Spadki wstępni zstępni małżeństwo separacja rozwód powinowactwo pokrewieństwo-Wybrane tematy z kodeksu cywilnego rodzinnego i opiekuńczego

Pojęcia : wstępni, zstępni zamieszczone jest w ustawodawstwie polskim w kodeksie cywilnym w IV księdze – SPADKI. Pokrewieństwo, powinowactwo w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

SPADKI

Są to zapisy, które mówią o tym kto dziedziczy prawa i obowiązki majątkowe po zmarłej osobie. W spadku możemy uzyskać pieniądze i rzeczy materialne (np. domy, samochody) a także długi.
Prawo dziedziczenia przewiduje dwie drogi dziedziczenia :
- ustawową – według zasad określanych w kodeksie cywilnym w sytuacji, gdy spadkodawca nie zostawił ważnego testamentu lub gdy żadna ze wskazanych przez niego osób nie chce lub nie może być spadkobiercą (np. w chwili otwarcia spadku nie żyje)
-testamentowa – tu kolejność dziedziczenia zależy od wskazań testamentu sporządzonego przez zmarłego

DZIEDZICZENIE USTAWOWE
Bliscy zmarłego, którzy mogą otrzymać spadek są wskazani w tzw. KRĘGACH DZIEDZICZENIA, które określają pierwszeństwo i kolejność na drodze do otrzymania spadku. Znaczy to, że dana osoba może liczyć na spadek, dopiero wtedy, gdy ‘nie wyprzeda’ jej nikt inny. W pierwszej kolejności dziedziczą dzieci i małżonek spadkodawcy tzw. WSTĘPNI. Oni otrzymają spadek w równych częściach, ale część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta spadku a pozostała część jest dzielona po równo na każde dziecko.

Jeżeli małżonek spadkodawcy nie żyje majątek w równych częściach przechodzi na dzieci.

ZSTĘPNI – to kolejni potomkowie tej samej osoby tj. wnuki, prawnuki, praprawnuki itd. Mołżonek dziecka spadkodawcy nie dziedziczy na mocy ustaw.
Kolejność dziedziczenia ustawowego w różnych sytuacjach życiowych określają kolejno zapisy zawarte w kodeksie cywilnym. Jeżeli nie ma nikogo z rodziny spadkodawcy wówczas spadek przechodzi na gminę ostatniego miejsca zamieszkania lub skarb państwa.
Z dziedziczeniem związane są ścisłe przepisy dotyczące podatku od spadku i darowizn, odprowadzane do urzędu skarbowego. Tu spotykamy się z tak zwanymi grupami podatkowymi , które nie pokrywają się z grupami spadkowymi .

MAŁŻEŃSTWO , SEPARACJA, ROZWÓD

Przepisy dotyczące wyżej wymienionych pojęć zawarte są w ustawodawstwie polskim w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem USC (USC - Urząd Stanu Cywilnego) oświadczenie, że wstępują w związek małżeński. Taka wola może być także zawarta w kościele lub związku wyznaniowego w obecności duchownego. Na tej podstawie
kierownik USC sporządza akt małżeństwa. Druga ewentualność może być stosowana jeżeli między państwem a kościołem istnieje umowa bądź ustawa regulująca te stosunki.

Kierownik USC wyjaśnia przepisy regulujące prawa i obowiązki małżonków oraz przepisy o nazwisku małżonków i ich dzieci.
Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki.

Jeżeli między małżonkami nastąpi zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać aby sąd orzekł SEPARACJĘ pod warunkiem, że nie ucierpi na tym dobro wspólnych dzieci. Sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa.
Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka też o zniesieniu separacji. Z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki.

ROZWÓD
Jeżeli między małżonkami nastąpi zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
Warunek :
1. Nie może ucierpieć dobro małoletnich dzieci małżonków
2. Nie może być sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
3. Obopólna zgoda małżonków dotycząca pożycia


Sprawy rozstrzygane są przez sąd rozwodowy. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga :

- o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi
- w jakiej wysokości każdy z małżonków ponosi koszty utrzymania i wychowania dzieci
- sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania

Na wniosek jednego z małżonków sąd może dokonać podziału majątku wspólnego. W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia orzeczenia małżonek może złożyć oświadczenie u kierownika USC o przywrócenie nazwiska przed zawarciem małżeństwa.
Z rozwodem małżonków wiąże się obowiązek alimentacyjny na żądanie drugiego małżonka , jeżeli druga strona nie została uznana za winną w przypadku :
- gdy znajduje się w niedostatku
-rozwód powoduje istotne pogorszenie sytuacji materialnej.

Obowiązek ten wygasa w momencie zawarcia nowego małżeństwa przez małżonka pokrzywdzonego.

POWINOWACTWO - stosunek prawny łączący małżonka z krewnymi współmałżonka. Powinowactwo nie wygasa wraz z ustaniem małżeństwa

Stosunek powinowactwa istnieje tylko miedzy jednym z małżonków, a krewnymi drugiego małżonka. Powinowatymi są wstępni jednego małżonka w stosunku do drugiego małżonka, pasierbowie, krewni w linii bocznej drugiego małżonka (np. rodzeństwo). Stosunek powinowactwa nie występuje pomiędzy jednym z małżonków a osobą, która pozostaje w związku małżeńskim z krewnym drugiego małżonka.
Rozróżnia się linie i stopnie, które uzależnione są od linii i stopnia pokrewieństwa łączącego dane osoby z drugim małżonkiem.
Powinowaci: w linii prostej w pierwszym stopniu – teściowie, a także dziecko drugiego małżonka (pasierb); w linii bocznej w drugim stopniu – rodzeństwo drugiego małżonka, w trzecim stopniu – zstępni tego rodzeństwa.

Stosunek powinowactwa wywołuje skutki prawne na płaszczyźnie obowiązków alimentacyjnych i w zakresie zawarcia małżeństwa.

Z istnienia powinowactwa wynikają niekiedy pewne ograniczenia uprawnień, np. powinowaci w linii prostej nie mogą zawrze ze sobą małżeństwa.

POKREWIEŃSTWO
Stosunek łączący osoby pochodzące od wspólnego przodka. Pokrewieństwo oblicza się w liniach (prostej i bocznej)) oraz stopniach. Krewni w linii prostej są to osoby z których jedna pochodzi od drugiej.