Fizyczne zagrożenia środowiska i ich zapobieganie
Fizyczne zagrożenia środowiska i ich zapobieganie.
Zagrożenia związane z promieniotwórczością
Promieniotwórczość, zwana także radioaktywnością, to zjawisko wytwarzania promieniowania jonizującego. Jest to właściwość niektórych pierwiastków polegająca na wysyłaniu przez nie energii w postaci promieniowania korpuskularnego (cząsteczki α i β) albo elektromagnetycznego (X i γ) podczas przemian zachodzących w jądrach atomów.
Promieniotwórczość może być pochodzenia naturalnego lub powstawać w sposób sztuczny w następstwie działalności ludzkiej.
Promieniotwórczość naturalna jest wynikiem promieniowania kosmicznego oraz obecności naturalnych izotopów promieniotwórczych w skorupie ziemskiej (w glebie, wodzie, skałach).
Promieniotwórczość sztuczna(wzbudzona) to radioaktywność izotopów otrzymywanych w reakcjach jądrowych. Obecnie znanych jest ponad 40 naturalnych nuklidów promieniotwórczych i ok. 900 otrzymywanych sztucznie w wyniku reakcji jądrowych.
Oprócz korzyści, jakie człowiek czerpie z istnienia promieniotwórczości, istnieją też straty i zagrożenia związane ze skażeniem środowiska substancjami radioaktywnymi. Zagrożenie środowiska pierwiastkami promieniotwórczymi wynika ze świadomej, zamierzonej bądź też niezamierzonej, a niekiedy bezmyślnej działalności człowieka. Najczęściej jest spowodowane wskutek:
• Bezpośredniego zrzucania radioaktywnych odpadów do mórz i oceanów bądź składowania ich w ziemi;
• Przeprowadzania próbnych wybuchów jądrowych;
• Awarii reaktorów;
• Eksploatacji i przerabiania rud, np. uranu;
• Spalania paliw kopalnych, z których następuje uwalnianie Rs, Th;
• Produkowania i stosowania nawozów fosforowych;
• Nieprzestrzegania norm dotyczących produkcji materiałów budowlanych z wykorzystaniem radioaktywnych popiołów i żużli, powstających ze spalania węgla kamiennego i brunatnego;
W wyniku tych działań następuje koncentracja pierwiastków radioaktywnych w powietrzu, glebie i w wodzie, co stanowi poważne zagrożenie dla życia organizmów, gdyż daje początek radioaktywnemu skażeniu łańcucha pokarmowego, prowadzącego – wcześniej czy później – poprzez skażenie rośliny i zwierzęta do człowieka.
Zapobieganie skażeniom środowiska promieniotwórczością to przede wszystkim:
• Zakaz wprowadzania do materiałów budowlanych odpadów radioaktywnych;
• Składowanie odpadów radioaktywnych w izolowanych osłonach lub pojemnikach eliminujących bądź ograniczających emisję radioizotopów do środowiska;
• Zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych reaktorów jądrowych;
• Budowanie elektrowni jądrowych z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii światowych;
• Zaniechanie prób nuklearnych z bronią jądrową;
• Zaostrzenie przepisów bezpieczeństwa w elektrowniach jądrowych;
Negatywne skutki promieniowania elektromagnetycznego jonizującego i niejonizującego na środowisko i organizmy.
Promieniowaniem nazywamy zjawisko polegające na emisji i przekazywaniu energii na odległość. Energia ta może być wypromieniowywana w postaci ciepła lub fal elektromagnetycznych o różnej częstotliwości stwarzających rożne zagrożenie dla człowieka i środowiska.
Rozróżniamy promieniowanie jonizujące (powyżej 3*106 GHz) i niejonizujące (do 300 GHz). Źródłem promieniowania elektromagnetycznego są urządzenia będące w powszechnym użyciu np. kuchenki mikrofalowe, telefony komórkowe, anteny radiowe i telewizyjne, komputery, telewizory, lodówki, instalacje domowe, suszarki. Urządzenia te w czasie pracy wytwarzają promieniowanie elektromagnetyczne o częstotliwości 50 Hz ,a nawet większej.
Szkodliwy wpływ promieniowania jonizującego na człowieka polega na wzbudzaniu atomów i cząsteczek, które z kolei mogą prowadzić do zmian życiowych i morfologicznych. Fala elektromagnetyczna przechodząc przez ciało oddaje część energii, która zostaje pochłonięta i może powodować jonizację tkanki. Zwykle, aby zaobserwować zmiany trzeba długiego czasu.
Promieniowanie niejonizujące uważa się obecnie za jedno z poważniejszych zagrożeń środowiska. Promieniowanie to powstaje w wyniku działania urządzeń elektrycznych w pracy, w domu, urządzeń elektromedycznych do badań diagnostycznych i zabiegów fizykochemicznych, stacji nadawczych, telekomunikacyjnych, radiolokacyjnych i radionawigacyjnych. Negatywny wpływ energii elektromagnetycznej przejawia się tzw. udarem cieplnym, co może powodować dodatkowe zmiany biologiczne (np. zmianę właściwości koloidalnych w tkankach), a nawet doprowadzić do śmierci termicznej. Pole elektromagnetyczne wytwarzane przez silne źródło niekorzystnie zmienia warunki bytowania człowieka, wpływa na przebieg procesów życiowych organizmu, mogą wystąpić zaburzenia funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układu rozrodczego, hormonalnego, krwionośnego oraz narządów słuchu i wzroku.
Zapobieganie szkodliwemu oddziaływaniu pól elektromagnetycznych powinno się przejawiać w:
• Zaniechaniu budowania domów mieszkalnych, zakładów pracy, prowadzenia upraw ogrodniczych i sadowniczych w pobliżu linii wysokiego napięcia;
• Wprowadzaniu zabezpieczeń dla osób pracujących przy urządzeniach emitujących szkodliwe promieniowanie elektromagnetyczne oraz skracaniu czasu pracy;
• Tworzeniu stref ochronnych wokół linii przesyłowych wysokiego napięcia;
• Uziemianiu urządzeń i przedmiotów pozostałych w zasięgu działania pola elektromagnetycznego;
• Stosowaniu metalowej siatki ochronnej w miejscach skrzyżowania linii przesyłowych z drogami publicznymi o znacznym natężeniu ruchu.
Hałas i wibracje w środowisku
Hałas i wibracje to powszechnie występujące zanieczyszczenia środowiska. Ich wpływ na człowieka jest często bagatelizowany, bo niewiele osób zdaje sobie sprawę z ich znaczenia. Według badań dla przeciętnego człowieka hałas jest niemalże dziesięciokrotnie bardziej dokuczliwy niż zanieczyszczenie powietrza.
Hałasem nazywamy niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego, działające za pośrednictwem powietrza na ośrodek słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka.
Wibracje definiuje się podobnie jak hałas, z tym zastrzeżeniem, że w tym przypadku drgania przenoszone są przez ciała stałe.
Społeczne i zdrowotne skutki oddziaływania hałasu i wibracji wyrażają się: szkodliwym działaniem tych zanieczyszczeń na zdrowie ludności, obniżeniem sprawności i chęci działania, oraz wydajności pracy, negatywnym wpływem na możliwość komunikowania się, utrudnianiem odbioru sygnałów optycznych, obniżeniem sprawności nauczania, powodowaniem lokalnych napięć i kłótni między ludźmi, zwiększeniem negatywnych uwarunkowań w pracy i komunikacji, powodujących wypadki, rosnącymi ilościami zachorowań na głuchotę zawodową i chorobę wibracyjną.
Hałas i wibracje powodują pogorszenie jakości środowiska przyrodniczego, a w konsekwencji: utratę przez środowisko istotnej wartości, jaką jest cisza, zmniejszenie lub utratę wartości terenów rekreacyjnych lub leczniczych, zmianę zachowań ptaków i innych zwierząt.
Ochrona przed hałasem i wibracjami
System przeciwdziałania niszczeniu środowiska przez hałas i wibracje obejmuje kilka kierunków. Pierwszy z nich stanowi działalność w zakresie przyrodniczo - medycznym. Obejmuje ona przede wszystkim:
- przeprowadzanie badań w środowisku przyrodniczym i lokalizowanie niekorzystnych zmian w nim zachodzących
- analiza poziomu hałasu w miejscu pracy człowieka oraz w środowisku jego życia
- rejestracja zniszczeń zachodzących pod wpływem hałasu również w obrębie ludzkiego zdrowia i opracowywanie metod regeneracji tych zniszczeń.
Drugi kierunek opiera się na działalności w zakresie gospodarki przestrzennej. Jego zadaniem jest odpowiednie planowanie rozwoju miast, osiedli oraz przemysłu. Przy optymalnym planowaniu bierze się pod uwagę rozmieszczenie źródeł zagrożenia hałasem i wibracjami oraz konieczność lokalizacji stref ochronnych.
Trzeci z kierunków to działalność w zakresie badań ekonomicznych i prawnej ochrony środowiska. Działalność ta obejmuje ocenę wartości zasobów przyrody na danym terenie oraz ocenę kosztów ochrony tego środowiska i ustalenie przepisów prawnych dotyczących tej ochrony.
Poza tym w ochronie środowiska i przeciwdziałaniu niekorzystnym skutkom wpływu hałasu ważna jest działalność w zakresie techniki. Rozwój techniki może bowiem przyczynić się do tego, że środowisko otaczające człowieka będzie w dużo lepszym stanie.
Pozdrawiam,
Owczar!
ps.
moze komus sie przyda;)