Historia XVI - IV w p.n.e.
Czynniki które zadecydowały o rozwoju cywilizacji na obszarze starożytnego wschodu :-Warunki klimatyczne umożliwiające dwukrotny zbiór -Umiejętność nawadniania (Imegioracja, irygacja) -Różnicowanie się społeczeństwa (powstają elity umysłowe) -Powstanie form organizacji -Rozwój religii -Powstanie elit rządzących
Człowiek w XVI i XV tysiąc leciu p.n.e Spożywał rośliny zbożowe. Przypuszcza się że człowiek zaczął uprawiać ziemię gdzieś ok. 7000 lat p.n.e., o czym, mogą świadczyć pozostałości zbóż uprawnych , znajdowane siedzibach ludzkich,. Pierwszym udomowionym zwierzęciem była owca , nieco później także koza oraz gazela i antylopa . Zwierzęta domowe dostarczały przede wszystkim mięsa, ale również wełny skóry rogów i kopyt, ludzie żyli wówczas we wspólnotach pierwotnych w których wszyscy dzielili się równo wszystkim . Podział pracy : Wyodrębnienie się grup rzemieślniczych, doprowadziło do widzialnych różnic, majątkowych , przywiązać do własności . Zmianą zachodzącym w strukturze społecznej z całą pewnością sprzyjał inny czynnik- migracja. Przyczyniło się to do przekonania i upowszechnienia takich umiejętności , jak ceramika, budownictwo
2. Osiągnięcia cywilizacyjne i kulturowe :
Sumeryjsko Babilońska : -Sztuka budowania miast z cegły suszonej , -Wznoszono monumentalne budowle (ziguranty)
-Produkcja kolorowego szkła -Wynaleźli koło garncarskie
-Dokonania matematyczne (wyliczanie potrzebnego materiału) -Pismo oraz sposób liczenia -Zabiegi chirurgiczne (nawet na oku)
-Ustalono pierwszy kodeks prawny Egipt -Osiągnięcia w zakresie geometrii i astronomii -Rozwój medycyny -Posługiwali się kalendarzem księżycowym -mumifikacja Dolina Indusu
-Stworzono kulturę na wysokim poziomie -zbudowano kanalizację
-Osiągnięcia w budownictwie -Stosowano cegły palone -powstaje buddyzm i hinduizm Chiny : -Obwarowane miasta -Szerokie ulice
-Pałace władców –Świątynie -Wprowadzono rządy dynastii - papier, druk -proch strzelniczy -kompasy magnetyczne -wlk. mur Izrael
-Religia monoteistyczna –Religijność
1. Warunki naturalne: Powierzchnia ok. 80000 tyś. km 2
Obszar górzysty który ulega erozji i nie nadaje się do upraw, gleby żyzne , nieliczne, wciśnięte gdzieś między góry
Możliwość uprawy zbóż ograniczona przede wszystkim : żyto, jęczmień, rzadziej -przecina
Rozwinięta uprawa winorośli i oliwek , bobu, czosnku
Pokłady gliny (sprzyjały rozwojowi ceramiki)
Rozwinięta linia brzegowa i liczne wyspy zmuszały wojsko do opanowania żeglugi i rozwoju rybołództwa i handlu
2. Wielka kolonizacja
Można podać dwie przyczyny powstania : - głód ziemi i rozwój handlu Kolonia w Marsylii dostarczała cynę z Brytanii a kolonie w Azji mniejszej cynę , srebro, żelazo, ośrodki nad morzem czarnym dostarczały zboża. W konsekwencji wzrósł ogromnie handel i rzemiosło . Greckie wyroby znajdowano w całym basenie morza śródziemnego. Następuje awans społeczny uboższych warstw. Kultura Grecka rozprzestrzenia się na całą Europę.
3. Ustroje miast -państw Greckich
Oligarchia (digol - nieliczni, grache - władza )
Demokracja (demos - lud, kratein - władza) Sparta: Wychowanie młodych spartan było niezwykle surowe, od siódmego roku życia chłopców obierano matkom. odtąd przebywali w koszarach, dopiero gdy skończył 30 lat mógł otrzymać ziemię, założyć rodzinę . Sparta słynęła ze znakomitego wojska. Władzę sprawowali dwaj królowie , Rada Starców i zgromadzenie ludowe, zgromadzenie wybierało kolegium urzędnicze składające się z pięciu członków zwanych eforami Ateny: Najpełniej ukształtował się ustrój demokratyczny. W okresie archaicznym ,Ateny były rządzone przez krulów, później stały się państwem o ustroju arystokratycznym , w którym bogate rody eupatrydów skupiały w swoich rękach ziemię i władzę. Kiedy rosło niezadowolenie arystokracji, gdyż nie chciała ona się dzielić z arystokracją -konflikty chciał rozładować Drakon, zastąpił on prawo zwyczajowe , prawe pisanym -Rozjemcą stał się w 594 r. p.n.e. Salon. . dopiero reformy Klejstensa -Archanta z lat 508 -507 p.n.e. przyczyniły się do szerszego dostępu władzy innych grup ludności.
1. Religia w starożytnej Grecji
Obok bogów ważne miejsce w wierzeniach zajmowali herosi . Najsłynniejszym był Herakles. Starożytni Grecy kontaktowali się ze swymi bogami bezpośrednio poprzez modlitwy, ofiary i wyrocznie
Igrzyska olimpijskie były organizowane ku czci Zeusa podczas świąt, po raz pierwszy odbyły się w 776r. p.n.e. w Olipmii. Dla Greków życie trwało poza śmiercią , a to za sprawą duszy (psyche) , która docierała prze wielką wodę do Hadesu.
2. Teatr i Literatura. U początków teatru Greckiego legła inspiracja religijna, Wywodził się on z kultu boga wina - Dinizos. Ku jego czci chór wykonywał pieśni pochwalne 3. Filozofia
-Filozofia przyrody: Grecy chcieli wprowadzić demokratyczny ład, w swoim państwie poszukiwali takie ładu , który byłby zrozumiany dla nich w otaczającym świecie
-Platon był twórcą Idealizmu , utworzył szkolę zwaną Akademią
-Arystoteles uczeń platona, założyciel szkoły zwanej Liceum , twórca Logiki , zajmował się również systematyką zwierząt i roślin.
Hellenizm 1. Macedonia i podbój Grecji
Macedonia w VI w . p.n.e uczestniczyła w wyprawie Persji przeciwko Grecji. Zwycięstwo oręża Greckiego pozwoliło Macedonii na zrzucenie zależności od Persji. Macedonia do VI w nie odgrywa poważnej roli wśród państw Greckich .Podwalinę potęgi Macedonii tworzy Filip II i jego syn Aleksander wlk. / Aleksander po opanowaniu sytuacji w Macedonii i Grecji (336) wyrusza ze swoim wojskiem przeciw Grecji, dążąc do tego celu opanował najpierw jej nadmorskie prowincje , Syrię , Francję, Cypr i Egipt (334do332), stworzył wówcxzas b. ważną bitwę pod Issos. W 331 roku opanował Rosję , następnie podbił Indie, Afganistan .