Pedagogika zabawy

PEDAGOGIKA ZABAWY



JEŚLI MYŚLISZ ROK NAPRZÓD
- SADŹ RYŻ
JEŚLI MYŚLISZ DZIESIĘĆ LAT NAPRZÓD
- SADŹ DRZEWA
LECZ JEŚLI MYŚLISZ STO LAT NAPRZÓD
- UCZ LUDZI

PRZYSŁOWIE CHIŃSKIE


Gwałtowny rozwój nauk społecznych, jaki dokonał się w ostatnich latach,
zwracający naszą uwagę na człowieka jako podmiot wszelkich oddziaływań
społecznych sprawia, że ciągle poszukujemy nowych form i metod do naszej pracy
wychowawczo - dydaktycznej.
Mamy zawsze na uwadze dobro dziecka. Patrzymy na naszych wychowanków
z troską, aby nie przeszkadzać im w rozwoju, ale być tuż obok, tworzyć sytuacje
umożliwiające im ciągły wzrost ich umiejętności, wiedzy, poczucia własnej wartości.
Pracując w przedszkolu mamy tę swobodę działań, że same decydujemy, które
formy i metody pracy są najkorzystniejsze, a dzięki swobodzie programowej chętnie
wybieramy i wprowadzamy mądre propozycje różnych innowacji pedagogicznych.
Pedagogika zabawy od dawna gości w naszym programie pracy z grupą.
Z sukcesem wykorzystujemy tę metodę, pamietając, że dla dziecka naturalną drogą
zaspokajania jego zainteresowań i potrzeb (ruchowych, poznawczych, emocjonalnych
i społecznych) jest zabawa. Mamy więc satysfakcję z właściwie podejmowanych
działań; rodzice naszych wychowanków mają poczucie i pewność, że dzieci są pod
fachową i troskliwą opieką; a przede wszystkim one same czują się doceniane,
zauważone, mają naturalną dla ich wieku swobodę działań.
Otaczającą rzeczywistość dziecko poznaje dzięki zabawie. Ten z pozoru fikcyjny
świat pozostawia jednak ślady będące źródłem doświadczeń życiowych i wpływa na
późniejszy emocjonalny stosunek dziecka do świata i ludzi.
Pedagogika zabawy przychodzi nam z pomocą zaproponowania czegoś
naprawdę interesującego, dostarcza wielu inspiracji do nowego spojrzenia na dziecko,
dostarcza również wielu narzędzi ułatwiających ich realizację. Zasadniczo wszystkie
reguły obowiązujące w pedagogice zabawy pokrywają się z istotnymi, stosowanymi
przez nas zasadami, których realizacja w bezpośredniej pracy z dziećmi w wieku
przedszkolnym daje jak najlepsze efekty. Należy do nich przede wszystkim:
- Zasada dobrowolności, gdzie szanujemy prawo dziecka do odmówienia przez
nie wzięcia udziału w zajęciach. Jeśli nasze działania są atrakcyjne i nie występują
przeszkody związane np.. ze złym samopoczuciem, to najprawdopodobniej dziecko
i tak włączy się do tego, co robi grupa. Widocznie na podjęcie decyzji potrzebuje
ono więcej czasu.
- Zasada wykorzystania szeroko rozumianej zabawy do pobudzania twórczej
aktywności dziecka. Istotna jest tu zmiana postawy nauczyciela ze stojącego
wyżej pedagoga, wiedzącego wszystko i nakazującego wykonywanie określonych
czynności, do kogoś, kto jest przyjacielem dziecka pomagającym mu odnaleźć
drogę do zrozumienia zjawisk i zdarzeń.
- Zasada dokładnego określenia ram czasowo - przestrzennych, w których
dziecko ma prawo do dokonywania własnych, indywidualnych
i zespołowych wyborów w ramach nie pozbawionej spontanicznej zabawy.
Pamiętamy o tym, że wspaniała zabawa angażująca emocjonalnie dziecko,
jest jednocześnie bardzo wyczerpująca, stąd dostarczane bodźce pobudzające
dobieramy tak, by były one wprost proporcjonalne do jego indywidualnych
możliwości percepcyjnych.
- Zasada zawierania kontraktów z dziećmi. Uważamy, że spontaniczność,
wolność, twórcze działanie, bezstresowe wychowanie - to hasła, które mogą
wpłynąć zarówno pozytywnie, jak i negatywnie na rozwój małego dziecka. Dlatego
wspólnie zawieramy umowy, określamy reguły dotyczące postępowania w grupie
podczas realizacji danego zadania. Pilnujemy, aby zasady ustalone w kontrakcie
były przestrzegane. Następnie omawiamy zrealizowane zadania i wspólnie
wyciągamy wnioski na przyszłość. Dodatkowo stwarzamy okazje do zabaw
spontanicznych, wypływających z inicjatywy samego dziecka.
- Zasada przeżycia jako wartości samej w sobie, czyli zdobycia pozytywnego
doznania lub doświadczenia w trakcie pracy w grupie. Zdecydowane unikamy
zbędnej rywalizacji, przypadkowych zwycięstw, konkurencji. Przez pedagogikę
zabawy uczymy się współdziałania, współpracy, dostrzegania różnych mocnych
stron uczesników grupy. Dzięki temu łagodzony jest niepokój przed oceną, lęk
przed przegraną i wzmacniana motywacja do wysiłku.
- Stosujemy też zasadę wykorzystania różnorodnych środków wyrazu tak,
aby oddziaływać na różne zmysły. Włączamy do pracy w grupie ruch, gest, dotyk,
taniec, dźwięk, malowanie, grę ról czy pantomimę - wzbogacamy nimi tradycyjne
słowo mówione i pisane. Dążymy do stosowania możliwie prostych technik
plastycznych i ogólnie dostępnych materiałów tj. krepiny, makulatury, kłębków
wełny itp. A przez tworzenie warunków do twórczej działalności dziecka zaczynamy
budzić szacunek zarówno do autora, jak również dla stworzonego dzieła.
Elementy pedagogiki zabawy, wdrażane do dnia codziennego naszego
przedszkola niewątpliwie oddziałują na podnoszenie jakości wykonywanej przez nas
pracy. W dzieciach kształtowane jest poczucie odpowiedzialności nie tylko za siebie,
ale i za całą grupę. A przestrzeganie zasad uwzględniających indywidualne cechy
jednostki nadaje właściwy wymiar stosunkom w relacjach dziecko - nauczyciel,
dziecko - dzieci.
Wśród zadań wychowawczo - dydaktycznych, które sobie stawiamy jest ciągła
i owocna współpraca z rodzicami oraz integracja dzieci, rodziców i nauczycieli.
I tutaj pedagogika zabawy przychodzi nam z pomocą. Organizujemy uroczystości
przedszkolne, w których rodzice angażują się we wspólną zabawę.
Ambicją każdej z nas jest pomaganie dziecku w odnalezieniu jego własnej drogi,
na miarę możliwości i zdolności; ciągłe doskonalenie warsztatu pracy i dzielenie się
swoim doświadczeniami z innymi.

Katarzyna Tokarska

Zapraszamy na kolejne spotkania na stronach Internetu, gdzie pragniemy
pokazać sprawdzone pomysły i zabawy, przedstawić gotowe, przystosowane do
określonego wieku dzieci scenariusze zajęć oraz wiele innych ciekawych propozycji.
Jedną z nich jest zabawa fabularyzowana integrująca nauczycieli, dzieci i rodziców
zatytułowana KOLOROWA KRAINA



KOLOROWA KRAINA

SCENARIUSZ DLA DZIECI CZTEROLETNICH - opracowany na podstawie
zabawy "Ćwierćland" proponowanej przez PSPZ "KLANZA"

1. Wejście
Znaczki:
- wybór znaczków przez dzieci i rodziców (serce, kwiat, kółko, kwadrat, trójkąt...), dzieci
wyszukują znaczek ze swoim imieniem, rodzice zapisują imię na wybranym znaczku.
Tasiemki:
- wybranie koloru tasiemki lub krepiny w określonym kolorze, przejście do swojego landu,
zawieszenie tasiemki na sznurku.
2. W krainie
Dekorowanie krainy:
- narysowanie przez dzieci jednokolorowej krainy na dużym białym kartonie,
- naklejenie na szarym arkusz papieru, wyciętych przez dorosłych elementów uzupełniających
tę krainę,
- zawieszenie na sznurze przygotowanych wcześniej proporczyków,
- twórcze wykorzystanie przez uczestników materiałowych chusteczek, krepiny, patyczków itp.
3. Powitanie
Pozdrowienie:
- prowadzący pozdrawia, np.:
niech pomacha każdy, kto jest dziewczyną,
niech pomacha każdy, kto jest chłopakiem
niech podskoczy ten, kto ma kotylion w kształcie serca... , koła..., kwiatka...,
niech dmuchnie z całej siły ten, kto lubi lody,
niech się uśmiechnie ten, kto jest teraz w przedszkolu.
Imię:
- każdy wykrzykuje jeden raz swoje imię,
"Idziemy i stop" (zabawa przy muzyce "Le bastringlo" - [w] "Tańce"- KLANZA)
- spacer po sali, muzyka milknie, wszyscy witają się podając sobie dłonie lub machając do siebie.
4. Bajka cz. I (siadamy swobodnie)
Bajkę opowiada prowadzący wykorzystując podkład muzyczny
"Sally gardens" - [w] ,,Tańce"- KLANZA)
Wyobraźmy sobie, że przenosimy się do krainy w bardzo dawne czasy.
Było wtedy wielkie, okrągłe jak piłka królestwo, składające się z czterech krain.
W pierwszym kraju wszystko było czerwone: domy, ulice, samochody, psy i ludzie.
W drugim kraju wszystko było zielone: drzewa, kwiaty, dorośli i dzieci.
W trzecim kraju wszystko było żółte: słońce, rowery, huśtawki, dorośli i dzieci.
W czwartym kraju wszystko było niebieskie: lampy, meble, plecaki, dorośli i dzieci.
Dzieci, które się rodzą w tych krainach są kolorowe, ale rodzice głaszczą je swoimi rękami
i wtedy... nadają im kolor czerwony, zielony, żółty lub niebieski.
W krainie czerwonej dzieci chodzą do czerwonych przedszkoli, bawią się czerwonymi klockami,
samochodami... Jedzą czerwone jabłka, lody. Piją czerwony sok...
Wszyscy krzyczą, że najlepszym kolorem jest kolor czerwony!
W krainie zielonej podobnie, lecz wszystko jest w kolorze zielonym.
Zielone przedszkole, zielone lalki, zielone cukierki..., zielona jest nawet pasta do zębów.
Tu wszyscy wołają, że najpiękniejszy jest kolor zielony!
W krainie żółtej chwalą oczywiście kolor żółty!
A w krainie niebieskiej uważają, że nie ma piękniejszego koloru od niebieskiego!
5. Zadania dla krain
Podzielenie liną terytorium zabawy na cztery landy (prowadzący),
Zbudowanie przez mieszkańców każdego landu zamku, domu lub innych budowli
(wykorzystanie plastikowych klocków różnych kształtów) - prezentacja,
"Pieczemy ciasto" - (ruch przy melodii "Ciasto"- KLANZA),
"Lustrzane odbicie" - zabawa w parach - naśladowanie gestów, min,
"Mosty i koty" - zabawa w landach (dorośli ustawiają się w szeregu i robią koci grzbiet
- pod nimi przechodzą dzieci; później dzieci robią koci grzbiet, a rodzice przechodzą nad nimi),
"Bibułki" - w nagrodę za poprawnie wykonane zadanie krainy otrzymują kolorową krepinę,
każdy uczestnik trzyma w dłoniach dość długi pasek krepiny w kolorze swojego landu i tańczy,
"Taniec motyli" - przy melodii "Carnevalito" [w] ,,Tańce" - Klanza; w trakcie tańca granice
między krainami znikają (prowadzący zwija linę).
6. Pomieszanie kolorów
Wrzucamy bibułki do worka, worek wkładamy do skrzyni - czarujemy:
"Czary mary, czary mary
tak bym czarowała
abym tutaj, abym tutaj
Sto cukierków miała".
Następnie wyjmujemy ze skrzyni drugi identyczny, wcześniej przygotowany worek
z cukierkami, wysypujemy je do koszyczka - częstujemy.
7. Bajka cz. II
Zobaczcie nasze krainy w przedszkolu pomieszały się.
Wyobraźcie sobie, że w baśniowej krainie było podobnie.
Dzieciom bardzo szybko znudziły się jednokolorowe zabawki, ubrania...
Jedzenie w jednym kolorze.
Postanowiły uczynić świat różnokolorowym.
Zaczęły przenosić czerwone piłki do krainy żółtej, zielone huśtawki ustawiły obok niebieskich,
niebieskie samochody zaczęły jeździć po czerwonych ulicach, a żółte słońce zaświeciło nad
niebem w każdej krainie.
Wszyscy stali się pogodniejsi, uśmiechnięci...
Wspólnie bawili się i tańczyli!
Pobawmy się i my!
8. Zabawa z chustą Klanzy
"Morze":
- kołysanie chustą, tworzenie fal,
- pływanie w morzu (rodzice trzymają chustę, a dzieci pod nią "pływają"),
9. Zakończenie
Wszyscy uczestnicy stoją w kręgu trzymając chustę, kołyszą się w takt melodii