Trybunał konstytucyjny
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał konstytucyjny jest organem państwowym powołanym do ochrony tak zwanej konstytucyjności prawa. Trybunał Konstytucyjny orzeka w następujących sprawach:
— zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją
— zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody Sejmu wyrażonej w ustawie, zgodności przepisów wydanych przez centralne organy państwowe z konstytucją,
— zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
— skargi konstytucyjnej.
Wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej. Postępowanie toczy się w trybie określonym przepisami kodeksu postępowania cywilnego.
Rozprawa jest jawna.
Orzeczenia Trybunał mają postać wyroków lub postanowień, są ostateczne i mają moc powszechne obowiązującą (art. 190 konstytucji).
Trybunał Stanu
Trybunał Stanu został powołany do określenia tak zwanej odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących najwyższe stanowiska państwowe. Jest on organem ściśle związanym z Sejmem, przez niego powoływanym i podejmującym czynności sądowe na jego zlecenie. W zakresie orzekania Trybunał Stanu jest niezawisły i podlega tylko ustawie. Do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu mogą być pociągnięte, jak wspomniano wyżej, osoby zajmująca najwyższe stanowiska państwowe: Prezydent premier i członkowie rządu, prezes Narodowego Banku Polskiego, prezes Najwyższej Izby Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, naczelny dowódca sił zbrojnych, posłowie i senatorowie.
Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej może być złożony przez komisję sejmową grupę posłów Uczącą co najmniej 50 osób lub trybunał Konstytucyjny.
Trybunał Stanu stwierdzając winą oskarżonego orzeka następujące kary:
- utratę czynnego i biernego prawa wyborczego,
-- utratę wszystkich orderów, odznaczeń,
zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk.
Trybunał Stanu zostaje wybrany na pierwszym posiedzeniu Sejmu na okres jego kadencji, z wyjątkiem przewodniczącego, którym jest z urzędu pierwszy prezes Sądu Najwyższego. W skład Trybunału Stanu wchodzi przewodniczący, jego dwóch zastępców i 16 członków.