Układ Nerwowy
W układzie nerwowym występuje istota szara i istota biała. Szara zbudowana jest z perykarionów, a biała z aksonów. W mózgowiu szara jest na zewnątrz i otacza białą, w rdzeniu kręgowym jest odwrotnie. Szara jest pofałdowana i tworzy korę mózgową.
Układ somatyczny:odpowiada za ruchy podlegające naszej świadomości.
Układ wegatytywny(autonomiczny, trzewiowy):zajmuje się tymi odruchami, które nie podlegają naszej świadomości.
Układ sympatyczny(współczulny):odpowiada za reakcje podczas stresu: przyspieszenie akcji serca, rozszerzenie źrenic i dróg oddechowych, wzrost adrenaliny, spadek wydzielania insuliny,hamowanie wydzielanie soku żołatkowego.
Układ parasympatyczny: odpowiada za zrelaksowanie odprężenie organizmu.
Receptory:
!!ze względu na rodzaj informacji:
-fotoreceptory:odbirają energię świetlną
-termoreceptory(odbierają bodźce tem)
-mechanoreceptory(odbierają energię mechaniczną:dotyk)
-chemoreceptory: odbierają związki chemiczne
!! ze względu na pochodzenie informacji:
-interoreceptory(odbierają informacje ze środowiska wew)
-eksteroreceptory (odbierają inf. Ze środowiska zew)
Rodzaje nerwów:
-czuciowe: zbudowane z neuronów czuciowych, doprowadzają impulsy do ośrodkowego układu nerwowego.
-ruchowe: zbudowane z neuronów ruchowych, wprowadzają impulsy z ośrodkowego układu nerowego
-mieszane:przewodzą impulsy w obu kierunkach
Potencjał spoczynkowy: błona komórkowa jest spolaryzowana (na zew powierzchni błony jest ładunek dodatni, na wew ujemny), jest to możliwe dzieki aktywnemu transportowi jadów sou na zew błony i jonów potasów do wew błony, odpowiada za to zlokalizowany w błonie pompa jonowa sodowo-potasowa, taki stan błony to potencjał spoczynkowy.
Potencjał czynnościowy: kiedy zadziała bodziec dochodzi do depolaryzacji błony czyli następuje swobodny przepływ jonów sodu do we a jonow potasów na zew, czyli na zew powierzchni tworzy się ładunek ujemny a na wew powierzchni ładunek dodatni, jest to potencjał czynnościowy.
Receptory skórne i zmysłu dotyku:
-mechanoreceptory i termoreceptory
-ciała dotykowe: znajdują się tuż pod powierzchnią skory i reagują na najmniejszy nacisk
-ciałka blaszkowe:położine głębiej, reagują na silniejszy nacisk
-receptory bólu:są to wolne zakończenia wypustek neuronów tuz pod naskórkiem. Informują one o urazach mechanicznych i termicznych.
-termoreceptory:dwa rodzaje:ciepla i zimna
Receptory zmysłu smaku: chemoreceptory, które reagują na związki chemiczne. Komórki smakowe wraz z komórkami podporowymi tworzą kubki smakowe. Występują one na języku, w małych ilościach na podniebieniu i w gardle.
Receptory zmysłu węchu:chemoreceptory, które reagują na związki chemiczne rozproszone w powietrzu, Są to tak zwane komórki węchowe. Rozmieszone są pomiędzy Komorkami podporowymi nabłonka wyścielającego górną części jamy nosowej.
Termoregulacja:neurohormolna regulacja temperatury ciała zapewniająca jej stałość, przy zmieniającej się temperaturze środowiska. Jej warunkiem jest zachowanie równowagi między ciepłem wytwarzanym w organizmie a oddawanym do otoczenia.
Budowa ucha:
a)ucho zew.
-Małżowina uszna zbud. Z chrząstki sprężystej
Pełni funkcję ochronną np. odbiera fale dźwiękowe
-przewód słuchowy zew. Dotyka do błony bębenkowej
b)ucho środkowe
-błona bębenkowa, która skupia dziwięki
-jama bębenkowa, 3 najmniejsze kosteczki słuchu
-młoteczek który dotyka do błony
-kowadełko
-strzemiaczko- dotyka do okienka owalnego w ślimaku.
-przewód słuchowy wew. Trąbka Eustachiusza łaczy ucho
Środkowe z częścią nosową gardła
-ucho posiada własny mechanizm tłumienia (do 10 decybeli)
c)Ucho weznetrzne:
błednik kostny- w nim znajduje suę błednik błoniasty
Błędnik kostny:
-przedsionek
-kanały półkoliste
-ślimak
Błednik błoniasty:
-woreczek łagiewka
-przewody półkoliste
-przewód ślimakowy
Budowa gałki ocznej:
a)błona zew(włóknista)
-rogówka-przez nia załamywane są promienie świetlne
-twardówka(białkówka)sztywna,twarda,pełnifunkcję ochronną
b) błona środkowa(naczyniowa)
-tęczówka,która posiada źrenicę,która reguluję ilośc
Wpadającego swiatła,tęczówka posiada barwnik
-ciałka rzęskowe-jest to mięsień do którego
jest przymocowana soczewka, Skórcz lub rozkurcz
powoduje zmianę krzywizny soczewki.
-akomodacja-zmiana krzywizny soczewki
-naczynówka-silnie unaczynione, odzywia oko.
c)błona wewn. (siatkówka)
-pręciki-umożliwiają odróżnienie natężenia swiatła,
Jest ich 120mil. W jednym oku.
-czopki-odpowiadaja za widzenie barwne (7mil w
Jednym oku)
-plamka żółta-znajduje się na przedłużeniu osi optycznej oka, miejsce najlepszego widzenia, dużo czopków mało
Pręcików.
-plamka ślepa-brak receptorów,znajduje się
uwyjscia nerwów wzrokowego z gałki ocznej.
komora przednia-ciecz wodnista
komora tylna- ciecz szklista
Wady wzroku:
Achromatopsja (ślepota barw) - choroba oczu polegająca na całkowitej lub częściowej niemożności widzenia kolorów. Spowodowana jest posiadaniem niskiej liczby lub zupełnym brakiem czopków, które są odpowiedzialne za widzenie barw, widzenie ostre i widzenie fotopowe (widzenie dzienne). Achromatopsja może być dziedziczna, lub nabyta w wyniku różnych uszkodzeń lub chorób.
Astygmatyzm – wada spowodowana zaburzoną sferycznością oka. Elementy optyczne zdrowego narządu wzroku zawsze są wycinkiem sfery. Jeżeli oko ma większą szerokość niż wysokość, to soczewka i rogówka zamiast skupiać światło w okrągłym obszarze siatkówki, będzie tworzyć obraz rozmazany w jednym z kierunków
Nadwzroczność Nadwzroczność jest wadą, która wzrasta z wiekiem (starczowzroczność, prezbiopia) wskutek postępującego osłabienia aparatu nastawczego oka, w wyniku zmniejszenia sprawności mięśnia rzęskowego i elastyczności soczewki.
W celu poprawy ostrości widzenia dalekowidza stosuje się okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Są to soczewki skupiające.
Krótkowzroczność jest najczęściej spotykaną wadą refrakcyjną oka ludzkiego. Wada ta polega na tym, że oko skupiające promienie świetlne, ogniskuje je przed siatkówką. Obraz na siatkówce jest przez to zamazany, a wrażenie wzrokowe krótkowidza jest nieostre. Żeby dobrze zobaczyć przedmiot krótkowidz przysuwa przedmiot bliżej oczu.
Oczopląs - objaw polegający na mimowolnych, rytmicznych oscylacjach gałek ocznych.
Zez – to chorobą oczu objawiającą się osłabieniem mięśni ocznych, co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Efektem zeza jest zaburzenie widzenia stereoskopowego. Zez można zniwelować za pomocą odpowiednich okularów i ćwiczeń lub chirurgicznie.