Trybunał konstytucyjny

TO JEST ŚCIĄGA =)

TRYBUNAŁ KONSTYTU.- kompetencje: *orzeka o zgodności u staw z umowami międzynarodowymi *orzeka o zgodności wydanych przepisów z konstytucją *orzeka o sprawach skarg konstytucyjnych *orzeka w sprawach sporów kompetencyjnych we władzach państwa *orzeka o zgodności działalności partii (15 sędziów wybieranych przez Sejm na 9 lat, zakaz reelekcji) ORGANY OCHRONY PRAWNEJ I KONTROLI- *organy orzekające-

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI SPRAWUJĄ: Sąd Najwyższy, Sądy Powszechne, Sądy Wojskowe (okręgowe, garnizonowe), Sądy Administracyjne(Naczelny Sąd Administracyjny, Wojewódzkie Sądy Administracyjne). Są one, wraz z trybunałami, organami państwa w zakresie władzy sądowniczej. Sąd Najwyższy: *sprawuje nadzór nad działalnością innych sądów w zakresie orzekania. *rozpoznanie kasacji, czyli odwołań od wyroków sądów drugiej instancji *interpretowanie przepisów prawa *stwierdzenie ważności wyborów prezydenckich do parlamentu. Sędziów SN powołuje prezydent na czas nieokreślony. Sądy powszechne: rozpatrują sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego, opiekuńczego itd. Są organami kolegialnymi i w zależności od rodzaju sprawy w ich skład mogą wchodzić bądź sędziowie zawodowi bądź sędziowie ławnicy. Dzielą się na: *rejonowe(pierwszej instancji) obejmują jedną lub kilka gmin *okręgowe(drugiej instancji)obejmują województwo *apelacyjne Sądy wojskowe: powołany do orzekania w sprawach karnych dotyczących żołnierzy. Sądy administracyjne: powołane do orzekania czy decyzje organów administracji publicznej są zgodne z obowiązującym prawem. ŁAWNIKIEM-może być osoba która ukończyła 30 lat i którą charakteryzuje nieskazitelny charakter. Ta osoba reprezentuje społeczeństwo obywatelskie, wybrane przez rady gmin na 4letnią kadencje. Ławnicy orzekają w sprawach cywilnych i karnych rozstrzyganych w pierwszej instancji. W sprawach karnych rozstrzygają o winie oskarżonego i o wymiarze kary. ZASADA JAWNOŚCI- w rozpoznaniu spraw przed wszystkimi sądami, gwarantowana w konstytucji, ma istotne znaczenie dla działalności profilaktyczno zachowawczej sądów, społecznej kontroli nad działalnością sądów. Rozprawy sądowe są otwarte dla publiczności. Ograniczenie jawności w pewnych sytuacjach przewiduje konstytucja, może to nastąpić m.in. ze względu na interes państwa ZASADA KOLEGIALNOŚCI-polega na tym że sądy orzekają w zespołach. Jest ściśle powiązana z zasadą udziału ławników w orzekaniu, chociaż się do niej nie sprowadza. ZASADA NIEZAWISŁOŚCI sędziów- Konstytucja mówi że sędziowie są niezawiśli i podlegają tylko konstytucji i ustawom. Wynika z tego że żaden organ państwa ani inne instancje, organizacje lub osoby nie mają prawa wiązać sędziego instrukcjami w rozpoznawaniu i rozstrzyganiu sprawy. Na straży niezawisłości sędziego stoją: immunitet sędziowski, zasada nieusuwalności sędziów, zakaz przenoszenia ich na inne miejsce służbowe bez ich zgody. Szczególną gwarancję niezawisłości stanowi to że są oni powołani przez Prezydenta na wniosek KRS. ZASADA INSTANCYJNOŚCI-w Polsce ma charakter dwuinstancyjny, co oznacza, że istnieje możliwość odwołania się (apelacji) od wyroku sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji.