Formy działalności Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych.

1. Instytucje rynku kapitałowego
2. Funkcjonowanie giełdy
3. Systemy notowań
4. Dystrybucja danych
5. Publikacje giełdowe

ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
Wstęp
Giełda Papierów Wartościowych działa w oparciu o ustawę „Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi” z dnia 21 sierpnia 1997 r.

Tradycje rynku kapitałowego w Polsce sięgają roku 1817, kiedy powołano do działania pierwszą w Warszawie Giełdę Kupiecką. Swoją działalność w obecnej formie giełda rozpoczęła w dniu 16 kwietnia 1991 r., od początku organizując obrót papierami wartościowymi w formie elektronicznej.

Giełda Papierów Wartościowych jest spółką akcyjną powołaną przez Skarb Państwa. Kapitał akcyjny spółki wynosi 42 min złotych i jest podzielony na 60 tys. akcji imiennych. Na koniec roku 2000 jej akcjonariuszami były 52 banki i domy maklerskie oraz Skarb Państwa.

Zadaniem GPW jest organizacja publicznego obrotu papierami wartościowymi. Giełda zapewnia koncentrację w jednym miejscu i czasie ofert kupujących i sprzedających w celu wyznaczenia kursów i realizacji transakcji.

Obowiązujący na Giełdzie Warszawskiej system obrotu charakteryzuje się tym, że kursy poszczególnych papierów wartościowych ustalane są w oparciu o zlecenia kupujących i sprzedających, stąd też znany jest on rynkiem kierowanym zleceniami. Oznacza to, że w celu ustalenia ceny papierów sporządza się zestawienie zleceń zawierających dyspozycje kupna i sprzedaży. Kojarzenia tych zleceń dokonuje się według ściśle określonych zasad, zaś realizacja transakcji odbywa się w trakcie sesji giełdowych. Dla poprawienia płynności notowań papierów domy maklerskie mogą pełnić funkcję animatora rynku, składając zlecenia kupna i sprzedaży do publicznego arkusz zleceń.

W dzisiejszych czasach Giełda jest prężnie rozwijającą się i zarazem najważniejszym elementem rynku kapitałowego, na którym przepływają kapitały pozyskiwane w celu finansowania i rozwoju podmiotów gospodarczych. Poza tym Giełda jest integralnym elementem współczesnej gospodarki i odzwierciedla zachodzące w niej procesy.
Charakterem pracy jest opisanie działalności Giełdy Papierów Wartościowych.
Praca ta została dowartościowana literaturą fachową dostępną na rynku polskim, materiałów figurujących w czasopismach przeznaczonych giełdzie, internet w szerokim zakresie oraz wiadomości uzyskane od maklerów GPW.
1. Instytucje rynku kapitałowego

Większość operacji kapitałowych przeprowadzana jest na publicznym rynku giełdowym i poza giełdowym, tzn. w sposób jawny, według jednolitych reguł i zgodnie z zasadą jednakowego dostępu do informacji wszystkich zainteresowanych uczestników rynku. Istotną rolę w tym zakresie spełniają wyspecjalizowane instytucje działające na rynku kapitałowym:
1. Giełda Papierów Wartościowych,
2. Domy maklerskie,
3. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych,
4. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd,

Giełda jest jednym z najważniejszych elementów rynku kapitałowego, czyli rynku, na którym przepływają kapitały pozyskiwane w celu finansowania rozwoju podmiotów gospodarczych. Podstawowym zadaniem giełdy jest umożliwienie przepływu kapitałów od tych, którzy szukają jak najlepszej lokaty do tych, którzy potrafią z tych kapitałów zrobić jak najlepszy użytek. Równie ważne funkcje giełdy to mobilizacja oszczędności oraz wycena notowanych papierów wartościowych. Rynek kapitałowy nie mógłby funkcjonować bez domów maklerskich. Są one pośrednikami w zawieraniu transakcji giełdowych. Każdy, kto chce uczestniczyć w publicznym obrocie papierami wartościowymi na rynku regulowanym, powinien otworzyć rachunek papierów wartościowych w biurze maklerskim.

Dom maklerski ponosi odpowiedzialność za prawidłową realizację zlecenia kupna lub sprzedaży złożonego przez inwestora. Coraz więcej biur maklerskich zajmuje się także zawodowym doradztwem inwestycyjnym lub zarządzaniem portfelem klientów.

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych wypełnia wiele funkcji związanych z publicznym obrotem papierami wartościowymi: przechowuje papiery wartościowe, weryfikuje zgodność liczby papierów wartościowych przechowywanych na kontach uczestników Depozytu z całkowitą liczbą walorów, nadaje papierom wartościowym kody zgodne z międzynarodowym standardem ISIN. Przechowywanie papierów wartościowych i dokonywanie rozliczeń zawartych na nie transakcji odbywa się w formie zapisów komputerowych, co wynika z dematerializacji papierów wartościowych.

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd jest centralną instytucję w zakresie regulacji i nadzoru nad całym publicznym rynkiem kapitałowym. Do zadań Komisji należy min. sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w obrocie publicznym papierami wartościowymi, zapewnienie powszechnego dostępu do informacji na rynku papierów wartościowych, edukacja i upowszechnianie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku. Do zadań Komisji należy również nadzór nad pracą instytucji rynku kapitałowego, pośrednikami obrotu i emitentami papierów wartościowych. Komisja podejmuje decyzję o dopuszczeniu do obrotu publicznego papierów wartościowych na podstawie wniosku emitenta i po zapoznaniu się z prospektem emisyjnym przygotowanym przez spółkę. Zapewnienie inwestorom, lokującym swoje środki w tych papierach, otrzymanie wymaganych prawem informacji potrzebnych do podejmowania decyzji inwestycyjnej nie powoduje, iż inwestycje są ryzykowne. Zmniejszają jednak w znacznym stopniu ryzyko inwestora, poprzez możliwość zaznajomienia się z wynikami dotychczasowej działalności oraz zamierzeniami emitenta. Również działalność maklerska oraz działalność towarzystw funduszy inwestycyjnych podlega licencjonowaniu przez Komisję.

2. Funkcjonowanie giełdy
Obowiązujący na warszawskiej giełdzie system obrotu nazywany jest rynkiem kierowanym zleceniami. Oznacza to, że kursy transakcji kształtowane są przez ceny zawarte w zleceniach składanych przez inwestorów. W systemie tym cena kupna i sprzedaży jest taka sama.
Zarobek domu maklerskiego, który pośredniczy w realizacji transakcji wynika z prowizji maklerskiej, jaka jest pobierana zarówno od kupującego, jak i sprzedającego papiery wartościowe. Innym stosowanym systemem handlu jest rynek kierowany cenami, w którym makler, nazywany „market maklerem”, (czyli organizatorem rynku), kupuje papiery po niższej cenie i odsprzedaje je po cenie wyższej, zarabiając na różnicy cen. Rynek kierowany zleceniami istniejącymi na warszawskiej giełdzie, sprawia, że ustalone kursy są prostą konsekwencją poziomu cen podawanym, a zatem akceptowanych przez składających zlecenia. Niemożliwa jest, zatem sytuacja, w której papiery wartościowe zostaną kupione lub sprzedane po cenie nie akceptowanej przez inwestora. Zasada ta obowiązuje niezależnie od rodzaju papieru wartościowego oraz systemu notowań, w którym zawierane są transakcje. Drugą ważną cechą systemu obrotu giełdowego jest jego dematerializacja. W systemie tym nie ma fizycznej dostawy zakupionych papierów wartościowych. Wszystkie papiery wartościowe przechowywane są w formie zapisów komputerowych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych, a kupujący i sprzedający otrzymują ze swoich biur maklerskich jedynie wyciągi stanów kont. System obrotu zdematerializowanego zapewnia pełne bezpieczeństwo obrotu papierami wartościowymi gwarantując szybkość zawieranych transakcji.

3. Systemy notowań
Notowania papierów wartościowych na warszawskiej giełdzie odbywają się w dwóch systemach notowań:
-systemie notowań jednolitych,
-systemie notowań ciągłych.
Trzecim sposobem zawierania transakcji są transakcje pakietowe, w których podmiotem handlowym są znaczne ilości papierów wartościowych o kilkutysięcznej wartości.
W systemie notowań jednolitych kurs ustalany jest jednorazowo podczas trwania sesji, a jednostką transakcyjną jest pojedynczy papier wartościowy. W systemie notowań ciągłych kurs papieru może zmieniać się wielokrotnie podczas trwania sesji w zależności od napływających zleceń, a jednostką transakcyjną jest blok papierów wartościowych o wartości kilku tysięcy złotych.

System notowań jednolitych
W systemie kursu jednolitego wszystkie transakcje dla danego papieru wartościowego realizowane są po tym samym, określonym na początku sesji kursie Podstawą do wyznaczenia kursu jednolitego są zlecenia przekazywane na daną sesję. Jednostką transakcyjną jest jeden papier wartościowy (np. akcja, obligacja itp.). W swoich zleceniach klienci biur maklerskich określają m.in. stroną zlecenia, liczbą papierów wartościowych oraz limit ceny.

W zleceniu można też wpisać formułę PKC (po każdej cenie) lub PCR (po cenie rynkowej), co oznacza, że jego wystawca godzi się zawrzeć transakcję po takim kursie, jaki ustali się na najbliższej sesji giełdowej.

Zlecenia mogą mieć określony termin ważności, choć nie może on przekroczyć końca następnego miesiąca, licząc od dnia wystawienia zlecenia. Zlecenia typu PCR (po cenie rynkowej) różnią się od zleceń PKC tym, że nie biorą udziału w ustalaniu kursu i są wykonywane wyłącznie w odpowiedzi na zaistniałą nadwyżką kupna i sprzedaży, powstałą po ustaleniu kursu. Kurs jednolity na rynku akcji może być wyższy lub niższy od kursu poprzedniej sesji maksymalnie o 10%, natomiast dla obligacji dopuszczalne wahania kursów wynoszą najwyżej 5 punktów procentowych. Maksymalne dopuszczalne wartości zmian kursu nazywane są „widełkami”. Kursy akcji, praw poboru oraz praw do nowych akcji określane są w złotych. Kursy obligacji określane są w procentach wartości nominalnej jednej obligacji z dokładnością do 0,1 lub 0,05 punktu procentowego (w zależności od wartości nominalnej obligacji).

Ustalenie kursu
W systemie kursu jednolitego kluczową rolę pełnią specjaliści, którymi są działające na giełdzie biura maklerskie. Specjalistą wybiera emitent papieru wartościowego i zatwierdza Zarząd Giełdy. Do zadań specjalisty danego papieru wartościowego należy, między innymi, określenie jego kursu na podstawie informacji zawartych w arkuszu zleceń. Kurs papieru wartościowego ustala się w wyniku konfrontacji zleceń kupna i sprzedaży dostarczanych na giełdę przed sesją przez biura maklerskie.

Rynek zrównoważony
Jeżeli jest możliwe, że po ustalonym, mieszczącym się w widełkach, kursie, zostaną zrealizowane wszystkie zlecenia PKC oraz zlecenia kupna z limitem ceny wyższym, a także zlecenia sprzedaży z limitem niższym od tego kursu, kurs taki nazywamy kursem równowagi, a rynek na którym został ustalony rynkiem zrównoważonym. Na rynku zrównoważonym możliwa jest niepełna realizacja zleceń, ale tylko tych, których limit ceny okazał się obowiązującym na danej sesji kursem jednolitym. W takim przypadku specjalista obowiązany jest redukować takie zlecenia możliwie w tej samej proporcji. Sytuacja taka nazywana jest nadwyżką (sprzedaży lub kupna) i jest oznaczana w tabeli kursowej symbolem ns lub nk..

Rynek niezrównoważony
Występuje jeśli nie ma możliwości ustalenia kursu spełniającego wymogi rynku zrównoważonego. Specjalista ustala wtedy kurs na najniższym lub najwyższym dopuszczalnym poziomie (na granicy widełek). Ustalony w taki sposób kurs nie jest kursem równowagi. W sytuacji rynku niezrównoważonego specjalista obowiązany jest określić stopień nierównowagi między popytem i podażą po ustalonym kursie. Jeśli przewaga kupna nad sprzedażą (lub odwrotnie) jest większa niż 5:1, nierównowaga jest zbyt duża, aby mogły zostać zawarte transakcje i żadne zlecenie nie zostanie zrealizowane. W komunikacie giełdowym opublikowany zostaje kurs nietransakcyjny, obok którego umieszczone jest oznaczenie, w przypadku przewagi kupna- ok. (oferta kupna), a w przypadku przewagi sprzedaży_ os (oferta sprzedaży). Jeśli nierównowaga pomiędzy popytem a podażą jest mniejsza niż 5:1, transakcje mogą dojść do skutku, z tym, że dokonywana jest proporcjonalna redukcja każdego zlecenia, które nadaje się do realizacji, a znalazło się po przeważającej stronie rynku. W przypadku redukcji komunikat giełdowy podaje informację dla inwestorów w postaci skrótu rk (redukcja kupna) lub rs (redukcja sprzedaży).

W przypadku przewagi kupna redukowane są wszystkie zlecenia kupna PKC oraz zlecenia kupna z limitem wyższym lub równym ustalonemu kursowi jednolitemu. Przy przewadze sprzedaży redukowane są zlecenia sprzedaży PKC oraz zlecenia sprzedaży z limitem niższym lub równym ustalonemu kursowi. Specjalista swoją interwencją może zmniejszyć równowagę rynku.

Obrót dodatkowy
Obrót dodatkowy składa się z dwóch faz:
1. Oferty specjalisty (zwanej również fazą równoważenia rynku)
2. Dogrywki (dwustronnej)
Oferta specjalna jest to ogłoszone przez maklera- specjalistę wezwanie do składania przez biura maklerskie dodatkowych zleceń w celu zmniejszania istniejącej nierównowagi rynku. W czasie oferty przyjmowane są wyłącznie zlecenia z jednej strony rynku. W zależności od strony przewagi mogą to być wyłącznie zlecenia kupna lub wyłącznie zlecenia sprzedaży. Również w tej fazie makler- specjalista ma prawo do złożenia własnego zlecenia interwencyjnego. Dogrywka jest to faza obrotu dodatkowego, która następuje dla danego papieru wartościowego w przypadku pełnego zrównoważenia rynku. Wraz z rozpoczęciem fazy dogrywki następuje ujawnienie pozostałych do realizacji zleceń PCR. W tej fazie możliwe jest składanie przez biura maklerskie zleceń zarówno kupna, jak i sprzedaży. Makler specjalista może podczas dogrywki złożyć zlecenie interwencyjne, z zastrzeżeniem, że dotyczy ono tej samej strony rynku, co ewentualne wcześniejsze zlecenie interwencyjne. Po zakończeniu sesji giełdowej, wszystkie niezrealizowane zlecenia PCR oraz niezrealizowane zlecenia złożone w trakcie dogrywki tracą ważność. W przypadku zleceń PCR oraz zleceń warunkowych, w odróżnieniu od zleceń PKC lub z limitem ceny, nie dokonuje się alokacji ani redukcji.

Zlecenia PCR, w odróżnieniu od innych zleceń składanych przed sesją giełdową, realizowane są w kolejności ich przyjęcia przez giełdę (wprowadzenie do giełdowego systemu informatycznego).

System notowań ciągłych
System notowań ciągłych wprowadzono w czerwcu 1992r. początkowo jedynie dla obligacji. Jednostką transakcyjną w systemie notowań ciągłych jest blok papierów o wartości kilku tysięcy złotych. Dla obligacji, w zależności od typu, są to bloki 10 lub 100 sztuk (o wartości nominalnej bloku 10000 zł). Dla akcji wielkości bloku zależy od ich ceny jednostkowej. Podstawowa cechą systemu notowań ciągłych jest możliwość zawierania w trakcie sesji transakcji po różnych kursach. Zlecenia w systemie ciągłym, podobnie jak w systemie notowań jednolitych mogą zawierać limit ceny lub mogą być opatrzone klauzulą PKC (po każdej cenie). Zlecenia w tym systemie mogą mieć określony termin ważności, jednak nie dłuższy niż koniec następnego tygodnia, licząc od dnia wystawienia zlecenia. Przed rozpoczęciem notowań ciągłych giełda przyjmuje jedynie zlecenia z limitem ceny. Podobnie jak w systemie notowań jednolitych dla zleceń sprzedaży jest to minimalna cena akceptowana przez sprzedającego, a dla zleceń kupna maksymalna cena, po której zleceniodawca gotów jest nabyć dany papier wartościowy. Obrót w systemie ciągłym akcjami, obligacjami i wariantami odbywa się w godzinach 12-16, a kontraktami terminowymi w godzinach 10.45-16.00. Kurs otwarcia ustalany jest na podstawie zleceń złożonych przed sesją oraz zleceń niezrealizowanych, których termin ważności jeszcze nie upłynął.

Kurs otwarcia ustalany jest podobnie jak na innych współczesnych giełdach, przy stosowaniu kolejno następujących zasad:
- maksymalizacja wolumenu obrotu
- minimalizacja różnicy między liczbą papierów wartościowych w zleceniach sprzedaży i w zleceniach kupna możliwych do zrealizowania po określonym kursie
- minimalizacja różnicy między kursem otwarcia i kursem odniesienia.
Kurs otwarcia nie może się różnić od kursu odniesienia o więcej niż 5% dla akcji oraz 3% dla obligacji. Kursem odniesienia jest kurs ustalony w tym dniu dla danego papieru wartościowego w systemie kursu jednolitego, a w przypadku, gdy papier ten nie jest notowany w systemie jednolitym, kurs ostatniej transakcji z poprzedniej sesji notowań ciągłych. Jeżeli ustalony w taki sposób kurs otwarcia nie mieści się w widełkach, przewodniczący sesji podejmuje działania mające na celu zrównoważenie rynku.
Równoważenie rynku, polegające na przyjmowaniu dodatkowych zleceń może trwać do 30 minut. Po tym czasie przewodniczący sesji może zwiększyć dopuszczalne wahania kursu (rozszerzyć widełki). Ustalenie kursu otwarcia jest równoznaczne ze zrealizowaniem po tym kursie zleceń kupna z limitami wyższymi oraz zleceń sprzedaży z limitami niższymi od ustalonego kursu otwarcia. Jeżeli ustalenie kursu otwarcia nie jest możliwe (np. z powodu braku zleceń), za kurs otwarcia przyjmowany jest kurs pierwszej transakcji.
W odróżnieniu od notowań w systemie jednolitym, w notowaniach ciągłych nie stosuje się proporcjonalnej redukcji i alokacji zleceń. Alokacja zleceń na otwarciu odbywa się z uwzględnieniem kolejności (czasu) wprowadzenia zleceń do systemu giełdowego. Po zakończeniu fazy otwarcia rozpoczyna się sesja notowań ciągłych, która trwa do godz. 16.00. Jej początkiem jest ustalenie najlepszych ofert kupna i sprzedaży czekających na realizację (niezrealizowanych na otwarcie).
Przy porządkowaniu zleceń oczekujących na realizację pierwszym kryterium decydującym o miejscu w kolejce jest limit ceny (zlecenie sprzedaży- od najniższych do najwyższych, zlecenie kupna- od najwyższych do najniższych limitów cen), a w przypadku jednakowych limitów cen- czas złożenia zleceń. Te same kryteria obowiązują przy realizacji zleceń.
W trakcie sesji transakcje zawierane są po różnych kursach wynikających bezpośrednio z limitów i czasu złożenia zleceń. W tym czasie przyjmowane są także zlecenia PKC, ale pod warunkiem, że w chwili składania takiego zlecenia na realizację oczekuje co najmniej jedno przeciwstawne zlecenie z limitem ceny. Tak więc kurs, po którym zlecenia te zostaną zrealizowane będzie równy limitom oczekujących na realizację zleceń przeciwstawnych. W czasie sesji giełdowej ceny transakcji mogą być wyższe lub niższe od kursu otwarcia, co najwyżej o 10% dla akcji oraz o 3% dla obligacji.

Transakcje pakietowe
W przypadku zleceń na znaczną liczbę papierów wartościowych możliwe jest zawieranie transakcji pakietowych. Transakcja taka jest możliwa, jeżeli co najmniej jeden członek giełdy przekaże zlecenie kupna oraz sprzedaży tej samej liczby papierów wartościowych po tej samej cenie. Liczba oferowanych papierów wartościowych stanowiących pakiet musi być, co najmniej równa średniej liczbie papierów wartościowych sprzedanych podczas trzech ostatnich sesji giełdowych, na których dokonano transakcji danym papierem, z wyłączeniem sesji mającej miejsce w dniu zawarcia transakcji i w dniu poprzedzającym dzień zawarcia transakcji. Wartość transakcji pakietowej musi wynosić co najmniej 300.000 złotych. Różnica pomiędzy ceną transakcji pakietowej a kursem tego papieru na ostatniej sesji sprzed daty transakcji nie może być wyższa niż 15%, a w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest, co najmniej 5% papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu giełdowego, nie może być wyższa niż 30%.

Rynki notowań
Papiery wartościowe notowane są na:
- rynku podstawowym,
- rynku równoległym,
- rynku wolnym,

W zależności od:
- wielkości kapitału akcyjnego,
- wartości księgowej spółki,
- wartości dopuszczonych akcji, ich rozproszenia,
- osiąganego zysku,
- okresu, za który opublikowane zostały zweryfikowane wyniki finansowe.

Rynek podstawowy przeznaczony jest dla emitentów o największych kapitałach oraz najdłuższej historii zweryfikowanych wyników finansowych. Spółki, które nie spełniają warunków dopuszczeniowych dla rynków podstawowego równoległego mogą ubiegać się o notowanie na rynku wolnym.

4. Dystrybucja danych
Informacje giełdowe przekazywane drogą elektroniczną dostępne są w formie serwisów komercyjnych i publicznych. Serwisy publiczne zawierają informacje opóźnione i mają ograniczony zakres. Inwestorzy mają do nich dostęp za pośrednictwem teletekstu telewizji publicznej oraz giełdowej strony internetowej. Najpopularniejszym elektronicznym serwisem giełdowym jest telegazeta TVP. W sekcji „informacje ekonomiczne” na stronach 610-612 i na podstronach tych stron. Każdy posiadacz odbiornika telewizyjnego z teletekstem może zapoznać się z aktualnymi kursami akcji i innych papierów wartościowych notowanych na Giełdzie. Serwis giełdowy w telegazecie jest bezpłatny- koszty jego utrzymania ponosi Giełda. W telegazecie podawane są wyniki sesji, a także niektóre bieżące informacje w czasie jej trwania, np. przebieg dogrywki.
Strona internetowa Giełdy zawiera obszerne informacje o organizacji giełdy, regulamin giełdy, listę adresową notowanych spółek oraz członków giełdy, podstawową statystykę giełdową, jak również wyniki notowań uaktualniane po każdej sesji giełdowej. Dostęp do informacji zawartych na giełdowej stronie internetowej jest bezpłatny. Adres internetowy strony GPW: www.gpw.com.pl.
Dzwoniąc pod numery telefonów (022) 661 74 47, 90220 661 71 45 można poznać kursy wszystkich papierów wartościowych notowanych w systemie kursu jednolitego oraz wartości indeksów giełdowych, system telefonicznej informacji giełdowej umożliwia bardzo szybkie dotarcie do poszukiwanych danych. Oprócz bezpłatnych serwisów publicznych giełda udostępnia również serwisy płatne. Odbiorcami serwisów komercyjnych są profesjonalni dystrybutorzy informacji, którzy z kolei oferują je swoim klientom: inwestorom, bankom, innym instytucjom rynku finansowego.

5. Publikacje giełdowe
Jedną z form upowszechniania informacji giełdowych są publikacje giełdowe. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oferuje bogaty wybór wydawnictw drukowanych.
Publikacje giełdy w formie wydawnictw drukowanych:
· CEDUŁA GIEŁDY WARSZAWSKIEJ (OFICJALNY BIULETYN)
· BIULETYN MIESIĘCZNY GPW
· PRZEGLĄD PRAWA GIEŁDOWEGO
· INDEKSY GPW W WARSZAWIE
· RAPORT ROCZNY
· ROCZNIK GIEŁDOWY
· STATUT GIEŁDOWY
· REGULAMIN GIEŁDY
· PODSTAWOWE AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE OBROTU GIEŁDOWEGO
· GIEŁDA OD A DO Z
· WARSET- NOWY SYSTEM GIEŁDOWY
· ZLECENIA GIEŁDOWE

Zakończenie
Na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych obowiązującym systemem obrotu jest tzw. rynek kierowany zleceniami. W istocie oznacz to, że kursy transakcji kształtowane są przez ceny zawarte w zleceniach składanych przez inwestorów. Cena kupna i sprzedaży jest zawsze taka sama.
Na GPW w Warszawie wyodrębnia się rynek podstawowy, rynek równoległy oraz rynek wolny. Do notowań na rynku podstawowym mogą być dopuszczone akcje spółek, które spełniają szereg kryteriów, np.:
· wartość akcji spółki musi wynosić, co najmniej 24mln zł
· kapitał akcyjny spółki powinien wynosić, co najmniej 7mln zł
· właścicielami akcji, które mają być dopuszczone jest, co najmniej 500 akcjonariuszy
· spółka osiągnęła łączny zysk przed opodatkowaniem za ostatnie 3 lata wynoszący, co najmniej 5mln zł
O wejście na rynek równoległy mogą starać się spółki nieco mniejsze (wartość akcji i wartość księgowa 12mln zł, kapitał akcyjny, co najmniej 3mln zł itp.)
W odniesieniu do rynku równoległego i wolnego mamy do czynienia tylko z notowaniami jednolitymi. Na rynku podstawowym w maju 1997 r. notowanych było 78 spółek. Na rynku wolnym w maju 1997 roku notowana była jedna spółka (ELPO). Rok później rynek podstawowy obejmował 106 spółek, rynek równoległy 49 spółek, rynek wolny 7 spółek.
Na początku lipca 1996r. na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie rozpoczęto notowania ciągłe akcjami pięciu spółek (BIG, BPH, Dębica, Rolimpex). W systemie notowań ciągłych transakcje zawierane są przez cały czas trwania sesji (od 12.30 do 14.30). W tym czasie realizowane są te zlecenia sprzedaży, którym odpowiada zlecenia kupna.


Bibliografia:
Bączyk M., Koziński M.H., Michalski M., Pyzioł W., Szumański A., Wiess I.: „Papiery wartościowe”, Zakamycze 2000
Bugaj R.: „Rynek kapitałowy i przewodnik do studiowania”, Wydawnictwo AR 1999
Czekaj J., Woś M.: „Efektywność giełdowego rynku akcji w Polsce perspektywy dziesięciolecia”, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2001
Dębski W.: „Rynek finansowy i jego mechanizmy”, Wydawnictwo Naukowe PWN 2001
Grabowski T.: „Podstawy teorii ekonomi”, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1999
Jurga R., Michalski M.: „Papiery wartościowe w obrocie masowym”, Wydawnictwo Naukowe PWN 1998
Klimczak B.: „Etyczne otoczenie rynku kapitałowego”, Wydawnictwo Akademii Ekonomii im. Oskara Langego 1997
Komosa A.: „Ekonomika i organizacja firmy handlowej”, Wydawnictwo Ekonomik 1998
Kotler P.: „Marketing, Analiza, Planowanie, Wdrażanie i Kontrola”, Gebether ska., Warszawa 1994
Michałowski M.: „Papiery wartościowe w obrocie masowym”, Wydawnictwo PWN 1998
Nasiłowski M.: „System rynkowy”, Wydawnictwo Key Test, Warszawa 1996
Pytka I.: „Rynek pieniężny i kapitałowy” wyd. II poprawione i uzupełnienie, Katowice, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej Karola Adamieckiego 2003
Proniewski M., Niedźwiecki A. M.: „Rynek pieniężny i kapitałowy”, Białystok, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania 2002
Socha J.: „Rynek giełda inwestowanie”, Warszawa, Olimpus cop. 1998



Bibliografia dodatkowa:
Materiały GPW
- GPW w Warszawie „Przewodnik multimedialny”, Warszawa 2002
- GPW w Warszawie „Rocznik Giełdowy 2001”, Warszawa 2001
- GPW w Warszawie „Raport Roczny”, Warszawa 2003
Internet
- www.gpw.com.pl