Rozwód a dziecko

Rozwód – jest to rozwiązanie ważnego związku małżeńskiego przez sąd na żądanie jednego lub obojga małżonków. Rozwód jest jedną z okoliczności kończących małżeństwo.
Według prawa polskiego przesłanką rozwodu jest trwały i zupełny rozkład małżeństwa (Art. 56 § 1 Kodeksu karnego i Opiekuńczego). Mimo istnienia wszystkich przesłanek dopuszczalności rozwodu, nie można go udzielić, jeżeli z jego powodu ucierpiałoby dobro małoletnich dzieci lub jeżeli udzielenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (Art. 56 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Wyrok rozwodowy musi zawierać orzeczenie o winie, chyba że małżonkowie wnieśli orzekanie bez winy, sposób dostarczenia środków przez oboje małżonków na wychowywanie i utrzymanie dziecka bądź dzieci. Musi również zawierać sposób sprawowania władzy rodzicielskiej przez obojga małżonków.
W trakcie sprawy rozwodowej sąd orzeka o:
- zamieszkaniu wspólnych małoletnich dzieci przy jednym z rodziców,
- wysokości, w jakiej małżonkowie obowiązani są do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka,
- schemacie wizyt, które przysługują temu rodzicowi, z którym dzieci nie będą mieszkać,
- sposobie korzystania z mieszkania, jeżeli po rozwodzie byli małżonkowie mieszkają razem.
Jeżeli po uzyskaniu rozwodu byli małżonkowie mieszkają oddzielnie, to w praktyce sadowej spotyka się następujące rozwiązania:
- sąd ustala miejsce zamieszkania dziecka przy jednym z rodziców, a dla drugiego z rodziców ustala sposób i częstotliwość spotkań z dzieckiem,
- sąd może przyznać prawo wglądu w wychowanie i wykształcenie dzieci małżonkowi, który zostanie pozbawiony władzy rodzicielskiej i zezwolić mu na kontakty z dzieckiem w określone dni tygodnia lub miesiąca; w sytuacjach drastycznych sąd może zakazać zupełnie kontaktów z dzieckiem,
W każdej chwili każdy z rodziców może zawiadomić sąd o tym, że postanowienia ugody nie są przestrzegane.
Jeżeli strony nie zgadzają się co do sposobu kontaktów z dzieckiem, sąd samodzielnie ustala tryb spotkań, który w danej sytuacji uzna za najbardziej wskazany.
Należy pamiętać, że nie zawsze miejscem spotkań z dzieckiem musi być dom, w którym ono mieszka. We wniosku można wskazać również inne miejsce, w którym drugi rodzic będzie się widywać z dzieckiem.
Obecnie dopuszczalne jest między innymi pozostawienie pełni władzy rodzicielskiej obojgu rozwiedzionym małżonkom.
W Polsce rozwodzi się rocznie 45 tysięcy małżeństw. To rewolucja w życiu dorosłych i dzieci. Ale od rodziców zależy, jak dziecko sobie z nią poradzi.

Rozpad rodziny ma wpływ na wszystkich jej członków. Dorośli, a przynajmniej jedna ze stron często czują się pokrzywdzeni, nie zawsze są w stanie ułożyć sobie życie po rozwodzie. Jednak o wiele większe spustoszenie niż u dorosłych niesie rozwód rodziców
u dzieci.
Maluchy nie rozumieją co się dzieje, z wielu przykrych zatargów między rodzicami nie zdają sobie sprawy i ich nie rozumieją. Nie mają wpływu na przebieg decyzji rodziców. Stają się świadkami tragedii, która bardzo często w negatywny sposób odbija się na nich.
Dziecko może przechodzić pewnego rodzaju bunt, odizolować się od rówieśników.
U dzieci,które za bardzo odczuwają rozstanie rodziców pojawiają się np. kłopoty ze snem, rozdrażnienie, obawa przed porzuceniem, brak apetytu, moczenie nocne, jąkanie, ssanie kciuka, wzmożona chęć przytulania się, czy tiki nerwowe. Rodzice zajęci swoim konfliktem nie powinni więc nigdy zapominać o potrzebach dziecka i zrozumieć, że wyprowadzka mamy lub taty to dla niego bolesne przeżycie.
Reakcje dziecka na rozwód rodziców są różne w zależności od wieku.
Im dziecko jest młodsze, tym nieco inaczej odbiera rozwód rodziców. Kiedy dziecko ma mniej niż 4 lata, często żyje nadzieją, że znów wszyscy będą razem. Ma ponadto poczucie, że na zawsze straciło kogoś ważnego: mamę lub tatę. Może to prowadzić do agresji skierowanej na siebie, rodzeństwo, inne dzieci lub nauczycielki w przedszkolu. Czuje się opuszczony i osamotniony. Gdy jest świadkiem sporów i kłótni nie rozumie zachowania rodziców i często obwinia siebie za rozpad małżeństwa.
Starsze dzieci niestety, nadal po cichu liczą na to, że rodzice wrócą do siebie. Jako, że są już bardziej samodzielne, mogą nawet próbować aranżować wspólne spotkania. Niewątpliwie bardzo tęsknią za rodzicem, z którym nie mieszkają przeżywają smutek, często popłakują. Niektóre dzieci zamykają się w sobie i na każdą próbę nawiązania z nimi kontaktu odpowiadają jednym:” zostaw mnie w spokoju”. Zdarza się, że mogą odczuwać lęk. Budzą się w nocy, w obawie, że opuszczą go również ci członkowie rodziny, którzy mieszkają
z nimi w jednym domu. Mogą złościć się na tego rodzica, którego obwiniają za rozpad związku.
Każdy rodzic powinien pamiętać, że dziecko w tym trudnym okresie ma prawo do własnych odczuć i sposobu wyrażania emocji. Aby im pomóc rodzice powinni mówić dziecku jak bardzo je kochają, przytulać, zapewnić, że jest nadal dla Nich ważne.
Dzieci mają mniej doświadczenia niż dorośli w radzeniu sobie ze stresem, w rozwiązywaniu problemów i w porządkowaniu własnych emocji. Dlatego nadal potrzebują rodziców, tyle że nie zawsze o tym głośno mówią, a wyrażają to swoim zachowaniem.
Partnerzy, którzy zdecydowali się na rozwód, a mają dzieci powinni pamiętać, że rozwodzą się ze sobą, a nie ze swoim dzieckiem. Dlatego powinni ustalić jak będą dzielić się obowiązkami i opieką nad nim. Z kim dziecko ma mieszkać z tatą czy z mamą? Kto będzie je odbierał np. z przedszkola? Należy powiedzieć też, jak często będzie widywał się
z drugim rodzicem. Dziecko ma prawo wiedzieć, co się z nim stanie po rozwodzie. Naturalne jest, że maluch pragnie systematycznych kontaktów z obojgiem rodziców, nie należy mu tego zabraniać i nigdy nie nastawiać dziecka przeciwko ojcu czy matce.
Należy dbać o to, by mimo wielu zmian, które dzieją się na oczach dziecka jak najwięcej elementów poprzedniego stanu rodzinnego, było po staremu np.: ta sama pora posiłków, rytuał zasypiania. To samo przedszkole.
Pamiętajmy również, że nadzieja przedłuża lęk. Nie oszukujmy więc dziecka, że wszystko jest w porządku. Najtrudniejsza prawda jest lepsza od kłamstwa. Rozwód jest faktem a nawet z najgorszą rzeczywistością trzeba się pogodzić. Trzeba również pamiętać, aby nie obarczać malca swoimi przeżyciami gdy sami nie możemy sobie z tym poradzić. A gdy opowiadamy o tym jakiejś bliskiej osobie starajmy się aby dziecko tego nie słyszało, bo może nam się wydawać że dziecko nic nie rozumie – co jest błędem.
Pamiętajmy, że dziecko stale obserwuje jak rodzice zachowują się w czasie trwania rozwodu. Musi więc wiedzieć, że pomimo zaistniałej sytuacji mama i tata nadal się szanują. Jeśli rodzice pozostają w dobrych stosunkach powinni unikać nadmiernej czułości wobec siebie, gdyż dziecko może pomyśleć, że znów będzie tak jak dawniej.
W czasie rozwodu należy liczyć się z tym, że wkrótce, któreś z rodziców będzie musiało zastąpić dziecku oboje rodziców. Matka lub ojciec, którzy zostają z pociechą po rozwodzie, muszą stać się samodzielni. Od momentu rozstania jedno z nich musi podejmować najważniejsze decyzje związane z przyszłością dziecka. Jeśli jest taka szansa, warto omawiać swoje postanowienia z byłym partnerem lub szukać wsparcia u rodziny
i przyjaciół. Pamiętajmy, że bycie samodzielnym rodzicem to duże wyzwanie. Odtąd jest się jedynym odpowiedzialnym i wypełniającym codzienne obowiązki dorosłym w życiu dziecka. Trzeba przejąć na siebie rolę i mamy, i taty.
Po rozwodzie należy uważać na nowe związki. Jeżeli emocje jeszcze nie opadły, lepiej zrezygnować ze spotkań z nowymi partnerami. Dziecko będzie cierpieć i przeżywać twój nowy związek bardzo mocno. Może nawet rywalizować o rodzica z nowym partnerem i stać się bardzo zazdrosne.
„Jeżeli się rozstajecie i chcecie, by dziecko przeszło przez wasz rozwód jak najmniej „inwazyjnie”, załatwiajcie swoje sprawy z dala od niego. Trzeba zawsze pilnować, by pociecha nie musiała aż tak przeżywać problemów swoich rodziców. Nigdy nie wolno pozwolić na to, aby dziecko stało się uczestnikiem kłótni i starć dwójki dorosłych. Pamiętaj, że nawet niemowlę ma w sobie mnóstwo uczuć. Ono także zauważa, że dotychczas wychowywało się w ciepłym i przytulnym domu, a nagle coś się zmieniło. Dziecko chłonie trudne sytuacje niczym gąbka i wówczas trudno mu zachować się obojętnie. Gdy nawet malutkie dziecko widzi rozzłoszczoną mamę lub tatę, zaczyna płakać. W ten sposób próbuje też zwrócić na siebie uwagę. Kiedy skupiacie swoją uwagę wyłącznie na swoich problemach, wyrządzacie dziecku ogromną krzywdę. Malec czuje się zaniedbany. To może mieć wpływ na obniżenie się jego poczucia wartości w kolejnych latach życia.”
Dajmy dziecku czas, a przede wszystkim dużo miłości.
Statystyka rozwodów w Polsce
Dane GUS
liczba rozwodów:
rok 2000: 43 tys.
rok 2001: 45 tys.
rok 2002: 45 tys.
rok 2003: 49 tys.
rok 2004: 56 tys.
rok 2005: 67,6 tys.
rok 2006: 71,9 tys.
rok 2007: 66,6 tys. (26,8% liczby nowo zawartych małżeństw)
rok 2008: 65,5 tys. (25,4% liczby nowo zawartych małżeństw)