Cukrzyca jest chorobą społeczną

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna. Jej podstawowym objawem jest długotrwale utrzymujący się wysoki poziom glukozy we krwi. U zdrowego człowieka waha się on w granicach 70-110mg cukru w 100 cm³ krwi, natomiast u chorego poziom ten może być 2-3 razy wyższy. Taki stan to hiperglikemia. Objawy choroby opisywali już starożytni Egipcjanie, ale dopiero pod koniec XIX wieku niemieccy naukowcy stwierdzili, że jej przyczyną jest uszkodzenie trzustki, a w 1921 roku kanadyjscy uczeni odkryli insulinę – hormon bezpośrednio związany z cukrzycą. Sposoby działania insuliny są bardzo różnorodne: przyspiesza ona transport cukru do komórek, a następnie jego spalanie w procesie oddychania komórkowego; nasila przekształcanie glukozy w glikogen – materiał zapasowy organizmu; pobudza syntezę tłuszczów i białek, a hamuje powstawanie glukozy w wątrobie.
Medycynie znane już są różne typy cukrzycy, ale dwa z nich występują najczęściej:
1.Cukrzyca typu 1 (zwana też młodzieńczą albo insulinozależną) – jest skutkiem zniszczenia produkujących insulinę komórek beta wysp Langerhansa trzustki; występuje zwykle u dzieci i u ludzi młodych (choć nie tylko), a jej leczenie polega na podawaniu insuliny i właściwym odżywianiu; ten typ cukrzycy występuje u 15-20% chorych.
2.Cukrzyca typu 2 (cukrzyca dorosłych, nieinsulinozależna) – trzustka produkuje insulinę, ale jej ilość jest niewystarczająca, działa ona nieprawidłowo lub komórki ciała nie są na nia wrażliwe (nie reagują na insulinę); występuje najczęściej u osób starszych; pierwsze stadia choroby z reguły nie wymagają podawania insuliny; ten typ cukrzycy występuje u 80-85% chorych na tę chorobę.

Najczęstszymi objawami cukrzycy są wzmożone pragnienie (do 10 litrów płynów na dobę), zwiększone wydalanie moczu, wzrost apetytu połączony z utratą masy ciała, grzybice i świąd skóry, uczucie zmęczenia. Wyniki badań chorego wykazują hiperglikemię (podwyższony poziom glukozy we krwi) i obecność cukru w moczu (tą drogą organizm stara się usuwać nadmiar glukozy z organizmu). Powikłania w przebiegu glukozy to najczęściej upośledzenie widzenia, niewydolność nerek i choroba wieńcowa. Czynnikami ryzyka zwiększającymi prawdopodobieństwo wystąpienia choroby są miedzy innymi: nadwaga, wiek ponad 45 lat, choroba trzustki, stres, cukrzyca u członków bliskiej rodziny.
Cukrzyca jest na razie chorobą nieuleczalną, ale dzięki osiągnięciom medycyny, wiedzy i samodyscypliny chorego (dieta, regulowany wysiłek fizyczny) oraz pomocy ze strony rodziny poziom życia ludzi cierpiących na tą chorobę nie odbiega od poziomu życia ludzi zdrowych. Zmniejszeniu ryzyka zachorowania i opóźnieniu rozwoju choroby służą racjonalne odżywianie się i zapobieganie otyłości, regularny wysiłek fizyczny, unikanie długotrwałego stresu, profilaktyczne badania krwi oraz moczu.
Obecnie na cukrzycę choruje około 240 milionów ludzi na świecie, z czego w Polsce około 1,5 miliona (w tym około 500 tysięcy tych, którzy nie wiedza, że są chorzy). Prognozy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) są niepokojące. Wskazują, że liczba chorych wzrośnie w 2025 roku do 300 milionów. Tym bardziej stają się istotne badania profilaktyczne – zdrowy tryb życia i unikanie szkodliwego wpływu czynników cywilizacyjnych.