Andragogika
Andragogika ? to teoria edukacji dorosłych obejmująca wiedzę w zakresie szeroko pojmowanej oświaty dorosłych.
Podmiotem badań andragogiki są:
Procesy edukacyjne ludzi dorosłych oraz osób starych, odnoszące się do kształcenia, kierowania rozwojem, kształtowania osobowości, uczenia się i włączenia człowieka dorosłego w życie społ., samokształcenia, wychowania, samowychowania.
Zadania andragogiki:
Badanie przebiegu procesów wychowawczych w tej fazie życia, wykrywanie związków i zależności między zjawiskami wychowawczymi, formułowanie wniosków n.t. prawidłowości przebiegu procesów wychow., wyjaśnianie tych związków i zależności, dostarczanie wiedzy na temat racjonalnego przekształcania rzeczywistości wychowawczej, ustalania celów i zasad edukacji dorosłych w związku z rozwojem społeczno-ekonomicznym społeczeństwa, wytaczanie metod realizacji celów wychowawczych.
Działy: andragogika ogólna, teorie wychowania dorosłych, dydaktyka dorosłych, andragogika edukacji kulturalnej, andragogika porównawcza, historia oświaty dorosłych i myśli andragogicznej.
Andragogika ogólna zajmuje się: edukacją dorosłych, ogólną charakterystyką andragogiki, jej strukturą, cele edukacji dorosłych, metodologią badań i filozoficzną problematyką wychowania dorosłych, zajmuje się innymi działami które jeszcze się nie usamodzielniły, naogólnieniem wyników pozostałych działów.
Funkcje andragogiki ogólnej:
1. Kontrolna- pozwala na ocenę osiągniętych wyników, formułuje wnioski, sprawdza wyniki.
2. Inspiracyjna- polega na uzyskiwaniu z punktu widzenia dorosłych wzajemnych związków między elementami istniejącej wiedzy o człowieku dorosłym
3. Kodyfikacyjna ? podstawia aktualną wiedzę z zakresu badań z poszczególnych działów andragogiki osiągnięcia odrębnych dyscyplin naukowych
4. Diagnostyczna- diagnoza potrzeb, możliwości wychowania dorosłych
5. Organizacyjna ? warunki organizacji realizacji procesów wych.
6. Wyjaśniająca- wyjaśnienie procesów rozwoju i kształcenia osobowości człowieka dorosłego
Dydaktyka dorosłych zajmuje się teorią: nauczania, kształcenia, samokształcenia dorosłych.
W ramach tej teorii prowadzone są badania w zakresie kształcenia ogólnego i zawodowego, samokształcenia i popularyzacja wiedzy
Przedmiotem badań dydaktyki dorosłych są: systemy dydaktyczne, teorie doboru treści i metod kształcenia, system kształcenia zawodowego, praca i zawód jako wynik kształcenia zawodowego dorosłych, proces kształcenia zawodowego, sylwetka zawodowego nauczyciela dorosłych.
Dydaktyki szczegółowe w dydaktyce dorosłych 10 systemów: dydaktyka systemu kulturowo lekcyjnego, kształcenia za pomocą słowa pisanego, poglądowego kształcenia za pomocą TV filmu internatu, muzealnego, turystyki, samokształcenia, kół oświatowych, kształcenia zaocznego, eksternistycznego, kształcenia za pomocą słowa żywego.
Andragogika edukacji kulturalnej zajmuje się : charakterystyką i klasyfikacją placówek kulturalno-oświatowych, ruchami społeczno-kulturalnymi, upowszechniania czytania, rozwojem amatorskiego ruchu artystycznego, zawodem pracownika kulyuralno-oświatowego, metodyką pracy kulturalno-oświatowej, diagnostyką.
Andragogiki szczegółowe: życia rodzinnego, szkolna, szkolnictwa wyższego, samokształcenia, pracy, rolnicza, wojskowa, współżycia sąsiedzkiego, działalności społeczno-politycznej, uczestnictwa w polityce, zdrowia, rehabilitacyjna, resocjalizacyjna, kultury seksualnej, wolnego czasu, uczestnictwa w kulturze, edukacji międzykulturowej, twórczości, turystyki, sportu i reakcji ruchowej, działalności spółdzielczej, współpracy międzynarodowej, porównawcza, ekologiczna, pokojowego współżycia narodu, wieku emerytalnego, schyłku życia.
Funkcje kształcenia dorosłych:
1. kompensacyjna ? wyrównywanie braków w kształceniu szkolnym dorosłych.
2. Kształcenia(nauka określonego zawodu), dokształcania(uzupełnienie wiedzy) i doskonalenia zawodowego (aktualizacja wiedzy i umiejętności).
3. Zaspokajania niezbędnych potrzeb czasu wolnego osób dorosłych.
Główne strategie kształcenia dorosłych: strategia klasowo-lekcyjna, kursów dokształcających, kształcenia zdalnego, samokształcenia, kół oświatowych, za pomocą żywego słowa, za pomocą słowa drukowanego, doradcza, mieszana.
Cele kształcenia dorosłych: rozwijanie umiejętności analizy, syntezy, wdrażanie samodzielnych analiz własnych doświadczeń wybieranie umiejętności ich sprawdzania, oraz weryfikacji, wyrabianie w uczniach umiejętności samodzielnego uczenia się zdobytej wiedzy.
Cechy osoby dorosłej jako ucznia: większy zakres uwagi, obiektywne spostrzeganie, rozwinięty krytycyzm i ostrożność w wyrażaniu sądów, umiejętność odróżniania cech ważnych i typowych, twórcza wyobraźnia, lepsza pamięć twórcza i logiczna, duża umiejętność kierowania myśleniem, duży zasób doświadczeń, duża zdolność panowania nad emocjami.
Koncepcje doboru treści kształcenia: encyklopedyzm, formalizm dydaktyczny, utylitaryzm dydaktyczny, egzemplaryzm, strukturalizm, materializm funkcjonalny, teoria problemowo-kompleksowa, teoria programowania dydaktycznego.
Psychologiczne teorie uczenia się:
1. asocjacyjna- wskazywanie połączeń pomiędzy różnymi elementami treści kształcenia
2. teorie funkcjonalne- wiążą proces uczenia się z procesem działania
3. teorie strukturalne- wiedza uporządkowana w konkretne i spójne struktury.
Dyrektywy konkurowania jednostek metodycznych:
Przechodzić od znanego do nieznanego, od prostego do skomplikowanego, od konkretnego do abstrakcyjnego i z powrotem, od abstrakcji do rozumowania, od rozpoznania zadań ogólnych do analizy szczegółów.
Zasady nauczania dorosłych: poglądowości, przystępności, świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie uczenia się, systematyczności, trwałości wiedzy, operatywności wiedzy uczących się, wiązania praktyki z teorią, kształtowania umiejętności uczenia się, wykorzystywanie doświadczeń osób dorosłych, indywidualizmu i zespołowości, ustawiczności kształcenia.
Podział metod kształcenia;
1. Metoda podająca- z dominującą aktywnością nauczyciela i biernym udziałem ucznia.
2. Metoda poszukująca ? aktywizowany jest uczeń a rolą nauczyciela jest maksymalnie go wspierać
4. metoda wielostronna ? łączenie tych dwóch metod
Metody kształcenia ? wykład, opowiadanie i opis, pokaz, pogadanka, dyskusja, dyskusje panelowe, konsultacja, instruktaż, metody laboratoryjne, metody ćwiczeń praktycznych.
Grupy gier dydaktycznych: inscenizacja, metody sytuacyjne, metoda przypadku, burze mózgu, mikronauczanie, trening umiejętności społ., metoda nauczania programowego.
Istotne funkcje podręczników: motywacyjne, informacyjne, sprawnościowe.
Kontrole faz procesu kształcenia: wstępna, bieżące, końcowe, dystansowe.
Funkcje kontroli: oceniająca, poznawcza, dydaktyczna i metodyczna, selekcyjna, wychowawcza, aktywizująca, motywująca.
Bezrobocie ? to zjawisko braku pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i jej poszukujących.
Bezrobocie w ujęciu przedmiotowym ? jest problemem ekonomicznym oznacza niezrealizowaną podaż pracy która jest rezultatem nierównowagi pomiędzy podażą siły roboczej a popytem na pracę.
Bezrobocie w ujęciu podmiotowym jest problemem społecznym oznacza stan bezczynności zawodowej osób zdolnych do pracy i zgłaszających gotowość do jej podjęcia.
Międzynarodowa Organizacja Pracy za osobę bezrobotną uznaje:
? pracowników zdolnych do zatrudnienia których kontrakt wygasł, obecnie są bez pracy i jej poszukują.
? Osoby zdolne do pracy i jej poszukują dotychczas nigdy nie zatrudnieni.
? Osoby bez pracy i zdolne do niej które podpisały umowę w terminie późniejszym
? Zatrudnione na czas określony bez wynagrodzenia.
Rodzaje bezrobocia:
1. Frykcyjne- charakter dobrowolny. Oznacza stan dezaktywacji zawodowej decyzję o zwolnieniu z pracy podejmuje sam pracownik i poszukuje w krótkim czasie pracy
2. Strukturalne- jest rezultatem przekształceń w strukturze gospodarki( wynik restrukturyzacji) wyraża się w niedostosowaniu podaży zasobów ludzkich i ich struktury kwalifikacyjnej do zdolności i struktury.
3. Technologiczne ? jest odmianą bezrobocia strukturalnego, wprowadzenie techniki czyli maszyny zastępują człowieka
4. Cykliczne ? zależy od cykli koniunkturalnych w gospodarce, koniunktura rośnie to zatrudnienie też i na odwrót.
5. Sezonowe wynika z sezonowości produkcji niektórych dziedzin gospodarki
6. Utajone- mieszkańcy wsi produkują produkty rolne i są zarejestrowania w Urzędzie Pracy.
7. Ukryte ? jest rezultatem nadmiernego zatrudnienia w stosunku do rzeczywistych potrzeb techniczno-ekonomicznych przedsiębiorstw
8. Marginesowe dotyczy osób niezdolnych lub ograniczonych do pracy poszukujących zatrudnienia jako dodatkowego źródła dochodu
9. Pozorne- tworzą osoby poszukujące pracy mające źródło utrzymania wynika ono z chęci uniknięcia płacenia podatków bądź uzyskania świadczeń socjalnych.
10. Całkowite brak zajęcia zarobkowego
11. Częściowe- osoba zatrudniona w niepełnym wymiarze pracy
12. Powszechne- nadwyżki siły roboczej na terenie całego kraju
13. Lokalne- występuje na niektórych obszarach kraju.
Podział bezrobocia w zależności od czasu trwania bezrobocia:
Krótkookresowe do 3 m-cy, średniookresowe 4-6 m-cy, długookresowe 7-12 m-cy, długoterminowe powyżej 12 m-cy.
Bezrobocie charakteryzuje się specyficznymi stadiami reakcji: faza szoku, f.optymizmu przeplatanego z f. Pesymizmu, f. Realizmu, f. Rezygnacji.
Człowiek reaguje na bezrobocie: smutkiem i przygnębieniem, ?ja? pozytywne ?ja? negatywne, osłabieniem zdrowia psychicznego.
Sposoby radzenia sobie z sytuacją bezrobocia: aktywność ze strony bezrobotnego, kontrola własnego postępowania, właściwa ocena sytuacji, konstruktywny sposób radzenia sobie z sytuacją trudną.
Destruktywne sposoby radzenia sobie z bezrobociem: nieodpowiedzialność za swój los, brak wpływu na wydarzenia, rozwiązania chaotyczne, agresja, rezygnacja, popadanie w alkohol.
Mechanizmy obronne: odreagowanie, racjonalizacja, projekcja,