Normy moralne w społeczeństwie.
Normy, dyrektywy są szczególnego rodzaju zdaniami, które wypowiada się używając słów powinien, musi, należy, trzeba, mają zatem postać nakazów bądź zakazów, wypowiadanych z różnym stopniem kategoryczności. Przykłady: 1.Nie zabijaj. 2.Bądź grzeczny. 3.Zabrania się szerzyć w prasie oszczerczych wiadomości. 4.Powinieneś być punktualny. 5.Sędzia powinien być niezawisły. 6.Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.
Normy nie są zdaniami oznajmującymi, nie są zdaniami w sensie logiki, nie mogą zatem być oceniane w kategoriach prawdy i fałszu. Nie możemy wykazywać zatem ich prawdziwości ani fałszywości . Nie ma sensu zastanawiać się czy zdanie „wszyscy powinni być uczciwi” albo „trzeba zreformować gospodarkę” jest prawdziwe czy nie. Normy można próbować uzasadniać, propagować, zwalczać.
Zdania zawarte w kodeksach etycznych są na ogół normami wyrażonymi w postaci jawnej np. Reklamy nie powinny zawierać treści lub obrazów, które obrażają powszechnie obowiązujące normy obyczajowe (Kodeks postępowania w dziedzinie reklamy) lub Bank powinien zapewniać klientom pełną i bieżącą informację o świadczonych przez siebie usługach (Kodeks dobrej praktyki bankowej). Czasem są to normy wyrażone implicite, czyli niejawnie np. Bank realizuje jedynie transakcje zgodne z prawem (Kodeks europejskich banków oszczędnościowych), Niedopuszczalne jest ukrywanie przez podmiot gospodarczy stanu niewypłacalności (Kodeks etyki w działalności gospodarczej).
W ujęciu Marii Ossowskiej normy moralne można pogrupować. Występuje siedem rodzajów norm moralnych:
1. NORMY MORALNE W OBRONIE NASZEGO BIOLOGICZNEGO ISTNIENIA
2. NORMY MORALNE W OBRONIE GODNOŚCI
3. NORMY MORALNE W OBRONIE NIEZALEŻNOŚCI
4. NORMY MORALNE W OBRONIE PRYWATNOŚCI
5. NORMY MORALNE SŁUŻĄCE POTRZEBIE ZAUFANIA
6. NORMY MORALNE STRZEGĄCE SPRAWIEDLIWOŚCI
7. NORMY MORALNE ŁAGODZĄCE KONFLIKTY SPOŁECZNE.
Dwie normy są sprzeczne wtedy gdy jedna z nich nakazuje (lub dopuszcza) to, czego zakazuje druga. Sprzeczność wynika z ich sensu i nie musi być uzasadniana.
Umieszczanie w kodeksie etycznym norm sprzecznych jest poważnym błędem, ponieważ podważa wartość formalną i praktyczną takiego kodeksu.
Dwie normy są konfliktowe wtedy, gdy normy te wraz z pewnym zdaniem prowadzą do norm sprzecznych.
W kodeksach często spotyka się normy konfliktowe. Ponieważ wyeliminowanie ich nie jest możliwe, powinniśmy więc przewidzieć sposoby ich rozstrzygania.
Moim zdaniem normy społeczne przyjęte w naszym regionie i kraju są potrzebne i nie należy ich zmieniać lub usuwać. Dzięki powszechnej znajomości większości z nich społeczeństwo utrzymuje swoją kulturę osobistą na stałym poziomie, bądź stara się ją podwyższać, poprzez dodawanie nowych, ogólnie przyjętych zachowań uznając je za właściwe. Ponadto każdy z nas ma sumienie według którego stara się postępować, problem w tym, że nie wszyscy mają te same normy moralne, dla niektórych jedne rzeczy są złe a inne dobre, innym może się to nie podobać, ponieważ co innego uważają za moralne. Ten problem z pewnością nie zostanie nigdy zażegnany, jednak na pewno można ustalić chociaż podstawowe normy, których powinien się trzymać każdy człowiek. Żeby to urzeczywistnić potrzebna nam jest umiejętność sprawiedliwej oceny, gdyż sprawiedliwość zwana jest cnotą moralności i żeby dokonywać w życiu właściwych etycznie wyborów powinniśmy ją również brać pod uwagę. Wielu z nas pozostaje pod silnym wpływem norm religijnych, które również narzucają nam pewne standardy zachowań, najczęściej są one dobre. Wiele zależy jednak od nas samych i naszego podejścia do życia, niektórzy z nas świadomie działają na szkodę innych i siebie samego, ponieważ ich pesymizm życiowy mówi im, że i tak nie może być lepiej więc nie warto starać się być lepszym. Powinniśmy jednak wystrzegać się tego typu zachowań. Nasze usposobienie może być również zależne od środowiska w jakim się obracamy, z czasem możemy przejmować pewne cechy i standardy zachowań od osób z którymi przebywamy. Warto jednak mieć własne zdanie, własny tok myślenia i być niezależnym od innych. Wiadomo, że nie jesteśmy doskonali, choćbyśmy nie wiadomo co o sobie sądzili i co robili. Jednak warto mieć w życiu właściwy, własny pogląd na etykę i wartości moralne oraz kierować się pewnymi zasadami z tym związanymi. W ten sposób możemy sprawić, że świat wokół nas będzie lepszy, będziemy się na nim lepiej czuli i będzie nam się lżej żyło. Zastanówmy się czy życie nie było by lepsze gdyby wokół nas było więcej pokoju, miłości, jedności i szacunku.