OBWE:NATO;PODSTAWOWE ZADANIA SOJUSZU;CELE I ZADANIA ONZ,Organy UE,korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej:

OBWE:

W eur.funkcj. od początku lat 60’ ale obecna nazwa obowiązuje od 1995.
Powst.z przemianowania Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
Zmierzała ona do złagodzenia niebezpieczeństwa wybuchu wojny nuklearnej.
1964,Adam Łapacki na XIX sesji zgromadzenia Ogólnego ONZ zgłosił propozycję o jej utworzeniu.
W 1 zamyśle KBWE stanowiła forum współpracy pomiędzy państwami bloku socjalistycznego, skupionego wokół Zw.Radz. oraz państwami Eur.Zach. wraz z USA i Kanadą.
ZASADY WSPÓŁPRACY POLIT.,GOSP.,I BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO:
=>akt końcowy KBWE. Podst.zasady działania KBWE określały tzw 3 koszyki:
1.potwierdzał zasady: suwerennej równości państw,powstrzymania się od groźby użycia siły lub jej użycia,nienaruszalności granic,integralności terytorialnej państw, pokojowego załatwiania sporów,nieintegracji w spr.wewn,poszanowanie praw czł oraz współpracy między państwami
2.precyzował zasady współpracy w dziedzinie gosp.,nauki,techniki,handlu,kooperacji przemysłowej,ochrony środ.nat,transportu,turystyki oraż róznych aspektów migracji si9ły roboczej
3.postanowienia dot.przede wszystkim ochrony praw czł oraz współpracy w dziedzinie humanitarnej, w tym zwłaszcza rozwoju kontaktów międzyludzkich,łączenia rodzin, swobodnego przepływu informacji, wymiany kulturalnej, swobody podróżowania.Postanowienia 3 koszyka były szczególnie forsowane przez państwa zach.miały one oddziaływać na przemiany wewn zachodzące w krajach bloku wsch.
ETAPY URZECZYWISTNIANIA POSTANOWIEŃ KONFERENCJI:
1975-etap weryfikacyjny
1977-1978 spotk w Belgradzie
1980-1983 spot w Madrycie
1986-1989 spot w Wiedniu
1984-1986 konferencja w Sztokholmie
1990-spotkanie w Paryżu (symboliczne zamknięcie okresu zimnej wojny)
-„Paryska karta nowej Europy”(charakter działania KBWE w nowych warunkach politycznych, a także nadano moc prawną wymienionym tam pierwszym stałym instytucjom KBWE
-„Traktat o ograniczeniu zbrojeń konwencjonalnych w Europie”(podp przez 22 poństwa członkowskie NATO i ukł Warszawskiego,ustalający dla każdego każdego państw pułap konwencjonalnych sił zbrojnych.
Na spotk. w Budapeszcie w 1994 KBWE=>OBWE
OBWE ma swoją siedzibę w Wiedniu, jej najważniejsze instytucje to:
-Konferencja Przeglądowa-co2 lata w Wiedniu
-spotkania na szczycie przywódców państw i szefów rządów
-Rada Ministerialna-gł.organ decyzyjny i zarządzający
-Wysoka Rada-koordynuje pracę OBWE
-Stała Rada- odp.za bieżącą działalnośc OBWE
- Forum Współpracy na rzecz Bezpieczeństwa- koordynuje współpracę w sprawach bezp.i rozbrojenia
-urzędnicy przewodniczący- minister spraw zagranicznych państwa sprawującego w ciagu jednego roku przewodnictwo w OBWE
-sekretarz generalny- Wiedeń
-Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka- Warszawa
- Wysoki komisarz ds. Mniejszości Narodowych- Haga


NATO

Podpisany w kwietniu 1949 r. w Waszyngtonie Traktat Północnoatlantycki stworzył Sojusz niepodległych państw podzielających zainteresowanie utrzymaniem pokoju i obroną swojej wolności, przy zachowaniu politycznej solidarności i odpowiednim wykorzystaniu czynnika wojskowego dla powstrzymania i, jeśli byłoby to konieczne, odparcia wszelkich możliwych form agresji przeciwko sobie. Powołany na podstawie artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, który potwierdza niezbywalne prawo do obrony indywidualnej lub zbiorowej, Sojusz jest związkiem wolnych państw zjednoczonych w dążeniu do zachowania swojego bezpieczeństwa poprzez wzajem-ne gwarancje i stabilne stosunki z innymi państwami.

Organizacja NATO jest wyposażona w strukturę umożliwiającą realizację celów Sojuszu. Jest to organizacja międzynarodowa, w której państwa członkowskie zachowują pełną suwerenność i niepodległość. Organizacja stanowi forum, na którym państwa członkowskie konsultują między sobą wg uznania dowolny problem oraz podejmują decyzje w sprawach politycznych i wojskowych, mające wpływ na ich bezpieczeństwo. Zapewnia ona konieczne ramy dla ułatwienia konsultacji i współpracy w sferze politycznej, militarnej i gospodarczej, jak również naukowej i innych dziedzinach pozamilitarnych.

Głównym celem NATO jest zagwarantowanie wolności i bezpieczeństwa wszystkim swoim członkom środkami politycznymi i militarnymi, zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych. Sojusz, oparty na wspólnych wartościach demokracji, prawach człowieka i poszanowaniu prawa, od momentu powstania działa na rzecz ustanowienia sprawiedliwego i trwałego ładu pokojowego w Europie. Ten główny cel Sojuszu pozostaje niezmienny. NATO urzeczywistnia też więź transatlantycką, dzięki której bezpieczeństwo Ameryki Północnej jest trwale związane z bezpieczeństwem Europy. Więź ta jest praktycznym wyrazem sku-tecznego, zespołowego działania na rzecz ochrony wspólnych interesów.

Podstawową zasadą operacyjną Sojuszu jest wzajemna współpraca suwerennych państw, oparta na niepodzielności bezpieczeństwa jego członków. Solidarność w ramach Sojuszu, wypełniana treścią i realizowana w codziennej pracy NATO w dziedzinach politycznej, wojskowej i innych, gwarantuje, że żadne państwo członkowskie nie musi polegać wyłącznie na własnym wysiłku, aby sprostać najpoważniejszym wyzwaniom wo-bec bezpieczeństwa. Bez pozbawiania państw członkowskich prawa i obowiązku wypełniania swych suwerennych zadań w dziedzinie obronności, Sojusz umożliwia im realizację zasad-niczych celów narodowych w zakresie bezpieczeństwa drogą ko-lektywnego działania.

Wśród członków Sojuszu ugruntowała się świadomość rów-nego bezpieczeństwa, bez względu na uwarunkowania, w jakich się znajdują, lub też na ich możliwości militarne. Świado-mość ta przyczynia się do stabilizacji w Europie oraz do stwarzania warunków sprzyjających współpracy w ramach Soju-szu i z państwami nie należącymi do NATO. Na tej podstawie są rozwijane nowe wspólne struktury bezpieczeństwa służące interesom Europy, która nie jest już dalej przedmiotem po-działów, Europy nie skrępowanej w realizacji swoich poli-tycznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych celów.


PODSTAWOWE ZADANIA SOJUSZU
- Zgodnie z artykułem 4 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi transatlantyckie forum sojuszniczych konsultacji w dowolnej sprawie, mającej wpływ na życiowe interesy jego członków, w tym wydarzeń mogących stanowić zagrożenie dla ich bezpieczeństwa. Koordynuje wysiłki swoich członków w dziedzinach będących przedmiotem wspólnych zainteresowań.

- ZASADA SOLIDARNOŚCI WOBEC NAPAŚCI: Zapewnia środki odstraszania i obronę przed jakąkolwiek formą ataku na terytorium dowolnego państwa członkowskiego NATO, bez wzgl na to,jak daleko od własnego kraju leży napadnięte państwo

-ZASADA UŻYCIA SIŁY ZBROJNEJ W OBRONIE NAPADNIĘTEGO
-ZASADA ZGODNOŚCI REAKCJI-wymagająca zareagowania na agresję stosownie do jej rozmiarów
ONZ

ONZ - to międzynarodowa uniwersalna organizacja polityczna o bardzo szerokim zakresie uprawnień. Uniwersalizm Organizacji Narodów Zjednoczonych należy pojmować w odniesieniu do członkostwa - obecnie należy do niej 187 państw, jak i do działalności.
Obejmuje ona praktycznie wszystkie obszary życia międzynarodowego: od pokoju i bezpieczeństwa po współpracę gospodarczą, techniczną, rozwojową, humanitarną, regulującą i wiele innych.
Organizacja Narodów Zjednoczonych - to najbardziej uniwersalne forum koordynacyjne międzynarodowej działalności jej członków.
Idea utworzenia w miejsce Ligi Narodów, która faktycznie zakończyła swoją działalność po upadku Francji (40) nowej organizacji międzynarodowej towarzyszyła wielkiej koalicji od chwili narodzin. Pierwszy projekt organizacji przedstawił prezydent Roosvelt w Teheranie w 1943 roku. Została utworzona w San Francisco (USA) na konferencji odbywającej się w dniach od 25/04/1945 roku do 26/06/1945 roku, jednak jej powstanie poprzedziły następujące wydarzenia:
• Spotkanie przywódców Wielkiej Brytanii i USA na wodach Oceanu Atlantyckiego na pancerniku " Prince of Wales", rezultatem, którego było podpisanie dnia 14/08/1941 roku Karty Atlantyckiej
• Podpisanie dnia 01/01/1942 roku Deklaracji Narodów Zjednoczonych przez 26 państw współtworzących koalicję antyhitlerowską
• Konferencja w Jałcie na Krymie z dnia 03/11/1944 roku
• Konferencja robocza odbywająca się od sierpnia do października 1944 w Dumborton Oaks, której celem było określenie ostatecznego kształtu statutu Organizacji Narodów Zjednoczonych - został on przedłożony na konferencji założycielskiej właśnie w San Francisco. Karta Narodów Zjednoczonych podpisana została 26/06/1945 roku, a weszła w życie 24/10/1945 roku - dzień ten uznano Dniem Narodów Zjednoczonych.

CELE I ZADANIA ORGANIZACJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH
Sprecyzowane w Karcie to:
• Utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego
• Rozwijanie przyjaznych stosunków pomiędzy narodami, opartych na poszanowaniu zasady równouprawnienia i stanowienia narodów o sobie
• Nawiązanie międzynarodowej współpracy przy rozwiązywaniu zagadnień międzynarodowych o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym lub humanitarnym, jak również przy popieraniu i zachęcaniu do poszanowania praw człowieka i podstawowych swobód dla wszystkich bez różnicy płci, języka lub religii
• Mając na uwadze stworzenie warunków stałości i dobrobytu, które są niezbędne do pokojowych i przyjaznych stosunków między narodami Narody Zjednoczone będą popierały: podnoszenie stopy życiowej, pełne zatrudnienie oraz warunki postępu i rozwoju gospodarczego, społecznego jak również współpracę kulturalną i oświatową
Zadania i cele Organizacji Narodów Zjednoczonych były więc znacznie szersze niż Ligi Narodów.
Członkiem organizacji może zostać: "każde państwo miłujące pokój, które przyjmuje zobowiązania zawarte w Karcie i - zdaniem organizacji - zdolne jest i pragnie zobowiązania te wykonywać".
Z uwagi na fakt, że Organizacja Narodów Zjednoczonych jest organizacją rządową, co oznacza, że jej członkami mogą być tylko suwerenne kraje.
Karta Narodów Zjednoczonych wyróżnia dwa rodzaje członkostwa:
• Pierwotne - obejmują one tylko państwa założycielskie a więc jedynie uczestników konferencji w San Francisco ( Polska należy do pierwszej grupy)
• Zwykłe - państwa przyjmowane są na zasadach Karty
Karta Narodów Zjednoczonych (obrazuje wykres) wymienia sześć organów głównych
• Zgromadzenie Ogólne
• Radę Bezpieczeństwa
• Radę Społeczno - Gospodarczą
• Radę Powierniczą
• Sekretariat
• Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
Karta przewiduje także możliwość tworzenia przez organy główne innych agencji, " jakie okażą się konieczne". W swej 53 - letniej historii z przyzwolenia tego skorzystał wszystkie organy główne, tworząc skomplikowaną sieć organów wyspecjalizowanych Narodów Zjednoczonych, zwaną też Systemem Narodów Zjednoczonych.
Spośród sześciu głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych największą rolę odgrywają Zgromadzenie Ogólne i Rada Bezpieczeństwa
ZGROMADZENIE OGÓLNE
• To organ plenarny, miejsce spotkań wszystkich państw członkowskich. Dwa razy w roku odbywają się sesje zwykłe; mogą się też odbywać sesje nadzwyczajne
Jest to organ o kompetencjach ogólnych obejmujących między innymi:
• Zatwierdzenie członkostwa nowoprzyjętych państw
• Zatwierdzenie wyboru Sekretarza Generalnego
• Rewizję Karty Narodów Zjednoczonych
• Sprawy pokoju, bezpieczeństwa i inne
RADA BEZPIECZEŃSTWA
• Jest organem wykonawczym Organizacji Narodów Zjednoczonych
Skład rady tworzy piętnaście państw: pięć stałych członków - USA, Federacjia Rosyjska, Wielka Brytania Francja i Chiny oraz dziesięć niestałych wybieranych wedle " zasady sprawiedliwości geograficznej" na okres dwóch lat lub roku (pięć państw na dwa lata, pięć pozostałych na okres jednego roku)
Na dziesięć członków niestałych sześć miejsc przypada państwom afrykańskim i azjatyckim, dwa miejsca państwom Ameryki Łacińskiej, jedno miejsce państwom Europy Wschodniej i dwa miejsca Europy Zachodniej.
Rada Bezpieczeństwa jest organem ponoszącym odpowiedzialność za :
• Sprawy pokoju i bezpieczeństwa na świecie
• Tworzy mechanizm pokojowego rozstrzygnięcia sporów międzynarodowych oraz dysponuje delegacją Organizacji Narodów Zjednoczonych do działań w sytuacjach zagrożenia pokoju jego naruszenia i agresji
• W tym celu w 1956 roku utworzono Doraźne Siły Zbrojne
Skuteczność działania Rady Bezpieczeństwa zależy od zgodności i woli politycznej jej członków oraz pozostałych państw Narodów Zjednoczonych
Istotą jej działalności jest zasada jednomyślności jej stałych członków w sprawach ważnych z punktu widzenia pokoju i bezpieczeństwa (tzw. Większość kwalifikowana dziewięć członków w tym pięć wielkich mocarstw)
Karta Narodów Zjednoczonych przyznaje każdemu z wielkich mocarstw, stałych członków Rady Bezpieczeństwa, prawo veta w stosunku do uchwał podejmowanych przez ten organ. Prawo veta nie obejmuje jednak spraw proceduralnych ani spraw, w których dane mocarstwo jest stroną.
W ostatnim czasie mówi się coraz częściej o potrzebie poszerzenia składu członkowskiego Rady. Spośród najpewniejszych kandydatur wymienia się Niemcy ( które wystąpiły z taką propozycją ) oraz Japonię, Brazylię, Meksyk.
Siedzibą Organizacji Narodów Zjednoczonych stał się Nowy Jork, choć pierwsza sesja Zgromadzenia Ogólnego odbyła się w 1946 roku w Londynie. Niektóre organy urzędują w Genewie, gdzie przed wojną miała swoją siedzibę Liga Narodów. Wiele organizacji wyspecjalizowanych Organizacji Narodów Zjednoczonych ma swoje odrębne siedziby na przykład Organizacja do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa w Rzymie.
Aktualny sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych - Koffi Annan.

Organy UE

Do organów głównych zaliczamy: Radę Europejską, Radę Unii Europejskiej, Komisję, Parlament, Trybunał Obrachunkowy.

Radę Europejską
tworzy głowy państw członkowskich oraz przewodniczący komisji Europejskiej. Spotykają się oni co najmniej dwa razy w roku. Rada Europejska:
-rozstrzyga kwestie sporne,
-wytacza zasady wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
-ustala głównie kierunki dalszej integracji
Rada Unii Europejskiej przypada w udziale kolejno wszystkim państwom członkowskim przez okres 6 miesięcy od stycznia do czerwca i od lipca do grudnia. Do najważniejszych jej zadań należy:
-uchwalenie aktów prawnych
-kontrola budżetu
-zawieranie umów międzynarodowych

Komisja Europejska
Jest to urząd swoisty ,składa się z 20 członków. Kadencja członków Komisji trwa 5lat. Do jej podstawowych uprawnień należy:
-prawo inicjatywy ustawodawczej,
-prawo wydania aktów prawnych,
-prawo kontroli,
-zarządzanie

Parlament
jest organem przedstawicielskim Jego kadencja trwa 5 lat, a liczba obecnie wybranych posłów(czerwiec1999)wynosi 626

Trybunał Obrachunkowy
lub Trybunał Rewidentów Księgowych lub T. Audytorów. Składa się z 15 członków wydelegowanych przez państwa członkowskie. Kadencja jego trwa 6lat Do jego zadań należy:
-kontrola budżetu
-nadzór nad operacjami finansowymi
-kontrola pomocy finansowej Unii dla państw zewnętrznych
Organy pomocnicze -Trybunał Sprawiedliwości
-Komitet Ekonomiczno-Społeczny
-Europejski Bank Inwestycyjny


Trybunał Sprawiedliwości jest to sąd międzynarodowy Unii Europejskiej. Składa się z 15 sędziów Kadencja trwa 6 lat. Ma on zadania:
-rozstrzygnąć spory dotyczące prawa Unii i kontrolować wprowadzenia go w życie
-sprawdza zgodność aktów prawnych wydawanych przez instytucje Wspólnot i rządy państw członkowskich z faktami.
Komitet Społeczno - ekonomiczny - jest to organ doradczy Rady UE i komisji. Liczy 222 osoby. Do jego zadań należy wydawanie opinii we wszystkich kwestiach będących przedmiotem prac Komisji.
Europejski Bank Inwestycyjny - zajmuje się wyrównaniem różnic w poziomie rozwoju państw członkowskich poprzez udzielanie pożyczek i gwarancji do działalności.


Polityczne i gospodarcze korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej:

POLITYCZNE:
1.Zaciśnienie związków z państwami UE
2.Aktywny udział w działalności instytucji Unii Europejskiej zwiększający bezpieczeństwo obywateli i państwa
GOSPODARCZE:
1.Udział w wewnętrznym rynku Unii, gdzie obowiązuje swoboda przepływu towarów, usług ,osób i kapitału
2.Gwarancja dostępu do funduszy strukturalnych
3.Napływ inwestycji i nowych technologii.


Społeczne korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej dla obywatela:
1. Możliwość swobodnego podróżowania bez kontroli granicznych w krajach UE
2. Możliwość swobodnego osiedlania się w krajach UE
3. Możliwość swobodnego podejmowania pracy w krajach UE
4. Wyższa jakość życia
5. Szansa na zbliżenie np. Polski do standardów
6. Europejskich w dziedzinie bezpieczeństwa
7. Wewnętrznego, pracy, zdrowia i edukacji.