Rodzaje rachunków bankowych

Rodzaje oraz opis rachunków bankowych określonych przez Prawo bankowe :
• rachunek bieżący – czyli taki rachunek, na którym gromadzone są środki pieniężne, jak i prowadzone rozliczenia pieniężne podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Rachunek bieżący ma swój własny i indywidualny numer. W odniesieniu do przepisów zawartych w ustawie o swobodzie gospodarczej każdy podmiot gospodarczy ma obowiązek posiadania takiego rachunku, a w przypadkach określonych przepisami również prowadzenia za jego pomocą bezgotówkowych rozliczeń z kontrahentami. Z takiego obowiązku zwolnione są jedynie osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą w formie karty podatkowej lub zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych. W zależności od banku jak i umowy sporządzonej z klientem, bank może przyznać posiadaczowi rachunku limit zadłużenia, czyli kredyt w ramach rachunku bieżącego, który jest spłacany z bieżących wpływów na rachunek i jest kredytem odnawialnym.
Każdy podmiot gospodarczy może posiadać rachunki w kilku różnych, ale współpracujących ze sobą bankach, lecz żeby otrzymać jakikolwiek kredyt banki zazwyczaj stawiają jako wymóg posiadanie przez klienta rachunku bieżącego w danym banku.
Otwarcie rachunku bieżącego wiąże się zazwyczaj z długoterminową współpracą z bankiem i korzystaniem przez klienta z innych usług dostępnych w zakresie rachunku. Niestety wybór rachunku z tak dużej i różnorodnej ilości ofert jest trudny dlatego warto ocenić każdą z nich uwzględniając następujące kryteria:
- Wysokość opłat oraz prowizji związanych z zawarciem umowy oraz z zmianami na umowie wykonywanych;
- Koszty prowadzenia rachunku oraz koszty operacji na nim;
- Możliwość i koszty realizacji płatności zagranicznych;
- Wysokość oprocentowania rachunku i okres kapitalizacji odsetek;
- Możliwość uzyskania kredytu oraz związane z nim koszty;
- Lokalizację banku oraz kompletność usług.
• rachunek pomocniczy - służy do przeprowadzania przez posiadacza rachunku określonych rozliczeń pieniężnych w innym banku niż bank, który prowadzi rachunek bieżący lub w innym oddziale tego samego banku. Służy także do przechowywania środków pieniężnych posiadacza w celu dokonywania operacji na określone cele;
• rachunek lokaty terminowej - jest to rachunek bankowy służący do przechowywania nadwyżek środków pieniężnych przez ściśle określony okres, który wynika z umowy zawartej z bankiem. Zachętą do tworzenia lokat bankowych jest wyższe niż na rachunkach bieżących oprocentowanie zgromadzonych środków finansowych. Terminy lokat mogą być podawane w dniach, miesiącach lub latach, zazwyczaj występują w okresach 1 tygodnia, 1 miesiąca 3, 6 i 12 miesięcy, i przy braku innej dyspozycji klienta bank najczęściej automatycznie odnawia lokatę. Przy większych kwotach można wynegocjować z bankiem warunki umowy tego rachunku, zmieniając wysokość oprocentowania, jak i ustalić niestandardowy termin zapadalności. Zerwanie lokaty przed upływem zatwierdzonego okresu wiąże się z utratą części bądź wszystkich odsetek ;
• rachunek oszczędnościowy – rachunki oszczędnościowe prowadzone są dla osób fizycznych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, a także dla szkolnych kas oszczędnościowych. Posiadaczem rachunku oszczędnościowego może być osoba małoletni. Po ukończeniu 13 roku życia może ona dysponować środkami pieniężnymi znajdującymi się na tym rachunku, o ile nie sprzeciwi się temu jej przedstawiciel ustawowy, którym może być:
- każdy z rodziców - o ile nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej
- opiekun bądź kurator - wyznaczony przez sąd opiekuńczy
Rachunek oszczędnościowy to połączenie dwóch produktów bankowych w jeden. Posiada cechy rachunku bieżącego i oprocentowanie lokaty terminowej. Dzięki temu produktowi dużo banków pozyskało w ostatnich latach nowych klientów. Dostęp do zgromadzonych na tym rachunku środków pieniężnych jest natychmiastowy, i co najważniejsze bez utraty odsetek, ponieważ od 2010 roku najlepsze konta oferują codzienną kapitalizację.
W razie śmierci posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej, bank ma obowiązek wypłacić z tych rachunków:
- kwotę kosztów pogrzebu posiadacza, osobie która przedstawi dokument wydatków związanych z pogrzebem;
- kwotę wpłaconych świadczeń z tytułu ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego;
- określoną przez posiadacza kwotę, tzw. zapis na wypadek śmierci, nie przekraczającą wysokości środków na rachunku oraz nie wyższą niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią przeciętne dwudziestokrotne wynagrodzenie ustalane prze GUS;
• rachunek walutowy - umożliwia prowadzenie w polskim banku rachunku w walucie obcej. Na rachunku walutowym firmy mogą gromadzić waluty wymienialne przekazane z zagranicy;
• rachunek powierniczy - to rachunek na którym gromadzone są środki pieniężne powierzone przez osobę trzecią ( na podstawie odrębnej umowy-umowy powierniczej). W tym rodzaju rachunku stronami umowy są powiernik czyli posiadacz rachunku i bank. Umowa określa warunki, jakie powinny być spełnione, aby środki pieniężne wpłacane przez osoby trzecie były do dyspozycji posiadacza rachunku. Głównym celem prowadzenia rachunku powierniczego jest zabezpieczenie środków pieniężnych na nim zgromadzonych. Kwota środków pieniężnych zgromadzonych na tym rachunku nie podlega zajęciu w razie postępowania egzekucyjnego oraz w przypadku upadłości posiadacza rachunku nie wchodzi w skład masy upadłości. W przypadku śmierci posiadacz rachunku powierniczego kwoty na nim zgromadzone nie wchodzą do spadku. Ten rodzaj rachunku najczęściej stosowany jest na rynku nieruchomości np.: w przypadku podpisania umowy z developerem. Jest to rodzaj zabezpieczenia, aby nie doszło do wpłaty na rachunek sprzedającego, dopóki nie przedstawi dokumentów określających, że spełnił warunki określone w umowie.
Wyróżniamy także inne rodzaje rachunków:
• rachunek wspólny - to rachunek bankowy prowadzony dla dwóch lub więcej osób fizycznych albo dla kilku jednostek samorządu terytorialnego. Gdy rachunek prowadzony jest przez osoby fizyczne, o ile umowa nie stanowi inaczej, każdy ze współposiadaczy rachunku ma prawo dysponować środkami na nim zgromadzonymi, w każdym czasie może wypowiedzieć umowę oraz podjąć saldo z chwilą zamknięcia rachunku. Współwłaściciele rachunku wspólnego nie muszą być spokrewnieni.
W przypadku rachunku wspólnego dla samorządu terytorialnego w umowie powinien być określony cel dla którego dany rachunek jest prowadzony. Taki rachunek może być prowadzony wyłącznie związku ze wspólnym wykonywaniem zadań publicznych, takich jak realizacja przedsięwzięć współfinansowanych przez UE;
• rachunek maklerski - prowadzony przez biuro maklerskie, służący zakupowi i sprzedaży papierów wartościowych;
• rachunek kredytowy - służy do obsługi zaciąganych kredytów. Przy zaciągnięciu kredytu na rachunku pojawia saldo ujemne, które zmniejsza się przy każdorazowo spłaconej racie kredytowej;
• rachunek NOSTRO - z jęz. włoskiego nostro oznacza nasze dobro. Rachunek nostro otwiera bank krajowy w banku zagranicznym;
• rachunek LORO -zwany także rachunkiem "vostro", to rachunek otwarty w danym banku przez inny bank krajowy lub zagraniczny;