Unia Europejska, NATO, ONZ
Integracja w Europie została zapoczątkowana w 1950 r., wtedy przyjęto deklarację francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana, w deklaracji tej przedstawiono propozycje Jeana Moneta, która polegała na utworzeniu wspólnoty interesów Francji i Niemiec, dzięki powierzeniu zarządzania rynkiem węgla i stali niezależnej organizacji. 1951 – utworzenie przez Belgię, Francję, RFN, Włochy, Luksemburg i Holandię Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) 25.03.1957 – Traktat rzymski 1958 – traktaty rzymskie powołują do życia Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM) 1967 – ustanowienie jednej Komisji Europejskiej dla trzech wcześniej wymienionych wspólnot i ujednolicenie ich pod względem organizacyjnym. Zaczęto używać nazwy Wspólnota Europejska. 1968 – ujednolicenie polityki rolnej, utworzenie unii celnej = zniesienie cła we wzajemnych stosunkach członków wspólnoty 1970 – wprowadzenie wspólnej polityki handlowej wobec krajów trzecich 1079 - - pierwsze bezpośrednie i powszechne wybory do Parlamentu Europejskiego oraz wprowadzenie w życie europejskiego systemu monetarnego 1985 – zawarcie przez Francję, RFN, Belgię, Holandię i Luksemburg porozumienia o znoszeniu kontroli na wspólnych granicach = Porozumienie z Schengen, weszło w życie w 1995, przystąpiły do niego później wszystkie państwa UE z wyjątkiem Wielkiej Brytanii i Irlandii. 1987 – Jednolity akt europejski – określenie planów utworzenia do 1992 r. jednolitego ryku, na którego obszarze miałyby obowiązywać tzw. 4 swobody: wolnego przepływu towarów, osób, usług i kapitału. Zwiększenie władzy Parlamentu Europejskiego. 1992 – podpisanie traktatu o UE w Maastricht oraz przesłanie go do państw członkowskich w celu ratyfikacji. Dał on początek wprowadzeniu unii gospodarczo-walutowej, zakładając istnienie wspólnej waluty oraz utworzenie Europejskiego Banku Centralnego. Wprowadził wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa oraz współpracę w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych 1993 – początek funkcjonowania jednolitego rynku, od listopada wszedł w życie traktat z Maastricht. 1997 – podpisane traktatu amsterdamskiego, wprowadził on nowelizację dotychczasowego prawa Unii m.in. w sprawie ochrony środowiska, zwalczania bezrobocia, przestrzegania praw człowieka, obywatelstwa Unii, wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa(misje pokojowe i humanitarne) 1998 – decyzja 11 krajów członkowskich o przystąpienie do Unii Gospodarczej i Walutowej, Wielka Brytania, Dania i Szwecja odmówiły, Grecja przystępuje w 2001; zastąpienie walut narodowych przez wspólną walutę euro 2001 – podpisanie Traktatu nicejskiego, przygotowywał on instytucje Unii do rozszerzenia 2002 – wprowadzenie do obiegu od 1 stycznia euro, euro prawnym środkiem płatniczym 2004 – przyjęcie traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, opracowany przez Konwent do spraw Przyszłości Europy
Rozszerzenie UE: 1973 – Wielka Brytania, Irlandia, Dania; 1981 – Grecja; 1986 – Hiszpania i Portugalia; 1995 – Austria, Finlandia i Szwecja; 2004 – Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry
Współpraca w obrębie UE oparta jest na 3 filarach: 1) polityka ekonomiczna 2) polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa 3) sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości
Organy Wspólnot Europejskich: Rada Europejska- naczelny organ decyzyjny, głowne kierunki polityki unii; Parlament E. – 5 lat kadencji, pogrupowani wg orientacji politycznych: współtworzenie prawa, kontrola budżetu i Komisji E; Rada UE – jedno panstwo kieruja nią pół roku, wszystkimi sprawami, wyznaczaja cele pol, ustawodawstwo unii, koordynuja polityke róznych panstw i rozstrzygaja spory; Komisja E. –siedziba w Brukseli, skład: 30 komisarzy- na 5 lat, odpowiedziali za poszczególnne dziedziny działania Unii. Niezależni od rządów; Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot E.; Trybunał Obrachunkowy- skład: 15 członków na 6 lat, kontrola sposobów zarządzania finansami.
Organizacje pomocnicze wspólnoty: Komitet regionów, komitet ekon-społ.
Członkiem Rady E może być państwo które ma: stabilną demokracje, podpisało E konwencje praw człowieka, konwencje ramowa o ochronie mniejszości narodowych.
Organy rady E: Komitet Ministrów- ministrowie spr zagranicznych, Zgromadzenie Parlamentarne- przedstawiciele parlamentów past (np. Polska-12); Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych – Izba Władz Lokalnych i izba Regionów; E trybunał Praw Człowieka- Sztrasburg, każdy może skałdac skragi.
KBWE ( Konferencja Bezp i wspó w E) – pierwotnie nawiązanie współpracy pomiędzy blokami socjalistycznymi (ZSRR) i E Zach. Z USA i Kanada. Akt Końcowy KBWE miał trzy koszyki; I- suwerenność, pokojowe rozwiązywanie spraw, nienaruszalność granic, poszanowanie praw człowieka, współpracy -II dziedzina gosp, nauki, tach, turystyki,
-III ochrona praw człowieka i dziedzina humanitarna, swoboda podróżowania,
1990- spotkanie paryskie- obalenie komunizmu, koniec podziału Wsch-Zach. Dokumenty:
-Paryska Karta Nowej E- nowy charakter działania KBWE, -traktat o ograniczeniu zbrojen konwencjonalnych w E- pułap sił zbrojnych
1994 KBWE -> OBWE ( organizacja bezpieczeństwa i współpracy w E)
Droga Polski do UE
Maj 1990 – Polska przedstawia formalny wniosek w sprawie stowarzyszenia ze wspólnotami Europejskimi. 16.12.1991 – podpisanie układu Europejskiego – stowarzyszenie miedzy Rzeczpospolitą Polską z jednej strony a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej, układ wszedł w życie w 1994 r.; handlowa część układu weszła w życie 1.03.1992 r. czerwiec 1993 – Rada Europejska na spotkaniu w Kopenhadze uznała iż stowarzyszone państwa Europy Środkowej mogą stać się członkami Wspólnot. Podano główne warunki przystąpienia do UE: 1) stabilność instytucji gwarantujących demokrację, 2) funkcjonowanie gospodarki rynkowej, 3) zdolność do sprostowania warunkom konkurencji i siłom rynkowym w Unii, 4) zdolność przyjęcia wszystkich zobowiązań wynikających z członkostwa. 5.04.1994 – złożenie wniosku o członkostwo. grudzień 1997 r. – Rada Europejska na posiedzeniu w Luksemburgu ustaliła termin rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych na marzec ’98 dotyczyły one: Polski, Czech, Estonii, Słowenii, Węgier i Cypru. 1996 - rozpoczął działalność Komitet Integracji Europejskiej – zajmował się programowaniem i koordynowaniem działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich; opublikowano Narodowej strategii integracji. 1998 – powołanie Zespołu Negocjacyjnego – skupiał przedstawicieli głównych resortów zaangażowanych w negocjację oraz głównego negocjatora, został nim mianowany Jan Kułakowski, od 10.2001 zastąpił go Jan Truszczyński. Proces negocjacyjny zakończył się w 1999, negocjacje zostały zamknięte 13.12.2002r. Uzgodniono dodatkowy mld euro bezpośredniej pomocy finansowej dla Polski, utrzymanie 7% podatku VAT na materiały budowlane i mieszkania, większe limity sprzedaży polskiego mleka i wyższe dopłaty dla rolnictwa. Traktat akcesyjny – jego projekt przygotowała Komisja Europejska i zaakceptował Parlament; został przyjęty w ramach Międzynarodowej Konferencji akcesyjnej; podpisanie 16.04.2003 r. w Atenach; zaczął obowiązywać po ratyfikacji przez Polskę i wszystkie kraje członkowskie UE; w Polsce w dniach 7-8.06.2003 r. odbyło się referendum akcesyjne, frekwencja 58,8%, za przyjęciem 77,5 % z nich. Pełne członkostwo 1 maja 2004 r.
Obrady okrągłego stołu 6.02-5.04.1989r. – zapoczątkowały transformację ustrojową, w rozmowach uczestniczyła strona rządowa (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR), Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Demokratyczne, Stowarzyszenie „PAX”, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych) oraz strona opozycyjno-solidarnościowa. Liderzy obu stron: Tadeusz Mazowiecki, Czesław Kiszczak, Lech Wałęsa, Wojciech Jaruzelski, Bronisław Geremek, Mieczysław Rakowski. Ustalono, że 4 czerwca odbędą się wybory do sejmu półwolne Solidarność 35% mandatów; PZPR, ZSL, SD – 65%. Do senatu wolne. Frekwencja wyniosla 62% 12 mln głosów oddano na Solidarność a 6 mln na PZPR, ZSL,SD, prezydentem miał zostać Jaruzelski, premierem rządu Kiszczak, Tadeusz Mazowiecki formował rząd, szef MSW – Kiszczak, szef MON - Florian
Kolejnym etapem reformy ustrojowe państwa było uchwalenie 23.04.1992 r. ustawy konstytucyjnej o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wg tej ustawy konstytucję uchwalają: sejm i senat, razem stanowią Zgromadzenie Narodowe, Prawo zgłoszenia jej projektu przysługiwało: Komisji Konstytucyjnej, grupie 56 członków Zgromadzenia Narodowego, prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, a po nowelizacji z 1994 – także grupie min. 500 tys. obywateli. 17.10.1992 –uchwalenie Małej Konstytucji, ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach miedzy władzą ustawodawczą a wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym. Prace nad nową konstytucja rozpoczęły się w 1993 r., do końca 1994 do Komisji Konstytucyjnej wpłynęło 8 projektów konstytucyjnych, wśród nich projekt Lecha Wałęsy oraz projekt obywatelski, któremu patronował NSZZ „Solidarność”. Po długiej pracy opracowano projekt, który został przyjęty przez Zgromadzenie Narodowe 2.04.1997r. W maju został zaakceptowany przez społeczeństwo w ogólnopolskim referendum. Konstytucja weszła w życie 17.10.1997r.
NATO: a)powstało jako opozycja wchodu, traktat północnoatlantycki, IV 1949; b)zasada solidarności wobec napaści; c)zasada użycia sił zbrojnej w obronie napadniecietego; d)zasada zgodności reakcji: -polityczna- reprezentacja narodowa państw członkowskich, instytucje międzynarodowe; -wojskowa- połączenie sił zbrojnych
Polska rozpoczęła przystapienie do NATO w 1989 roku; 1994- przystapiła do,,partnerstwa pokoju”; 12 III 1999- Polska do NATO
Grupa wyszehradzka- Polska, Czechy, Słowacje, Węgry, przyspieszenie integracji ze wspólnotami E i NATO
Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu- porozumienie o współpracy gosp. Uzupełnienie grupy wyszehradzkiej, mogą należeć państwa które maja: -dwustronne umowy o wolnym handlu; -członkowstwo w Swiatowej Org Handlu; -stowarzyszenie z UE
Inicjatywa Środkowoeuropejska- 1989, udział w tworzeniu bezpoieczenstwa, i stabilizacji, popieranie rozwoju gosp.
Rada Państwa Morza Bałtyckiego- 1992, ochrona środowiska naturalnego, kultura, edukacja, transport, łączność. Trójkąt Weimarski- Paryż - Berlin - Warszawa, dialog dyplomatyczny, konsultacje, wymiana poglądów.
ONZ- Deklaracja Narodów zjednoczonych (1945) – siedziby: NY i Genewa
Karta Atlantycka, obrona pokoju i bezp., uznanie prawa wszystkich narodów do suwerenności, wyrzekniecie się przemocy w stosunkach miedzynarod.
Zasady: -utrzymywanie pokoju i bezp.; -rozwijanie przyjaznych stosunków; -rozwiązywanie;
-stanowienie ośrodka harmonizowania działalności międzynarodowej.
Zasady obowiązujące państwa: -suwerenność; -wykonywanie zobowiązań;-załatwianie sporów międzynarodowych środkami pokojowymi; -powstrzymywanie się od prośby użycia siły; -okazywanie wszelkiej pomocy ONZ; -wpływanie na państwa , które nie są członkami, aby postepowały zgodnie z jej zasadami; - nieintegrowanie ONZ w sprawy, które należą do wewnętrznej kompetencji państw
Organy ONZ: -zgromadzenie ogólne- organ plenarny, kazde panstwo ma 1 głos, co roku w 3 wtorek wrzesnia, decyzje o przyjeciu nowych członków, wylucznieu z ONZ, wybiera członków Rady Gosp-Społ, niestałych członków rady Bezpieczenistwa, sędziów Miedzynarod. Trybunału Spraw.; -Rada Bezpiecz. – centrum strategiczno-zarzadzające, zalezy od niej utrzymanie pokoju i bezpieczeństwo na swiecie. 5 stałych członków (USA, Chiny, Rosja itp.) oraz 10 niestałych (2 lata). -Rada Społ-Gosp- 54 członków (3 lata), rozwoju międzynarodowej wpsółpracy gospodarczej, społecznej, kulturowej, oświaty, ochrony zdrowia, przestrzegania praw człowieka; -Rada Powiernicza- 5 członków stałych Rady Bezpiecz. Nadzorowanie administracji sprawowej, przez poszczególne panstwa na terytoriach powierniczych ONZ; -Miedzynarodowy Trybunał Spr.- siedziba w Hadze, 15 sędziów niezależnych od swoich państw na 9 lat, rozstrzyga spory miedzy państwami, Ne ma możliwości egzekwowania swoich orzeczeń; -sekretariat- funkcjia admi.-tech. Kieruje nim sekretarz generalny(na 5 lat przez Zgromadzenie Ogólne), dobór pracowników ONZ, -Miedzynarodowy Trybunał Karny (1998) – sadzenie jednostek za najcieńsze zbrodnie takie jak zbrodnie wojenne, przeciwko ludności, będą prowadziły działalność gdy w danym państwie Ebra ku temu niechętne lub nie będą miały możliwości.
Polityka Zagraniczna Polski- została sformułowana po przemianach politycznych w 1989, określa ją polska racja stanu.Podstawowe cele polityki zagranicznej w latach 90. pozostawały niezmienne mimo zmian politycznych w parlamencie i rządzie. Są to: członkostwo w NATO oraz Unii Europejskiej, współtworzenie stabilnego systemu bezpieczeństwa europejskiego opartego na współdziałaniu NATO, Unii Zachodnioeuropejskiej, OBWE oraz ONZ, utrzymywanie dobrosąsiedzkich stosunków z państwami regionu, działanie na rzecz współpracy regionalnej, zrównoważona polityka wobec Zachodu i Wschodu, popieranie procesów rozbrojeniowych, ochrona tożsamości narodowej i dziedzictwa kulturowego, rozwinięte kontakty z Polonią. Cele polityki zagranicznej Ogolnie *Funkcjonalne jako pozycja, prestiż, rola państwa na scenie międzynarodowej *egzystencjalne – "żywotne" jako bezpieczeństwo i niezawisłość polityczna państwa *koegzystencjalne – jako cele związane z rozwojem gospodarczym, cywilizacyjnym i materialnym państwa. Zasady polityki zagranicznej *Ogólne – porozumienia wielostronne tj. Karta Narodów Zjednoczonych *Partykularne – przynależność do sojuszy, porozumień. Kierunki polityki zagranicznej *kryterium geopolityczne *kryterium funkcjonalne. Dziedziny polityki zagranicznej *środki stosowane w polityce zagranicznej np. dziedzina politycznych stosunków zewnętrznych państwa *środki gospodarcze poprzez politykę finansową czy handlową *środki kulturalne *środki wojskowe potencjał, wielkość, struktura *środki normatywne *propaganda psychologiczno-społeczna. Minister spraw zagranicznych – organ administracji państwowej kierujący sprawami zagranicznymi – działa na podstawie Ustawy o urzędzie ministra spraw zagranicznych oraz Rozporządzenia Rady Ministrów bardziej szczegółowo regulującego kompetencje ministra (oba dokumenty pochodzą z maja 1974 r.). Na mocy ustawy i rozporządzenia minister pełni funkcję politycznego koordynatora całokształtu stosunków z zagranicą i ich zgodności z generalną linią polityki państwa. Tę funkcję minister ma sprawować m.in. poprzez opracowywanie długofalowych założeń polityki zagranicznej i bieżącą ich realizację, programowanie i wykonywanie polityki traktatowej, reprezentowanie państwa w stosunkach dwu- i wielostronnych (w organizacjach), koordynowanie działalności innych ministrów w sferze stosunków zewnętrznych państwa.
Polska gospodarka jest gospodarką mieszaną. W dużym stopniu przeszła transformację z centralnie kierowanej (socjalistycznej) w gospodarkę rynkową (kapitalistyczną) po 1989 roku. Prywatyzacja małych i średnich przedsiębiorstw państwowych i nowe liberalne prawo do zakładania firm ruszyło budowę prywatnego sektora biznesowego, który jest głównym motorem gospodarczym w Polsce. Restrukturyzacja i prywatyzacja poszczególnych sektorów gospodarki odbywa się w wolnym tempie, mimo tego, zagraniczne inwestycje w energię i stal pomagają im wybrnąć z kłopotów. Obecne reformy systemu opieki zdrowotnej, edukacji i systemu płacowego oraz administracji państwowej stawiają większą, niż do tej pory presję fiskalną. Priorytetem polskiego rządu jest utrzymanie niskiego deficytu oraz inflacji. Dalsze postępy w finansach publicznych zależą w dużej mierze od prywatyzacji pozostałego sektora państwowego, redukcji zatrudnienia oraz zbadaniu sprawy dotyczącej podatku rolników, którzy płacą mniejsze podatki od tych, którzy mają równie wysokie dochody. Bezrobocie-Jednym z największym mankamentów polskiej gospodarki jest bezrobocie. W Polsce dokonały się liczne zmiany polityczne, gospodarcze, kulturowe i techniczne. W okresie 1991-1993 zauważono wzrost bezrobocia, które spadało po 1994 roku, gdy od 1998 znów zaczęło gwałtownie wzrastać aż do 20%. Obecnie (czerwiec 2008) bezrobocie w Polsce wynosi wg różnych źródeł 9,6%(GUS), 7,7%(Eurostat). Przyczynami spadku bezrobocia jest powstawanie nowych miejsc pracy, a także emigracja zarobkowa do innych krajów UE.Handel zagraniczny w 2008 Eksport w cenach bieżących wyniósł 399,3 mld zł a import 485,8 mld zł. Ujemne saldo handlu zagranicznego wyniosło 86,5 mld zł.Ujemne saldo Polska zanotowała w 2008 w handlu z krajami rozwijającymi się (-66,4 mld zł), z krajami Europy Środkowo-Wschodniej (-15,8 mld zł), z państwami rozwiniętymi (- 4,3 mld zł). Główne polskie firmy PKN Orlen – Petrochemia Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo – Petrochemia Telekomunikacja Polska (TP S.A) PKO BP – Bank JSW S.A. – Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. PKP – Polskie Koleje Państwowe Poczta Polska PSE – Polskie Sieci Elektroenergetyczne Fiat Auto Poland – Polska firma-siostra Fiat Group (wcześniej FSM), budująca Pandę i Seicento KGHM Polska Miedź General Motors Poland FSO Motors – wcześniej Daewoo FSO, produkująca samochody Lanos i Matiz Grupa Lotos – Przemysł petrochemiczny PZU – Towarzystwo Ubezpieczeniowe Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Amica Wronki S.A.
NATO
-powst. jako opozycja wsch, traktat północnoatlantycki, IV 1949
-zasada solidarności wobec napaści
-zasada użycia sił zbrojnej w obronie napadniecietego
-zasada zgodności reakcji
*polityczna- reprezentacja narodowa państw członkowskich, instytucje miedzynarodowe
*wojskowa- połączenie sił zbrojnych
Polska rozpoczęła przystapienie do NATO w 1989 roku
1994- przystapiła do,,partnerstwa pokoju”
12 III 1999- Polska do NATO
Grupa wyszehradzka- Polska, Czechy, Słowacje, Węgry, p[przyspieszenie integracji ze wspólnotami E i NATO
Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu- porozumienie o współpracy gosp. Uzupełnienie grupy wyszehradzkiej, mogą należeć panstwa które maja:
-dwustronne umowy o wolnym handlu
-członkowstwo w Swiatowej Org Handlu
-stowarzyszenie z UE
Inicjatywa Środkowoeuropejska- 1989, udział w tworzeniu bezpoieczenstwa, i stabilizacji, popieranie rozwoju gosp.
Rada Państwa Morza Bałtyckiego- 1992, ochrona środowiska naturalnego, kultura, edukacja, transport, łaczność
Trójkąt Weimarski- Paryż-Berli-Warszawa, dialog dyplomatyczny, konsultacje, wymiana poglądów.
ONZ- Deklaracja Narodów zjednoczonych (1945) – siedziby: NY i Genewa
Karta Atlantycka, obrona pokoju i bezp., uznanie prawa wszystkich narodów do suwerenności, wyrzekniecie się przemocy w stosunkach miedzynarod. Zasady:
-utrzymywanie pokoju i bezp
-rozwijanie przyjaznych stosunków
-rozwiazywanie
-stanowienie ośrodka harmonizowania działalności międzynarodowej
Zasady obowiązujące panstwa:
-suwerenność
-wykonywanie zobowiązań
-załatwianie sporów miedzynarodowych środkami pokojowymi
-powstrzymywanie się od prosby uzycia siły
-okazywanie wszelkiej pomocy ONZ
-wpływanie na państwa , które nie są członkami, aby postepowały zgodnie z jej zasadami
-nieintegrowanie ONZ w sprawy, które należa do wewnętrznej kompetencji państw
Organy ONZ:
-zgromadzenie ogólne- organ plenarny, kazde panstwo ma 1 głos, co roku w 3 wtorek wrzesnia, decyzje o przyjeciu nowych członków, wylucznieu z ONZ, wybiera członków Rady Gosp-Społ, niestałych członków rady Bezpieczenistwa, sędziów Miedzynarod. Trybunału Spraw.
-Rada Bezpiecz. – centrum strategiczno-zarzadzające, zalezy od niej utrzymanie pokoju i bezpieczeństwo na swiecie. 5 stałych członków (USA, Chiny, Rosja itp.) oraz 10 niestałych (2 lata).
-Rada Społ-Gosp- 54 członków (3 lata), rozwoju międzynarodowej wpsółpracy gospodarczej, społecznej, kulturowej, oświaty, ochrony zdrowia, przestrzegania praw człowieka.
-Rada Powiernicza- 5 członków stałych Rady Bezpiecz. Nadzorowanie administracji sprawowej, przez poszczególne panstwa na terytoriach powierniczych ONZ.
-Miedzynarodowy Trybunał Spr.- siedziba w Hadze, 15 sędziów niezlaeznych od swoich panstw na 9 lat, rozstrzyga spory miedzy panstwami, Ne ma możliwości egzekwowania swoich orzeczen
-sekretariat- funkcjia admi.-tech. Kieruje nim sekretarz generalny(na 5 lat przez Zgromadzenie Ogólne), dobór pracowników ONZ,
-Miedzynarodowy Trybunał Karny (1998) – sadzenie jednostek za najcieńsze zbrodnietakie jak zbrodnie wojenne, przeciwko ludności, będą prowadziły działalność gdy day w danym panstwie Ebra ku temu niechętne lub nie będą miały możliwości.
Droga Polski do UE
Maj 1990 – Polska przedstawia formalny wniosek w sprawie stowarzyszenia ze wspólnotami Europejskimi. 16.12.1991 – podpisanie układu Europejskiego – stowarzyszenie miedzy Rzeczpospolitą Polską z jednej strony a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej, układ wszedł w życie w 1994 r.; handlowa część układu weszła w życie 1.03.1992 r. czerwiec 1993 – Rada Europejska na spotkaniu w Kopenhadze uznała iż stowarzyszone państwa Europy Środkowej mogą stać się członkami Wspólnot. Podano główne warunki przystąpienia do UE: 1) stabilność instytucji gwarantujących demokrację, 2) funkcjonowanie gospodarki rynkowej, 3) zdolność do sprostowania warunkom konkurencji i siłom rynkowym w Unii, 4) zdolność przyjęcia wszystkich zobowiązań wynikających z członkostwa. 5.04.1994 – złożenie wniosku o członkostwo. grudzień 1997 r. – Rada Europejska na posiedzeniu w Luksemburgu ustaliła termin rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych na marzec ’98 dotyczyły one: Polski, Czech, Estonii, Słowenii, Węgier i Cypru. 1996 - rozpoczął działalność Komitet Integracji Europejskiej – zajmował się programowaniem i koordynowaniem działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich; opublikowano Narodowej strategii integracji. 1998 – powołanie Zespołu Negocjacyjnego – skupiał przedstawicieli głównych resortów zaangażowanych w negocjację oraz głównego negocjatora, został nim mianowany Jan Kułakowski, od 10.2001 zastąpił go Jan Truszczyński. Proces negocjacyjny zakończył się w 1999, negocjacje zostały zamknięte 13.12.2002r. Uzgodniono dodatkowy mld euro bezpośredniej pomocy finansowej dla Polski, utrzymanie 7% podatku VAT na materiały budowlane i mieszkania, większe limity sprzedaży polskiego mleka i wyższe dopłaty dla rolnictwa. Traktat akcesyjny – jego projekt przygotowała Komisja Europejska i zaakceptował Parlament; został przyjęty w ramach Międzynarodowej Konferencji akcesyjnej; podpisanie 16.04.2003 r. w Atenach; zaczął obowiązywać po ratyfikacji przez Polskę i wszystkie kraje członkowskie UE; w Polsce w dniach 7-8.06.2003 r. odbyło się referendum akcesyjne, frekwencja 58,8%, za przyjęciem 77,5 % z nich. Pełne członkostwo 1 maja 2004 r.
Integracja:
-ekonomiczna- usuwanie ograniczen w handlu miedzy panstwami,swoboda przepływu towarów, usług, kapitału.
*strefa wolnego handlu- znoszenie cła i ograniczen ilościowych
*unia celna-wspólna taryfa celna
*wspólny rynek-swoboda w przepływie usług, kapitału, siły roboczej
*unia gosp.
*pełna integracja gosp
-polityczna- tworzenie instytucjonalnych mechanizmów i procedór podejmowania decyzji
integracja w Europie zapoczatkowana w 1950- Robert schuman przedstawia projekt Joanna Moneta utworzenia wspólnoty interesów Francji i Niemiec, dzieki powierzeniu zarzadzaniem rynkiem węgla i stali niezależnej instytucji.
1951- E współnota wegla i stali
1958- Europejska Wspólnota Gosp
1967- uzywanie nazwy wspólnota E
1968 – unia centralna
1970-wprowadznbie wspólnej polityki gosp wobec krajów trzecich
1979- wprowadzenie euro
1985- prozumienie w Schengen- znoszenie kontroli na granicach
1987- Jednolity akt e: wolny przepływ towarów, osób, kapitału
1992- Traktat o Unii E w Maastrich: traktat o unii politycznej i o unii gosp-walutowej, utworzenie E Banku Centralnego
1997-traktat amsterdamski, nowelizacja rpawa Unii
2001- traktat nicjeski2004- wprowadzenie konstytucji dla e, polska do unii
współpraca w unii: (I)polityka ekonomiczna, (II)zagraniczna, bezpieczeństwa, (III)spraw wewnterznych i sprawiedliwości
Organy Wspólnoty Europejskiej:
-Rada Europejska- naczelny organ decyzyjny, głowne kierunki polityki unii
-Parlament E. – 5 lat kadencji, pogrupowani wg orientacji politycznych: współtworzenie prawa, kontrola budżetu i Komisji E
-Rada UE – jedno panstwo kieruja nią pół roku, wszystkimi sprawami, wyznaczaja cele pol, ustawodawstwo unii, koordynuja polityke róznych panstw i rozstrzygaja spory,
-Komisja E. –siedziba w Brukseli, skład: 30 komisarzy- na 5 lat, odpowiedziali za poszczególnne dziedziny działania Unii. Niezależni od rzadów
-Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot E.
-Trybunał Obrachunkowy- skład: 15 członków na 6 lat, kontrola sposobów zarzadzania finansami.
Organizacje pomocnicze wspólnoty:
-Komitet regionów
-komitet ekon-społ
Wymagania dla panstw kandydujących:
-stabilność instytucji gwarantujących demokracje
-funkcjonowanie gospodarki rynkowej
- zdolność do sprostania warunkom konkurencji siłom rynkowym Unii
-zdolność przyjecia wszystkich zobowiązań
Członkiem Rady UE może być panstwo które ma:
-stabilną demokracje
-podpisało E konwencje praw człowieka
-konwencje ramowa o ochronie mniejszości narodowych
Organy rady E:
-Komitet Ministrów- ministrowie spr zagranicznych
-Zgromadzenie Parlamentarne- przedstawiciele parlamentów past (np. Polska-12)
-Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych – Izba Władz Lokalnych i izba Regionów.
-E trybunał Praw Człowieka- Sztrasburg, każdy może skałdac skragi.
KBWE ( Konferencja Bezp i wspó w E) – pierwotnie nawiązanie współpracy pomiedzy blokami socjalistycznymi (ZSRR) i E Zach. Z USA i Kanada. Akt Koncowy KBWE miał trzy koszyki;
- I- suwerenność, pokojowe rozwiązywanie spraw, nienaruszalność granic, poszanowanie praw człowieka, współpracy
-II dziedzina gosp, nauki, tach, turystyki,
-III ochrona praw człowieka i dziedzina humanitarna, swoboda podróżowania,
1990- spotkanie paryskie- obalenie komunizmu, koniec podziału Wsch-Zach. Dokumenty:
-Paryska Karta Nowej E- nowy charakter działania KBWE
-traktat o ograniczeniu zbrojen konwencjonalnych w E- pułap sił zbrojnych
1994 KBWE -> OBWE ( organizacja bezpieczeństwa i współpracy w E)
Integracja:
-ekonomiczna- usuwanie ograniczen w handlu miedzy panstwami,swoboda przepływu towarów, usług, kapitału.
*strefa wolnego handlu- znoszenie cła i ograniczen ilościowych
*unia celna-wspólna taryfa celna
*wspólny rynek-swoboda w przepływie usług, kapitału, siły roboczej
*unia gosp.
*pełna integracja gosp
-polityczna- tworzenie instytucjonalnych mechanizmów i procedór podejmowania decyzji
integracja w Europie zapoczatkowana w 1950- Robert schuman przedstawia projekt Joanna Moneta utworzenia wspólnoty interesów Francji i Niemiec, dzieki powierzeniu zarzadzaniem rynkiem węgla i stali niezależnej instytucji.
1951- E współnota wegla i stali
1958- Europejska Wspólnota Gosp
1967- uzywanie nazwy wspólnota E
1968 – unia centralna
1970-wprowadznbie wspólnej polityki gosp wobec krajów trzecich
1979- wprowadzenie euro
1985- prozumienie w Schengen- znoszenie kontroli na granicach
1987- Jednolity akt e: wolny przepływ towarów, osób, kapitału
1992- Traktat o Unii E w Maastrich: traktat o unii politycznej i o unii gosp-walutowej, utworzenie E Banku Centralnego
1997-traktat amsterdamski, nowelizacja rpawa Unii
2001- traktat nicjeski2004- wprowadzenie konstytucji dla e, polska do unii
współpraca w unii: (I)polityka ekonomiczna, (II)zagraniczna, bezpieczeństwa, (III)spraw wewnterznych i sprawiedliwości
Organy Wspólnoty Europejskiej:
-Rada Europejska- naczelny organ decyzyjny, głowne kierunki polityki unii
-Parlament E. – 5 lat kadencji, pogrupowani wg orientacji politycznych: współtworzenie prawa, kontrola budżetu i Komisji E
-Rada UE – jedno panstwo kieruja nią pół roku, wszystkimi sprawami, wyznaczaja cele pol, ustawodawstwo unii, koordynuja polityke róznych panstw i rozstrzygaja spory,
-Komisja E. –siedziba w Brukseli, skład: 30 komisarzy- na 5 lat, odpowiedziali za poszczególnne dziedziny działania Unii. Niezależni od rzadów
-Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot E.
-Trybunał Obrachunkowy- skład: 15 członków na 6 lat, kontrola sposobów zarzadzania finansami.
Organizacje pomocnicze wspólnoty:
-Komitet regionów
-komitet ekon-społ
Wymagania dla panstw kandydujących:
-stabilność instytucji gwarantujących demokracje
-funkcjonowanie gospodarki rynkowej
- zdolność do sprostania warunkom konkurencji siłom rynkowym Unii
-zdolność przyjecia wszystkich zobowiązań
Członkiem Rady E może być panstwo które ma:
-stabilną demokracje
-podpisało E konwencje praw człowieka
-konwencje ramowa o ochronie mniejszości narodowych
Organy rady E:
-Komitet Ministrów- ministrowie spr zagranicznych
-Zgromadzenie Parlamentarne- przedstawiciele parlamentów past (np. Polska-12)
-Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych – Izba Władz Lokalnych i izba Regionów.
-E trybunał Praw Człowieka- Sztrasburg, każdy może skałdac skragi.
KBWE ( Konferencja Bezp i wspó w E) – pierwotnie nawiązanie współpracy pomiedzy blokami socjalistycznymi (ZSRR) i E Zach. Z USA i Kanada. Akt Koncowy KBWE miał trzy koszyki;
- I- suwerenność, pokojowe rozwiązywanie spraw, nienaruszalność granic, poszanowanie praw człowieka, współpracy
-II dziedzina gosp, nauki, tach, turystyki,
-III ochrona praw człowieka i dziedzina humanitarna, swoboda podróżowania,
1990- spotkanie paryskie- obalenie komunizmu, koniec podziału Wsch-Zach. Dokumenty:
-Paryska Karta Nowej E- nowy charakter działania KBWE
-traktat o ograniczeniu zbrojen konwencjonalnych w E- pułap sił zbrojnych
1994 KBWE -> OBWE ( organizacja bezpieczeństwa i współpracy w E)
NATO
-powstało jako opozycja wchodu, traktat północnoatlantycki, IV 1949
-zasada solidarności wobec napaści
-zasada użycia sił zbrojnej w obronie napadniecietego
-zasada zgodności reakcji
*polityczna- reprezentacja narodowa państw członkowskich, instytucje miedzynarodowe
*wojskowa- połączenie sił zbrojnych
Polska rozpoczęła przystapienie do NATO w 1989 roku
1994- przystapiła do,,partnerstwa pokoju”
12 III 1999- Polska do NATO
Grupa wyszehradzka- Polska, Czechy, Słowacje, Węgry, p[przyspieszenie integracji ze wspólnotami E i NATO
Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu- porozumienie o współpracy gosp. Uzupełnienie grupy wyszehradzkiej, mogą należeć panstwa które maja:
-dwustronne umowy o wolnym handlu
-członkowstwo w Swiatowej Org Handlu
-stowarzyszenie z UE
Inicjatywa Środkowoeuropejska- 1989, udział w tworzeniu bezpoieczenstwa, i stabilizacji, popieranie rozwoju gosp.
Rada Państwa Morza Bałtyckiego- 1992, ochrona środowiska naturalnego, kultura, edukacja, transport, łaczność
Trójkąt Weimarski- Paryż-Berli-Warszawa, dialog dyplomatyczny, konsultacje, wymiana poglądów.
ONZ- Deklaracja Narodów zjednoczonych (1945) – siedziby: NY i Genewa
Karta Atlantycka, obrona pokoju i bezp., uznanie prawa wszystkich narodów do suwerenności, wyrzekniecie się przemocy w stosunkach miedzynarod. Zasady:
-utrzymywanie pokoju i bezp
-rozwijanie przyjaznych stosunków
-rozwiazywanie
-stanowienie ośrodka harmonizowania działalności międzynarodowej
Zasady obowiązujące panstwa:
-suwerenność
-wykonywanie zobowiązań
-załatwianie sporów miedzynarodowych środkami pokojowymi
-powstrzymywanie się od prosby uzycia siły
-okazywanie wszelkiej pomocy ONZ
-wpływanie na państwa , które nie są członkami, aby postepowały zgodnie z jej zasadami
-nieintegrowanie ONZ w sprawy, które należa do wewnętrznej kompetencji państw
Organy ONZ:
-zgromadzenie ogólne- organ plenarny, kazde panstwo ma 1 głos, co roku w 3 wtorek wrzesnia, decyzje o przyjeciu nowych członków, wylucznieu z ONZ, wybiera członków Rady Gosp-Społ, niestałych członków rady Bezpieczenistwa, sędziów Miedzynarod. Trybunału Spraw.
-Rada Bezpiecz. – centrum strategiczno-zarzadzające, zalezy od niej utrzymanie pokoju i bezpieczeństwo na swiecie. 5 stałych członków (USA, Chiny, Rosja itp.) oraz 10 niestałych (2 lata).
-Rada Społ-Gosp- 54 członków (3 lata), rozwoju międzynarodowej wpsółpracy gospodarczej, społecznej, kulturowej, oświaty, ochrony zdrowia, przestrzegania praw człowieka.
-Rada Powiernicza- 5 członków stałych Rady Bezpiecz. Nadzorowanie administracji sprawowej, przez poszczególne panstwa na terytoriach powierniczych ONZ.
-Miedzynarodowy Trybunał Spr.- siedziba w Hadze, 15 sędziów niezlaeznych od swoich panstw na 9 lat, rozstrzyga spory miedzy panstwami, Ne ma możliwości egzekwowania swoich orzeczen
-sekretariat- funkcjia admi.-tech. Kieruje nim sekretarz generalny(na 5 lat przez Zgromadzenie Ogólne), dobór pracowników ONZ,
-Miedzynarodowy Trybunał Karny (1998) – sadzenie jednostek za najcieńsze zbrodnietakie jak zbrodnie wojenne, przeciwko ludności, będą prowadziły działalność gdy day w danym panstwie Ebra ku temu niechętne lub nie będą miały możliwości.