Film.

Była zima 1895 roku, gdy w podziemiach jednej z wielkich paryskich kawiarni dwaj przemysłowcy, bracia Auguste i Louis Lumiere przedstawili licznie zgromadzonej publiczności pierwsze owoce swojego wynalazku, nazwanego kinematografem. Było to kilka króciutkich, kilkunastosekundowych, utrwalonych na taśmie celuloidowej filmików, wśród nich: Wjazd pociągu na dworzec, Polewacz polany, Wyjście robotników z fabryki. Tematyka tych ruchomych obrazów na pewno nie była frapująca: publiczność podobne scenki mogła, bez pośrednictwa filmu, oglądać codziennie. Sensację wzbudziło to właśnie, że obrazy były ruchome, że na ekranie z węża gumowego tryskała woda, parowóz wtaczał się na dworzec, buchając kłębami pary itd. Niewielu bowiem z obecnych na pokazie, poza specjalistami, zdawało sobie sprawę, że złudzenie ruchu zostało wywołane zastosowaniem wcale nienowego odkrycia. Było nim tzw. zjawisko stroboskopowe, polegające na tym, iż jeśli patrzymy na jakiś przedmiot w bardzo szybko, ale skokowo zmieniających się fazach jego położenia, to wskutek pewnej niedoskonałości naszego oka zmiany te przedstawiają się nam jako ruch płynny. Zjawisko to, stosowane przez wiele lat w zabawkach zwanych stroboskopami, w połączeniu z fotografią otworzyło drogę sztuce filmowej. Rozwój filmu dokonywał się stosunkowo szybko - zarówno technika, jak i warsztat twórczy realizatorów oraz tematykę dzieł. Pierwsze filmy bezdźwiękowe (nieme) realizowane w pomieszczeniach zamkniętych (tzw. atelier) kamerę trwale osadzoną na podstawie, a nakręcony materiał bez dalszej obróbki był kierowany do publicznej projekcji. Przełomem było wyjście realizatorów w plener oraz zastosowanie ruchomej kamery, a wreszcie techniki montażu. Wzbogaciło to ogromnie dynamikę obrazu: kamera, połączona z podstawą specjalnym przegubem oraz osadzona na szynach, umożliwiała panoramowanie oraz łagodne zbliżanie i oddalanie od obiektu. Decydujące dla estetyki filmu było wprowadzenie techniki montażu. Kilometry nakręconej taśmy to był zaledwie surowiec, z którego montażyści pod kontrolą reżysera, przez wycinanie i sklejanie tworzyli film, nadając obrazowi odpowiedni rytm, dynamikę oraz dramaturgię. W 1927 roku powstał pierwszy film dźwiękowy, a w kilka lat później (1934) pierwszy film barwny. Stopniowo udoskonalano te wynalazki, pojawiała się także możliwość wyświetlania filmów trójwymiarowych oraz emitowania dźwięku stereofonicznego (dolby). Coraz większe znaczenie we współczesnym kinie zyskują tak zwane efekty specjalne - wytworzone komputerowo specjalne wrażenia imitujące przestrzeń, postacie, czy też działania. Jedną z ostatnich zmian w technice filmowej spowodowało użycie technologii cyfrowej zarówno do rejestracji obrazu w filmie fabularnym, jak i do tworzenia efektu iluzji przestrzeni trójwymiarowej w filmie animowanym. Dominację zarówno w rozwoju techniki filmowej, jak i w produkcji filmów objęły Stany Zjednoczone, a jej głównym centrum stał się Hollywood - dzielnica Los Angeles, w której działało i działa nadal większość najbardziej znanych wytwórni filmowych. Wartość filmu jako dzieła sztuki podnosiły specjalne nagrody: w 1929 roku po raz pierwszy przyznano w Hollywood słynnego Oscara (jest to pozłacana statuetka mężczyzny, nazwana tym imieniem). Technicznemu rozwojowi filmu towarzyszą zmiany w sposobie obcowania z tą sztuką. Jednosalowe kina są stopniowo wypierane przez tzw. multipleksy, "kombajny" kinowe z wieloma salami projekcyjnymi, w których wyświetla się równocześnie wiele filmów, głównie amerykańskich.