Tkanki
Elementy budowy organizmu:
1) komórka najmniejszy i niepodzielny układ żyjący
2) tkanka zespół komórek o podobnej budowie i funkcji
3) narząd
4) układ narządów
Komórka roślinna:
1) ściana komórkowa okrywa protoplast, jest przepuszczalna dla wody i soli mineralnych. Pełni funkcję ochronne. Nadaje komórce
kształt. Zapobiega złamaniu się czy zerwaniu łodygi i korzenia.
2) błona zbudowana z białek oraz lipidów. Wybiórcza przepuszczalność tzn. woda przenika swobodnie inne substancje wnikają wybiórczo. Otoczona cienką elastyczną błoną plazmatyczną.
3) cytoplazma bezbarwna, półpłynna, śluzowata, półprzezroczysta, gęstość nieco większa od wody. Skład: woda, białka, lipidy,
węglowodany i inne.
4) jądro wnętrze wypełnia sok jądrowy (kariolimfa), decyduje o podziale
5) duże wodniczki są to banieczki z soku komórkowego. Spychają jądro.
6) ciałka zieleni (chloroplasty) zawierają zielony barwnik asymilacyjny- chlorofil. Mają bardzo dobrze wykształcony system błon
wewnętrznych, mający postać spłaszczonych woreczków (tylakoidy). Chlorofil jest związkiem zdolnym do pochłaniania energii
świetlnej niezbędnej w procesie fotosyntezy.
TKANKI ROŚLINNE
TWÓRCZE- zdolne do stałego dzielenia się (merystemy)
WTÓRNE- powstają z tkanek stałych, które odzyskały zdolność do podziału.
STOŻKI WZROSTU
STAŁE- niezdolne do dzielenia się
OKRYWAJĄCE- izolują wewnętrzne tkanki roślin od wpływów środowiska zewnętrznego, pośredniczą między
środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym rośliny.
MIĘKISZOWE- komórki miękiszowe biorą udział w procesie fotosyntezy, gromadzą materiały zapasowe i wodę.
ASYMILACYJNE- (fotosynteza) występują głównie w liściach i obwodowych częściach łodyg. Zawierają wiele
chloroplastów.
SPICHRZOWE- (gąbczaste) występują w organach spichrzowych: bulwach, kłączach, korzeniach, owocach,
nasionach. Zawiera leukoplasty.
WODONOŚNE- (palisadowe) występuje u roślin gromadzących wodę, np. w łodygach kaktusów. Jego komórki
mają duże wakuole, które zawierają śluzy wiążące wodę i utrudniające parowanie.
WZMACNIAJĄCE- nadają organom roślinnym sztywność i elastyczność, chronią rośliny przed uszkodzeniem mechanicznym i utrzymują pęd w pozycji pionowej.
PRZEWODZĄCE- przewodzenie wody i soli mineralnych oraz asymilatów. Zbudowane są z komórek różnego rodzaju, stąd określa się je jako tkanki złożone. Różnicują się pramiazgami lub wytwarzane są przez miazgę, czyli kambium.
DREWNO- (ksylem) zbudowane jest z cewek, naczyń, miękiszu drzewnego i włókien drzewnych. Tylko komórki miękiszowe są żywymi komórkami. Cewki i naczynia przewodzą wodę i sole mineralne od korzeni do wierzchołka rośliny. Proces ten nie wymaga nakładu energii.
ŁYKO- (floem) zbudowane jest z rurek sitowych, komórek towarzyszących, miękiszu łykowego i włókien łykowych. Komórki łyka z wyjątkiem włókien łykowych są żywe.
TKANKI ZWIERZĘCE
NABŁONKOWE- tworzą warstwy komórek pokrywające powierzchnię ciała, wyściełające przewody: pokarmowy, oddechowy i inne oraz zespoły komórek pełniące funkcje wydzielnicze w narządach zw. Gruczołami. Pełni funkcję ochronną, chłonną, wydzielniczą lub specyficzne funkcje narządów zmysłów.
JEDNOWARSTWOWE PŁASKIE- powlekają błony surowicze: opłucną, otrzewną i osierdziową oraz wewnętrzną powierzchnię naczyń krwionośnych i limfatycznych.
JEDNOWARSTWOWE WALCOWATE- wyścielają m. in. przewód pokarmowy, ścianę macicy, jajowód i wiele dużych przewodów wprowadzających gruczołów.
JEDNOWARSTWOWE SZEŚCIENNE- występuje m. in. w kanalikach nerkowych, w oskrzelikach. Komórki tego nabłonka mogą wchłaniać lub wydzielać różne substancje.
JEDNOWARSTWOWY GRUCZOŁOWY- występują m. in. w tchawicy i pęcherzu moczowym.
ŁĄCZNE WŁAŚCIWE- wypełnianie wolnych przestrzeni między organami, tworzenie podpór w różnych częściach ciała oraz magazynowanie i rozprowadzanie substancji odżywczych.
WŁÓKNISTE LUŹNE- wypełnia wiele narządów i łączy je ze sobą. Tkanka ta jest silnie unaczyniona.
WŁÓKNISTE ZWARTE- tkanka wytrzymał na działanie siły mechanicznej. Zbudowane są z niej: skóra właściwa, ścięgna,
więzadła sprężyste, ściany naczyń krwionośnych.
TŁUSZCZOWE- występuje głównie w warstwie podskórnej i chroni organizm przed utratą ciepła, chroni organizm przed urazami mechanicznymi
SIATECZKOWE- tworzy zrąb węzłów chłonnych, w oczkach którego występują limfocyty.
KREW- płynne osocze i elementy komórkowe: krwinki czerwone- erytrocyty, krwinki białe- leukocyty i płytek krwi- trombocytów.
MIĘŚNIOWE- poprzecznie prążkowane (szkieletowe i sercowe) oraz gładka
NERWOWE- neurony, ciała komórki oraz wypustki