polityka ekonomiczna

PYTANIA:
1.Podaj definicję i cel polityki ekonom.
2.Przedstaw metody polityki ekonom.
3.Wymień dziedziny polityki ekonom.
4.Określ instrumenty polityki ekonom.
5.Wymień rodzaje planowania i podaj krótką charakterystykę.
6.Oisz etapy budowy planu.
7.Paj cechy gosp.rynkowej
8.Monetaryzm-inflacja i deflacja.Podaj na przykładach gosp.państwa.
9.Przedstaw zasadnicze kierunki oddziaływania rządu na gosp.
10.Pzedstaw zadania nauki społ.Kościoła.
11.Podaj zadania nowej polityki regionalnej państwa.
12.Opisz politykę strukturalną na przykładzie dowolnego przedsiębiorstwa.
13.Podaj główne cele polityko przemysł.
14.Przedstaw narzędzia w kierowaniu rozwojem gosp.życiowej.
15.Opisz podst.funkcje pieniądza.
16.Wymień zasadn.funkcje polityki burtowej państwa.
17.Podaj instrumenty oddziaływania państwa na gosp.za pomocą dochodów i wydatków publicznych.
18.Przedstaw fazy planowania budżetu.
19.Podaj różnicę, jaka jest pomiędzy długiem publ.a deficytem budżetowym.
20.Przedstaw dochody podatkowe budżetu państwa na rok 2005-graficznie.
21.Wymień funkcje, jakie pełnią ceny-podaj przykłady w gosp.
22.Przedstaw środki finansowe które są przeznaczone na inwestycje.
23.Przedstaw przepływ na rynku pracy.
24.Wymień największe organizacje międzynarodowe.
25.Podaj pojęcie środków i narzędzi miedzynarod.polityki ekonom.
26.Opisz strukturę Unii Europ.,wymień zadania Rady i Komisji oraz Parlamentu Europejskiego.
27.Przedstaw cele UE.
28.Opisz zmiany strukturalne w okresie transformacji gosp.z ukierunkowaniem na przekształcenia własnościowe.
29.Podaj programy stabilizacyjne.
30.Opisz kierunki strategii rozwoju gospodarczego Polski w latach 2004-2007.



ODPOWIEDZI:
Ad1.Polityka ekonom.-oddziaływanie państwa na przebieg procesów gosp.
Wg.
J.M.Keynes-polityka ekon. Uważa za działanie (uruchamianie)środków zwłaszcza inwestycyjnych skierowanych na przyrost kapitału stałego.
J.Tinbergen-stwierdził ze polityka ekon.polega na racjonalnym wyborze środków służących do realizacji określonych zasad.
S.Kurowski-stwierdza że jest to działanie państwa określające cele gospodarki i środki ich realizacji oraz organizujące te środki w procesie gospodarowania sytuacji, gdy państwo jest ograniczone w tym działaniu przez inne podmioty gosp.wobec których nie ma pełnej dyspozycji oraz gdy działanie to dokonuje się przez wybór alternatywnych celów i ograniczonych środków substytucyjnych.
B.Winiarski- stwierdził, że nauka polityki ekon.jest dyscypliną naukową zajmującą się badaniem form,celów,narzędzi sposobów oddziaływania państwa na społeczny proces gosp.

Cele polityki ekon.
Cele podstawowe:
-suwerenność narodowa
-sprawiedliwość
-wolność i prawa człowieka
-postęp społeczno-ekonom.
-równość szans dla wszystkich.
Cele ekonomiczne:
-wzrost gospodarczy
-stabilność cen
-wysoki poziom zatrudnienia
-równowaga bilansu płatniczego
-przemiany strukturalne związane z preferowaniem rozwoju nowoczesnych gałęzi gospodarki zdolnych do ekspansji na rynku światowym.
Cele społeczne:
-dążenie do sprawiedliwego podziału dochodu,gwarancji zatrudnienia
-wyrównane szanse awansu
-zapewnienie ochrony zdrowia
-zabezpieczenie społeczne
-dostęp do dóbr kultury i oświaty
Cele ekologiczne:
-ochrona środowiska naturalnego
Ad2. Metody Polit. ekonom. Jako działalności można scharakteryzować jako uporządkowane sposoby gromadzenia i aktywizacji środków gosp. (zasobów i strumieni) oraz doboru odpowiednich środków do poszczególnych celów.
Materiał do badania nad polityk. gosp. Pochodzi z kilku źródeł:
-statystyka gosp. Dostarczająca inf. O charakteże retrospektywnym
-oficjalne dokumenty rządu-plany i zamierzenia.
-akt normatywne zawierające dane zarówno o charakterze retrospektywnym jak i prospektywnym
-prasa,
publicystyka, literatura fachowa
Inną metodą stosowaną w nauce polityki ekonom.jest eksperyment. Nowe rozwiązania wprowadza się najpierw w wybranych jednostkach a następnie obserwuje się jak działają i jakie przynoszą efekty.
Ad 3:
Główne dziedziny polityki ekonom. wyodrębnione są na podstawie różnych kryteriów:
-politykę makroekonomiczną, która obejmuje działania państwa wpływające na całokształt procesu gosp.
-politykę mikroekonomiczną dotyczącą konkretnych zagadnień gosp., jej poszczególnych elementów składowych
-politykę systemową, na którą składają się instrumenty, narzędzia systemu funkcjonowania gosp.i państwa np.: planowania.
-poltykę przemysłową
-p. rolna
-p. handlową
-p. zatrudnienia
-p. regionalną
Ad 4;
Podstawowymi instrumentami polityki ekonomicznej są:
-polityka pieniężna (monetarna)
-polityka budżetowa
-p. płacowo-dochodowa
-p. kształtowania kursu wymiany
Instrumenty można również podzielić na:
-instrumenty stosowane przez wszystkie podmioty gospodarcze-ogólnoekonomiczne
- instrumenty wyspecjalizowane, stosowane w ramach określonej dziedziny polityki ekonom.


Ad;5
Planowanie mikroekonomiczne bierze pod uwagę współzależność i uwarunkowania
Tylko w najbliższym otoczeniu.
Makroekonomiczne bierze pod uwagę całą gospodarkę i występujące w niej współzależności oraz jej powiązania z całym otoczeniem. Dotyczy ono działalności organów i służb publicznych i jako takie wymaga planowania szczególnie starannego.
Ad 6;
Etapy budowy planu:
1. Zbadanie sytuacji w dziedzinach, których ma dotyczyć zamierzone działanie, dokonanie identyfikacji występujących problemów i postawienie diagnozy.
2. Określenie celu działania, tak jak stanu, który powinien być w danej dziedzinie osiągnięty w określonym czasie
3. Rozpoznanie istniejących i przyszłych warunków działania
Skonstruowanie tzw. Części imperatywnej planu, czyli ustalenie środków działania i sposobów ich użycia, czasu, miejsca, sekwencyjności poszczególnych operacji i ich wykonawców
Ad:7
Cechy gospodarki rynkowej:
-dążenie do racjonalnego wykorzystania zasobów, gosp.
-efektywny system motywacyjny
-dyscyplina finansowa przedsięb.
-innowacyjność gospodarki
-tendencja do samoczynnego ustalania się równowagi rynkowej
-elastyczność gospodarki
-dobre zaopatrzenie
-wysoki poziom dobrobytu
-szeroki zakres swobód obywatelskich.
Ad.8
Monetaryzm-jest jednym z narzędzi polityki gosp.Realizacja polityki pieniężnej państwa polega na wykorzystaniu podaży pieniądza do realizacji ogólnych celów polityki gosp.
Podstawowym celem polityki pieniężnej państwa jest kontynuowanie procesu obniżania inflacji i stabilizacja cen. Dodatkowym celem Banku Centralnego jest wsparcie rozwoju nowoczesnego rynku finansowego.Aby osiągnąć strategiczny cel gosp. Polski musimy obniżyć inflację do poziomu nie wyższego niż 3-4% w skali roku.
Ad.9
Zasadnicze kierunki oddziaływania rządu na gosp.
a)uwolnienie, czyli dopuszczenie ich do swobodnego kształtowania się na rynku
b)wprowadzenie wew.wymienialności złotego
c)zaostrzenie polityki pieniężnej rządu przed wprowadzeniem zakazu pokrywania deficytu budżetowego z emisji pustego pieniądza,urealnienia stóp procentowych,ograniczenia kredytów dla przedsięb.
d)zwiększenie dyscypliny budżetowej
e)liberalizacja handlu zagr.
f)zapoczątkowanie prywatyzacji przedsięb.państwowych
g)rozpoczęcie wprowadzania zmian w systemie podatkowym(wprowadz. podatku dochodowego oraz podatku VAT)
h)powołanie Urzędu Antymonopolowego mającego zwalczać wszelkie przejawy monopolizacji
i)rozpoczęcie przebudowy systemu bankowego
j)powołanie rynku kapitałowego i Giełdy Papierów Wartościowych.
Ad:11
Zadania polityki regionalnej państwa:
1.Inicjowanie zmian w strukturze gospodarczej regionów stosownie do ich strategicznych kierunków(możliwości)rozwoju
2.Zmniejszenie nadmiernego w niektórych regionach bezrobocia
3.Pobudzanie rozwoju społ.-gosp. Stref przygranicznych.
4.Regionalizacja kierunków produkcji rolnej.
5.Rozawiązyw. problemów ochrony środowisk regionów.
Ad.12
Polityka strukturalna w przemyśle polskim zorientowana powinna być na:
1) zwiększenie konkurencyjności naszych produktów na rynkach światowych
2) lepsze dostosowanie struktury produkcji do struktury popytu wewn. i zagranicznego zwłaszcza przez zwiększenie udziału przemysłowego wytwarzających nowoczesne dobra konsumpcyjne i produkcji eksportowej
3) przezwyciężenie barier i ograniczeń rozwojowych wynikających z niedostatecznej podaży czynników produkcji zwłaszcza energii i surowców przemysłowych a także zasobów wolnej przestrzeni ekologicznej
4) ożywienie postępu technicznego i w rezultacie unowocześnienie gospodarki, co jest niezbędne z punktu widzenia zmniejszenia luki technologicznej dzielącą polską gospodarkę od krajow wysoko rozwiniętych.
Ad.13
Głównym celem polityki przemysłowej jest stworzenie wysoko konkurencyjnych proeksportowych sektorów gospodarki, otwartych na rynek światowy, spełniających funkcję tzw. lokomotyw rozwoju, ciągnących ekonomicznie całą gospodarkę i generujących środki na restrukturyzację pozostałych sektorów produkcyjnych i realizację ważnych programów w sferze społecznej.
Ad.14
Narzędzia w kierowaniu rozwojem gospodarki żywnościowej:
1.N.ekonomiczne
- ceny
- cła
- dotacje
(subsydia)
- kredyty
- podatki
2.N. normatywne
- obszar stosunków cywilno-prawnych
- ochrona ziemi i zasady zmiany jej użytkowania
- normy środowiskowe
- normy jakościowe produktów
- zobowiązania finansowe producentów
- ubezpieczenia materialne
- normy budowlane
3.N.organizac-yjne:
-wszelkie systemy funkcjonowanie przedsiębiorstw i instytucji wchodzących w skład łańcucha gosp. żywnościowej

4.Bezpośrednie oddziaływanie gospodarcze:
- finansowanie i prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej
- działalność inwestycyjna
- gromadzenie rezerw żywności i skup interwencyjny nadwyżek żywnościowych
- pośredniczenie w kontaktach międzynarod.
Ad.15
Funkcje pieniądza:
-miernik płatności: polega na wykorzystaniu jednostki pieniężnej dla wyrażenia wartości sprzedawanych i kupowanych towarów i usług.
-środek płatniczy: reguluje zobowiązania.
-środek wymiany: wykorzystywany przy transakcjach gotówkowych, czyli kupna-sprzedaży.
-środek tezauryzacji, czyli przechowywania wartości: przechowywanie wartości pieniądza w czasie, czyli tzw. tezauryzacji.
Ad.16
Polityka budżetowa pełni trzy zasadnicze funkcje:
- alokacyjną
- redystrybucyjną
- stabilizacyjną
Ad.17
Oddziaływanie państwa na gosp. Za pomocą dochodów i wydatków publicznych:
Funkcja ALOKACYJNA
1.Dochody publiczne:
-pożyczki publiczne
-polityka podatkowa
-cła protekcyjne
-instrumenty podatkowe promujące i hamujące rozwój określonych przedsięwzięć
2.Wydatki publiczne:
-wydatki inwestycyjne
-wydatki na działalność służb
Funkcja REDYSTRYBUCYJNA
1.Dochody publiczne:
-podatek bezpośredni od dochodów osobistych
2.Wydatki publiczne:
-pieniężne transfery socjalne
-bezpłatne lub częściowo odpłatne zaspokajanie określonych usług społecznych
-kształtowanie wyjściowych warunków rynkowego podziału dochodów
Funkcja STABILIZACYJNA
1.Dochody publiczne:
-operacje pożyczkowe wywołujące efekt deflacyjny oraz wywołujący efekt inflacyjny
-operacje podatkowe:
*automatyczne stabilizatory wynikające z progresywnego charakteru podatku dochodowego
*zmiana stawek podatkowych
*ulgi i zwolnienia podatkowe stymulujące inwestycje lub eksport
2.Wydatki publiczne;
-wydatki na wynagrodzenia w sektorze publicznym
-świadczenia socjalne
-wydatki na roboty publiczne
-wydatki zbrojeniowe
Ad.18
Planowanie budżetu składa się z kilku faz:
- fazy przygotowawczej
- określenia wielkości dochodów i wydatków oraz rozmiarów nadwyżki lub deficytu budżetowego
- opracowania przez poszczególne ministerstwa i wojewódzkie organy samorządowe projektów ich budżetów
- przygotowania przez Ministerstwo Finansów i uchwalenia przez Rade Ministrów projektów ustawy budżetowej
- fazy prac nad projektem ustawy budżetowej w parlamencie
Ad.19
Dług publiczny- suma niespłaconych deficytów budżetowych jak również długi samorządów i przedsiębiorstw państwowych.
Deficyt budżetowy- jest to przewaga wydatków nad przychodami w budżecie.
Ad.20
Dochody podatkowe budżetu
państwa na rok 2005:mld zł.
-VAT-73,663
- akcyzowy 42,405
-od operacji-0,89
-dochodowy od osób prawnych-14,69
-dochodowy od osób fizycznych-23,614
Ad.21
Ceny pełnią następujące funkcje:
- cena danego dobra powinna pokrywać poniesione koszty jego produkcji
- cena przez odpowiedni swój poziom ma równoważyć z jednej strony wielkość podaży, z drugiej zaś wielkość popytu na rynku
- cena pozwala producentom zorientować się o wielkości zapotrzebowania i stopniu opłacalności wytworzonych dóbr
- cena umożliwia konsumentom uzyskanie danych ilości dóbr oferowanych do sprzedaży
Ad.22
Realizacji polityki inwestycyjnej służą 3 podst.rodzaje środków:
1.Środki administracyjno-prawne.
2.Inwestycje publiczne.
3.Środki techniczno-finansowe.
Ad.23
Schemat na innej kartce.
Ad.24
Międzynarodowe org. Gosp.
1.Międzynarodowy Fundusz Walutowy(IMF)
2.Bank światowy a właściwie Mi ędzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju(IBRD)
3.Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu(GAIT) Światowa Organizacja Handlu(WTO)
4.Konferencja Narodów Zjednoczonych Do Spraw Handlu i Rozwoju(UNCTAD)
5.Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie(OBWE)
6.Organizacja Wspólnoty Gospodarczej i Rozwoju(OECD)
7.Wspólnota Europejska(Europejska Wspólnota Gospodarcza EWG)potem Unia Europejska(UE)
8.Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu(FTA)Europejski Obszar Ekonomiczny(EEA)
9.Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu(CEFTA)
10.Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju(EBRD)
11.Rada Europy
12.Półnoncoamerykańska Strefa Wolnego Handlu(NAFTA)
Ad.25
Przez pojęcie środków międzynarodowej polityki ekonomicznej rozumie się wyrażone rzeczowo lub wartościowo zasoby czynników produkcji służące państwu do osiągnięcia celów międzynarodowej polityki ekonom. Narzędzia międzynarodowej polityki ekonom. to elementy mechanizmu ekonomicznego funkcjonującego w danym kraju, wykorzystywane przez państwo do oddziaływania na podmioty gosp.pod kątem osiągnięcia celów tej polityki.
Ad.26
Struktura UE:
- Rada UE
- Komisja Europejska
- Parlament Europejski
- Europejski Trybunał Konstytucyjny
- Europejski Trybunał Obrachunkowy
Zadania Rady Europejskiej:
-wytycza główne kierunki polityki UE
-ustala priorytety polityki
-rozwiązuje problemy sporne, którym nie podołała Rada Ministrów
-rozstrzyga problemy Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
Zadania Komisji Europejskiej:
-proponuje akty ustawodawcze - propozycje przedstawia Radzie Ministrów i Parlamentowi Europejskiemu
-daje samodzielne akty prawne (po zasięgnięciu opinii przez komitety doradcze bądź zarządzające, kontrolowane przez państwa członkowskie) - mogą być anulowane przez Radę Ministrów
-czuwa nad przestrzeganiem prawa Unii (może wszcząć działania prawne przeciw państwom członkowskim lub firmom; nakłada grzywny na osoby prawne lub fizyczne)
-wciela w życie politykę Unii (realizuje postanowienia Rady Ministrów)
-zarządza budżetem Unii i funduszami strukturalnymi.
Zadania Parlamentu Europejskiego:
-dzieli z Radą władzę legislacyjną to znaczy uchwalanie ustaw europejskich
-sprawuje demokratyczny nadzór nad wszystkimi instytucjami UE, a zwłaszcza nad Komisją.
-przysługuje prawo wystąpienia z wnioskiem
o wotum nieufności wobec Komisji Europejskiej.
- zatwierdza lub odrzuca kandydatury Komisarzy i bierze udział w procesie powoływania jej członków i kontroli nad nią.
-dzieli z Radą kompetencje w zakresie uchwalania budżetu Unii Europejskiej i może w związku tym wpływać na wydatki dokonywane przez UE.
- wspólnie z Radą jest odpowiedzialny za budżet, może, zatem dokonywać zmian w wydatkach wspólnotowych
- przysługuje mu ostateczna decyzja zatwierdzenia budżetu.
Ad.27
Cele Unii Europejskiej:
-popieranie równomiernego i stałego postępu gosp.w szczególności przez stworzenie obszaru pozbawionego granic wew., wzmacnianie spójności ekonom. i społ., ustanowienie unii gospodarczo-walutowej z jedną walutą.
-potwierdzanie tożsamości na arenie międzynarodowej, w szczególności przez realizację wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, włącznie z docelowym sformułowaniem wspólnej polityki obronnej,która mogłaby z czasem doprowadzić do wspólnej obrony.
-wzmacnianie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich przez wprowadzenie obywatelstwa Unii
-rozwijanie ścisłej współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wew.
-utrzymanie i rozwijanie wspólnego dorobku prawnego.