Stres
Stres i jego wpływ na zachowanie ludzi
Stres najogólniej można określić jako niespecyficzną reakcję organizmu na wszelkie stawiane mu zadania. Radzenie sobie z zadaniem jest tu oczywiście rozumiane bardzo szeroko. Stres jest nieodłącznym elementem ludzkiej kondycji. Wywołuje go każda nowa sytuacja, każde nowe zadanie. Nie można przeżyć życia bez stresów. Mówiliśmy też, że stres ma aspekt pozytywny: mobilizuje do działania, zwiększa energię, pozwala pokonać przeszkody. Bywa jednak, że jest nadmierny lub zbyt długotrwały. Wtedy może wywołać skutki przeciwne: apatię lub niepokój, niezdolność do skutecznego działania, a nawet dolegliwości fizyczne. Granica ta jest bardzo indywidualna: zależy od osobowości, cech charakteru, często od dotychczasowych doświadczeń i aktualnej sytuacji życiowej. Z takim stresem, a dokładniej - z jego negatywnymi skutkami - należy walczyć. Sposoby są różne i też indywidualne. Jednym pomaga wysiłek fizyczny, innym odpoczynek w wannie, jeszcze inni sądzą, że najważniejsze jest odpowiednie odżywianie i zdrowy styl życia. Każdy sposób jest dobry, jeśli jest skuteczny. Najważniejsze jest jednak, żeby uświadomić sobie, jakie są źródła stresu i jak reagujemy na stresujące nas sytuacje. Wtedy będziemy mogli przekształcać te reakcje tak, aby zwalczyć stres negatywny i wykorzystać pozytywne jego bodźce. Istnieje kilka definicji stresu, które można ująć w trzy kategorie:
• Stres jako bodziec - przykry, przeszkadzający i odrywający od aktywności : ta kategoria próbuje opisać różnorodne, nieprzyjemne sytuacje wywołujące stres, np. hałas w miejscu pracy, przykre wydarzenie wydalenia z pracy lub choroba.
• Stres jako reakcja na przykry bodziec ze środowiska zewnętrznego : ta kategoria próbuje opisać reakcje, które pojawiają się w ciele i umyśle człowieka w odpowiedzi na nieprzyjemne sytuacje, np. gorsze wykonanie zadania.
• Stres jako dynamiczna relacja pomiędzy człowiekiem, a otoczeniem - która może być oceniana przez jednostkę albo jako wymagająca określonego wysiłku adaptacyjnego, albo przekraczająca możliwości jej sprostania.
Czynniki powodujące stres dzielimy na:
* zewnętrzne -presja środowiska, przytłaczająca ilość zajęć, zmiana szkoły lub mieszkania, złe warunki pracy, monotonia pracy
*wewnętrzne (tkwiące w jednostce)-nierealistyczne oczekiwania, brak poczucia sprawowania kontroli, przynależności, kwalifikacji, przesądy, kompleksy, nieodpowiednie nawyki.
Reakcje fizjologiczne:
• Wzrost aktywności systemu nerwowego
• Zwiększony poziom adrenaliny (lub nor-adrenaliny) we krwi, co powoduje palpitacje serca, wzrost ciśnienia
• Bóle głowy, pleców, żołądka
Reakcje psychologiczne:
• lęk • stany depresyjne
• smutek • irytacja
• rozczarowanie życiem i sobą
Zmiany w zachowaniu
• objadanie się • palenie papierosów
• nadużywanie alkoholu • obgryzanie paznokci
• zaburzenia snu • łatwe wpadanie w gniew
• unikanie kontaktów z ludźmi
Zmiany w myśleniu
• trudności z koncentracją
• zapominanie
• negatywne myślenie
Jak walczyć ze stresem:
1. Utrzymuj kontakt z naturą- pachnący świeżością las i śpiew ptaków może dostarczyć ci energii, której nie mają w sobie betonowe osiedla
2. Miej czas właśnie dla siebie- zrób sobie przyjemność - tak jak lubisz. Wyłącz telefon, usiądź wygodnie w fotelu lub idź na spacer
3. Porozmawiaj z kimś kto naprawdę ma ochotę cię wysłuchać- nie udawaj kogoś kto nie może się mylić ani okazywać słabości. Pozwól sobie pomóc.
4. Stosuj techniki relaksacyjne - może to być joga, medytacja
5. Uprawiaj sport (nie unikaj ruchu)- najskuteczniejszym sposobem na stres jest wysiłek fizyczny. Gimnastykuj się, biegaj, pływaj i uprawiaj dyscypliny sportowe. Pamiętaj, że poranna gimnastyka naładuje twoje ciało i odporni na stres.
6. Zdrowo się odżywiaj oraz jedz produkty bogate w magnez- produkty bogate w magnez czynią system nerwowy bardziej zrównoważonym. Unikaj używek; papierosów, kawy, alkoholu. Przecież tylko w "zdrowym ciele - zdrowy duch"
7. Rozwijaj w sobie poczucie humoru. Naucz się lepiej gospodarować czasem- stare przysłowie mówi, że śmiech to zdrowie. Sporządzaj plan dnia, a nawet
tygodnia, spis rzeczy, które masz do załatwienia bardzo pilnie i takich, które mogą jeszcze zaczekać. Zorganizuj dobrze miejsce pracy.
8. Stawiaj sobie realistyczne cele- ustal sobie co chcesz osiągnąć i w jakim czasie
9. Nie staraj się być perfekcjonistą- Każdy popełnia błędy, więc jeśli i ty je popełnisz, bądź dla siebie tolerancyjny.
10. Nie troszcz się o rzeczy na które nie masz wpływu- nie jesteś w stanie
wpłynąć na pogodę, ani na zaprzestanie wojen na świecie. Pozwól by życie toczyło się samo, a ty koncentruj się tylko na tym nad czym masz władzę-nad samym sobą!
11. Akceptuj siebie- Masz do siebie wyrzut, że coś co zrobiłaś mogło wypaść lepiej? Nie zadręczaj się tym. Zrobiłeś to tak jak w danej chwili umiałaś najlepiej. Pomyśl ile osób cię lubi, docenia twoje towarzystwo, zachwala postępowanie. Pomyśl o swoich zaletach, a nie tylko wadach. Musisz polubić siebie!