Esej
W mojej pracy pragnę pokazać jaka nastąpiła zmiana w rodzinie oraz jakie role
pełnią w obecnych czasach kobieta i mężczyzna. Dlaczego to właśnie rodzina stała się tematem mojej pracy? Dlatego, że jest ważnym punktem w trakcie różnych przeobrażeńw społeczeństwie polskim.
W różnych okresach czasu, na przełomie wieków ,w trakcie różnych kryzysów,a także przemian ustrojowych przejawiamy tendencję do odwoływania się do wartości trwałych wcześniej sprawdzonych i jakże dobrze nam znanych. Wśród nich szczególną rolę odgrywa rodzina ,która jest bardzo zagrożona różnymi czynnikami i problemami natury społecznej, ekonomicznej, kulturowej. W rodzinie kształtowane są nasze podstawowe cechy osobowości społecznej, a ważną rolę odgrywają tu postawy rodziców i sposoby w jaki spełniają swoje funkcje rodzicielskie. To właśnie w domu każdy z nas doznaje silnego związku emocjonalnego co sprawia, że patrzymy na świat przez pryzmat pochodzenia,
wychowania, stajemy się badaczami i obserwujemy świat uznając go za dobry lub zły.
Socjologowie traktują rodzinę jako instytucję społeczną o określonej ukształtowanej tradycji,
o strukturze ról, posiadającą wewnętrznie stworzoną organizację.
Rodzina we współczesności jest zagrożona w różnym stopniu i zakresie. W społeczeństwie
polskim panować zaczyna opinia, że obowiązujące dotychczas zasady i formy życia rodzinnego są naruszalne i teraz kształtują się nowe jako równorzędne lub alternatywne do poprzednich tych dawnych. Przez całe wieki wyznawano zasadę życia rodzinnego ,nakazującej, aby oparte było na sakramencie. Dopiero od bardzo niedawna w świadomości
społecznej zaczął funkcjonować związek kohabitacyjny. Wcześniej rodziny bez sakramentalnego związku małżeńskiego nie miały aprobaty rodzinnej ani sąsiedzkiej.Dziś ta sytuacja ma się zupełnie inaczej. W dobie naszych przemian , wszechobecnej dyfuzji kulturowej nikogo nie dziwią rodziny bez związku sakramentalnego , mało
tego spotykają się one ze społeczną tolerancją. Podobnie jest z normą zakazującą stosunków seksualnych przed ślubem na to wychodzi , że podejście do instytucji małżeństwa stało
się mniej konserwatywne. Model rodziny oparty na nierozerwalnym związku małżeńskim
do tego sakramentalnym z dziećmi w różnych powiązaniach z krewnymi z wyraźnym
podziałem zadań między kobietę i mężczyznę wprawdzie nadal dominuje w naszym współczesnym społeczeństwie, ale obok niego rozwijają się także inne formy życia rodzinnego. Wyróżniamy rodziny pełne czyli małżeństwo z dziećmi model ten dominuje w ogólnej liczbie rodzin. Warto jednak tu zaznaczyć że jednak wiele dzieci poczyna się lub rodzi przed zawarciem związku małżeńskiego. Drugi model to rodziny na przykład matka lub ojciec z dziećmi lub same dzieci. Zróżnych badań wynika że liczba tych rodzin stale rośnie.Trzeci model to związek kohabitacyjny gdzie kobieta i mężczyzna żyją bez żadnego formalnego związku małżeńskiego. W Polsce są to związki najczęściej zakładane przez osoby rozwiedzione z różnych przyczyn nie wstępują w nowy związek małżeński.
Nie ulega wątpliwości, że przeobrażenia jakie zaszły w ostatnich latach w różnych dziedzinach naszego życia niepozostały bez wpływu na polską rodzinę i jej funkcjonowanie.Stary model rodziny troszkę się zestarzał a nowy jeszcze się nie wykształcił.Tradycyjne więzi rodzinne nieco się rozluźniły, ale to nie świadczy że zaczęły zanikać.
W społeczeństwie polskim rodziny wielodzietne i wielopokoleniowe znikają raczej bezpowrotnie. Zaczynają dominować rodziny z jednym lub z dwojgiem dzieci.
W dzisiejszych czasach we wzajemnych relacjach życia rodzinnego akcentowane są cechy takie jak miłość , zrozumienie, sprawiedliwe rozłożenie obowiązków życia codziennego, samorealizacja. Zdecydowanie uważam że zanika patriarchat a ojciec zaczyna się kojarzyć z osobą godną zaufania a układ relacji dzieci – ojciec stały się luźniejsze
bardziej partnerskie i oparte na życzliwości obustronnej. Wyraźnie zmieniła się rola ojca
już nie jest wyłącznie od wydawania poleceń ale jest od rozmowy i pomocy swojemu dziecku. Trzeba również wspomnieć o relacjach pomiędzy małżonkami w których wraz z aktywnością różnych zawodów żony i matki nastąpił wzrost jej pozycji społecznej. Kobieta stała się współżywicielską rodziny i osobą nie tylko znającą role rodzinne. Zmienił się charakter ról w małżeństwie. Pojawiła się feminizacja mężczyzny i maskulinizacja kobiety. Wraz z falą wszelkiego rodzaju nowinek zachodnich seriali, filmów, dostępu do Internetu doczekaliśmy się innowacji w funkcjonowaniu niegdyś tradycyjnych rodzin.
Zastanawiam się czy obecni rodzice są źle przygotowani do swojej roli niż ich poprzednicy?
Rodzice raczej chyba nigdy nie byli dobrze przygotowani. Różnica jest taka że dawniej istniały instytucje społeczne takie jak kościół czy szkoła które pokazywały oczekiwania rodzicom oraz ich wspierały. Struktura rodzinna również się zmienia pod wpływem bezrobocia. Często spotyka się domy gdzie to dzieci utrzymują rodziców, którzy z różnych przyczyn nie pracują. Również są domy najuboższe gdzie dzieci wspólnie się organizują i współpracują jeśli chodzi o zarabianie pieniędzy. Stosują metody przestępcze ,robią włamania rozboje, stosują wymuszenia.
Reasumując całość zmian można by ująć w kilku zdaniach. Potrzeby, dążenia i cele życiowe jednostki uchodzą za ważniejsze niż dobro całej rodziny. Następuję autonomizacja jednostki i indywidualizacja jej mentalności. Wraz z nią pojawia się nowy sposób myślenia o rzeczywistości, o rodzinie oraz nowe wartości, wzory, modele zachowań. Rośnie tolerancja zachowań łamiących katolickie normy moralne w sferze małżeńskiej powiązanej z religią.
Istnieje mniejsze lub większe przyzwolenie dla związków nieformalnych, rozwodów , aborcji oraz współżycia seksualnego przed ślubem. Moim zdaniem współczesną rodzinę cechuje nietrwałość i przypomina związek oparty na przyjaźni i partnerstwie.
W tej dziedzinie ilość przeszła w jakość. Naszą współczesną rodzinę charakteryzuje myślenie przyszłościowe ale widać słabsze przywiązanie do tradycji.