Korpusy polskie na wschodzie

W historie polskich sił zbrojnych lat 1917-1918 wpisane sa krótkie dzieje trzech Korpusów: I, II, III, utworzonych w Rosji w 1917r. Po obaleniu caratu i utworzeniu Rządu Tymczasowego odbył się zjazd Związku Wojskowego Polaków, na którym powstał Naczelny Polski Komitet Wojskowy. Kierował nim Władysław Raczkiewicz, póżniejszy prezydent Polski na emigracji. Raczkiewicz rozpoczął przygotowania do utworzenia Armii Polskiej w Rosji. Najwcześniej został sformowany I korpus, dowodzony przez gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. Pod koniec 1917r. liczył on 15tys, żołnierzy, a jego miejscem koncentracji był Mińsk. W 1918r w Rosji trwała wojna domowa, po okresie ochrony polskich dworów Na Białorusi, I został rozformowany przez Niemców.

II Korpus, dowodzony przez generała Halera, ruszył nad Dniepr. Tam osaczony przez Niemców pod Kaniowem, stoczył zaciętą bitwę. Część żołnierzy i oficerów II korpusu udało się zbiec z niewoli niemieckiej Haler drogą przez Murmańsk, gdzie były wojska angielskie, dotarł do Francji i tam objął w pażdzierniku 1918r. dowództwo nad Armią Polską. Losy II Korpusu, nękanego przez Ukraińców, zakończyły się jego zreformowaniem w połowie 1918r.

Ostatnie tygodnie wojny na xiemiach polskich upłynęły pod znakiem wyzwlania ich spod okupacji obcych wojsk i rozbrajania żołnierzy. Był to również czas wzmożonej aktywności różnych sił politycznych