Patologie
Patologia to nauka zajmująca się ogółem zagadnień związanych z chorobami organizmów żywych. Zajmuje się badaniami przyczyn, mechanizmów (patogeneza) i skutków chorób. Odrębnym działem patologii jest patologia zwierząt. W miarę rozwoju tych badań powstały bardziej szczegółowe działy zajmujące się węższym zakresem zagadnień. Należą do nich;
? Dewiacja społeczna (Patologia społeczna), Norma
? Fizjologia patologiczna (Patofizjologia)
? Histopatologia
? Immunopatologia
? Logopatologia (Patologia mowy)
? Neuropatologia
? Osteopatologia
? Patologia (psychologia)
? Patologia (seksuologia)
? Patomorfologia
? Patologia zwierząt
? Anatomia patologiczna zwierząt
? Histopatologia zwierząt
? Patofizjologia zwierząt
? Patomorfologia zwierząt
Dewiacja społeczna - odchylenie od reguł działania społecznego, postępowanie niezgodne z przyjętymi w społeczeństwie lub jego części normami lub wartościami.
Zwana jest również społeczną dezorganizacją, oznacza stan zakłócenia równowagi społecznej, czego przejawem jest osłabienie więzi społecznych, utrudnienia w realizacji pewnych wartości i potrzeb, zachwianie systemu norm, oraz nieskuteczność kontroli społecznej.
Dewiacja pierwotna - czyn dewiacyjny popełniony po raz pierwszy, uruchamiający sekwencję kontroli społecznej i wymierzania sankcji.
Dewiacja wtórna - recydywa, czyli wejście na drogę "kariery dewiacyjnej" w wyniku odrzucenia przez społeczeństwo, stygmatyzacji.
Zjawisko przestępczości jest obecne i jest problemem społecznym. Jest ono dokuczliwe społecznie. Należy zrozumieć, dlaczego do przestępczości dochodzi i w jakiej skali ona istnieje.
Czyn przestępny ma kilka płaszczyzn:
- ustrojodawcę ? twórca normy prawa karnego
- jednostkę ? łamiący normę
- norma pr. karnego ? zachowanie naruszające ją
- reakcja instytucji publicznej
- opinia publiczna
Przekroczenie normy, zdarzenie, w którym naruszono normę prawa karnego nie zawsze jest powszechnie znane. Często następuje naruszenie normy, a społeczeństwo nie jest tego świadome. Musi nastąpić reakcja bądź ze strony instytucji publicznej bądź ze strony ofiary. Konieczna jest też reakcja wymiaru sprawiedliwości. Bardzo często impuls o zdarzeniu pochodzi od opinii publicznej. Aby wyjaśnić fenomen przestępczości należy rozpatrywać wszystkich aktorów wydarzenia złamania normy.
Dewiacja negatywna tj. takie zachowanie które w poszczególnych grupach, środowiskach czy społeczeństwach traktowane są jako złe, czyli nie aprobowane.
W. Znaniecki wprowadził dwa pojęcia, tzw. zboczeńców podnormalnym i nadnormalnym ( jednostki odbiegające pozytywnie od oczekiwań normatywnych).
Koncepcja pozytywnej dewiacji społecznej łączy się obecnie z nazwiskami J. Kwaśniewskiego i A. Kojdera. Wg w/w autorów pozytywnymi dewiantami są m.in. honorowy dawca krwi, osoba ratująca życie z narażeniem życia własnego, twórca itd.
Wg Kwaśniewskiego zachowania o cechach pozytywnej dewiacji społecznej łączy to, że;
1) stanowią one odchylenie od normy powinności,
2) są wyrazem buntu wobec standardów przyjętych w danym środowisku,
3) charakteryzuje je nieegoistyczny typ motywacji,
4) ich skutkiem jest pozytywna dezorganizacja społeczna.
Dewiacją pozytywną są zachowania które wykraczają poza górną granice oczekiwań społecznych.
Wadą tej teorii jest to, że w ramach istniejących teorii dewiacji nie można wyjaśniać dewiacji pozytywnych, gdyż diametralnie różny jest bowiem typ motywacji do zachowań pro-i antyspołecznych.