Estetyka

Krytyka władzy sądzenia Kanta Kant nie używał wyrazu ?estetyka? w tym znaczeniu; nazywał tę dyscyplinę ?krytyką władzy sądzenia? bo w XVIII w. ?sądzenie?, ?sąd? oznaczały specjalnie sąd smaku, ocenę estetyczną. Kant nie miał doświadczenia w sprawach artystycznych; ale brak ten zastąpił oczytaniem i systematyczną analizą zjawisk estetycznych.Korzystał z literatury estetycznej , umiał określić odrębny charakter sądów estetycznych i wydzielić ich zakres tak dokładnie jak nikt przed nim. cechy wyodrębniające upodobnienia estetyczne: 1.bezinteresowność- upodobanie estetyczne jest niezależne do realnego istnienia podobającego się przedmiotu, że podoba się samo jego wyobrażenie.Cecha ta stanowi podstawę oddzielania upodobania estetycznego od innego rodzaju upodobań, a także podstawę oddzielenia postawy estetycznej od postawy moralnej, dla której jest bardzo istotne, aby dobro było realizowane, a nie pozostawało w sferze wyobrażeń. 2.bezpojęciowość- Napawamy się bezpośrednim wyobrażeniem pięknej rzeczy, a nie pojęciem jakie o niej mamy.Ta cecha stanowi z kolei podstawę oddzielenia postawy estetycznej i poznawczej.Przedmiotem upodobania estetycznego jest nie cała rzecz, lecz tylko jej forma.W formie tedy jedynie leży piękno rzeczy.Ta cecha upodabniania estetycznego daje znów podstawę do oddzielenia go od upodabniania zmysłowego.rzeczy wywołują w nas szczególnie upodobanie estetyczne,wtedy gdy powodują upodobanie całego naszego umysłu. Nie wywoła upodobania estetycznego, ani samo wyobrażenie, ani sam sąd, ale ich łączne działanie.Dopiero wtedy wykwita w nas to szczególne uczucie zadowolenia, które zwiemy estetycznym.Nie jest ono ani prostym zadowoleniem zmysłów, ani prostym zadowoleniem myśli. Podoba się estetycznie to, co odpowiada całemu naszemu umysłowi; przedmioty estetyczne są to zatem przedmioty zbudowane odpowiednio do natury przedmiotu.Nie sposób ustanowić reguły, jakie przedmioty będą się podobać.Każdy trzeba sprawdzić oddzielnie, aby wydać sąd.3. powszechność-jest powszechnością bez reguły.Reguł estetycznych nie ma i wobec bezpojęciowości sądów estetycznych, być nie może.o słuszności swego sądu nikt nikogo przekonać nie może, a jednak sąd jego występuje z pretensją, aby był przez nich uznawany, w przeciwieństwie do upodobania czysto zmysłowego, który każdy traktuje jako uczucie osobiste, nie obowiązuje innych.Piękno- Jest tym, ?co podoba się ani przez wrażenia, ani przez pojęcia, lecz podoba się z subiektywną koniecznością, w sposób powszechny, pośredni i zupełnie bez interesowny?.istotne w estetyce Kanta było wyodrębnienie i określenie faktów estetycznych; było to jedno z ważnych posunięć Kanta w jego przedsięwzięciu zmierzającym do tego, by rozgraniczyć dziedziny rzeczywistości, by znaleźć władze umysłu zdolne je poznać, a przede wszystkim, by odszukać w ich poznaniu czynniki powszechne i konieczne. Dla Kanta estetyka to tyle co teoria smaku, czyli możność wydania sądu o tym, co piękne. W ocenie piękna podstawą jest wyobrażenie przedmiotu w kategoriach upodobania, lub nie upodobania, niezależne od jego realnego istnienia. Z takiego upodobania piękna nie wychodzi żadna korzyść, odnosi się jedynie do formy, a nie do treści przedmiotu. Tu tkwi główna różnica między pięknem a dobrem, które zakłada jakąś wartość przedmiotową do realizowania. Z pięknem łączy się uczucie wzniosłości jako wrażenie czegoś nieograniczonego i nieskończenie wielkiego albo małego lub niezwykle potężnego i nadludzkiego.

ESTETYKA ARYSTOTELESA ma wiele wspólnego z estetyką Platona. Arystoteles poszukując czegoś bardziej konkretnego, bardziej praktycznego, skupił się na pojęciu sztuki. 1.sztuka funkcjonuje jako umiejętność wytwarzania-W obrębie tak rozumianej sztuki znajduje się również wiedza potrzebna do wytwarzania. rozumiał sztukę dynamicznie. Z związku z tym bardziej interesowało go coś, co jest dynamiczną twórczością, aniżeli starczym wytworem. 2. sztuka posiada intelektualny charakter-Wziął go z wynalazczym obmyślaniem, którego dokonuje wytwórca. Mówił też o jej psychofizycznym charakterze, co nie wiązało się z przeciwstawieniem ?materialnej przyrodzie?, wręcz przeciwnie. u Arystotelesa poezja zaczyna funkcjonować jako jedna ze sztuk naśladowczych, czyli zanika Grecki dualizm pomiędzy sztukami a poezją. Jako sztuki naśladowcze zostają wymienione epopeja, tragedia, komedia, poezja, większa część muzyki na flet i kitarę. Mówił on o oczyszczeniu uczuć, nie zapomina jednak o rozrywce i przyjemności, o doskonaleniu moralnym i wzruszeniu.pięknem dla Arystotelesa jest to, co samo przez się jest cenne, a zarazem dla nas jest przyjemne. Dla Arystotelesa każde piękno jest dobrem, ale już nie każde dobro jest pięknem. Wyznacznikiem piękna dla filozofa stały się trzy wartości: ład (forma), proporcja i wielkość (uznawał za bardziej piękne rzeczy większe). scharakteryzował przeżycie estetyczne- przeżyciu intensywnej rozkoszy, od której trudno się oderwać; przychodzi z wrażeń zmysłowych Człowiek doznając go staje się bezwolny, jakby zaczarowany. Przeżycie takie może mieć swoją miarę, tj. można odczuwać niedosyt bądź przesyt. Tylko człowiek może uczestniczyć w takim przeżyciu. Popularyzowane przez niego ?techne? przekształca się w łacińskie ?ars?, które powszechnie przyjęte w średniowieczu, nie odnosi się już do umiejętności wytwórcy, a do wiedzy potrzebnej do wytwarzania; dopiero nowożytność w pojęciu sztuki upatruje wytwór.Poetyka? zawierająca pierwszą w historii próbę skonstruowania teorii struktury wewnętrznej i odbioru dzieła literackiego. Przedmiotem dociekań Arystotelesa są: określenie czym jest literatura oraz opisanie trzech gatunków: tragedii, epopei i komedii. Większość sztuk, dla Arystotelesa ma charakter mimetyczny (naśladowczy). Poeci naśladują świat w całości, dlatego też poezja jest sztuką wyższą. Przedmiotem naśladowania poezji są zdarzenia i fakty. Tragedia jest dla Arystotelesa specyficznym gatunkiem literackim, którego celem nie jest naśladownictwo, ale wywołanie katharsis, czyli uczucia litość i trwogi oraz oczyszczenie z tych doznań, co rozumiano jako rozładowanie uczuć. Mimesis- kategoria estetyczna rozwinięta przez Arystotelesa, oznaczająca naśladowanie natury (rzeczywistości, życia, ludzkich czynności) w dziele sztuki, nie równoznacznie z jej wiernym kopiowaniem (dopuszcza stosowanie idealizacji lub satyrycznej i groteskowej deformacji).

Porządki i style-Klasyczna Teoria Piękna Kanon uwarunkowany był dążeniem do osiągnięcia idealnego piękna. Grecy wierzyli ,że istnieje w przyrodzie idealny wzorzec , miara wg której można stworzyć dzieło doskonałe. Teoria Piekar wytworzona przez greków polegała na doborze proporcji i właściwym układzie części- teoria ta była bezwzględnie obiektywna zapoczątkowana przez pitagorejczyków , którzy za świętość uważali liczbę. Również Platon uważał, że zachowanie miary i proporcji jest zawsze piękne. Z wielka teorią wiąż się tez teza wypowiedziana przez Platona, że piękno jest wielkim dobrem. Wszystkie epoki były z tym zgodne. Platon stawiał piękno obok prawdy i dobra. Zasady tworzenia dzieł były matematyczne, formy natomiast były organiczne, miękkie zaczerpnięte ze świata przyrody , gdyż natura była najważniejszym wzorcem dal artystów. Koncepcję piękna typu klasycznego charakteryzuje więc : rytmiczność, symetria, przewaga pionów i poziomów, umiar, ład , harmonia, doskonałe proporcje, wszystkie te cechy wywołują wrażenia ładu, ,równowagi i spokoju. Kanon określa również proporcje ludzkiego ciała na podstawie stosunków liczbowych poszczególnych jego części. W XVIII wieku nastąpił kryzys wielkiej teorii. Przez dwa tysiące lat wielka teoria była naczelna koncepcją piękna. Romantyzm obalił klasyczną teorie piękna i zrodził przekonanie, że piękno jest wartością nieuchwytną, nie dająca się zidentyfikować, że jest wyrazem osobistych przeżyć artysty, ich zewnętrzną formą. W epoce romantyzmu wierzono, że o powstaniu dzieła pięknego nie decyduje świadomość, miara, liczba, lecz wyobraźnia , instynkt i fantazja. Więc to, co oryginalne, niepowtarzalne , co kierowane uczuciem i zmysłami. W romantyzmie nie ma piękna proporcji, harmonijnego układu części, jest natomiast silne uczucie, cierpienie lub entuzjazm , patetyczność, tajemniczość, malowniczość, symbolika. W romantyzmie narodziła się powszechna koncepcja piękna subiektywnego, gdzie artysta przedstawia swoje widzenie rzeczy, bez odniesienia do tego, co powszechne, obiektywne. W tym czasie architekci zachwyceni są architekturą gotycką, za jej uduchowienie, tajemniczość i wzniosłość. PORZĄDKI: Klasycyzm: harmonia, spokój, równowaga, odnoszenie się do przeszłości, niechęć do tego co nowe, umiar, ład, poddanie rygorom, wszystko było , złagodzone, oswojone, tworzyło harmonijną zamkniętą całość. Romantyzm: dysharmonia, braki reguł, uczucia, zmienność świata, bunt podmiotu przeciwko regułom, odcinanie się od korzeni, brak całości, znaczenie symboliczne, ucieczka od rzeczywistości w głąb samego siebie.

III. ESTETYKA BIZANCJUM ujmowana w 3 tezach. Są dwa światy:1. ziemski- materialny, niedoskonały 2,boski- z pierwowzorami, według których uformowany jest świat materialny, jest doskonały, oddzielony od świata materialnego. Świat materialny nie jest całkiem zły, bo bóg w nim przebywa. Wcielenie to nadzieja dla ludzi. Celem człowieka jest dostanie się do nieba. Bizantyjczycy czuli się grekami, chcieli utrzymać sztukę i tradycję grecką. Wykazywali upodobanie do abstrakcji, przepychu, intensywnych barw. Przedstawiano nadludzko wielkie rzeczy, sublimowano kształty, oddawano wzniosłość. Życie artystyczne kontrolowane było przez cesarza, gdyż nie znosił on nowatorstwa. Sztuka i ideologia były, więc bardzo jednolite i mniej zróżnicowane niż na zachodzie. Mistyczny materializm- monumentalna architektura mozaiki, malowidła na ścianach czy sklepieniach, obrazy, stroje, obrzędy, pieśni miały dawać rozkosz estetyczną i podnosić dusze do boga (przez przeżycie estetyczne). Przedmiotem wiary był transcendentalny bóg, ucieleśniający najczystszy spirytualizm. Charakter sztuki był mistyczny, symboliczny, przepych, wielkość świątyń, wielobarwne marmury pokazywały wielkość boga, przybliżały ludziom niebo. Malarstwo, ikony przedstawiały podobizny Chrystusa i świętych. Artyści dematerializowali ciało ludzkie prowadzą c jak najbardziej nieograniczone, abstrakcyjne linie. Istotą postaci jest jej pierwowzór, liczyła się dusza. Ikona miała służyć do modlenia, kontemplacji, czci Boga. Sam obraz był tylko środkiem, a nie celem. Świętego przedstawiano bez ruchu, widz miał znieruchomieć i skupić się na oczach postaci. Święty miał wydłużone proporcje, był zdematerializowany, wydawał się bardzo oddalony od ziemi. Przedstawiano go na złotym tle, na obrazach występował irrealny koloryt, barwy lokalne zawsze te same, dowodziły niezmienność, pozaczasowość. Góry, rośliny miały formy geometryczne, krystaliczne. Występowała tu bez osobista wola artysty. Spór bizantyjski o obrazy należy dotyczył poglądu na naturę Boga i piękna. Czciciele obrazów jak i obrazoburcy wierzyli boski ? ziemski umysłowy ? zmysłowy jednak każdy z nich doszedł do innych wniosków. Czciciele obrazów mówili, ze sztuka jest zdolna i ma obowiązek przedstawiania świata boskiego- doszli do estetyki mistycznej. Obrazoburcy uważali ze sztuka może jedynie przedstawiać zmysłowo dostępną przyrodę, nie ma prawa przedstawiać boga- doszli do estetyki naturalistycznej.
Obrazoburstwo (ikonoklazm)- Walka z kultem obrazów miała za podłoże spór o przedmioty wiary chrześcijańskiej i naturę kultu. Cześć oddawana obrazom Chrystusa i świętych znana była od V w., stając się stopniowo stałym elementem pobożności ludowej w prowincjach bizantyjskich. Pod wpływem kontaktów z islamem narodził się pogląd o bałwochwalczym charakterze kultu wszelkich wyobrażeń Boga i jego świętych. Czciciele obrazów mieli stałe poparcie papiestwa. Kryzys obrazoburczy zapoczątkował cesarz Leon III wydając edykty przeciw kultowi obrazów. Coraz surowsze zakazy doprowadziły do buntu ikonodulów, który jedna został stłumiony. zabroniono wytwarzania i przechowywania obrazów, a kościoły nakazano oczyścić z wszelkich wizerunków. Liczne klasztory uległy likwidacji, a ich posiadłości zostały rozdzielone pomiędzy żołnierzy. Zniszczono też wiele dzieł sztuki wczesnobizantyjskiej.Za regencji cesarzowej Teodory przywrócono kult obrazów który uchodził wówczas za wyraz jedności Bizancjum z Rzymem i jego tradycją.

Średniowiecze:literatura (duch ascezy) Żywoty świętych pojawia się pierwszy rym Muzyka:-kościelna ? sam śpiew bez podkładu; zakaz używania instrumentów. Muzyka ma odzwierciedlać naukę -tworzono mozaiki ? dzieła abstrakcyjne. Renesans Carlingów: - powrót do antyku; zwrot do człowieka; panował naturalizm;podział na piękno wyższe i niższe;ceniono głownie muzykę;podział na sztukę praktyczną.Teoria średniowiecza ciemnego:Izydor zapoczątkował scholastykę; ceniono piekno doczesne; przyroda była wyżej niż sztuka, Ważna była forma wykonania dzieła ? forma jest rzeczą artysty nad treścią ( przerost formy nad treścią); panowali teologowie. Malarstwo było dla ludzi niewykształconych. Było treścią wiary.Eringena: -połączenie piękna duchowego z cielesnym jako zespolenie-dzieło jest równe przyrodzie, bo artysta tworzy z idei, którą ma w umyśle, a ma ją od Boga-ikonoklaści umiarkowani- wprowadzenie elementów świeckichŚREDNIOWIECZE DOJRZAŁE:-ustrój feudalny; powstanie miast, hierarchiczność-XII w. stan mieszczański walczy o samodzielność, pozycję ? doprowadza do reformacji; do tej pory kościół był tylko strefą zajmującą się sztuką, przez mieszczaństwo doszło do powstania nowych trendów. Poezja ? świecka, przyszła moda na wiersze miłosne autorstwa sztukmistrzów. Śpiewane w języku narodowym; pojawili się trubadurzy i mistrzowie,średniowieczne dramaty oparte na religii,gdzie występują mężczyźni,odbywało się to w ramach nabożeństwa. Pojawia się zawód aktora. Bariera między prozą a poezją.Klasycyzm religijny ? pokazanie rzeczy istotnych istotnych w estetyce. W poezji najważniejsza była treść i jej nieprzyziemność. Celem było wychowywanie. Muzyka była jeszcze działem filozofii, teorią harmonijnego w duszy bytu. Śpiew ma odzwierciedlać prawdę ? harmonię kosmosu, którą próbowano zastosować do wszystkich sztuk.polifonia 1300 r. ? śpiewanie na głosy.Dwa style sztuki plastycznej ? gotyk (odzwierciedlenie myśli teologicznej) malarstwo ? pismo dla ubogich, prostaków; miało funkcje estetyczne, symboliczne i moralne, odzwierciedla życia Jezusa i świętych. Konflikt w malarstwie:- w kwestii zbytku ? czy kościoły mają być bogate czy skromne (cnota, ubóstwo) -w kwestii realizmu i symbolizmu: kryzys duchowości ? niezrozumienie malarstwaArchitektura ? wiedza o budowaniu kościołów; wzorowano się na matematyce i wielkości normalnego człowieka.Scholastyka dojrzałe średniowiecze: -odnosi się do Arystotelesa ? modyfikacji filozofii w porównaniu z Pismem Świętym;-zadaniem było ujęcie Boga i człowieka w jeden system;-scholastykę zapoczątkowali franciszkanie. Piękno jest ładem, harmonią; Species-formą, równoważna z pięknem wyraża nie tylko kształtem, ale ma charakter formalny;-przeciwieństwo logicznego myślenia ? kontemplacja, jest związane z przyjemnością cielesną i duchową. Bonawentura Świat jest piękny jako całość a pewne szczegóły są mniej dobre ? integralizm.Transcendentalizm ? piękne jest coś przez Boga.- piękno powinno być przyjemnością. Sztuka realistyczna, imaginacyjna (odwołująca się do symboli i twórczych wyobrażeń) -celem sztuki jest estetyczne zadowolenie. Albert Wielki-piękno jest proporcją i blaskiem -relatywizacja ? każda piękna rzecz ma swoją formę-piękno formy- piękne ze względu na swoją przypadłość Święty Tomasz:-piękno jest proporcją i blaskiem; jest odblaskiem;- piękno utożsamił z dobrobytem; piękno jest tym, co pojawia się w chwili postrzegania (empiryzm w estetyce)-jest przedmiotem kontemplacji, dobro jest przedmiotem czynienia; piękno jest zarówno obiektywne jak i subiektywne ? częściowy relatywizm;-przeżycie estetyczne ? przeżycie bierne dostępne tylko człowiekowi, piękno nie ma związku z zachowaniem życia. Związane jest z okiem i ruchem.-proporcja jest właściwa gdy odpowiada formie rzeczy ? wielość nawiązań i wielość piękna (pluralizm); istota piękna ujawnia się w wyglądzie-pełnia ? przedmiot jest pozbawiony pewnych braków ? w takiej sytuacji coś jest piękne, brak utożsamiony z brzydotą.-sztuka ? umiejętność wytwarzania i zmysłu rzeczywistości, zbiór reguł, które trzeba odpowiednio zastosować; sztukę może tworzyć ktoś kto posiada głębsze zrozumienie świata. Kryterium jest samo dzieło, nie artysta je tworzący. Nauka jest więc poznaniem, sztuka zmysłem. -moralność ma jeden cel, którym jest Bóg. -sztuka naśladuje materię w procesie działania (mimezis) Sztuka nie jest twórczością; przekształca rzeczy stworzone, potępiał sztukę, która wprowadza zamęt w duszy.Alighieri:-połączenie poezji z miłością i natchnieniem, które decyduje o wartości-poeta pokazuje tylko wnętrze duszy, ale mówi prawdę uniwersalną-twierdził, że celem poezji jest piękno.ESTETYKA ŚREDNIOWIECZA-estetyka nie jest jednoznaczna dyscypliną-uniwersalizm i teocentryzm zdominowały średniowiecze-tezy estetyki są związane z teodyceą ( tłumaczenie zła)-kalokegehe-zw. dobra i piękna

POCZĄTKI RENESANSU -zmiana relacji między sztuką a estetyką- estetyka oddziałuje na sztukę; -w rzeźbie panuje realizm i naturalizm;-przstrzeń trójwymiarowa w malarstwie- Masaccio; Boticelli- malarz kontrowersyjny, L. da Vinci- nie malował konturów, M. Anioł-pojawiają się nagie postacie mistyczne. Manieryzm- teoria przeciwstawia się klasycyzmowi, odchodzi od realizmu, dziwne postaci, kolory mało odpowiednie

Spory smaku Kanta: 1.Jakość- bezinteresowność 2. Ilość- subiektywna powszechność bez pojęcia jako celu, brak skłonności do przedmiotu, nie jest to indukcyjne uogólnienie 3.Celowość-czysto formalna, oparta na rozkoszy, która nie jest wysunięta na pierwszy plan 4.Modalność- piękno nie zawiera się w przedmiocie, nie jest związane z doskonałością, postulował romantyczne odwrócenie się od reguł i harmonii;-naukowiec opiera się tylko na swoim intelekcie, a geniusz nie opiera się na niczym, geniusz to artysta, twórca;-wzniosłość to gra między zmysłami a rozumem;-od czasów Kanta zaczęła być czymś innym niż piękno; wzniosły nie jest przedmiot, przyroda, wzniosłość jest czysto subiektywna;-piękno jest ograniczone pewną formą, próbuje unaocznić nieokreśloną formę intelektu.

ESTETYKA BIZANTYJSKA 313 r. n. e- sztuka starochrześcijańska to wszystkie freski malowane na katakumbach; pojawiły się już pierwsze malunki krzyża ( jako symbolu zbawienia). Jezus był malowany jako pasterz wśród owieczek. 333 r. n.e- budowa bazyliki św. Piotra w Rzymie. Bizancjum- abstrakcja i symbolizm. Mozaiki- kawałki szieł ułożone w pewne wzory, te kawałki na początku były duże, dopiero gdy sztuka weszła w naturalizm ich wielkość została zmiejszona, przyroda została zgeometryzowana, oczy były nienaturalne. 726-842 r. ?spór ikonoklastów, Chrystus jako surowy sędzia. 768 r. ? Karol Wielki zaczyna zakładać swoje Wielkie Cesarstwo Rzymskie, zaczyna się odradzać kultura rzymska. SZTUKA ROMAŃSKA była to sztuk charakterystyczna dla dworu. Kościoły- niewielkie o specyficznych cechach tak skodyfikowanych aby wyglądały na bazyliki wczesnochrześcijańskie ( grube mury, małe okna, w środku panował półmrok, półkoliste sklepienia nad wejściami). Totalny brak realizmu, wielkość figur oznaczał miejsce w hierarchii. SZTUKA GOTYCKA zasady tworzenia dzieł są skodyfikowane, budowle gotyckie są do siebie bardzo podobne. Rozwijają się miasta, powstają uniwersytety. Budowle miały duze okna, były strzeliste, miały wysokie sklepienia, reliefy w kierunku naturalizmu przedstawiały sceny potępienia, w kościołach zaczęły powstawać labirynty.
Estetyka pisma świętego: przekonanie o tym, że świat jest piękny, przekonanie o tym ,że Bóg stworzył świat wg miar i liczb, negatywna nastawienie do piękna jako czegoś co jest zagrożeniem i źródłem grzechu Piękno bezpośrednie- zmysłowe; piękno symboliczne- odsyła nas do innego świata; piękno zewnętrzne- piękno świata; piękno wewnętrzne. OJCOWIE KOŚCIOŁA1. Bazyli- dał nową definicje proporcji; twierdził, że proporcja istnieje nawet w rzeczach prostych, bo wtedy proporcja zawiązuje się między dziełem ,a naszym wzrokiem. Bazyli podzielił piękno na: zmysłowei prawdziwe. Celem sztuki była zgodność z ideą piękna wiecznego. Malarstwo i architektura ma być symboliczna i symbolizować niewiedzę. Poezja ma być przede wszystkim prawdziwa.2.Pseudo Dionizy- ok. V w., on uskrajnił i uchrześcijanił poglądy Plotyna. Uznał istnienie absolutu- dobro piękno , prawda; Tylko bóg może być piękny, rzeczy sią piękne kiedy jest w nich jakiś odblask piękna boga. Mówił, że świat jest piękna pozbawiony, wyznawał teorię emanacji. Tezy: piękno to tyle co proporcja i blask, deprecjacja piękna zmysłowego ku pięknu niewidzialnemu, teoria symbolizmu i reprezentacji, zatrzymał rozwój estetyki na rzecz metafizyki, obrazy Boga i świętych traktował jako emanację Boga, architektura traktowana symbolicznie jako obraz nieba.
FILOZOFIA ZACHODU Św. Augustyn- (354-430)- jako młody człowiek był manichejczykiem, ptem uważał piękno za grzech śmiertelny. Piękno dla Augustyna jest proporcją , harmonią przyjmowaną w całości, a nie podmiocie, musi panować porządek. Piękno jest pewną jakością. dzielił piękno na względne i bezwzględne. RYTM- to takie pulsowanie świata, ściśle uporządkowane, Rytm jest wszędzie: barwy, dźwięki, dusza, przyroda. Jest czymś nieziemskim bawet w rzeczach ziemskich. Jeśli my tego nie widzimy to znaczy,ze widzimy części, a nie całość.BRZYDOTA- to zło; brak rytmu i ładu, a istnieje bo jest potrzebna do zharmonizowania całości. Jeśli dusza jest zła i brzydka to nie potrafi odebrać piękna. Największe jest piękno boskie, potem duchowe i doczesne. Za bardzo pięknem ziemskim cieszyć się nie można, należy pamiętać o pięknie najwyższym. Najwyżej Augustyn ceni muzykę, a najmniej sztuki plastyczne w których łatwo zmienić rytm. Na końcu św. Augustyn stał się jęzorem i uznał, że sztuki piękne nie powinny być tworzone.

Spory o pojęcie sztuki Trudność jest w tym, by odnaleźć cechy swoiste. sztuka:1. wytwarza piękno- sztuką nazywa się ten rodzaj produkcji ludzkiej, który zmierza ku pięknu i osiąga je.Przekazanie takie, że piękno jest intencją sztuki,celem, naczelną wartością.Myśl ta istnieje od bardzo dawna jednak dziś budzi wątpliwość. piękno nie jest jednoznaczne. Raczej jest wyrazem zachwytu, upodobań, subiektywnych odczuć. W znaczeniu węższym określa rozwagę, jedność, po prostu klasyczną sztukę 16 wieku. Natomiast wątpliwe jest, czy odpowiada sztuce gotyckiej, barokowej czy 20 wieku. 2.naśladuje- Sztuka naśladuje rzeczywistość. Począwszy od Sokratesa, który określił malarstwo, jako odtwarzanie rzeczy widzialnych przez Leonarda da Vinci, który zachwycił się nad malarskim kunsztem, gdy są najwierniejsze rzeczywistości. W 18 wieku Botteux stwierdził, że naśladowanie natury jest wspólnym zadaniem sztuki Naśladowanie-to od początku wyraz, wieloznaczny w sensie najpowszedniejszym, nie odpowiada żadnej dziedzinie sztuki, a tylko malarstwo figuratywnemu. Zatem definicja ta jest tylko historycznym przypomnieniem.3.nadaje rzeczom kształt-kształtuje rzeczy,formuje je,materii i duchowi nadaje kształt i formę. Wzięło się od Arystotelesa, kontynuowali te myśl dalej Bell, Fry i Witkiewicz- sprowadzając je do roli definicji.Sztuką jest wszystko, co powstało z potrzeby kształtu .Jednak i tu napotykamy trudności, operuje ona terminem-forma, kształt, konstrukcja, struktura. Są to bliskoznaczne terminy, ale dwuznaczne.Natomiast zwykłe zrozumienie formy jest za szerokie. Bo nie tylko artysta, ale i inżynier, technik, itp. Nadaje materii formę, kształt, strukturę.Ale jeśli definiuje się sztukę jako nadawanie formy, to trzeba to bliżej określić: jako piękno, czy działającą estetycznie regularną czy silną.Po za tym formę, kształt ma wszystko, co istnieje, więc sama forma, kształt nie może stanowić swoistej cechy sztuki, ale tylko jakaś szczególna forma, czy kształt.Szczególna forma ?forma czysta(przemawia sama za siebie bez względu na to, co przedstawia i czemu służy).Nie każda forma może definiować sztukę! 4.ekspresja sztuki-cecha swoista sztuki tkwi w podstawie tego, kto dzieło wytwarza, w postawie artysty. Jednakże rozumienie jest zbyt wąskie, bo jest tylko cechą pewnych prądów dzieł sztuki, jednakże nie wszystkich(np. nie mieści się w nim sztuka konstrukcyjna). 5.wywołuje przeżycia estetyczne-zwraca uwagę na działanie sztuki na odbiorców. Cechą swoistą sztuki jest to, że wywołuje doznanie piękna.Definicja przeżyć estetycznych jest za:-szeroka, bo nie tylko dzieła sztuki wywołują przeżycia estetyczne;-za wąska, bo jeśli przeżycia estetyczne(zachwyt, lub wzruszenie), to sztuka naszego stulecia już jego nie oferuje, a wręcz ma charakter inny i pozwoliło na sformułowanie innej definicji. 6.wywołuje wstrząs-.Dzieło udane, to dzieło sztuki i wstrząsu! Zadaniem sztuki, zatem jest exspresja, czyli silne wrażenie silne uderzenie w odbiorcę. Ta definicja odpowiada sztuce artystów awangardowych. Jako całość sztuki do definicji jest jednak za wąska.Mamy pojęcie sztuki, ale nie umiemy go określić!Zatem definicja sztuki jest nie tylko trudna, ale nie jest w ogóle możliwa.

Dodaj swoją odpowiedź
Estetyka

Estetyka a Aksjologia i Psychologia

uczucia ludzkie wynikają z istnienia mniej lub bardziej uświadomionej hierarchii wartości i to wzbudza większe emocje (= czytaj: większe uczucia) co jest wyżej i bardziej „ważne” w tej hierarchii. Taka jest aksjologiczna istota emocji lud...

Filozofia

Filozofia człowieka. Aksjologia, etyka i estetyka.

Pojęcie filozofii człowieka:
Filozofia człowieka (antropologia filozoficzna) to wyspecjalizowany dział metafizyki, nauka o człowieku jako szczególnej kategorii bytu. Filozoficzne traktowane teorie społeczeństwa, kultury ,dziejów, prawa ...

Organizacja pracy w hotelarstwie

Estetyka ubioru i kultura osobista pracownika hotelu

Dbałość o zdrowie i higienę osobistą jest czynnikiem zewnętrznym, ale równie ważnym jak cechy osobowościowe, ponieważ właściwa higiena i zdrowie zapewnia łatwość w kontaktach z ludźmi i brak barier porozumiewania się, np. trudno jes...

Język polski

Estetyka baroku

Barok to okres w kulturze trwający od około końca XVI do połowy XVIII w. Jest epoką dziwną, ale i niezwykłą zarazem.

O charakterystycznych własnościach stylu barokowego przesądza nasycenie go ogromną ilością różnorakich now...

Język polski

Postmodernizm – światopogląd i estetyka . Omów zagadnienie odwołując się do współczesnych tekstów literackich i filmu.

Postmodernizmem, wielkim zjawiskiem współczesnej literatury ,określana jest cała epoka w dziejach kultury mająca swe początki w latach 60. XX wieku , trwająca w najlepsze do dziś. Tak naprawdę jej cechy nie zostały do dzisiejszego dnia zde...