Sahara - podstawowe informacje
Sahara – strefa pustynna położona w północnej Afryce. Jest ona największą gorącą pustynią na Ziemi (ma 9 064 300 km²), rozciągająca się na długości 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu. Sahara zajmuje prawie jedną trzecią kontynentu afrykańskiego.
Pustynia Zachodnia rozciąga się na zachodzie między Nilem a Libią. Średnio jej szerokość wynosi 650 kilometrów. Północną granicę stanowi Morze Śródziemne. Zachodnia strona to niekończące sie wydmy Wielkiego Morza Piasku - Pustyni Libijskiej, która jest wschodnią granicą Sahary. Sam obszar Sahary jest prawie równy wielkości USA i obejmuje 9 milionów kilometrów kwadratowych podzielonych na regiony. Największym regionem jest wielka Pustynia Libijska o powierzchni 1,5 miliona kilometrów kwadratowych (ponad 1/5 Afryki Północnej).
Wielkie Morze Piasku rozciąga się na 600 km między oazą Siwa na północy a Gilf Kebir na południu formując naturalną i niezbadaną granicę między Egiptem a Libią. Ze wschodu na zachód ma przeciętnie 250 km szerokości a na południu dochodzi aż do 400 km, ale tak naprawdę zasięg geograficznej izolacji Sahary jest nie do opisania.
Sahara jest bez wątpienia jednym z najgorętszych miejsc świata. Temperatury dochodzą nawet do 50°C. W ciągu roku jest tu około 100 dni z temperaturą powyżej 40 ºC. Najwyższą temperaturę powietrza na ziemi, 58ºC, zanotowano właśnie tutaj. Było to w 1922 w Aziziyah w Libii.
Jednak to nie wysoka temperatura powietrza, ale brak opadów powoduje powstawanie pustyni. Deszcze zdarzają się tu bardzo rzadko, niekiedy raz na kilka lat, i nie wykazują żadnej regularności. Roczna suma opadów to około kilkadziesiąt mm. Opady obserwuje się głównie w północnej części Sahary, choć nawet w tych regionach może się zdarzyć, że po obfitym deszczu następna kropla nie spadnie przez lata.
Na Saharze nie występują stałe rzeki. Większość to strumienie okresowe pojawiające się w czasie sporadycznych opadów. Tworzą wyżłobienia zwane Uedami, które następnie giną w piaskach pustyni. W północnej Afryce spotyka się też szoty, czyli słone bezodpływowe jeziora wypełniające się wodą tylko w czasie pory deszczowej.
Poza tym na obszarze Sahary wodę można znaleźć jedynie w oazach. Dzięki niej uprawia się tam zboże, a w ogródkach można spotkać drzewka brzoskwiniowe, pomarańczowe, cytrynowe
i charakterystyczną palmę daktylową, bez której nie obejdzie się żadna oaza. Oazy zawsze są miejscem odpoczynku dla karawan przemierzających pustynię. Bez tych miejsc nie możliwym byłoby podróżowanie w tych rejonach.
Piaski i wydmy na Saharze zajmują tylko 20% powierzchni. Znaczną jej część pokrywa pustynia kamienista (hamada), żwirowa i skalista.
Pustynie piaszczyste to ergi. Dla tego rodzaju charakterystyczne są wydmy - piaszczyste wzniesienie o różnym kształcie, usypane przez wiatr. Mogą osiągać nawet 150 m wysokości. Prawie 25% Sahary jest pokryta przez góry. Wysokie masywy górskie zajmują środkową część Sahary. Najwyższy szczyt Emi Koussi ma aż 3415 m n.p.m. i znajduje się na terytorium Czadu. W zimie jest pokryty śniegiem.
Występujące na pustyniach szaroziemy mają słabo rozwiniętą warstwę próchniczą, lub całkowity jej brak.
Ze względu na suszę, wysoką temperaturę, i ograniczony dostęp do wody, warunki do życia są tu bardzo ciężkie. Szacuje się, że na całym obszarze Sahary mieszka około 4 mln ludzi. Głównymi mieszkańcami obszaru Sahary są nomadowie – ludy koczownicze. Wędrują one, wraz ze swoimi stadami kóz, owiec i wielbłądów, poprzez pustynię w poszukiwaniu pastwisk oraz wody. Oprócz pasterstwa prowadzą również handel wymienny z mieszkańcami oaz.
Sahara, ogólnie rzecz biorąc, uważana jest za typową pustynię, ale na te olbrzymie połacie części kontynentu afrykańskiego można spojrzeć zupełnie inaczej.
Żyje tutaj wiele zwierząt takich jak:
- antylopy adaks
- fenki (lisy pustynne)
- skoczki pustynne
- dromadery (wielbłądy jednogarbne)
- osioł afrykański
- warany pustynne
- skorpiony
- gazele dorkas