W jaki sposób państwo może i ingeruje w rynek rolny

INTERGRACJA ? w ogólnym pojęciu integracja oznacza scalanie mniejszych jednostek w większe.

CŁO ? opłata nakładana na towary przekraczające granicę celną.

Cła ustala się:
- ad walorem ( % od wartości towaru )
- specyficzne ( od ilości towaru )
- kombinowane

CŁO ZAPOROWE ? jest to zapora finansowa która blokuje nadmierne sprowadzanie do kraju towaru.

DOPŁATY EKSPORTOWE ? dopłata pieniężna do ceny towaru powodującego opłacalność produkcji.

LIMITY ? jest to określona ilość.

KONTYGENTY BEZCŁOWE ? kontygent bezcłowy jest to sprowadzanie bez ograniczeń.

Ingerencja państwa w gospodarkę przez tworzenie instytucji budzi często wiele kontrowersji. Dotyczy to na przykład ustaw antymonopololistycznych. Raport Banku Światowego podkreśla, że dobre prawo antymonopolowe jest konieczne dla poprawy konkurencyjności gospodarki. Prawo takie uderza w konkretne firmy, ale pomaga rynkowi.
Europa Zachodnia jest obudowana instytucjami, związanymi z Unią Europejską. Szczególnie rynek rolny jest regulowany poprzez wiele instytucji z których część jest dla gospodarek europejskich bardzo kosztowna. W Polsce często podkreśla się biurokratyczny wymiar Unii Europejskiej, ale trzeba pamiętać, że większość regulacji, przyjętych w Europie w ostatnich dwudziestu latach ma na celu pomoc rynkowi, a nie interwencję.
Tworząc skutecznie instytucje wspomagające rynek możemy sterować gospodarką, gwarantować równomierny rozwój, wyrównać szanse, a przede wszystkim utrzymać wysoką dynamikę gospodarczą. Jest to skuteczniejsze niż ręczne sterowanie poprzez doraźne decyzje polityczne i dotacje budżetowe.

Cło jest pobierane przy wywozie towarów za granicę, przywozie ich z zagranicy lub przewozie towarów przez terytorium danego kraju. Obok ceł przywozowych ( przy przewozie towarów za granicę; w Polsce nie pobiera się ceł wywozowych ) istotne znaczenie mają cła zaporowe, mają na celu uniemożliwienie lub też znaczne utrudnienie przywozu lub wywozu określonych towarów. Cło ma na celu ochronę interesów producentów krajowych. Stawki płacone za cło są publikowane w tak zwanej taryfie celnej.

Wspólna Polityka Rolna z 1962 roku została oparta na zasadzie wspólnotowej; pierwszeństwo powinno należeć się europejskim produktom rolnym, przed importem z krajów trzecich. Wiązało się to z relatywnie wysokimi barierami handlowymi i stosowaniem kwot importowych. Każdy sektor produkcji był regulowany poprzez system wspólnych organizacji rynkowych. Interwencja publiczna była bardzo ograniczona do niektórych wspólnych organizacji rynkowych jak w przypadku produktów z południowych krajów europejskich i produktów których ilość w zupełności zaspokajała europejskie potrzeby takich jak owoce i warzywa, wieprzowina, jaja i kurczak. Z drugiej strony, produkcja zboża, nabiału, bydła i cukru bardzo korzystały z silnego wsparcia publicznego. Zakładało ono:
- gwarantowane ceny
- interwencje, kiedy cena danych produktów spada poniżej ceny gwarantowanej
- dopłaty eksportowe.
Wspólna Polityka Rolna z 1962 roku pominęła jeden produkt: paszę dla zwierząt, która mogła swobodnie wejść na rynek europejski. Ta decyzja została podjęta pod silną presją ze strony europejskich firm importujących paszę zwierzęcą oraz pod wpływem rządu amerykańskiego, bo Stany Zjednoczone były światowym czołowym dostawcą paszy zwierzęcej. Jednak rezultaty daleko przekroczyły oczekiwania ekspertów. Pod koniec lat 70-tych, Wspólnota Europejska produkowała olbrzymie nadwyżki bydła, wieprzowiny, nabiału, cukru, zbóż, kurczaków i jaj, przy jednoczesnym powiększaniu się przepaści między europejskim zapotrzebowaniem na paszę dla zwierząt i jej produkcją. Nadprodukcja stała się bardzo poważnym problemem w końcu lat 70-tych. Coraz trudniej było Wspólnocie Europejskiej utrzymać wysokie ceny, zapasy interwencyjne osiągnęły niespotykany pułap i Europa zaczęła zalewać zagraniczne rynki ogromną ilością swoich nadwyżek w celu złagodzenia sytuacji na rynku wewnętrznym Wspólnoty. Dopłaty eksportowe odgrywały kurczową rolę w zapewnieniu sprzedaży nadwyżek w krajach trzecich.


REFORMA WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ Z 1992: ADAPTACJE DO REGUŁ MIĘDZYNARODOWEGO HANDLU:
Podstawą ?nowej? Wspólnej Polityki Rolnej było zastąpienie dopłat eksportowych dopłatami bezpośrednimi. Przed 1992 rokiem, ceny w granicach Unii Europejskiej były utrzymywane na stosunkowo wysokim poziomie, dzięki taryfom celnym i wsparciu cenowemu. Europejskie produkty były sprzedawane po ?konkurencyjnych cenach? poza Europą tylko dzięki dopłatom eksportowym. Po 1992 roku, wsparcie cenowe zaczęło demontować, podczas gdy taryfy celne uległy ponownemu obniżaniu. W bezpośredniej konsekwencji, ceny rolnicze w Unii przesunęły się w dół w kierunku poziomu światowego. Aby utrzymać dochody rolników ustanowiono dopłaty bezpośrednie. Dopłaty eksportowe utrzymano; europejskie produkty rolne nadal zalewały rynki krajów trzecich.


KONSEKWENCJE NOWEJ WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ.
Dla rolników w krajach trzecich: kraje spoza Unii skrytykowały Wspólną Politykę Rolną ponieważ prowadziła ona do zalewu ich rynków europejskimi produktami rolnymi, poprzez stosowanie dopłat eksportowych. Domagały się zaprzestania dumpingu. Pojawia się, gdy produkt jest eksportowany z jednego kraju do drugiego i sprzedawany po cenie niższej niż cena wytworzenia tego produktu w kraju importującym. Gdy na całym świecie spadają ceny produktów rolnych, bardzo wiele prowadzonych na małą skalę gospodarstw upada.
Zasadą handlu z krajami trzecimi są wszystkie związane z tym działania które prowadzą do ochrony rynku wewnętrznego Unii Europejskiej które odbywa się poprzez:
- ustalone z góry stawki cele oraz cła specjalne ? dodatkowe opłaty, które pobierane są na granicy Unii Europejskiej dla produktów importowanych, których ceny są niższe od cen obowiązujących na unijnym rynku,
- licencje eksportowe i importowe ? wydawane po złożeniu zabezpieczenia gwarancyjnego ( kaucji ),
- dopłaty eksportowe ? stosowane między innymi do jabłek, pomarańczy, cytryn, mandarynek, winogron, pomidorów.


INSTRUMENTY SŁUŻĄCE STABILIZACJI RYNKU WEWNĘTZRNEGO.
W grupie cen rolnych służących rynku wewnętrznego Unii Europejskiej możemy wyróżnić następujące kategorie cen: ceny docelowe, kierunkowe, interwencyjne, podstawowe, ceny wycofaniu z rynku, zakupy interwencyjne, dopłaty eksportowe, premie i dopłaty, dopłaty bezpośrednie wyrównawcze, kontyngentowanie produkcji.


DOPŁATY EKSPORTOWE.
To dopłaty do produktów rolnych eksportowanych do krajów trzecich służa zwiększeniu konkurencyjności produktów rolnych produkowanych na terenie Unii Europejskiej. Dopłaty eksportowe są wypłacane w wysokości różnicy pomiędzy wewnętrzną ceną produktu rolnego we Wspólnocie, a proponowaną eksportowi niższą ceną światową. Dopłaty są realizowane dopiero po wyeksportowaniu produktów rolnych poza granice Wspólnoty.
Mają zachęcać producentów z państw ?piętnastki? do eksportu swych towarów na rynki światowe. Producent otrzymuje równowartość różnicy między ceną unijną a niższą światową. Artykuły rolne podlegające dopłatom muszą odpowiadać wysokim normom jakościowym. Produkty objęte opłatom eksportowym to m.in.: oleje i tłuszcze, mleko i produkty mleczne, wołowina, cielęcina, surowiec tytoniowy, owoce i warzywa, cukier i izoglukoza, przetwory zbożowe, wieprzowina, mięso drobiowe, produkty rybne, ryż, produkty wytwarzane z owoców i warzyw, wina.

OPŁATY EKSPORTOWE.
Są nakładane na towary opuszczające teren Unii Europejskiej, gdy cena światowa tych towarów jest wyższa od wspólnotowej lub popyt na nie przekracza podaż. Opłaty nie są nakładane na produkty rolne z przeznaczeniem dla sił zbrojnych państw członkowskich stacjonujących poza obszarem Wspólnoty, zaopatrzenia statków morskich i floty powietrznej.

CŁA.
Obok opłat wyrównawczych ochronie rynku wewnętrznego Wspólnoty służą także różnego rodzaju cła, nakładane na produkty importowane z krajów trzecich. Stawki celne nakładane na towary importowane są takie same dla wszystkich krajów członkowskich Wspólnoty. Generalną zasadą polityki importowej Wspólnoty jest wzrost wysokości stawek celnych wraz ze stopniem przetworzenia produktu.
Państwo Unii Europejskiej łączy unia celna w stosunkach z krajami trzecimi. Na towary wywożone do państw Wspólnoty nakładane jest cło. Jego wysokość waha się od 5 do 25% w zależności od stopnia przetworzenia produktu. Na podstawie artykułu 238 Traktatu Rzymskiego Wspólnota ma prawo zawierać umowy o stowarzyszeniu z krajami trzecimi i wprowadzić odrębne taryfy celne w handlu z tymi krajami ( np. umowa o stowarzyszeniu z Czechosłowacją, Polską i Węgrami z 16 grudnia 1991 roku na mocy której preferencyjnie obniżono stawki celne ).

KONTYGENTY.
Ilość towarów dopuszczonych na rynek Unii Europejskiej z rynków krajów trzecich jest ograniczona kontygentami. Wielkość przewidywanych transakcji eksportowo ? importowanych w danym okresie ( najczęściej 3 ? 6 miesięcy ) określają certyfikaty. Kontygenty i certyfikaty wydawane są przez krajowe agencje interwencyjne, obowiązują jednak na terenie całej Wspólnoty.
Pascal Lamy, były komisarz Unii Europejskiej do spraw handlu wyjaśnił w czasie spotkania Konfederacji Przemysłu Spożywczego w 2003 roku, że dla stworzenia wartości ( pieniężnej ) europejski przemysł spożywczy potrzebuje ?moć kupować surowce po konkurencyjnych cenach zbliżonych do cen na rynku światowym?. Stwierdza, że ?Rozwiązaniem jest import surowców i przekształcenie ich by cena zawierała wysoką wartość dodaną? lub ?kupowanie na rynkach krajowych po konkurencyjnych cenach?. To jest powód dla nowej reformy Wspólnej Polityki Rolnej?.
Taka polityka może być wprowadzana w życie przez:
- obniżenie taryf importowych prowadzące do niskich cen towarów importowanych
- dopłaty bezpośrednie, pozwalające rolnikom sprzedać swoje produkty po cenach niższych niż koszty wytworzenia
- dopłaty eksportowe
- demontaż systemu cen interwencyjnych pomagających w utrzymaniu uczciwych cen dla rolników.
Taka polityka nie pozwala rolnictwu wypełniać swych zadań.
Objęcie cen rolnych spowoduje, że żywność będzie produkowana w coraz bardziej wątpliwych warunkach, które nie są dobre ani dla zdrowia ludzi ani dla środowiska. Rolnicy są zmuszeni do produkcji po minimalnych cenach by spełnić wymagania przemysłu spożywczego. To prowadzi do karmienia bydła mączką zwierzęcą, używania dużej ilości środków chemicznych lub karmienia świń antybiotykami, żeby szybciej rosły.
Państwo poprzez interwencję stawia warunki wprowadzenia w życie stabilnych i sprawiedliwych cen.
Obecnie Unia Europejska wydaje duże ilości pieniędzy na eksport produktów rolnych poprzez dopłaty bezpośrednie lub dopłaty eksportowe, które powinny być użyte do promowania rynków lokalnych przez rozwijanie lokalnych rynków żywności.