Jowisz
JOWISZ
Klasyfikacja: Planeta (gazowy gigant)
Średnica równikowa: 142.754 km
Średnica południkowa 133.659 km
Okres obrotu: 9,84 h
Okres obiegu: 11,86 lat
Masa (Ziemia=1) 317,9
Gęstość (woda=1) 1,31
Przyśpieszenie spadania: 22,9 m/s2
Szybkość ucieczki: 59,50 km/s
Nachylenie osi: 3,1
Temperatura max: -118C
Temperatura min.: -129C
Albedo (100% refl.=1): 0.52
Księżyce: 28
Pierścienie: 1
Piąta planeta, największa w Układzie Słonecznym. Czwarte, co do jasności, ciało niebieskie na naszym niebie. Masa Jowisza jest ponad dwa razy większa niż masa wszystkich pozostałych planet łącznie. Jowisz jest gazowym olbrzymem. Nie ma stałego gruntu. Zbudowany jest głównie z wodoru i helu, stosunkach takich jak w galaktycznych chmurach. Gazy te prawdopodobnie "wygotowały" się z czterech pierwszych planet. Obserwując Jowisza, nie zobaczymy szczegółów powierzchni, lecz szczegóły górnych warstw atmosfery. Patrząc na Jowisza, przede wszystkim zauważymy ciemne pasy i jasne strefy. Jasne strefy związane są prawdopodobnie z ruchami na zewnątrz atmosfery, natomiast ciemne pasy z ruchem w dół. Często możemy dostrzec także jasne i czerwone plamy, mosty i girlandy pomiędzy pasmami, które zmieniają się w dość krótkim czasie. Są to ogromne wiry i huragany wiejący z siłą 150 m/s, to sprawia, że atmosfera ma niewielkie amplitudy temperatur. Największym i najbardziej znanym jest Wielka Czerwona Plama, ogromny cyklon atmosferyczny na południowej półkuli. Jej długość w kierunku równoleżnikowym przekracza 20.000 km, a w kierunku południkowym wynosi około 12.000 km. Prawdopodobnie ma 300 lat. Plama ta zmienia czasami swój kolor, blednąc niekiedy tak, że wydaje się, iż całkowicie znikła. Pojawia się jednak potem na powrót, w swojej owalnej formie przypominającej oko. Temperatura górnych warstw chmur wynosi około -145C. Jowisz emituje więcej energii niż przyjmuje od Słońca. Spowodowane jest to dużą temperaturą jądra - 40.000 C. Gdyby siła ciężkości była 3 razy większa, mogło by dojść do zapoczątkowania syntezy jądrowej! Jowisz posiada tysiąc razy mocniejsze pole magnetyczne, które jest zdolne zabić astronautów i generuje plazmę gorętszą od jądra Słońca, milion kilometrów od planety. Jowisz posiada 16 księżyców. Cztery z nich są większe od Plutona, a dwa od Merkurego. Jak wszystkie inne gazowe olbrzymy Jowisz posiada pierścienie. Są one bardzo słabe, niewidoczne z Ziemi. Olbrzym niezwykle szybko kręci się wokół własnej osi. Pełny obrót zajmuje mu 9,5 godzin. Tak szybka rotacja doprowadziła do znacznego spłaszczenia planety. Różnica między średnicą równikową, a południkową wynosi prawie 10.000 km.
Struktura
Region: Promień: Podstawowe składniki:
Pierścień: 8% cząsteczki pyłu
Atmosfera: 12% pokładu chmur amoniakowych, kwas amonowy, woda, powyżej molekuły wodoru i helu
Płaszcz: 68% płynny metaliczny wodór i hel
Jądro zewnętrzne: 20% metal, krzem, lód
Budowa Jowisza bardzo się różni od tamtych, wewnętrznych planet. Posiada on bardzo gorące, skaliste jądro o temperaturze 40.000C, o promieniu wielkości średnicy Ziemi, o składzie podobnym do składu planet skalistych. Oblewa go wielki ocean płynnego metalicznego wodoru, który pomaga w tworzeniu się potężnego pola magnetycznego. Bardzo wysokie ciśnienie sprawia, że wodór nabiera własności metalów. Nad tym oceanem znajduje się gazowa atmosfera składająca się głównie z wodoru 82% i helu 18% z domieszką śladowych ilości metanu, amoniaku, wodorosiarczku, wody i fosforu, tworzące chmury i pasy. Potężnym wiatrom towarzyszą potężne wyładowania atmosferyczne. Jeden piorun jest tak silny, że spalił by całe miasto. Nad piorunem powstają turbulencje. Jowisz posiada bardzo mały pierścień. Jest on niewidoczny z Ziemi. Odkryła go dopiero sonda Voyager 1 i 2.
Orbita
Średnia odległość od Słońca: 778.300.000 km (5,2) AU
Peryhelium 740.900.000 km
Aphelium 815.700.000 km
Mimośród orbity: 0,048
Średnia prędkość obiegu: 47.010 km/h
Max prędkość obiegu: 49.330 km/h
Min. prędkość obiegu: 44.800 km/h
Nachylenie orbity: 1,3
Mimośród orbity Jowisza jest nieznaczny. Planeta znajduje się pięć razy dalej od Słońca niż Ziemia. Średnia odległość wynosi 778 mln km. Ma małe nachylenie do ekliptyki - 1,3. Jowisz posiada 16 księżyców. Cztery z nich: Ganimedes, Calisto, Io, Europa nazywa się księżycami galileuszowymi. Można je obserwować z Ziemi przez niewielki teleskop, a nawet przez lornetkę.