Prawo człowieka

Prawa człowieka – to prawa należne każdemu człowiekowi bez względu na rasę,narodowość, pochodzenie,płeć,wiek,zawód. Prawa te są:a)przyrodzone – człowiek nabywa je przez urodzenie się(niektóre posiada nawet przed urodzeniem);b)powszechne – przysługują każdej osobie;c)niezbywalne – nie można się ich zrzec;d)nienaruszalne – nie można człowieka pozbawić tych praw. Najważniejsze prawa człowieka to prawa do życia,wolności i własności(prawa pierwszej generacji).Są one prawami podstawowymi i są niezależne od tego jaki stan prawny obowiązuje w danym państwie.Prawa drugiej generacji to prawa społeczne, gospodarcze, kulturalne(prawa te mają za zadanie zabezpieczyć fizyczny i duchowy rozwój jednostki).Prawa trzeciej generacji to prawa kolektywne(przysługujące zbiorowościom społecznym).Prawo ma swoje korzenie w czasach starożytnych(Arystoteles, Cycero), następnie rozwijało się w początkach chrześcijaństwa w Rzymie(Dekalog)co obniżyło ilość niewolników w Rzymie.Dzięki Wielkiej karcie swobód stworzono podwaliny prawa wewnątrzpaństwowego.Prawo to mówiło że nikt nie będzie uwięziony dopóki nie odbędzie się jego sprawiedliwy sąd.Podobne były przywileje jedlneńsko-krakowskie(dawały szlachcie nietykalność osobistą i majątkową).Pierwsze systemy ochrony praw człowieka związane są z wiekiem oświecenia i pierwszymi konstytucjami pisanymi. John Locke uważał, że własność prywatna jest przyrodzonym prawem człowieka;według Monteskiusza warunkiem wolności politycznej jest trójpodział władzy(na wykonawczą,ustawodawczą i sądowniczą).Jean J. Rousseau twierdził,że wolność jest z człowiekiem nierozerwalnie związana.Te idee stały się podstawą deklaracji politycznych najpierw podczas rewolucji amerykańskiej(Karta praw Wirginii-1776, a następnie Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych - 4 lipca 1776) oraz francuskiej(Deklaracja praw człowieka i obywatela – 26 sierpnia 1789).Natomiast polska Konstytucja 3 maja z 1791r wprowadzała swobody wyznaniowe dla obywateli oraz nietykalność osobistą mieszczan;chłopi dostali prawo do wolności osobistej dopiero w Konstytucji Księstwa Warszawskiego nadanej w 1807 roku prze Napoleona.