Rola NBP
BANK EMISYJNY
NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. NBP określa wielkości ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu. Organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość monet i banknotów w obiegu. Emitowane pieniądze mają ustawową moc zwalniania ze wszystkich zobowiązań i nikt nie może odmówić ich przyjęcia jako zapłaty. Poza monetami powszechnego obiegu NBP wprowadza różne monety kolekcjonerskie. Są one obowiązującym w Polsce środkiem płatniczym i jednocześnie towarem oferowanym kolekcjonerom.
BANK BANKÓW
NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Organizuje on system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Pełniąc tę funkcję (banku banków), sprawuje kontrolę nad działalnością banków, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego.
BANK CENTRALNY
Narodowy Bank Polski prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.