Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo – akcyjna (art.125) jest nowością w polskim systemie prawnym, to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki wobec wierzycieli ( komplementariusz ), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem - a akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania. Jednak w sytuacji gdy nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza jest w firmie spółki, taki akcjonariusz odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz (art.127 4).
Główną różnicą między spółką komandytową a komandytowo-akcyjną jest fakt nabywania kapitału przez emitowanie akcji. Poza tym wspólnicy pełnią rolę akcjonariuszy więc nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Ale spółka komandytowo- akcyjna wymaga posiadania kapitału(art.126 2) na poziomie przynajmniej 50 000 zł.
Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze.
Komplementariusz nie ma obowiązku uczestniczyć w pokryciu kapitału zakładowego.
Prawo do prowadzenia bieżących spraw spółki mają wyłącznie komplemantariusze.
Z działaniem spółki komandytowo-akcyjnej wiąże się ustanowienie i funkcjonowanie organów spółki: rady nadzorczej i walnego zgromadzenia. Ustanowienie rady nadzorczej jest obligatoryjne wówczas, gdy liczba akcjonariuszy spółki przekracza 25 osób (art.142). Komplementariusze nie mogą być członkami rady nadzorczej (ani uczestniczyć w głosowaniu dotyczącym powołania i odwołania członków rady), mają natomiast prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki. Przy tym zgody wszystkich komplementariuszy wymaga podejmowanie przez zgromadzenie uchwał we wszystkich ważniejszych sprawach związanych z funkcjonowaniem spółki, w szczególności co do podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom, emisji obligacji czy też połączenia
i przekształcenia spółki.
Spółka powstaje(art.129) tak jak spółka akcyjna, a więc ma założycieli, którzy podpisują statut
(sporządzony w formie aktu notarialnego ), a powinni to uczynić co najmniej wszyscy komplementariusze. Forma ta pozwala na dokapitalizowanie dobrze egzystującej spółki przez emisję akcji. Może mieć to zastosowanie w ustabilizowanych spółkach ( np. rodzinnych ),
w których trzeba powiększyć kapitał, ale nie chce się tracić kontroli nad spółką.
W sprawach nieuregulowanych w dziale dot. spółki komandytowo-akcyjnej , do spółki tej stosuje się:
a) w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy, przepisy dotyczące spółki komandytowej,
b) w pozostałych sprawach odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej,
a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.
Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien zawierać (art.130):
 firmę i siedzibę spółki,
 przedmiot działalności spółki,
 czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
 oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość,
 wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
 liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
 nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,
 organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.
Zgłoszenie spółki komandytowo-akcyjnej do sądu rejestrowego powinno zawierać (art.133):
1. firmę, siedzibę i adres spółki,
2. przedmiot działalności spółki,
3. wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,
4. liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, jeżeli statut je przewiduje,
5. wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została wpłacona przed zarejestrowaniem,
6. nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz okoliczności dotyczące ograniczenia ich zdolności do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
7. nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji;
w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki, zaznaczenie tej okoliczności,
8. jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne zaznaczenie tej okoliczności,
9. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Ponieważ komplementariusz nie ma obowiązku uczestniczenia w pokryciu kapitału zakładowego ta forma spółki jest znakomita dla realizacji bardziej kapitałochłonnych pomysłów, na realizację których pomysłodawca nie ma środków i zaprasza do finansowania grupę osób (akcjonariuszy).

Zalety
Wady
Wyłączenie odpowiedzialności akcjonariusza za zobowiązania spółki. Wysoki minimalny kapitał zakładowy na poziomie 50 000zł.
Akcjonariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy. Dla komplementariuszy niewątpliwą wadą jest odpowiedzialność za zobowiązania całym swoim majątkiem. Jednak mają oni decydujący wpływa na poczynania spółki - akcjonariusze bez odpowiednich pełnomocnictw nie modą wykonywać żadnych czynności w imieniu spółki.
Możliwość emitowania akcji i pozyskiwania ta drogą kapitału.
Komplementariusz nie musi uczestniczyć w pokryciu kapitału zakładowego. Wymóg prowadzenia pełnej księgowości.


Posiadanie firmy- nazwa spółki komandytowo-akcyjnej w myśl prawa to firma, która podlega silnej ochronie.

Trudności prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw, niekiedy niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych , rozliczanie się PITem przez wspólników rodzi podobne konsekwencje.
Możliwość korzystania z prostszych, zryczałtowanych form opodatkowania, zarówno komlementariusz, jak i akcjonariusz rozlicza się z fiskusem PITem, w odniesieniu do podatku VAT podatnikiem jest spółka. Koszty aktu notarialnego (opłata taksa notarialna), wpisu do rejestru handlowego i jego ogłoszenia (od statutu należy zapłacić podatek od czynności cywilno-prawnych 1% wartości kapitału zakładowego ).Spółka komand.-akcyjna powstaje z wpisem do rejestru handlowego w sądzie (koszt 1 000zł.).Wpis ten podlega ogłoszeniu w Monitorze Sądowym Gospodarczym.
Możliwość prowadzenie przedsiębiorstwa w większym wymiarze, skala działalności spółki komandytowo-akcyjnej nie jest ograniczona „ilościowo”. Dla komplementariuszy niewątpliwą wadą jest odpowiedzialność za zobowiązania całym swoim majątkiem. Jednak mają oni decydujący wpływa na poczynania spółki - akcjonariusze bez odpowiednich pełnomocnictw nie modą wykonywać żadnych czynności w imieniu spółki.





Odpowiedzialność za zobowiązania (art.135-136)
Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli. Komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem . Akcjonariusz odpowiada jednak całym swoim majątkiem, jeśli jego nazwisko lub firma zostanie ujawnione w firmie (nazwie) spółki komandytowo-akcyjnej. Akcjonariusz odpowiada również . za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonania czynności za spółkę, do których nie był uprawniony (działał bez pełnomocnictwa lub przekroczył jego zakres).

Możliwe formy opodatkowania
Zasady ogólne – księgowość w pełnym zakresie.

Ustanowienie rady nadzorczej jest obligatoryjne, gdy liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób. Członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie.

Komplementariusz albo jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej. Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności i jest legitymowana do wytaczania w imieniu spółki powództwa o odszkodowanie przeciwko komplementariuszom nie pozbawionym prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania. W spółce komandytowo-akcyjnej, w której nie ustanowiono rady nadzorczej, w zakresie oznaczonym w k.s.h. spółkę reprezentuje pełnomocnik (art.144) powołany przez walne zgromadzenie.

Prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu ma akcjonariusz oraz komplementariusz także gdy nie jest komlementariuszem spółki komandytowo-akcyjnej. K.s.h. stanowi, że każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementariuszem, daje prawo do jednego głosu, chyba że statut stanowi inaczej, przy czym nie można całkowicie pozbawić akcjonariusza prawa do jednego głosu. K.s.h. milczy na temat prawa głosu na walnym zgromadzeniu komplementariusza, który nie jest akcjonariuszem, co może wywołać wątpliwości, zwłaszcza w świetle przyznania takiemu wspólnikowi prawa uczestniczenia w zgromadzeniu.

Szczególna sytuacja komplementariusza przejawia się także w tym, iż uchwały walnego zgromadzenia w sprawach wskazanych w art.146 2 i 3 k.s.h. wymagają dla swojej ważności odpowiednio zgody wszystkich lub większości komplementariuszy.

Nowy typ spółki stwarza nowe możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Czy przyjmie się w obrocie gospodarczym, na razie pozostaje w sferze spekulacji. Na pewno zależy to od szybkiego upowszechnienia wiedzy o zaletach nowego typu spółki.

Obecnie spółka komandytowo-akcyjna jest uregulowana w większości systemów prawnych krajów europejskich. Z tą formą prowadzenia działalności gospodarczej kojarzą się tak znane firmy jak HENKEL czy MICHELIN. Rozwiązania techniczno-prawne w poszczególnych systemach praw krajowych znacznie się między sobą różnią. W spółce komandytowo-akcyjnej występują zarówno cechy charakterystyczne dla spółki komandytowej, jak i cechy spółki akcyjnej; w zależności od przewagi jednych bądź drugich wyróżnia się dwa jej modele. Polski ustawodawca skłonił się ku „bardziej komandytowemu” modelowi i nadał spółce komandytowo-akcyjnej charakter spółki osobowej.
Formalności

1. Podpisanie statutu w formie aktu notarialnego
2. Rejestracja działalności

Rejestracja spółki komandytowo-akcyjnej dokonuje się w Sądzie Rejestrowym właściwym ze względu na siedzibę spółki. Wniosek o wpis do Rejestru składa się na urzędowym formularzu. Składając wniosek, wnioskodawca bez wezwania uiszcza opłatę sądową, a jeżeli wpis podlega ogłoszeniu - również opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym
i Gospodarczym.
Dokumenty:
1) wniosek o wpis do Rejestru sporządzony na formularzu wg wzoru zawierający m.in.
• wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,
• liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, jeżeli statut je przewiduje,
• wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została wpłacona przed zarejestrowaniem,
• nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz okoliczności dotyczące ograniczenia ich zdolności do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
• nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki, zaznaczenie tej okoliczności,
• jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne zaznaczenie tej okoliczności,
2) potwierdzony notarialnie statut spółki
Termin uzyskania wpisu do rejestru: do czternastu dni

3. Uzyskanie numeru REGON
Dokumenty:
• Wypis z Rejestru Sądowego
• Formularz RG-1
Do wniosku RG-1 należy podać następujące dane: nazwę, informacje teleadresowe, formę prawną, sposób zorganizowania, formę własności, rodzaje prowadzonej działalności, stan gotowości eksploatacyjnej, informacje o rejestracji prawnej, przewidywaną liczbę pracujących.
Obowiązkiem dokonania wpisu do rejestru objęte są osoby prawne, samodzielne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz jednostki lokalne tych podmiotów.
Termin uzyskania numeru REGON: do czternastu dni

4. Zgłoszenie we właściwym urzędzie skarbowym
Dokumenty
• Formularz VAT-R,
• Formularz VAT-6 (w przypadku wyboru zwolnienia z VAT),
• Formularz NIP-2,
• Dane z wpisu do Rejestru Sądowego i REGON, dane o koncie bankowym - potrzebne do wypełnienia VAT-R, VAT-6 i NIP,
• Oświadczenie wskazujące osobą odpowiedzialną za naliczanie i odprowadzanie podatków w spółce
Po zarejestrowaniu działalności należy odwiedzić Urząd Skarbowy. Tam należy wypełnić druk VAT-R (składa się go w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce wykonywania czynności, a jeżeli czynności te wykonywane są na terenie dwóch lub więcej urzędów skarbowych - w urzędzie właściwym ze względu na siedzibę podatnika; gdy podatnik nie ma siedziby - w urzędzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania podatnika; w pozostałych przypadkach - w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa
- Śródmieście). Jeżeli spółka wybrała zwolnienie od VAT na podstawie art. 14 ustawy
o podatku od towarów i usług należy zaznaczyć to w deklaracji VAT-R. Wtedy należy złożyć również oświadczenie o wyborze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie
art. 14 Ustawy o ptu. Ze zwolnienia można zrezygnować w dowolnym momencie, ze skutkiem od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik złoży oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia i złoży zgłoszenie rejestracyjne. Uwaga: zgłoszenie VAT-R objęte jest opłatą skarbową. Konieczne jest złożenie w urzędzie oświadczenia wskazującego osobę odpowiedzialną za naliczanie i odprowadzanie podatków w spółce.
Termin do złożenia dokumentów: przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej.

5. Zgłoszenie wspólników i osób współpracujących do ZUS
Dokumenty:
• Formularz ZUS ZUA - zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego
i chorobowego (ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne), zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego,
• Formularz ZZA -jeśli w przypadku zbiegu ubezpieczeń zgłaszający podlegają wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu,
• Formularz ZPA - Zgłoszenie płatnika składek - osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej,
• Jeżeli płatnik składek posiada więcej niż jeden rachunek bankowy, a także gdy adres prowadzenia działalności jest inny niż adres siedziby, firmy wypełniają dodatkowo formularze: ZUS ZBA "Informacja o numerach rachunków bankowych płatnika składek" i ZUS ZAA "Adresy prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek"
Termin do złożenia dokumentów - 7 dni od daty rozpoczęcia działalności
Dokumenty można wysłać pocztą listem poleconym do właściwego terytorialnie oddziału ZUS.

6. Założenie rachunku bankowego
Dokumenty:
• Wypis z Rejestru Sądowego
• Dowody osobiste wspólników
• Dowód nadania REGON
• Dowód nadania NIP (NIP-6)
Dodatkowo potrzebna będzie pieczątka, stanowiąca wzór stempla firmowego, potrzebna do wypełnienia karty wzorów podpisów.
Termin: rachunek bankowy spółka powinna założyć kiedy to tylko będzie możliwe (po uzyskaniu potrzebnych dokumentów). Rozmaite przepisy nakładają bowiem na podmioty prowadzące działalność gospodarczą obowiązek rozliczeń bezgotówkowych (między innymi z ZUS i Urzędem Skarbowym). Rozliczeń bezgotówkowych należy dokonywać także przy transakcjach dużych wartości. Jeżeli wystąpi problem z brakiem numeru NIP (trzeba na niego trochę poczekać) - bank zadowoli się oświadczeniem, że dowód nadania zostanie dostarczony bezzwłocznie po jego uzyskaniu.
7.Rozwiązanie i likwidacja spółki (art.148-150).
Do rozwiązania i likwidacji spółki komandytowo – akcyjnej, o ile kwestie te nie są uregulowane inaczej przepisami, stosuje się przepisy o likwidacji spółki akcyjnej, lub do wypowiedzenia umowy spółki przez komplementariusza – odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej.





Literatura:
1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Tytuł II Dział IV zajmuje się uregulowaniami dotyczącymi spółki komandytowo-akcyjnej.
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.