Kongres wiedeński - Oświecenie
Kongres wiedeński 1814-1815
Cel kongresu:
-ostatecznie zatwierdzić postanowienia dotyczące nowego europejskiego porządku naszkicowanego w traktacie pokojowym sił sprzymierz z Francją z 30 maja 1814 r.
-zadanie regulacji terytorialnych , politycznych ,
Najważniejszą rolę odgrywały na kongresie :Rosja , Anglia , Austria , Prusy, Francja .
Zasady :
1.legitymizm
2.restauracja –przywrócenie polityczno-ustrojowego stanu sprzed 1789 r.
3.równowaga sił
Postanowienia kongresu:
1.Utworzenie Królestwa Zjednoczonych
2.Utworzenie Związku Szwajcarskiego
4.Francja miała płacić kontrybucję państw. zwycięskim.
5.Deklaracja o zniesieniu handlu niewolnikami.
-1 marca 1815 Napoleon powrocil do Francji
mocarstwa postanowiły przyjąć kompromis. Okres stu dni jego rządów zakończył się ponowną abdykacją i zesłaniem napoleona na wyspe świętej heleny
-14 września 1815 r - Święte Przymierze (Austria, Rosja, Prusy)
UNIA POLSKO-SASKA
August II i August III-rządzą w 1697-1763
-Unia Personalna między Polską a saksonią
1700-Inflanty.Biją się o nią Szwecja,Rosja z Saksonią.
1704- Konfederacja Warszawska-detronizacja Augusta II, wybierają na krola Polski Stanislawa Leszczynskiego
1704-Konfederacja Sandomierska
1709-Szwedzi ponoszą klęskę w bitiwe pod Połtawą.Wycofują się z Polski
1713-August II sprowadza wojska Saskie aby kontynuowac wojne
1715-Konfederacja Tarnogrodzka
1720-Rosja i Prusy zawarły układ ze nie dopuszczą do zadnych zmian ustrojowych w Polsce
1733-August II umiera
1733-36-wojna miedzy zwolennikami Leszczynskiego z Francją a zwolennikami Augusta II z Rosją Austrią i Prusami
Skutki :
-rozwiniecie manufaktury mieszczańskiej i szlacheckiej
- walka polityczna dwoch magnackich stronnic
-1744 – próba reform
-fryderyk ll -zerwał sejm
POCZĄTKI PANOWANIE PONIATOWSKIEGO
1763-smierc Augusta III
- Sejm konwokacyjny-1764 zakaz przysiegania na instrukcje poselskie czesciowo ograniczono liberum veto,wprowadzono 1 cło generalne,
-Sejm elekcyjny-wybrano na tron Stanislawa Poniatowskiego
-Sejm Koronacyjny-odbyl się w warszawie,krol przyjał drugie imie August,objął wladze.
REFORMY AUGUSTA PONIATOWSKIEGO:
-1765 – powstanie Szkoły rycerskiej
-1767-Sprawa dysydentów
-1768 Sejm delegacyjny.Podyktowano tu PRAWA KARDYNALNE: - zawsze można zastosowac liberum veto ,szlachta może wypowiedziec posłuszeństwo krolowi ,
1769-1771 Rosja bije się z Turcją,Rosja wygrała.TO zainicjowało równowagę europejską.
1772 – pierwszy rozbior rzeczpospolitej
A)Prusy- zagarnęły Warmię,Połnocną Wielkopolske,Kujawy
B)Austria- zajeły ziemie na południe od Wisły i Sanu.
C)Rosja-tereny północno-wschodnie,
1773-Sejm:-zatwierdzil rozbiory ,utworzono Radę Nieustającą,uchwalono komisję Edukacji Narodowej
Sejm wielki i jego reformy
1. Stronnictwa w sejmie
a) hetmańskie (konserwatywne)
b) dworskie (królewskie)
c) patriotyczne (postępowe)
2. Reformy Sejmu Czteroletniego (1788-1792)
a) reforma wojskowa- zwiększenie ilości
b) reforma skarbowa
c) prawo o miastach 18 kwiecień 1791 (
- powstaje samorząd w miastach (tzw. miejski)
- mieszczanie będą mogli nabywać dobra ziemskie
- nietykalność osobista
d) Konstytucja 3 maja 1791r.
- Polska monarchią dziedziczną
- zniesiono liberum veto i wolną elekcję
- trójpodział władzy
- władzę wykonawczą sprawował król i straż
- chłopi pod opieką prawa
- zlikwidowano podział Rzeczypospolitej i wprowadzono wspólny rząd, skarb i wojsko.
Powstanie Kościuszkowskie (1794)
Przyczyny powstania:
- II rozbiór Polski
- rządy Targowiczan
- upadek gospodarczy i polityczny, bieda, bezrobocie
- bezpośrednią przyczyną był rozkaz ambasadora carskiego o redukcji wojska.
Przebieg:
- dowódca Antoni Madaliński nie chciał dopuścić do redukcji swojej kawalerii i wypowiedział posłuszeństwo, ruszył spod Ostrołęki w kierunku Krakowa;
wydarzenie to przyspieszyło wybuch powstania
- ogłoszenie aktu powstania przez Tadeusza Kościuszkę w Krakowie (24 marca 1794).
Kościuszko
- Kościuszko został naczelnikiem powstania, a jego celem stało się odzyskanie pełnej suwerenności
Zwycięstwo w bitwie pod Racławicami 4 kwietnia 1794
- również w stolicy wybuchło powstanie,przywódcą został Jan Kiliński;
- klęska pod Szczekocinami (6 czerwca), zwycięstwo rosyjsko - pruskie;
- klęska pod Maciejowicami (10 października 1794), Kościuszko ranny dostał się do niewoli;
- nowym naczelnikiem został Tomasz Wawrzecki,
- powstanie upadło.
lII ROZBIÓR POLSKI (24.10.1795)
-upadek powstania kościuszkowskiego przypieczętował losy Polski;
- Prusy, Rosja i Austria, która także przyczyniła się do klęski powstania, zajmując Lubelszczyznę, podpisały porozumienie ustalające granice zaborów;
-po podpisaniu rozbiorów Stanisław August Poniatowski abdykował, a następnie udał się do Petersburga, gdzie zmarł;
Podział ziem:
-Prusy: Mazowsze z Warszawą i tereny litewskie po Niemen;
-Austria: Małopolska z Krakowem, Lubelszczyzna;
-Rosja: tereny na wschód od linii Niemen-Bug.
- w 1797 r. zaborcy podpisali konwencję petersburską
Skutki upadku Rzeczypospolitej:
- dobrze rozwinięte obszary gospodarczą przypadły Prusom, które wzmocniły jego potencjał gospodarczy;
- pozbawienie Polski własnej państwowości;
- zahamował jej rozwój gospodarczy i kulturalny;
-zniknięcie z mapy świata na 123 lata, aż do 11 listopada 1918 roku.
Oswiecenie (XVIII – XIX w)
- otwarcie na wplywy kulturalne Europy zachodniej, zainicjowało reformy
- głównym inicjatorem zmian był Poniatowski
- powstanie szkoly rycerskiej (1765), ministerstwo oswiaty (KEN) (1773), towarzystwo do ksiag elementarnych
- rozwiniecie nauk humanistycznych i scislych ( I biblioteka)
- rozwiniecie się w Polsce sztuki klasycystycznej (1760-1830)