Nato i OBWE
NATO (Pakt Północnoatlantycki)- 1949 Waszyngton- Belgia, Francja, Holandia, Irlandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, WB, Włochy- siedziba Bruksela- 1952 Grecja, Turcja- 1955 RFN- 1982 Hiszpania- 1999 Polska, Czechy, Węgry- 2004 Litwa, Łotwa, Estonia, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Bułgaria- organ nadzorujący Sekretariat Międzynarodowy (na czele Sekretarz Generalny kieruje bieżącą pracą o charakterze politycznym i administracyjno-technicznym, przewodniczy Radzie Północnoatlantyckiej, reprezentuje NATO)- najważniejsze cele (traktat waszyngtoński): rozwój przyjaznych stosunków międzynarodowych, rozwiązywanie sporów międzynarodowych na drodze pokojowej, powstrzymanie od użycia siły/groźby jej użycia o ile niezgodna z celami ONZ, utrzymanie (indywidualnej i zbiorowej) zdolności do odparcia zbiorowej agresji i konsultacji między sobą wszelkich zagrożeń integralności terytorialnej, atak zbrojny na którekolwiek z państw NATO= atak zbrojny na wszystkich członków NATO= pomoc ze strony wszystkich pozostałych państw (także zbrojna), zapewnienie bezpieczeństwa członkom, utrzymanie potencjału wojskowego zapewniającego obronę i nie pozwalającego na wybuch wojny, dialog z innymi państwami, współpraca w zakresie bezpieczeństwa.
KBWE (Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie)- 1972-75- spotkanie 33 państw Europy (bez Albanii), Kanady, USA w sprawie zbiorowego bezpieczeństwa i współpracy europejskiej- do 1.08.1975- Akt Końcowy w Helsinkach: nienaruszalność granic, pokojowe regulowanie sporów, równość państw, prawo do samostanowienia, nieingerowanie w spory wewnętrzne, szacunek dla praw i wolności człowieka, wspólne zasady postępowania dla państw o różnych ustrojach, 3 dziedziny współpracy: bezpieczeństwo- gospodarka, nauka, technika, ochrona środowiska- ułatwienie swobodnego przepływu informacji, idei, wartości, ukierunkowanie na poszanowanie praw człowieka ? 1990- spotkanie szefów rządów w Paryżu- Paryska Karta Nowej Europy (kierunki współpracy na rzecz budowy i umacniania ładu Europy)- 1994- Budapeszt- przekształcenie w OBWE od 1.01.1995 (Oganizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie)- siedziba Wiedeń- zadania: działanie w celu zapewnienia bezpieczeństwa zbiorowego w Europie, rozwój pokojowej współpracy w gospodarce, technice, nauce, kulturze, zapobieganie użycia siły w sporach międzynarodowych- brak stałych organów z ustalonymi kompetencjami, brak środków przymusu (sankcji ekonomicznych), brak własnych sił zbrojnych.