Biomedyczne Podstawy Rozwoju - kształtowanie się układów.
UKŁAD KRĄŻENIA:
Rozwija sie z mezodermy, czyli do przestrzeni między mezodermą a endodermą wnikają komórki mezenchrymy (tzw. angioblasty) tworzące cewkowaty zawiązek serca. W cewce prostej zawiązka wyróżniamy część dogłowową (z której w późniejszym etapie rozwinie się zawiązek komór i wspólny pień tętniczy. W części doogonowej rozwinie się zawiązek przedsionków oraz zatoka żylna. Około drugiego tygodna rozwoju rozpoczyna się wytwarzanie wspólnego przedsionka i wspólnej komory. pojawiają się także zawiązki zastawek. W trzecim tygodniu rozwoju następuje ostateczny podział jam serca, wytwarzają się przegrody i ujścia. W tym okresie obserwujemy pojawienie się zawiązków naczyń krwionośnychktóre podzielą się na układ tętniczy i żylny. Między czwartym a ósmym teygodniem rozwoju serce podejmuje swoją funkcję i w momencie połączenia naczyń krwionośnych zaczyna płynąć krew, która jest tkanką łączną, płynną, powstałą z mezenchymy a jej objętość wynosi około 1/13 do 1/20 masy ciała. W swoim składzie krew posiada elementy komórkowe i osocze. po urodzeniu lewa komora rozrasta się szybciej niż prawa ( ponieważ tłoczy krew do całego organizmu, co wymaga mocniejszych skurczów ). W pierwszym miesiącu życia stosunek lewej komory do prawej wynosi 1:1, a w pierwszym roku 2:1, natomiast do 16 roku życia lewa komora powiększa się 18-krotnie, a prawa 10-krotnie. Do układu krążenia zaliczamy serce, naczynia krwionośne i krew. Naczynia tworzą dwa obiegi : obieg mały (zw. płucnym) rozpoczyna się z prawej komory skąd wychodzi pień płucny, który dzieli się na tętnice płucne: prawą i lewą. Tętnice te w płucach rozgałęziają się na tętniczki a te na naczynia włosowate. W naczyniach włosowatych płuc następuje wymiana gazowa i krew zostaje utlenowana. Utlenowana krew powraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka. Z chwilą gdy krew trafia z lewego przedsionka do lewej komory - kończy się praca krwioobiegu małego, a zaczyna dużego. Krwioobieg duży rozpoczyna się z lewej komory, skąd wychodzi aorta, która przenosi utlenowaną krew do tętnic, a następnie tętniczek i naczyn włosowatych całego ciała. następnie powraca rzyłami, które łączą się w żyłę główną, dolną i górną doprowadzając krew do prawego przedsionka.
UKŁAD NERWOWY:
Powstaje z ektodermy w ok. 3-4 tygodniu życia, gdzie powstaje płytka nerwowa, która przekształca się w rynienkę nerwową, a ta w cewę (rurę) nerwową. W ścianie cewy nerwowej zaczynają się intensywnie rozmnażać komórki zwane neuroblastami, które następnie różnicują się na komórki nerwowe i glejowe. Proces różnicowania trwa do końca 5-tego tygodnia rozwoju. Po tym okresie w cewie nerwowej obserwujemy rozszerzenie jej części górnej czyli tzw. dogłowowej, z której z czasem powstanie mózgowie, natomiast w części doogonowej wytworzy się rdzeń kręgowy. Intensywne mnożenie komórek mózgowych trwa między 10 a 18 tygodniem rozwojowym. natomiast ich umiarkowany rozwój trwa aż do 18 miesiąca życia po urodzeniu. W wieku ok. 2-óch lat kształtują się korowe ośrodki zmysłów oraz realizowane są pierwotne funkcje motoryczne. W ciągu pierwszych 3-ech lat życia komórki mózgowe nadal różnicują się i w okresie między 8 a 14 rokiem życia proces różnicowania i dojrzewania komórek mózgowych kończy się osiągając stan podobny jak i u dorosłego. Układ nerwowy dzielimy na ośrodkowy czyli mózgowie i rdzeń, oraz obwodowy czyli nerwy czaszkowe i rdzeniowe.
UKŁAD POKARMOWY:
Rozwija się z endodermy i częściowo ektodermy (jama ustna, odbyt z odbytnicą). Jama ustna rozwija się z zagłębienia zwanego zatoką ustną, która wyścielona jest ektodermą. Zatoka ta leży w części twarzowej głowy zarodka. Dalsza partia (gardło) rozwija się z głowowej części cewy pokarmowej wyścielonej endodermą (cały proces tworzenia innych narządów pochodzi z endodermy). Rozwój układu pokarmowego rozpoczyna się od ok. 4 tygodnia, między 3 a 4 miesiącem życia płodowego wyodrębniają się zasadnicze elementy układu pokarmowego (np. żołądek, ale bez połączenia). Ok 6 miesiąca życia układ podejmuje swoje funkcje (między 4 a 12 tygodniem rozwoju pojawiają się zawiązki zębów mlecznych a między 4-tym miesiącem życia płodowego a 2-gim miesiącem po urodzeniu pojawiają się zawiązki zębów stałych). Wyżynanie zębów mlecznych rozpoczyna się między 5-tym a 30-tym miesiącem życia po urodzeniu, między 2 a 4-tym rokiem życia korzenie zębów mlecznych osiągają pełną długość i zaraz po tym następuje zanik korzeni. Wymiana zębów mlecznych na zęby stałe rozpoczyna się między 5-6 rokiem życia i trwa do 12-15 roku. Gruczoły ślinowe - ich pełen rozwój powinien być osiągnięty w 2-gim roku życia. Pojemność żołądka u dzieckapo urodzeniu wynosi od 7 do 10 ml. Pod koniec 1-ego miesiąca życia pojemność wynosi ok. 120 ml. W 3-cim - 190ml, w 6-tym miesiącu 260ml. W 1 roku życia 380ml. W drugim 600ml. W 6-tym roku życia 820ml. a u człowieka dorosłego ok.3000ml. Trzustka rozwija się szybko do 2-giego roku życia, następnie rozwój jest ustabilizowany aż do okresu dojrzewania płciowego, gdzie ponownie następuje przyspieszony rozwój. Trawienie węglowodanów zaczyna się dopiero w 1-wszym roku życia. Trawienie tłuszczy osiąga się dopiero po 12 roku życia. Wątroba rozwija się do ok. 10 roku życia. jelito cienkie i grube rozwija się szybko do 2-go roku życia, później powolnie, a w momenice dojrzewania gwałtownie. Ruchy perystaltyczne jelit obserwuje się w 7-mym tygodniu rozwoju.
To wszystko co udało mi się zanotować podczas ćwiczeń...nie gwarantuje że wszystko jest poprawne.