukturę
- jego funkcjonowanie
- jego zmienność
Typy krajobrazów ze względu na stopień ich naturalności:
1. naturalny
2. subnaturalny (prawie naturalny)
3. seminaturalny (półnaturalny)
4. rolniczy
5. zurbanizowany
Ad. 1.
· Flora i fauna jest tutaj spontaniczna
· Brak antropopresji na zasoby glebowe i roślinność
· Np. niektóre partie w Alpach i Karpatach
Ad. 2.
· Flora i fauna w dużym stopniu spontaniczne
· Roślinność i gleby poddane słabej antropopresji
· Np. chronione od dawna kompleksy leśne (Puszcza Białowieska)
Ad. 3.
· Silny nacisk antropogeniczny na roślinność i gleby
· Flora i fauna w dużej części spontaniczna
· Np. krajobrazy wrzosowisk, zarośli, obszarów leśnych
· Np. odwadnianie, zabagnianie obszarów
Ad. 4.
· Flora i fauna w znacznym stopniu zorganizowana i kontrolowana przez człowieka
· Silna antropopresja (melioracje, nawożenie0
· Np. lasy gospodarcze, uprawy rolne, łąki
Ad. 5.
· Zubożała flora i fauna
· Roślinność zaplanowana i pielęgnowana przez człowieka
· Obszary miejskie i przemysłowe