Dieta a nowotwory
Większość obserwacji dotyczących związku między dietą i nowotworami nadal nie ma charakteru rozstrzygającego. Gromadzi się jednak coraz więcej danych na to, że modyfikacja diety może zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworów o jedną trzecią, a nawet dwie trzecie. Badania doświadczalne na zwierzętach dostarczają wiele dowodów na to, że dieta może wpływać występowanie nowotworów złośliwych. Wykazano, że wpływ ten może się realizować na wiele sposobów i wynikać nie tylko z wprowadzenia do ustroju kancerogenów czy substancji, z których mogą się one wytwarzać in vivo. Dieta może też wpływać na przemianę tych związków oraz reakcję ustroju na nie. Badania epidemiologiczne szukające korelacji między występowaniem nowotworów, a dietą pozwalają sądzić, że rodzaj diety, sposób żywienia, obecność substancji dodatkowych (takich jak konserwanty, barwniki, różnego rodzaju polepszacze smaku) mogą być czynnikami indukującymi rozwój lub wspomagającymi promocję różnych nowotworów.
Przykłady:
* Badania epidemiologiczne wykazały , że nadużywanie alkoholu sprzyja powstawaniu raka jamy ustnej , gardła , przełyku , górnej części krtani i odbytu. Odnośnie tego ostatniego przypadku stwierdzono, większą częstość występowania raka odbytu u piwoszy niż u osób nienadużywających tego trunku.
* Stwierdzono dodatnią korelację między rakiem przełyku , a wysokim spożyciem marynat ( włączając marynowane i solone warzywa), spożywaniem używek i posiłków o zbyt wysokiej temperaturze oraz żywności zepsutej , spleśniałej ( zawartość nitrozoamin)
* Pleśń pokrywająca przetwory owocowe i warzywne jest silnym kancerogenem , często szkoda jest wyrzucić pozornie dobry produkt , więc spożywa się go po usunięciu wierzchniej warstwy grzyba , niestety już w całym produkcie znajdują się produkowane przez pleśniaki aflatoksyny (bardzo silne kancerogeny), także zjadanie owoców po wykrojeniu nadgniłej części jest niebezpieczne ponieważ toksyny grzyba (mogące mieć właściwości mutagenne) powodującego się psucie owocu również znajdują się w całej objętości owocu.
* Szczególnie w odniesieniu do raka pierwotnego wątroby uważa się , że powstaje on przy obecność w diecie aflatoksyn , dla których optymalne warunki do wytwarzania występują przy wysokiej temperaturze i dużej wilgotności najbardziej skażone mogą być produkty pochodzące z obszarów tropikalnych takie jak orzeszki ziemne , brazylijskie , pistacjowe , kukurydza , ryż ,sorgo , pszenica żyto , zanieczyszczona pasza może być przyczyną skażenia mięsa i mleka metabolitami tych substancji. ( występowanie endemiczne Kenia , indie)
* Zapadalność na raka żołądka wiąże się wg badań epidemiologicznych ze spożywaniem żywności wędzonej i konserwowanej za pomocą soli (sprzyja to rozwojowi atypowej flory bakteryjnej , biorącej udział w wytwarzaniu nitrozoamin .
* Te bardzo silne kancerogeny powstają w żołądku z azotynów i azotanów obecnych w różnych wędlinach (służące do ich konserwacji)
* Garbniki zawarte w herbacie , czerwonych winach mimo słabych właściwości mutagennych , przy dużym spożyciu tych napojów mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia.
* W kawie , mocno palonej mogą znajdować się substancje smoliste o właściwościach mutagennych
* Rakotwórcze WWA tworzą się podczas pieczenia mięsa na ruszcie , smażenia , wędzenia , ryby; skorupiaki wydobyte z zanieczyszczonej wody mogą być skażone przez chlorowane pochodne pestycydów , polichlorowanymi bifenylami i innymi zanieczyszeniami organicznymi o charakterze mutagennym
* Wykazano zwiększony procent nowotworów u ludzi otyłych i ludzi odżywiających się
wysokokalorycznie , szczególnie spożywających duże ilości tłuszczów , duża ilość tłuszczów w diecie może zwiększyć rozpuszczalność i pochłanianie lipofilnych ( rozpuszczalnych w tłuszczach) substancji rakotwórczych. Dieta wysokotłuszczowa powoduje też nadmierną sekrecję soli kwasów tłuszczowych , uważanych w dużych stężeniach za czynniki rakotwórcze
* Dieta wysokobiałkowa z kolei może zmieniać działanie enzymów wątrobowych
metabolizujących substancje kancerogenne , może obniżać zdolność wątroby do detoksykacji i neutralizacji kancerogenów
* Wykazano wpływ diety wysokotłuszczowej i wysokobiałkowej na częstość występowania nowotworów przewodu pokarmowego
* Na rozwój nowotworów wpływają również niedobory pokarmowe , szczególnie niedobory witamin A i C , ryboflawiny , kwasu nikotynowego , składników mineralnych takich jak magnez , wapń cynk molibden , selen oraz długotrwały niedobór białka w pożywieniu
* Istnieją silne dowody , że spożywanie dużych ilości owoców i warzyw chroni przed nowotworami złośliwymi, najsilniejszy związek znaleziono w przypadku nowotworów układu oddechowego i pokarmowego
* Włókno pokarmowe - wyniki badań dotyczące ochronnej roli błonnika w zapobieganiu raka jelita grubego są rozbieżne i nie mają charakteru rozstrzygającego. Nazwa włókna pokarmowe obejmuje wiele substancji, które mają różne działanie fizjologiczne. W większości badań nad rakiem jelita grubego nie stwierdzono ochronnej roli włókien zbożowych, efekt natomiast zaobserwowano w odniesieniu do włókien pochodzących z owoców i warzyw. Chociaż takie działanie może być związane z obecnością w warzywach i owocach innych substancji, dla których błonnik może być tylko wskaźnikiem ich spożycia.