Instytucje gospodarki rynkowej - załącznik

Rodzaje banków i usług bankowych

1. Bank – jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną, utworzona zgodnie z ustawą, zajmująca się sprawami związanymi z funkcjonowaniem pieniądza w gospodarce.
2. Bankowość w Polsce:
• Towarzystwo Kredytowe Ziemskie
• Bank Polski
• Reforma walutowa Władysława Grabskiego
3. Rola Banków:
• Ułatwienie życia i funkcjonowania gospodarki
• Wzrasta liczba osób i podmiotów gospodarczych korzystających z usług bankowych
• 70% wkładów osób fizycznych
4. Zadania banków komercyjnych:
• Gromadzenie pieniędzy
• Udzielanie pożyczek i kredytów
• Świadczą usługi klientowi masowemu
5. Zadania banków spółdzielnie:
• Działalność bankowa
• Zaspokajani potrzeb członków banku
• Małe miasta i wsie
• Spółdzielnie tylko z nazwy
6. Zadania banków w formie spółkowo akcyjnej
• Kodeks spółek handlowych
• Rada Nadzorcza, co najmniej 5 osób fizycznych
• Podlega Komisji Nadzoru Finansowego
• Minimalny kapitał 5 milionów
• Najpowszechniejsze
7. Polski system bankowy - załącznik
8. Podział banków ze względu na działalność
• Banki uniwersalne
• Banki wyspecjalizowane: hipoteczne, inwestycyjne, depozytowe, samochodowe
9. Rola NBP
• Bank emisyjny
• Wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych
• Określa ilość emisji pieniędzy oraz czas wprowadzenia
• Emitowane pieniądze mają moc ustawową
10. Funkcje NBP
• Emisja pieniędzy gotówkowych
• Funkcja banku banków
• Funkcja banku państwa
• Funkcja stabilizacyjna
• Funkcja kontrolna
• Działalność edukacyjna
11. Rola polityki pieniądza:
• Organ decyzyjny NBP
• Ustala założenia i realizuje politykę pieniężną państwa
• Ustala wysokość podstawowych stóp procentowych
• Ustala zasady operacji wolego rynku
• Ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej
• Zatwierdza plan finansowy banku centralnego
12. Lichwa – pobieranie nadmiernych odsetek od umowy kredytu – ustaw antylichwiarska
13. Phishing – tworzenie fałszywej strony internetowej podobnych do stron banków oraz zachęcają do zalogowania się, co skutkuje kradzieżą haseł i loginów.
14. Pharming – metoda oszust internetowych polegająca na zmianie adresów DNS
15. PIN – osobisty numer identyfikacyjny, rodzaj hasła
16. Kłódka- znak informujący czy strona zawiera certyfikat bezpieczeństwa
17. Ukryte koszty kredytu: marża banku, prowizja za udzielenie kredytu, opłata za złożenie wniosku, opłata za rozpatrzenie wniosku, koszt zabezpieczenia kredytu, opłata manipulacyjna, koszt zmian w warunkach umowy, koszt spłaty kredytu przed terminem.
18. Spreach – ukryta opłata, która podnosi koszt każdego walutowego kredytu.
19. Niedozwolone klauzule – postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie.
20. Oszustwo nigeryjskie – gra psychologiczna
21. Upadłość konsumencka – nowy typ postępowania oddłużeniowego

Usługi bankowe

22. Rodzaje usług bankowych
• Zakładanie i prowadzenie rachunków bankowych
• Wydawanie i obsługiwani kart płatniczych
• Udzielanie kredytów i pożyczek
23. Rachunek bankowy
• Służy do przechowywania i gromadzenia pieniędzy oraz bezgotówkowych rozliczeń finansowych
• Rodzaje rachunków: bieżące, lokaty terminowe
24. Konto osobiste - rachunek bieżący
• Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy ROR
• Można przelewać wynagrodzenia lub dochody z innych źródeł itd.
• Gromadzenie, wpłacanie, przelewanie i zadłużenia – limit debetowy
• Środki na koncie – niskooprocentowane związku z inflacją tracą na wartości
25. Rodzaje kont osobistych
• Standartowe
• Studenckie
• Młodzieżowe
• Konta VIP
• Oszczędnościowe, czyli konto osobiste + lokata
• Firmowe
26. Lokaty bankowe
• Stanowią środki finansowe powierzone bankowi na określony czas
• Bank zobowiązuje się do wypłacenia właścicielowi lokaty zdeponowanej
• Kwota pieniężna naliczona z odsetkami
27. Kapitalizacja odsetek
• Okresowe naliczanie odsetek od środków złożonych i dopisanie ich do podstawy wpłaconej na początku
28. Rodzaje lokat
• Terminowe – zakładane na określony czas, z kapitalizacją odsetek lub roczna kapitalizacją. Wycofanie może skutkować straceniem części lub całości odsetek
• Rentierskie – zazwyczaj lokata długoterminowa. Odsetki są wypłacane, a niekapitalizowane, właścicielowi lub rentierowi.
• Progresywne – oprocentowanie rośni wraz z każdym miesiącem. Istnieje możliwość wypłacenia wkładu wraz z naliczonymi odsetkami
• Strukturyzowane – zazwyczaj długoterminowe. Kapitał jest dzielony na dwie części, jedna jest inwestowana bezpiecznie 80-90%, natomiast druga część ryzykownie
• Inwestycyjne – zazwyczaj długoterminowa, łączy ze sobą cechy lokaty terminowej z inwestycją na giełdzie. Kapitał dzieli się na dwie część, jedną oddaje się na lokatę, natomiast drugą w giełdę. Gdy inwestycja ponosi straty, bank zwraca wpłacony kapitał wraz z gwarantowanymi odsetkami.
29. Karta płatnicza to specjalna plastikowa karta z paskiem magnetycznym lub mikroprocesorem, służąca do dokonywania płatności za nabywane towary i usługi, a także spełniająca funkcję karty bankowej.
30. Rodzaje kart płatniczych:
• Debetowa – wydawana przez bank i przypisana do rachunku właściciela. Można płacić do wysokości środków zgromadzonych na rachunku bankowym, powiększonej o dopuszczalny debet
• Kredytowa – wydawana przez banki lub inne organizacje, nie muszą być przypisane z rachunkiem właściciela. Do wysokości przyznanego kredytu.

Kredyt

31. Kredyt – operacja polegająca udzielenie przez bank do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty na określony cel i czas.
32. Kredytobiorca – osoba fizyczna lub prawna biorąca kordyt zobowiązująca się na spłacenie go na określony czas z określonymi odsetkami.
33. W Polsce kredytów mogą udzielać tylko banki
34. Kredytodawca – bank określający warunki kredytu, który ma prawo wiedzieć jak kredyt został wykorzystany
35. Zdolność kredytowa - zdolność osoby prywatnej lub podmiotu gospodarczego do spłaty kredytu z odsetkami w określonym czasie.
36. Czynniki wpływające na zdolność kredytową:
• Wysokość dochodów oraz źródło i systematyczność
• Aktualne kredyty
• Okres kredytowy
• Rodzaj rat
• Historia kredytowa
• Wiek kredytobiorcy
• Ilość osób pozostająca na jego utrzymaniu
• Wysokość wkładu własnego
• Dodatkowe zabezpieczenia
37. Najlepiej wziąć kredyt, kiedy mamy niską inflacje – spadek wartości pieniądza
38. Rodzaje inflacji:
• Pełzająca do kilku w skali rocznej – wąż
• Krocząca do kilkunastu w skali rocznej – ludek
• Galopująca powyżej 20%, kryzys – koń :D
• Hiperinflacja bardzo wysoka inflacja spowodowana załamaniem systemu finansowego
• Popytowa
• Kosztowa
• Strukturalna
39. Rodzaje kredytów:
• Ze względu na okres trwania
• Ze względu na walutę
• Ze względu na sposób wpłaty kredytu
• Ze względu na przeznaczenie
40. Różnice między kredytem a pożyczką - załącznik

Giełda papierów wartościowych

41. Oszczędzanie a inwestowanie
• Oszczędzanie to zabezpieczenie nadmiaru środków finansowych – brak ryzyka
• Inwestowanie to działanie aktywne mające na celu podniesienie wartości kapitału i osiągnięcie zysku – ryzykowne
42. Lokowanie i inwestowani pieniędzy
• Obligacje
• Akcje
• Dzieła sztuki
• Kosztowności
• Nieruchomości
• Fundusze inwestycyjne
43. Rodzaje papierów wartościowych
• Papier wartościowy – dokument, z którego wynikają, ale jego właściciela określone prawa
• Akcje – dokument stwierdzający prawo do części majątku spółki. Właściciel akcji staje się współwłaścicielem firmy, czyli akcjonariuszem. Ma prawo do udziału w zebraniach, prawo do głosu proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji oraz do dywidendy, czyli zysku. Spółka akcyjna ustala wartość nominalną, czyli określa, jaka część majątku przypada na 1 akcję. Akcje trafiają na rynek pierwotny, później na rynek wtórny i tam ustalana jest cena rynkowa – KURS AKCJI - załącznik wykres

• Obligacje - dokument potwierdzający dług instytucji, którą ją emitowała. Wyraża udzielnie pożyczki przez nabywcę obligacji. Dochodem obligacji są z góry ustalone odsetki, które instytucja emitująca jest zobowiązana zapłacić w określonym terminie. W Polsce największym emitentem jest Minister finansów w imieniu Skarbu państwa. Obligacje skarbowe są roczne 2, 3, 4, i 5 – letnie - załącznik wykres

44. Giełda papierów wartościowych – jest zorganizowanym rynkiem kapitałowym, na którym maklerzy dokonują transakcji kupna. Giełda = barometr koniunktury gospodarczej
45. W Polsce najnowszym papierem wartościowym jest list zastany na hipotekę. Warszawska Giełda Papierów Wartościowych – powstała w 1917 r., wznowiła działalność w 1991 roku.
46. Grając na giełdzie zwracamy uwagę na:
• Prospekty emisyjne
• Raporty roczne, półroczne i kwartalne spółek
• Wydawnictw giełdowe
• Prasa fachowa i codzienna
47. Proste techniki inwestowania:
• Metoda regularnego inwestowania
• Metoda stałej kwoty kapitału akcyjnego
• Metoda cenowo – wskaźnikowa - automatycznie sprzedajemy lub kupujemy akcje
48. Inwestor – to osoba nabyła papier wartościowy
49. Makler – pośrednik w transakcji giełdowych reprezentujących inwestorów.
50. Emitent – osoba, która wystawia papiery wartościowe do sprzedarzy
51. Cena akcji – ustalona przez rynek na podstawie ceny podaży i popytu.
52. Rynek pierwotny obligacji lub aukcji – zakup papierów wartościowych bezpośrednio od im emitentów.
53. Rynek wtórny regulowany – kupowanie i sprzedawanie papierów wartościowych na giełdzie przez inwestorów.
54. Rynek wtórny nieregulowany – możliwość odsprzedawania obligacji w drodze cywilno prawnej
55. Płynność – łatwość zamiany określonej formy
56. Akcja – podstawowe pojęcia:
• Rynek podstawowy - przeznaczony dla papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, charakteryzujących się odpowiednio wysokim kapitałem i wysoką płynnością
• Rynek równoległy – niższy kapitał, mniejsza płynność
• Rynek catalyst – rynek instrumentów
• Dywidend – procent od wartości akcji
• Hossa – długotrwały wzrost cen aukcji – byk
• Bessa – długotrwały spadek cen aukcji – niedźwiedź
57. Prospekt emisyjny – zbiór informacji o działalności gospodarczej spółki oraz celach, rodzajach i wartości emitowanych aukcji oraz sposobie ich dystrybucji.
58. Indeks giełdowy – analiza wszystkich spółek notowanych na giełdzie

Fundusze Inwestycyjne

59. Rodzaje inwestycji:
• Rzeczowe
• W siebie
• We własne przedsiębiorstwo
• Finansowe
60. Inwestycje finansowe
• Przewidywalne efekty inwestycji – obligacje
• Nieprzewidywalne efekty inwestycji – akcje – waluty – jednostki funduszy inwestycyjnych
61. Fundusze inwestycyjne to podmioty posiadające osobowość prawną, których jedynym zadaniem jest jak najskuteczniejsze równoważenie środków powierzonych im przez ich uczestników, pośrednicy między osobą fizyczną i instytucją, są to organy finansowe, które w imieniu swych klientów grają na giełdzie lub sprzedają obligacje.
62. Inwestorzy kupują udziały tzw. jednostki uczestnictwa
63. Typy funduszy
• Fundusz rynku pieniężnego
• Fundusze obligacyjne
• Fundusze zrównoważone
• Fundusze akcyjne
• Fundusze stabilnego wzrostu
64. Cechy charakterystyczne funduszy
• Zarządzane przez doświadczonych ekspertów
• Zarządzanie aktywne
• Nadzór organów państwa KNF
• Surowe zasady inwestowania

Fundusze emerytalne

65. Ubezpieczenia - umowa gwarantująca otrzymanie od ubezpieczyciela świadczeń pieniężnych w razie wystąpienia jakiegoś zdarzenia, na które się ubezpieczyliśmy.
66. Ubezpieczyciel – osoba fizyczna lub prawna starająca się o objęci ochroną
67. Polisy ubezpieczeniowe – dokumenty potwierdzające zawarcie umowy
68. System emerytowany to system ubezpieczeń społecznych gwarantujący wypłatę świadczeń osobą niepracującym, którzy nie mogą samodzielnie zapewnić sobie środków do życia.
69. Rodzaje systemów emerytowanych:
• Repartycyjne – osoby pracujące opłacają składki, które są przeznaczane na wypłacanie bieżących emerytur
• Kapitałowe – wpłaca składki na własne konto
70. Podział składki - załącznik
71. Trzy filary systemu emerytalnego - załącznik
72. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych – KDPW
73. Warszawskie Indeksy Giełdowe – WIG
74. Komisja Nadzoru Finansowego – KNF
75. Powszechny Zakład Ubezpieczeń – PZU
76. Zakład Ubezpieczeń Społecznych – ZUS
77. Otwarty fundusz emerytalny – OFE
78. Krajowy Rejestr Sądowy – KRS
79. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – UOKiK
80. WIBOR – średnia stopa procentowa oferowana przy dawaniu lokaty innemu bankowi na rynku międzynarodowym w Polsce
81. WIBID- średnia cena, jaką bank gotów jest zapłacić za pozyskiwany depozyt na rynku międzynarodowym w Polsce
82. Narodowy Bank Polski – NBP
83. Europejski System Banków Centralnych –ESBC
84. Giełda Papierów Wartościowych– GPW
85. Rachunek oszczędnościowo - rozliczeniowy – ROR
86. Biuro Informacji Kredytowej - BIK