Wprowadzenie do Farmakologii
FARMAKOLOGIA - to nauka o lekach. Zajmuje się mechanizmem działania leku w ustroju w aspekcie molekularnym, tzn. że działa poprzez połączenia receptorowe, udraznia kanały jonowe, działa na receptory nerwowe. Zajmuje się interakcjami leków z innymi lekami (politerapia). Zajmuje się również przeciwskazaniami oraz działaniami niepożądanymi w stosowaniu leków. Bada wskazania do stosowania środka leczniczego.
LEK - każda substancja, która po podaniu do organizmu (na skórę, do wewnątrz) wywiera efekt leczniczy. Każdy lek jest trucizną.
LEK=substancja lecznicza
Leki mogą być różnego pochodzenia:
a) roślinnego
- atropina;
- digoksyna;
- morfina;
b) zwierzęcego
- heparyna;
- insulina;
- hormon wzrostu;
c) synteza chemiczna
d) metody inżynierii genetycznej (rekombinacja genetyczna)
- insulina ludzka;
- erytropoetyna ludzka;
Metody inżynierii genetycznej polegają na ingerencji w genetykę drobnoustroju i w taki sposób przestawia się genotyp drobnoustroju na produkcję danego leku (Biotechnologia)
e) modyfikacja chemiczna związków istniejących w naturze
Każda subst. lecznicza zanim zostaje zarejestrowana jako preparat poddawana jest wielostronnym badaniom przedklinicznym oraz badaniom leczniczym. Badania przedkliniczne prowadzi się na co najmniej dwóch gatunkach zwierząt a badania kliniczne składają się z 4 faz :
1. Faza wstępna - badanie to prowafzi się na kilkunastu zdrowych ochotnikach. Ta faza daje odpowiedź na pytanie : " Czy lek jest bezpieczny? " , jeśli tak, to przechodzi się do fazy drugiej.
2. Faza orientacyjna - badania są prowadzone na od 15-20 chorych w 3 różnych ośrodkach badawczych. W tej fazie porównuje sie działanie badanego leku z placebo.
3. Właściwe badania kontrone - badania te prowadzi sie na bardzo dużej grupie chorych (100, 1000) w wielu różnych ośrodkach. Na tym etapie, także porównuje się działanie tej subst. badanej z placebo. Po pomyślnym zakończeniu fazy 3 następuje wdrożenie leku do powszechnego stosowania, po uprzednim zarejestrowaniu.
4. Faza przedłużona - obejmuje ona systematyczny nadzór nad nowo wprowadzonym lekiem. Ten nadzór obejmuje monitorowanie i zgłaszanie działań nieporządanych, częstość ich występowania, wprowadzenie nowych wskazań leczniczych.
szystkie fazy badań klinicznych do swojego przeprowadzenia wymagają zgody odpowiednich komisji etycznych.
Jeśli stwierdzono dobre właściwości lecznicze subst. lecz. zostaje przekształcona w postać leku.
Każdy preparat dopuszczony do obrotu ma świadectwo rejestracji wystawione przez MZ i OS