Społeczeństwo współczesnej Polski.
Ogólna charakterystyka społeczeństwa polskiego
W roku 2000 liczba ludności wynosiła ok. 38 mln 643 tys. Potencjał ludności wobec Europy duży, bo aż 8 miejsce (tuż za Niemcami, Włochami, Francją, Ukrainą, Hiszpanią, Rosją, Wielką Brytanią). Dzięki temu mamy większy wpływ na politykę Europy. Stanowimy duży rynek zbytu, przez co należy się z nami liczyć. Problemy związane z takim potencjałem ludnościowym to: trudność w przeprowadzeniu reform, aby coś zmienić potrzebne są większe pokłady finansowe, ciężko jest stworzyć dużo miejsc pracy.
W Polsce dominuje ludność miejska-> 62%. Mamy przewagę kobiet, zwłaszcza w grupie wiekowej od 65 lat wzwyż. Rodzi się więcej chłopców. Jednak jako społeczeństwo zaczynamy się stopniowo starzeć, gdyż nasz przyrost naturalny jest minimalny. Polacy mają stosunkowo niskie wykształcenie: na 100% niecałe 7% ma wyższe wykształcenie. Ponad 6% społeczeństwa polskiego ma wykształcenie niepełne podstawowe. Taki stan rzeczy utrudnia walkę z bezrobociem.
Mamy więc społeczeństwo:
- o zacofanej strukturze społeczno- gospodarczej
- starzejące się
- słabo wykształcone
Problem ubóstwa i bezrobocia
Zjawisko ubóstwa może dotyczyć nawet i 30% społeczeństwa polskiego. Wynika ono z dużego bezrobocia, które dotyczy ok. 3 mln ludzi, nie obejmuje to ‘ukrytego bezrobocia’ na wsi.
Bezrobocie- różnica między wymogami konkurencyjnej gospodarki a wykształceniem;
Bezrobocie strukturalne- działanie gałęzi przemysłu, które są nierentowne (górnictwo, hutnictwo). Z hutnictwem problem, bo są wielkie koncerny, które mogą zaoferować stal po niższych cenach. Poza tym padają stocznie, PKP też nie ma pieniędzy na stal. Przestarzałe techniki wydobywcze. Zmniejsza się produkcja w związku z czym rośnie bezrobocie strukturalne.
Bezrobocie w Polsce rośnie również z innych przyczyn, np.: wahania na światowych rynkach gospodarczych, polski rynek przegrywa ze wschodnimi, z japońskim, amerykańskim i wieloma innymi, próbujemy, co prawda, wejść na zachodni rynek, ale wychodzi nam to nieudolnie. Światowa recesja wpływa niekorzystnie na nasz rynek. Poza tym wszechobecna jest automatyzacja produkcji, co powoduje, że ludzi zastępują maszyny.
Skala bezrobocia jest różna pod względem wieku: 20- 24-> 1/3 bezrobotni, w zależności od regionu kraju, np.: niskie- mazowieckie, wielkopolskie, małopolskie, natomiast wysokie- zachodniopomorskie, warmińsko-mazurskie. W 95 roku bezrobocie w Polsce wynosiło 13%, teraz 18%. Jednym z efektów bezrobocia jest bezdomność.
Zwalczanie:
· aktywne- tworzenie funduszy małych przedsiębiorstw, szkolenie i przekwalifikowanie na inny zawód, roboty publiczne
· pasywne- łagodzą bezrobocie nie zwalczając go. Formą pasywną będą zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia przedemerytalne
· pobudzanie wzrostu gospodarczego, inwestycja w edukację.
Patologie społeczne
Patologia- naruszenie przyjętych w społeczeństwie norm, wartości. Zachowanie osób lub grup społecznych sprzeczne z przyjętymi normami. Zakłócenie równowagi społecznej narusza, osłabia więzi społeczne, osłabia system wartości.
Do patologii zaliczamy:
- alkoholizm- w Polsce ok. 1 mln osób pije nałogowo
- przemoc w rodzinie
- narkomania
- prostytucja
- dewiacje seksualne
- rozwój przestępczości na wielką skalę-> zorganizowanej i nieletnich oraz korupcja
- zjawisko samobójstw (zwłaszcza wśród młodzieży)
- upadek kultury życia codziennego (nie reagowanie na brud, śmiecenie, upadek kultury słowa, brak poszanowania swego własnego słowa)
- znieczulica społeczna na wszelkie zło
Przyczyny:
- uwarunkowania genetyczne
- uwarunkowania środowiskowe
- nierówne możliwości życia, rozwoju-> nierówny dostęp do dóbr materialnych
Sposoby zwalczania:
- kampania mediów- napiętnowanie
- zaostrzanie kar- rygorystyczne prawo
- ośrodki profilaktyczne i resocjalizacja
- organizacje i instytucje społeczne (np. MONAR)
- ogólnospołeczny brak akceptacji dla zachowań dewiacyjnych.